پیامبر صلى الله علیه وآله:
… وَ ما یَمْنَعُکَ أنْ تُحِبَّ أنْ تَعیشَ حَمیدا وَ تَموتَ سَعیدا و اِنّما بُعِثْتُ عَلى تَمامِ مَحاسِنَ الأخْلاقِ؛(مجمع الزوائد، ج 8 ، ص 23 )
چه چیزى مانع توست که زندگى پسندیده و مرگ با سعادت را داشته باشى، چرا که من براى کامل نمودن اخلاق زیبا مبعوث شدهام .
« 2 » پیامبر صلى الله علیهوآله:
اَحَبُّکُمْ اِلَى اللّهِ اَحْسَنُکُمْ اَخْلاقا؛(مجمع البیان، ج 10، ص 87 .)
محبوبترین شما در نزد خدا، خوش اخلاقترین شماست .
« 3 » امام صادق علیه السلام:
اِنَّ مِمّا یُزَیِّنُ الاِْسْلامَ الاَْخْلاقُ الْحَسَنَهُ فیما بَیْنَ النّاسِ؛(مشکاه الأنوار، ص 422.)
خوش اخلاقى در بین مردم، زینت اسلام است .
« 4 » امام على علیه السلام:
عَوِّدْ اُذُنـَکَ حُسْنَ الاِْسْتِماعِ وَ لا تُصغِ اِلى ما لا یَزیدُ فى صَلاحِکَ استِماعُهُ فَاِنَّ ذلِکَ یُصدِئُ الْقُلوبَ وَ یوجِبُ الْمَذامَّ؛(غررالحکم، ح 6234 . )
گوش خود را به شنیدن خوبىها عادت بده و به آنچه که به صلاح و درستى تو نمىافزاید گوش مسپار، زیرا این کار، دلها را زنگار مىزند و موجب سرزنش مىشود .
« 5 » امام صادق علیه السلام:
اَلا اُحَدِّثُکَ بِمَکارِمِ الاَْخْلاقِ؟ الصَّفْحُ عَنِ النّاسِ وَ مُواساهُ الرَّجُلِ اَخاهُ فى مالِهِ وَ ذِکْرُ اللّهِ کَثیرا؛(معانى الأخبار، ص 191، ح 2. )
آیا به شما بگویم که مکارم اخلاق چیست؟ گذشت کردن از مردم، کمک مالى به برادر (دینى) خود و بسیار به یاد خدا بودن .
« 6 » امام على علیه السلام:
عَوِّدْ نَفْسَکَ الْجَمیلَ فَبِاعْتیادِکَ اِیّاهُ یَعودُ لَذیذا؛(شرحنهج البلاغه، ابن ابىالحدید، ج20، ص266، ح92. )
خودت را به کارهاى زیبا عادت بده که اگر به آنها عادت کنى، برایت لذت بخش مىشوند .
« 7 » امام على علیه لسلام:
ما اَصْعَبَ اِکْتِسابَ الْفَضائِلِ وَ اَیْسَرَ اِتْلافَها؛(شرحنهجالبلاغه، ابن ابى الحدید، ج20، ص 259، ح38.)
فضائل اخلاقى و صفات پسندیده چه به سختى به دست مىآیند و چه آسان از دست مىروند .
« 8 » امام سجاد علیه السلام:
قُلْتُ لِعَلىِّ بْنِ الْحُسَینِ علیهالسلام اَخْبِرنىِ بِجَمیعِ شَرایِـعِ الّدینِ، قالَ علیهالسلام : قَوْلُ الْحَقِّ وَ الْحُکْمُ بِالْعَدْلِ وَ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ؛(خصال، ص 113، ح 90. )
به امام سجّاد علیهالسلام عرض کردم: مرا از تمام دستورهاى دین آگاه کنید، امام علیه السلام فرمودند: حقگویى، قضاوت عادلانه و وفاى به عهد .
« 9 » پیامبر صلىالله علیه وآله:
اَلا اُنَـبِّـئُـکُمْ بِخیارِکُمْ؟ قالوا: بَلى یا رَسولَ اللّهِ. قالَ اَحاسِنُـکُم اَخْلاقا اَ لْمُوَطِّـئُونَ اَکْنافا، اَ لَّذینَ یَأْلِفونَ وَ یُؤْلَفونَ ؛(بحارالأنوار، ج 71، ص 396، ح 76. )
آیا شما را از بهترین افرادتان خبر ندهم؟ عرض کردند: چرا، اى رسول خدا. حضرت فرمودند: خوش اخلاقترین شما، آنان که نرمخو و بىآزارند، با دیگران انس مىگیرند و از دیگران انس و الفت مىپذیرند .
« 10 » امام على علیه السلام:
رَأْسُ الْعِلْمِ التَّمْییزُ بَیْنَ الاَْخْلاقِ وَ اِظْهارُ مَحْمودِها وَ قَمْعُ مَذْمومِها؛(غررالحکم، ح 5267. )
بالاترین درجه دانایى، تشخیص اخلاق از یکدیگر و آشکار کردن اخلاق پسندیده و سرکوب اخلاق ناپسند است.
