مشكل بزرگ وسواس، وقتكشی در زمانهای است كه هیچ كس وقت ندارد.
45 دقیقه است كه كنار خیابان توی ماشین نشستهاید تا از خانه بیرون بیاید، تازه نامزد كردهاید و هنوز رودربایستیهایتان سر جایش است. كلافهاید اما خودتان را با زمین و آسمان مشغول میكنید و منتظر میمانید تا بالاخره در خانه را میبندد و با لبخند میآید. میخواهید بپرسید كدام گوری. . . ؟ اما با كمال ادب میگویید: «خوبی؟» میگوید: «خوبم، ببخشید معطل شدی. داشتم میاومدم!» و در همین لحظه نامبارك است كه زنجیره انتظاركشیدنهای بعدیتان تشكیل میشود.
تازه این همهاش نیست. دقت كه میكنید، میبینید در تابستان و زمستان دستكش به دست دارد، از دستگیره در و كثیفیاش در حد مواجهه با موش و هوو، میترسد! گاهی اوقات خرافاتی هم میشود و یك چیزهایی را میشمارد. چیزی نمیگذرد، درهمین روزهای خاطرهساز نامزدی میفهمید همان كسی كه سلیقه، تمیزی و براقی درحد متالیكش در ابتدا خوشحالتان كرده بود، واقعیت ناخوشایندی را درخانه پدریاش پنهان كرده است. نامزد عزیزتر از جانتان وسواس دارد.
شناخت و بررسی انواع شخصیتهای وسواسی پیش از ازدواج
زندگی فست فودی و وسواس؟
امروزه در دنیای علم، دیگر دهمهای ثانیه هم مهم هستند. در زندگی روزمره هم سالهاست فستفودها آمدهاند تا یادآوری كنند انسان برای هیچ كاری وقت كافی ندارد حتی برای رساندن آب و غذا به خودش! در چنین شرایط تند و تیزی فرد وسواسی در خودش گیر كرده است. او دوست دارد برای بار هزارم دستهایش را آب بكشد، جانماندن كلید خانه را بررسی كند؛ پولهای كیفش را از تراول تا سكههای صد تومانی مرتب كند و دهها مورد دیگر.
رفتارهای وقتگیر و تشریفاتیاش خیلی مواقع باعث میشود تا از اصل مطلب جا بماند. هنوز در حمام است كه شروع ساعت كاری میگذرد و چیزی به كنكور نمانده كه دارد رنگ خودكارهایش را ست میكند. مشكل بزرگ وسواس، وقتكشی در زمانهای است كه هیچ كس وقت ندارد ضمن اینكه تا وقتی مشكل بزرگ وسواس روی تمیزی و تكرار باشد، برای كارهای مهمترش تمركزی نخواهد داشت.
سراغ من اگر میآیید، دست و رو شسته بیایید!
فرد وسواسی گاهی اطرافیانش را به انجام كارهایی كه واجب میداند، وادار میكند یا با دقتها و سختگیریهای بیش از حدش دیگران را آزار میدهد. مهمانان در آستانه در ایستادهاند تا مجوز ورود صادر شود ! آنها باید به صف بایستند؛ كفشهایشان را از پا خارج كنند و با احتیاط دمپایی رو فرشیهایی را كه از نظر صاحبخانه تمیز هستند، بپوشند. این خوان كه گذشت باید همه از دم با صابون دستهایشان را بشویند بعد هم مواظب باشند مبادا یك قطره آب از دستها روی موزاییك كف دستشویی بریزد و جایی را خیس كند.
این سلسله مراتب خستهكننده باعث میشود كه فرد وسواسی در روابط خانوادگی و اجتماعیاش دچار مشكل شود و خیلی از دوستان، عطای دیدار با او را به لقایش ببخشند. پس اگر فردی اجتماعی هستید با وسواسیها دچار مشكل خواهید شد.
مبادا آدم بكشم!
افراد وسواسی بدون اینكه بخواهند در ذهنشان افكار مزاحمی شكل میگیرد بهطور مثال گاهی دارای افكار خشونتآمیز هستند و فكر میكنند مبادا كسی را با چاقو بكشند؛ این فكر، ناخودآگاه آغاز میشود و آنقدر ادامه مییابد كه فرد وسواسی برای جلوگیری از قتل و كشتن اشخاص غریبه یا خودی، دیگر دست به چاقو نمیزند كه هیچ، هر چه چاقو و قیچی و وسیله تیز باشد، از خودش دور میكند.
