ویژگی های یک مقاله برای انتشار در نشریات علمی

ویژگی های یک مقاله برای انتشار در نشریات علمی

معيارهای يک مقاله علمی – پژوهشی

الف- مرتبط بودن مطالب و کامل بودن

• تمام موضوعات مطرح شده‌اند.

• استدلال‌ها و بحث‌ها در کليت متن مرتبط هستند.

• منابع و مراجع ادبيات تحقيق آورده شده‌اند.

• منطق و پيوستگی بين استدلال‌ها رعايت شده است.

ب- برخورداری از يک سازمان منسجم:

• مقاله از يک ساختار شفاف مفهومي برخوردار است.

• عنوان‌ها و زير‌عنوان‌های مناسب، صحيح و مرتبطی به کار برده شده‌اند.

• نظام ارجاع دهي با ثبات و مناسب است.

پ- برخورداری از يک محوريّت تحقيقی در کلّيت و ترکيب مقاله:

• تفکر خلاق، ترکيب و استدلال ظهور و بروز دارد.

• دقت فکري در باره عنوان اصلي ديده مي‌شود.

• مفاهيم مرتبط به نحو مناسبي تحقيق شده‌اند.

• استدلال‌ها و اثبات‌ها به وسيله مدارک و مستندات يا ارجاعات پشتيباني شده‌اند.

• شواهد کافی براي فهم موضوع وجود دارد.

• ادبيات تحقيق مورد نقد و تحليل قرار گرفته‌اند.

• ارتباط لازم بين ادبيات تحقيق و موضوع مورد تحقيق مقاله ارائه شده است.

3- ساختار عمومی مقاله

يک مقاله تحقيقی به طور کلی می‌تواند در برگيرنده ساختاری مشابه ساختار زير باشد.

1) عنوان مقاله:

• پرهيز از عنوان‌های کلی و روزنامه‌ای؛

• استفاده از صفت و موصوف‌های لازم برای گوياتر نمودن عنوان؛

• دارا بودن جذّابيت برای جذب مخاطب؛

• فشرده و مختصر و يادآوردنی؛

• پرهيز از اصطلاحات نامأنوس و اختصار

• توجه به اين نکته که عنوان يک برچسب است نه جمله.

2) نام نويسنده/نويسندگان:

• مشخص کردن نام و رابطه عضويتی نويسنده يا نويسندگان.

3) چکيده:

• دربرگيرنده (معرفی کلی و گويای تحقيق / بيان هدف و قلمرو تحقيق، اهميت کلّی تحقيق ، مروری فشرده بر ساختار مقاله، اشاره کلّی به نوآوری‌ها و دستاوردهای مقاله)؛

• پرهيز جدی از آوردن مراجع، فرمول و علامت‌های ويژه؛

• رعايت کوتاهی و فشرده بودن ( در حد يک بند و سقف 200 تا 250 کلمه)؛

• توجه به اين نکته که تعداد افرادی که چکيده را می‌خوانند بسيار بيشتر از کسانی است که مقاله را می‌خوانند.

4) کليد واژه‌ها:

• تا سقف پنج کلمه و يا اصطلاح

5) مقدمه:

• تعريف مسئله و قلمرو تحقيق؛

• طرح اهميت تحقيق؛

• طرح سوابق تاريخی موضوع؛

• طرح طبقه‌بندی‌ها و شاخه‌های مرتبط با موضوع؛

• ارائه تعاريف اصطلاخات اصلی و علائم و اختصارات؛

• مروری کلی بر بقيه مقاله.

• اين بخش می‌تواند با بخش بعدی ترکيب شود.

6) بررسی ادبيات موضوع/ سابقه تحقيق:

• طرح سابقه بر اساس يک نظم زمانی/ ديدگاهی/مکتب فکری يا هر طبقه‌بندی ديگر؛

• طرح ارتباط ادبيات مورد بررسی با موضوع تحقيق؛

• بيان نقاط قوّت، ضعف و محدوديت‌های ادبيات موضوع؛

• صرف نظر از طرح مطالب شخصی و تعصب آميز؛

• طرح يافته‌های موافق و مخالف در ادبيات؛

• ارائه روند و سير تحقيق و طرح جهت‌گيری آن؛

• نقد و بررسی تئوری‌های طرح شده؛

• مشخص کردن محدوده زمانی مورد بررسی؛

• برقراری ارتباط بين ادبيات موضوع با موضوع مورد تحقيق.

