بنام خدا

 امام خمینی از بیداری اسلامی تا بیداری جهانی

در سال های طولانی، تبلیغات دامنه دار دولت های شرق و غرب موجب این شد که ملت های مسلم از آنان بازی بخورند و گمان کنند که ترقیات این کشورهای ضعیف در گرایش به یکی از این دو ابر قدرت است، لکن به هر طرف که تمایل پیدا کردند بعد از مدتی فهمیدند که آنها جز اسیر کردن اینها و بردن خزاین و غارت کردن مخازن آنها کار دیگری نمی کنند. در عصر ما، ملت ما یافت که شاه به واسطه پیوندی که با غرب، مخصوصا با امریکا دارد و همین طور باشرق، تمام مخازن ما را به باد داده است بلکه نیروهای انسانی ما را نیز به هدر داده است، و فهمیدند جنایات فوق العاده ای که مرتکب می شود به واسطه پیوندی است که شاه با ابر قدرت ها دارد. از این جهت ملت ما به پا خاست و سایر ممالک، از جمله ممالک اسلامی نیز به این حقیقت تلخ توجه پیدا کردند و با مطالعه تاریخشان درک کردند که تمام گرفتاری هایی که ملت ها پیدا کردند از دست این ابر قدرت هاست، ناچار از آن ابرقدرت ها رویگردان شده اند. و اسلام که تمام آرزوهای بشر به طور شایسته در دسترس آنها خواهد و می گذارد و قوانین اسلام، چه قوانین اقتصادی و سیاسی و چه قوانین فرهنگی و معنوی آن، قوانین غنی ای است که هر کس به آنها توجه پیدا کند ناچار به اسلام گرایش پیدا خواهد کرد.

بیداری اسلامی هر چند پیش از انقلاب در ایران، و در دو سده‌ی اخیر در كشورهای مختلف شكل گرفته بوداما اگر بیداری اسلامی را در یك منحنی رسم كنیم، امام را در طی این 200 سال در قله‌ی این منحنی می‌توان ترسیم نمود. با توجه به رهبری بی‌نظیر امام در رویارویی با قدرت‌ها و به پیروزی نشاندن یك انقلاب و راهبری موج بیداری اسلامی و مواجهه با مسائل آن، بررسی مشكلات و موانع این پدیده از دیدگاه آن بزرگ‌مرد تاریخ، از اهمیت زیادی برخورداراست. حضرت امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در 22 بهمن سال 57 در پیامی خطاب به ملت مسلمان ایران فرمودند: «لازم است این رشد را به جهانیان نشان دهید تا جهانیان بدانند مردم مسلمان ایران می‌توانند بدون قیمومت این و آن، راه سعادت خود را انتخاب نمایند.»

متخصصان و کارشناسان علوم سیاسی ومسائل بین المللی هرکدام به نحوی و با نگاه ویژه خوددرپی تحلیل تحولات اخیرکشورهای اسلامی هستند.اما بی شک هیچ نمی تواند ادعاکند که به گفتمان حضرت روح الله(ره)رجوع کرده وریشه های اصلی این حوادث را در نیافته باشد.آنان که با این گفتمان آشنایند به خوبی می دانند که وقوع انقلاب های مردمی با ماهیت اسلامی ،به دور از مرزبندی های سیاسی و مذهبی برعلیه استکبار و ایادی آنها چیزی جز دکترین امام خمینی(ره)نمی باشد.

امام راحل در دکترین سیاسی خود فضای کنونی جهان را به خوبی ترسیم کرده است.«واقعیت این است که دول استکباری شرق و غرب وخصوصا آمریکا و شوروی عملا جهان را به دو بخش آزاد و قرنطینه سیاسی تقسیم کرده اند.دربخش آزاد جهان این ابرقدرت ها هستند که هیچ مرز و حد و قانونی نمی شناسند وتجاوزبه منافع دیگران و استعمار و استثمار و بردگی ملت ها راامری ضروری و کاملا توجیح شده ومنطقی و منطبق با همه اصول و موازین خودساخته وبین المللی می دانند.اما در بخش قرنطینه سیاسی که متاسفانه اکثرملل ضعیف عالم و خصوصا مسلمانان در آن  محصور و زندانی شده اند،هیچ حق حیات واظهارنظری وجودندارد.همه قوانین و مقررات وفرمول ها ،همان قوانین دیکته شده و دلخواه نظام های دست نشاندگان ودربرگیرنده ی منافع مستکبران خواهدبود.»

فریادهای مسلمانان و دردمندان علیه ظالمین جهان که امروز درجهان اسلام صورت گرفته است همان پیش بینی حضرت امام است .ای کاش که مسلمین جهان و جوانان امت اسلام زودتر از این به ندای خمینی کبیر لبیک می گفتندو قیام خویش را شروع می کردند.