فرد وسواسی در روابط خانوادگی و اجتماعیاش دچار مشكل می شود
وسواس لیز!
بعضی از افراد وسواسی به آلودگی، خیسی و كثیفی بهشدت حساس هستند. بهطور نمونه نامزدتان را میبینید كه در حد كنده شدن پوست دستهایش آنها را با صابون بارها میشوید؛ كیف دستی، مداد و خودكار را هم شاید بشوید. از همه چیز چندشش میشود حتی از ترشحات بدن خودش. حمام رفتنش به اندازه انجام دقیقترین كارها وقت و حوصله میبرد. بهطوركلی دائم در حال شستوشو و غسل دادن است. چنین فردی اگر به هر دلیلی لباسش كثیف یا نجس شود یك لحظه تا برطرف شدن این مشكل آرام نمیگیرد.
مجبورتان میكند 200 كیلومتر را با حداكثر سرعت برای كشف آب در بیابان گاز بدهید چون اگر به هر نحوی نجس شود، اضطراب میگیرد و به همین دلیل نمیتواند از هیچ چیز دیگری لذت ببرد حتی سفر. در این نوع وسواس، فرد بدون دستكش به دستگیرهها دست نمیزند اگر هم بزند حتما آستینش را حائل میكند! از دستشویی رفتن به دلیل احتمال نجس شدن اجتناب میكند. خیس شدن را دوست ندارد و چه بسا تا آخر عمرش پایش را در استخر نگذارد و خلاصه فرد وسواسی پر از نكن نكن است.
مسوولیت شما را میپذیریم
در شرایطی كه یكی از معضلات جامعه ما عدم مسوولیتپذیری افراد است، فرد وسواسی تعهد و مسوولیتپذیری افراطی دارد. او به دلیل ترس از اتفاقات فاجعهآمیز بهطور بیمارگونهای همه چیز را كنترل و بررسی میكند؛ مثلا شیرگازرا ازترس آتشسوزی بارها میبندد و بسته بودنش را كنترل میكند. از ترس دزد در خانه را بارها قفل میكند و بعدباز هم كنترل میكند كه قفل شده باشد ! گزارش كاریاش را صد بار میخواند تا غلط املایی و انشایی نداشته باشد. بهطور كلی در ذهنش اضطراب وقوع فاجعه، قدم میزند و برای همین بهشدت كنترلگر است.
تابلو را نیم میلی متر به چپ بچرخان
از نظر نامزد وسواسی شما هر چیزی باید درست سر جای خودش باشد. او گلدان را با دقت درست در مركز میز میگذارد و با وسواس خاص و دقت عجیبی میگوید تابلو روی دیوار چند میلی متر كج شده و باید صافش كرد! از آن طرف دارید بیخیال چایتان را میخورید كه فریاد میكشد. در حالی كه چشمانتان از حدقه بیرون زده، میگوید: «حواستو جمع كن، لیوانو گذاشتی روی میز، بذار تو زیر لیوانی.» وسواس در مرتب كردن همه چیز و ایجاد تقارن در چینش وسایل و ابزار، نوع شناخته شدهای از وسواس است.
فرد وسواسی گاهی خرافاتی میشود
مثلا میگویند اگر موقع بیرون رفتن از خانه سه باربه تخته نزنیم حتما تصادف میكنیم؛ اگر جمله خاصی را روز چهارشنبه بارها نخوانیم و در آب فوت نكنیم زلزله میآید؛ اگر به تعداد فرد فلان كار را انجام دهیم، بد یمن است اما اگر زوج باشد بیخطر میشود. اینها بخشی از رفتارهای یك فرد وسواسی است. او گاهی به انجام و تكرار كارهایی میپردازد كه كاملا خرافی است و هیچ ریشه عقلی و منطقی ندارد اما عمیقا به آنها باور داشته و عدم انجامشان او را عصبی میكند. اگر نامزد شما رفتار خرافی عجیب و غریب داشته باشد، زنگ خطری برای شماست و حتما باید برای درمانش اقدام كرد.
