حوزه/ اَمیرِالمُومِنینَ علی علیه السلام می فرماید: صِفَتانِ لا یقْبَلُ اللهُ سُبْحانَهُ اَلْاَعْمالَ اِلا بِهِما اَلتُّقی وَ الاِخْلاصُ
حضرت امیر المؤمنین علی علیه السلام فرمودند: دو خصلت است که خداوند سبحان اعمال نیک را نمی پذیرد مگر به آن دو خصلت: تقوا(پرهیز از گناه) و اخلاص(فقط برای خدا کار انجام دادن).[1]
شرح حدیث
هر عملی که پیکره آن نیک و خیر محسوب شود چه اعمال واجب مانند نماز و روزه و چه مستحبات، باید مقرون و همراه با دوخصلت تقوا و اخلاص باشد تا پذیرفته شود. عدم پذیرش و مقبول نبودن اعمال با باطل بودن آن فرق دارد و صحت عمل غیر از قبولی عمل است. زیرا ممکن است انسان عمل واجبی مانند نماز و روزه و... را با رعایت تمام شرایط شرعیه که در رساله آمده است انجام دهد. در این حالت، از او اسقاط تکلیف شده که عمل را انجام داده و باطل نمی باشد. ولی چون پرهیز از گناه ندارد، نماز او مورد قبول واقع نمی شود. یعنی مراتب و آثار نماز بر او مترتب نمی شود. در این روایت اخلاص در مقابل ریا(یعنی اعمال را برای غیرخدا انجام دادن نیست) بلکه بالاتر ازاین معنا می باشد. اخلاص به این معناست که عملی از همه جهات خدایی باشد و حتی در مرتبه بالاتر، بهره نفسانی و قیامتی در آن نباشد. یعنی به خاطر ترس از جهنم و یا شوق به بهشت نبوده و فقط برای خدا باشد. امام صادق علی السلام می فرمایند: اگر انسانی 50 سال خدا را عبادت کند و در این مدت اگر دو رکعت از تمامی این نمازها با اخلاص باشد، یعنی خداوند از او قبول کند، بهشت برای او واجب شده و درهای جهنم به رویش بسته خواهد شد. حتی می فرمایند خداوند سبحان آنقدرکریم و رحیم است که از میان نماز 50 سال او دو رکعت نماز سالم و مقبول سرهم کرده و بیرون بیاورد؛ مثلاً از هر نمازی یک حرف تا اینکه یک نماز کامل شود و همین دو رکعت نماز کامل شده باعث نجات انسان می شود وقبولی اعمال مراتبی دارد که به مرتبه ایمان انسان بستگی دارد.
پی نوشت
[1] غرر الحکم، ص 155، ح 2914