امام خمینی(ره) توانست به جای یک حکومت خائن و دست نشانده و مزدور آمریکا و انگلیس و صهیونیسم، حکومتی اسلامی بر پایه عدالت و فرمان های خدا بنیان گذارد که یاریگر مظلومان و به خصوص ملت فلسطین و ملت لبنان و همه مجاهدان مسلمان در سراسر جهان باشد. پس این بیداری اسلامی نتیجه مستقیم حرکت تاریخی امام خمینی(ره) است.

موانع بیداری اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره)

1 ـ تحریف اسلام و وارونه جلوه دادن مفاهیم دینی

با دور شدن تدریجی جوامع اسلامی از مفاهیم و آموزه‌های اصلی و اصیل اسلامی و دگرگون شدن پیام اولیه عدالت‌خواهانه اسلام، این مكتب به آرامی از بالندگی افتاد، دچار انحراف گشت و به خمودی گرایید. مفاهیم ارزشمندی از قبیل عدالت، قسط، جهاد، حج ابراهیمی، شهادت،‌ امر معروف و.... به دلیل خطرآفرین بودن برای قدرتمداران، یا به آفت تحریف دچار گشت و یا به بوته فراموشی سپرده شد؛ و به جای آن مباحثی از قبیل تقدیر و جبر، حدوث و یا قدیم بودن قرآن و مسائلی از این دست، سالها مهمترین موضوع تفكر دینی و اسلامی می‌گردد،؛ توسط اینگونه مباحث دغدغه‌های دینی مردم كنترل شده و محوری برای مشغول كردن اندیشمندان گردیده است.

از طرف دیگر، تمایلات فرقه‌ای و عربی، ورود افكار و اندیشه‌های یونانی و فرهنگ غیراسلامی، الهام‌گیری از آموزش و جهان‌بینی غربی، آرمان‌های اسلامی را به انزوا كشانید. بعدها این مسائل، موجب این پندار شدكه اسلام با دوره‌ی معاصر، سنخیت ندارد.

بیشتر تحصیل‌كرده‌ها، غافل از داشته‌ها و اندوخته‌های غنی فرهنگ اسلامی خویش، كلید توسعه و حتی نجات جامعه را در اتخاذ علوم، ارزش‌ها و فلسفه غربی دیدند. امام در دیداری كه با برخی مسئولین دارد به این نكته اشاره می‌كنند كه دشمنان راه نجات خود را در این دیده‌اند كه یا اسلام در این كشورها نباشد و یا لااقل محتوا نداشته باشد. هرچند در بخش اول توفیقی نداشته‌اند، اما نسبت به بی‌محتوا كردن اسلام موفق بوده‌‌اند.

از این رو بسیاری از افراد كه به دنبال احیای دین و تفكر دینی در جامعه بوده‌اند از بازنگری در برخی از مفاهیم كلیدی اندیشه اسلامی كه پیش از آن به دلیل تعبیرهای غلط موجب ابهام و ركود شده بود شروع كردند. افرادی از قبیل سیدجمال، محمد عبده، محمد اقبال، دكتر علی شریعتی، و.... به دلیل همین دریافت، چنان روشی را در سرلوحه‌ی فعالیت‌های خویش برگزیدند.

2-حكام كشورهای اسلامی

 یكی از موانع در فراروی نهضت بیداری، حاكمان و سران كشورهای اسلامی است. اینان استقرار اسلام ناب را مغایر با منافع شخصی و حكومتی خود می‌پندارند. كارنامه سیاه و ننگین حاكمان بی‌درد كشورهای اسلامی، حكایت از افزودن درد و مصیبت بر پیكره نیمه جان اسلام و مسلمین دارد. ما امید این را داریم كه این نهضت ایران روشن كند مسائل را به همه ملتها وروشن كرده است. امام حكومتهای منحرف اسلامی را عامل قدرتهای شیطانی دانسته كه برای اغفال مردم از راه اسلام وارد می‌شوند.

3 ـ‌ تفرق

برخلاف تصور برخی از سطحی‌نگران، امام وحدت را یك تاكتیك یا ابزار مصلحتی برای پیشبرد اهداف و مقاصد سیاسی انقلاب نمی‌بیند. وحدت را یك اصل اسلامی تعریف كرده و لازمه‌ی توفیق در مبارزه با دشمن اصلی و موفقیت در رهایی از وضعیت اسف بار كنونی مسلمین را در گرو همبستگی دانسته است. وی با تمام ارادتی كه به اهل بیت دارد، حاضر نیست در مجالس تفرقه‌افكنانه‌ای كه به عنوان حمایت از اهل بیت تشكیل می‌شود، شركت كند.بالاتر از آن امام در پی ایجاد جبهه متحد اسلامی بود: «من به صراحت اعلام می‌كنم كه جمهوری اسلامی ایران، با تمام وجود برای احیای هویت اسلامی مسلمانان در سراسر جهان سرمایه‌گذاری می‌كند و دلیلی هم ندارد كه مسلمانان جهان را به پیروی از اصول تصاحب قدرت در جهان دعوت نكند و جلوی جاه‌طلبی و فزون‌طلبی صاحبان قدرت و پول و فریب را نگیرد. ما باید برای پیشبرد اهداف و منافع ملت مردم ایران برنامه‌ریزی كنیم. ما باید در ارتباط با مردم جهان و رسیدگی به مشكلات و مسائل مسلمانان و حمایت از مبارزان وگرسنگان و محرومان، با تمام وجود تلاش كنیم...ما باید خود را آماده كنیم تا در برابر جبهه متحد شرق و غرب، جبهه قدرتمند اسلامی انسانی، با همان نام و نشان اسلام و انقلاب ما تشكیل شود وآقایی و سروری محرومین و پابرهنگان جهان جشن گرفته شود.»