خدمت به زباله و بازیافت
در این نوع از وسواس فرد اضطراب دارد مبادا روزگار قحطی بیاید و دیگر چیزی پیدا نشود تا بخورد برای همین هم دست به احتكار مواد میزند و مقداری خوراكی هم همیشه در گوشهای پنهان دارد. این دسته از افراد اغلب چیزهای بیارزشی را كه شاید هیچ وقت به درد هم نخورد نگه میدارند. بهطور مثال میبینید هر چه سطل ماست و ظرف یكبار مصرف گوشت و مرغ در دسترس دارد، میشوید و انبار میكند. تعجب نكنید وقتی كشف كردید قهرمان قصه یك نصفه هندوانه را از شب یلدا تا تابستان نگه داشته است، او دارای افكار ناخودآگاهی است كه اضطراب از دست دادن پول روز مبادا را دارد.
دقت در حد مویرگ!
افراد وسواسی دقتی بیش از اندازه دارند؛ یعنی همان طور كه گفتیم از جابهجایی میلیمتری تابلو روی دیوار، كشف یك چكه آب روی زمین آشپزخانه، عدم رعایت نقطه مركز مطلق میزبرای جای گلدان تا یك قطره خیلی كوچك خون كه به سختی دیده میشود؛ نظرشان را جلب كرده و میتواند عذابشان دهد. آنها بهطور افراطی به جزییات توجه میكنند.
افراد وسواسی دقتی بیش از اندازه دارند
وسواس سلامت
بعضی از افراد وسواسی از بیمار شدن میترسند و این وحشت برایشان بزرگترین معضل زندگی است. آنها سعی میكنند تا جای ممكن مراقب خودشان باشند؛ ضمن اینكه اخبار پزشكی را ازطریق اینترنت یا مجلههای سلامت سایه به سایه تعقیب میكنند. بعضی دیگر هم روی مصرف مواد غذایی خاصی بیش از حد حساس هستند شاید بهطور مثال آنقدر از مسمومیت با كنسروها میترسند كه حتی نمیتوانند از رب استفاده كنند یا اینكه از لامپ كممصرف و سرطانزا بودنش هراس جدی دارند.
چنین افرادی دوست دارند آزمایشهای مختلفی را برای بررسی میزان سلامتیشان بهطور منظم انجام دهند؛ به خصوص در مورد بیماریهای خطرناكی مثل ایدز و سرطان پیگیرتر هستند و با هر روش ممكن هم اطلاعات میگیرند و مدام خودشان را از لحاظ سلامتی محك میزنند. وسواس سلامت با یك ترس جدی همراه است و آرامش را در زمان سلامتی هم از شخص سلب میكند.
رابطه زناشویی با فرد وسواسی
افرادی كه وسواسشان از نوع حساسیت به آلودگی و نجاست باشد، رابطه جنسی را اغلب دوست ندارند و حتی ممكن است به نظرشان منزجركننده بیاید. فردی را تصور كنید كه تا وقتی بدنش تمیز نباشد یك لحظه آرامش ندارد؛ چنین كسی قطعا در جریان رابطه جنسی به اضطراب میافتد.
آزمون سخت شك و یقین
اختلال وسواس را مثل هر اختلال دیگری باید با توجه و دقت به نشانههایش شناخت و پیگیری كرد. این بیماری به ظاهر ساده میتواند در طول زمان، زندگی شخص و همسرش را فلج كند و همه چیز را تحت تاثیر خودش قرار دهد اما خبر خوشحالكننده اینكه وسواس با همه بدقلقیهایش در صورت مراجعه به موقع، به دارو و رواندرمانی، خوب جواب میدهد پس اگر نامزدتان وسواس داشته باشد و بخواهد این بیماری را درمان كند، میتوانید مثل یك دوست كنارش بمانید و هر روز بهتر شدنش را با چشمهایتان ببینید اما اگر نخواهد این موضوع را بپذیرد و معالجه را تا آخر دنبال كند، باید در ازدواج با اوحتما تردید و احتیاط كنید.
منبع:مجله زندگی ایده آل