سفر با معماری: تعجبی ندارد نیویورک شهر شیشه ای امریکا که برج های سر به فلک کشیده تمام سطح آن را اشغال کرده اند، خانه ی بسیاری از پیشگامان عرصه ی ساخت آسمان خراش باشد. اما همه ی این آسمان خراش ها فقط مکعب های شیشه ای درخشان نیستند؛ در میان آن ها گاهی بناهایی دیده می شود که نماینده ی تمام عیار یک سبک معماری می باشند و هنر و زیبایی بر قد کشیده ی آن ها سایه انداخته است. یکی از این برج ها، ساختمان کرایسلر اثری از ویلیام ون آلن است که بدون شک یکی از زیباترین آسمان خراش های دنیا است. با چیدانه همراه باشید تا کرایسلر را بیشتر بشناسیم...

ساختمان کرایسلر به عنوان یک آسمان خراش، تجلی بسیار خوب سبک آرت دکو ی فرانسه در کشور امریکا به شمار می رود. شاهکاری که طراوت و انرژی سرشارش با نگاه به آن از نزدیک، بالا یا فاصله ای بسیار دور و یا حتی در عکس ها به بیننده منتقل می شود. این ساختمان یکی از بهترین نمونه ها در میان آسمان خراش های دنیا از نظر طراحی و فرم کلی ساختمان است.

طرح در اصل برای یک شرکت پیمانکاری ساختمان با نام William H. Reynolds تهیه شد اما سرانجام به Walter P. Chrysler فروخته شد. او که می خواست ساختمانی بسازد که نه تنها یک آسمان خراش واقعی باشد، بلکه بتواند به کمک آن بر نفوذ خود بیفزاید، از معمار خود خواست تا بلندترین ساختمان ممکن را طراحی کند. ون آلن برای اینکه بتواند به رقبای خود که هم زمان هدف مشترکی را دنبال می کردند، ضربه وارد کند، یک تاج ۵۶ متری به عنوان سر برج طراحی کرد.

ون آلن با توجه به این مطلب که در یک ساختمان بلند اولین چیزی که جلب توجه می کند، تاج آن است، توانست اثر بی نظیر خود را با قرار دادن یک کلاهک نوک تیز در بالای آن شاخص کند. این تاج از پنج ردیف قوس فولادین یکپارچه درست شده است که به سمت نوک تاج کوچک تر می شوند و هر ردیف شامل پنجره های مثلثی شکل است که به صورت زیگزاگ قرار گرفته اند. در بالاترین نقطه ی تاج، میله ای همچون مناری در بالاترین نقطه ی بنا قرار دارد.

این ساختمان با داشتن ۷۷ طبقه تا زمانی که ساختمان امپایر استیت تمام شد، بلندترین ساختمان جهان بود و ستاره ای بر کرانه ی آسمان نیویورک به شمار می رفت. البته این ساختمان هنوز هم بلندترین ساختمان با نمای آجری در جهان می باشد.

نمونه ای از پروژه های برجسته ایرانی با نمای آجری: خانه چهل گره، نمای ساختمان با فرشی از آجر

به گفته ی ون آلن «برجک هفت طبقه ی داخلی که با نمای مخصوص فولادی کامل می شود، اولین بخشی بود که در داخل ساختمان ساخته شد و در مدت زمان یک ساعت و نیم توسط کابل ها در محل خود در بازشوی سقف قرار گرفت و ثابت شد». برای اولین بار بود که از فولاد ضدزنگ برای نمای یک ساختمان به صورت نمایان استفاده می شد.

رفتار دکوراتیو در تمام دیوار های بنایی توسط ایجاد پس رفتگی ها و بافت های سبدی به کار رفته در ارتفاع طبقات کاملا مشهود است.

نمای داخلی سرسرای اصلی یک ترکیب مدرن از سنگ مرمر افریقایی و فولاد دارای روکش آب کروم است. یک سالن استراحت به نام Cloud Club و یک محوطه برای تماشای مناظر اطراف بر بالای ساختمان قرار دارد. فرم آلومینیومی ساختمان بسیار زیبا به نظر می رسد و مخروط فولادی بالای بنا همانند یک تاج هنری در رأس این آسمان خراش خودنمایی می کند.

پروژه ای ایرانی با نمای سنگ مرمر: درخشش سنگ مرمر در نمای ساختمان اداری تجاری ولیعصر تهران

ناودان های فولادی موجود در گوشه ها که ون آلن آن ها را طوری قرار داده تا کلاهک ساختمان را احاطه کنند، از جمله تزیینات بسیار جذاب در بدنه ی اصلی ساختمان می باشد. این بنا در شب همانند یک صحنه ی نمایش عمل می کند و بر روی آن نمایش هایی توسط نورهای مختلف انجام می گیرد.

هنگامی که برج تمام شد توانست برج ایفل را به عنوان بلندترین سازه ی ساخته شده به صورت دستی پشت سر گذارد. در یک مرحله ۳۰۰۰ کارگر ساختمانی به طور هم زمان بر روی برج کار می کردند. مراسم پی ریزی در ۱۹ سپتامبر ۱۹۲۸ آغاز شد و مراسم رسمی افتتاح برج در ۲۸ می ۱۹۳۰ برگزار شد. بسیاری از صاحب نظران ساختمان های بلند دنیا معتقدند که کرایسلر بهترین طرح یک آسمان خراش است.

سازه ی به کار رفته در ساختمان کرایسلر قاب فولادی روکش دار است. اصولا هرگاه اتصالات بین تیر و ستون ها به صورت صلب و با مقاومت خمشی کافی اجرا شود، تغییر اساسی در عملکرد سازه تیر و ستون به وجود خواهد آمد. این نوع از سازه ها که قاب صلب نامیده می شوند، رفتار یکپارچه ای داشته و در برابر بارهای افقی و عمودی هم زمان مقاومت قابل توجهی دارند. تمامی این اصول در طراحی و اجرای ساختمان کرایسلر به کار گرفته شد تا بلندترین ساختمان جهان در آن زمان از پایداری کافی در برابر نیروهای قائم و افقی برخوردار باشد.