امام برای تحقق آرمان وحدت مسلمین از امكانات موجود بهره می‌جستند و در این راستا مسأله فلسطین، روز قدس و حج ابراهیمی و... را مطرح كرده‌اند.

4 ـ تحجر و جمود مقدس‌نماها

امام از مقدس‌نماها به عنوان یكی از موانع شناخت و بیداری اسلامی نام می‌برد و برای گسترش اسلام ناب محمدی، شناخت این مشعل‌داران تحجر و حماقت و مبارزه با آنان را ضروری می‌دانند. «آمریكا و استكبار، در تمامی زمینه‌ها افرادی را در آستین دارند. در حوزه‌ها و در دانشگاه‌ها، مقدس‌نماها را كه خطر آنان را بارها و بارها گوشزد كرده‌ام،‌ اینان با تزویرشان،‌از درون محتوای انقلاب و اسلام را نابود می‌كنند. اینها با قیافه حق به جانب و طرفدار دین و ولایت همه را بی‌دین معرفی می‌كنند. باید از شر اینها به خدا پناه ببریم... امروز جهان تشنه اسلام ناب محمدی است.»

این عده با تظاهر به تعبد و زهد كه از ویژگی‌های این گروه است، بزرگترین ضربه را درطول تاریخ بر پیكره دین وارد آورده‌اند. نمونه بزرگ این گروه را مارقین، در زمان حكومت حضرت علی(ع)‌تشكیل می‌دادند. چهره‌هایی آراسته و متظاهر به دیانت و زهد كه ضربه‌ای بزرگ بر پیكر عدل‌گستر حكومت علی وارد آوردند. خطر این گروه را نباید كوچك شمرد.

5 ـ روشنفكرنماها

همانگونه كه تحجر و جمود از دیدگاه امام مانع بیداری است، دلبستگی به شرق و غرب و خودباختگی در برابر آنان ملتها را از نزدیك شدن به اسلام باز می‌دارد.

امروز زمانی است كه ملتها چراغ راه روشنفكرانشان شوند و آنان را از خوباختگی و زبونی در مقابل شرق و غرب نجات دهند كه امروز روز حركت ملتهاست .

بی تفاوتی نسبت به اسلام، غربگرایی، خودباختگی، بی‌اطلاعی از اسلام، بریدن از مردم از جمله مسائلی است كه امام به این قشر گوشزد می‌كنند.

6 ـ آخوندهای وابسته به قدرتها و دنیاطلب

امام در عین حمایت كامل از روحانیت اصیل و متعهد، انتقادهای بسیار تندی از روحانی‌نماهای وابسته به دربار و قدرت دارند. امام ضمن ابراز تنفر از روحانیت غیرمهذّب و متعهد، آنان را از ساواكی‌ها هم بدتر می‌دانند.

اینها بهترین ابزاری هستند كه خواسته یا ناخواسته مجری اهداف قرار می‌گیرند: «طرح اختلاف بین مذاهب اسلامی از جنایانی است كه به دست قدرتمندان كه از اختلاف بین مسلمانان سود می‌برند و عمّال از خدا بی‌خبر آنان از آن جمله وعاظ‌السلاطین كه از سلاطین جور سیاه‌روی‌ترند، ریخته شده و هر روز بر آن دامن می‌زنند و گریبان چاك می‌كنند و در هر مقطع به امید آنكه اساس وحدت بین مسلمین را از پایه ویران نمایند طرحی برای ایجاد اختلاف عرضه می‌دارند.» «... ما گرفتار بعضی اشخاص كه دعوی اسلامی می‌كنند، بعضی‌ها كه در راس روحانیت بعضی ممالك واقع هستند... ما را تكفیر می‌كنند متاسفانه در لباس مفتی هستند.... این كارها بر ضد اسلام و بر وفاق میل ابر قدرت هاست...اگرچنانچه وعاظ السلاطین بگذارندو اتحاد مارا بهم نزنندانشاالله پیروز خواهیم شد.»

منابع :

1- اشك ظهور  /2- آیه های انتظار /3- صحیفه امام، ج 21 ،

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان ، فرآوری :هدی هدایت