قلعه پالنگان

قلعه پالنگان:





در فاصله ۸۰۰ متری جنوب شرقی روستای پالنگان در دره تنگیور و در محل چشمه های پرآب، قلعه ای به نام قلعه پالنگان قرار گرفته كه هنوز آثار و بقایای اتاق ها، آتشكده ها و پل های قدیمی آن پابرجاست. آثار و یادمان های به دست آمده از این قلعه نشان می دهد كه قدمت تاریخی پالنگان به دوران های كهن می رسد. این آثار كه شامل یك لنگه دروازه از یك تخته سنگ بزرگ و پل های ساخته شده بر روی رودخانه است هنوز به جای مانده اند. چنانچه در تحفه ناصری آمده است: «این قلعه مدت ها محل سكونت امرای كلهر بوده است كه بعدها خاندان مشهور اردلان آن را جزو قلمرو و متصرفات خود قرار داد و بر استحكامات آن افزوده و بناهای رفیع از مسجد و دكان ها و غیره بر آن می افزایند.»


وجود قلعه پالنگان قبل از حكمرانی، اردلان ها و حتی امرای كلهر مسلم است. اما از چگونگی و تاریخ ساخت آن اطلاعی در دست نیست. بدون شك به دلیل موقعیت استراتژیكی این قلعه، از خیلی قرن ها پیش از قلاع مهم و غیرقابل دسترس بوده است. در دوران حكومت اردلان ها بر كردستان چند قلعه موجود بوده است كه این قلعه ها در فصلی خاص مورد استفاده حكام وقت قرار گرفته اند. قلعه زلم برای زمستان، قلعه مریوان برای پائیز، قلعه حسن آباد در تابستان و قلعه پالنگان در بهار میهماندار حكومتیان بوده اند. بدین ترتیب قلعه پالنگان كه از زمان خسروخان اردلان در ۵۹۴ هجری شمسی به تصرف خاندان اردلان درآمده بود، در سال ۱۰۶۶ هجری شمسی پس از حدود ۴۷۲ سال میهمانداری حكام اردلان ویران می شود.