7) بدنه اصلی مقاله:

• متشکل از يک تا چند بخش و در برگيرنده اصل تحقيق و مطالعه نظير روش و متدولوژی، فرضيات، مدل رياضی.

8) نتايج ارائه خروجی‌های آزمايش‌ها، مدل‌ها يا محاسبات.
9) بحث در باره نتايج:

• استخراج اصول،روابط و ارائه تعميم‌های ممکن؛

• ارائه تحليل مدل يا تئوری؛

• ارائه ارتباط بين نتايج و تحليل‌ها.

• جمع بندی و نتيجه‌گيری طرح نتايج مهم و پيامدهای آنها؛

• بيان استثناء ها و محدوديت‌ها؛

• طرح افق‌های تحقيقاتی برای ادامه و توسعه تحقيق.

10) سپاسگزاری (در صورت نياز):

• قدردانی از مؤسسات و يا اشخاصی که در به ثمر رسيدن تحقيق و يا بهتر انجام شدن فعاليت‌های مربوط به مقاله تأثيرگذار بوده‌اند.

11) منابع:

• ارائه فهرست مرتب شده منابع.

12) پيوست‌ها (در صورت نياز):

• ارائه مطالب ضروری برای فهم و پشتيبانی از مطالب اصلی مقاله.

4- موارد ويرايشی

• رعايت ملاحظات دستوری در جملات و سعی در نوشتن جملات کوتاه و گويا؛

• شماره گذاری عنوان بخش‌ها و زيربخش‌ها؛

• شماره گذاری روابط و فرمول‌ها؛

• ارائه شرح مفيد و گويا در بالای جداول و پائين شکل‌ها؛

• شماره گذاری جداول و شکل‌ها به طور جداگانه؛

• ارجاع دهی به هر جدول و يا هر شکل در متن از طريق شماره مربوطه؛

• رعايت دندانه‌گذاری مناسب به منظور تفکيک بهتر و خواناتر نمودن نوشتار؛

• پرهيز از شکسته‌شدن کلمات در دو خط متوالی (نظير "می" در آخر خط و "شود" در ابتدای خط بعدی)؛

• پرهيز از کپی‌کردن تصاوير ناخوانای مراجع و منابع، سعی در بازطراحی آنها با ذکر دقيق مأخذ در ذيل آنها.

5- نکات ويژه

• سعی جدی در ثبات رويه‌های اتخاذ شده در نوشتار مقاله (مانند اندازه حروف، ضخامت خطوط در جداول و شکل‌ها، نوع خطوط لاتين در کلمات لاتين, فاصله شماره‌ها با متن يا روابط)؛

• الگوبرداری از ساختار آخرين مقالات منتشر شده در نشريه يا ژورنال هدف (نشريه‌ای که قصد داريد مقاله خودرا برای انتشار ارسال داريد)؛

• ارائه مقاله کامل شده به اشخاص مطّلع و مرتبط با موضوع مقاله و دريافت نظرات آنان و انجام عمل بالعکس در مورد آنان؛

• واگذاری تهيه مقالات مروری به محققان با تجربه و نويسندگانی که در زمينه مورد بررسی صاحب نظر بوده و لااقل چند مقاله در اين رابطه منتشر نموده‌اند؛

• اطمينان از دسترسی به مقالات مرجع مربوط به موضوع مقاله به ويژه مقالات جديد؛

• رعايت امانت، صداقت و اخلاق از اصول مهم هر فعاليت علمی و تحقيقی است. مراعات نمودن اين اصول از ضرورت بسيار بالائی برخوردار است.

6- کلام پايانی

نوشـته حاضر با دريافت نظرات اصلاحی و پيشـنهادی شما به طور قطــع بهتر و کاملتر خواهـد شد. نويسنده در انتــظار دريافت تجارب و ديدگاه‌های نقادانه و عالمانه شما در باره موضوع اين نوشتار است. بديهی است در نسخه‌های بعدی نکات متذکر شده شما با ذکر نامتان لحاظ خواهد شد.

محمد مهدی سپهری
نقل از: http://www.modares.ac.ir/eng/sepehri/sub/cpprj.htm