مبحث 110 طرح صالحین: «نظافت، نظم و ترتیب»

*. به نظرتون منظور از نظافت چیست؟

به نظر من نظافت مرحله قبل از طهارت باشه ، یعنی ابتدا باید آلودگی ها رو از هرچیزی/کسی زدود

*. فایده نظم و ترتیب چیست؟

*. داشتن نظم که از نظر هیچکس پوشیده نیست اصولا سکون این کائنات بر پایه داشتن نظمه و ترتیب هم که جزئ لازمه نظمه برای اولویت بندی امور

*. نظافت با نظم و ترتیب چه رابطه ای دارد؟

*. یگفتیم که نظافت یعنی زدودن آلایندگی ها و هر چیزی که بروی پاکی و حقیقت نشسته باشد. یکی از پیش نیازهای نظام نظم زدون بی نظمی است که با نظافت این بی نظمی هم کنار میرود و مقدمه ساز قدم گذاشت در راه نظاممند است.

*. بعضی ها برای ایجاد نظم و ترتیب باید اول همه چی رو به هم بریزن بعد مرتب کنن، شما چطور؟ آیا این روش رو قبول دارید؟

*. اگر از ابتدا مقید به رعایت نظم و نظافت باشیم که نیاز به ریخت و پاش و خراب کردن همه چیز و از نو ساختن نیست

بلکه هر وقت هم که نرسیدیم مرتب کنیم یه وقت کمی که بذاریم ادامه ی کارهای قبل رو انجام میدیم و مرتب سازی و نظم دادنشون خیلی وقت گیر نخواهد بود.

اینکه این روش رو قبول داریم یا نه:

باید دید هر کدوم از ما خودمون رو چطور عادت داده ایم و در واقع چطور بار اومدیم .

بعضی ها با از نو ساختن راحت تر هستند ولی ظاهر عمومی مسئله اینه که از نو شروع کردن سخت تر و وقت گیر تر هست. البته گاهی با این کار اولویت نظم بندی تغییر میکنه و چیزی که تا چند وقت پیش بارزش بالایی بوده شاید اگه از امروز بخواهیم اولویت بندی کنیم در درجه های پائین تری قرار بگیره.

رسول اكرم(ص) در بيان اهميت نظافت بهداشت تن و رابطه آن با بعد معنوي انسان فرمود: «نظافت از ايمان است، يعني مؤمن پاك و نظيف است كسي كه نظافت را رعايت نكند ايمان كاملي ندارد.»

بحار، 59، 291.

امام كاظم(ع) در باب رعايت بهداشت و نظافت بدن فرموده: «ده چيز سنت است:
-         مسواك دندان
-         شستن دهان
-         استنشاق بيني
-         شانه زدن سر
-         ختنه كردن
-         ازاله موي عانه و زير بغل
-         ناخن گرفتن
-         و شستشوي بدن. (1)

نظافت ظاهر انسان با پاكي روح او پيوندي عميق دارد همان گونه كه جمال ظاهر انسان حكايت از جمال باطن او مي كند.
پيامبر اسلام(ص) خود پيام آور پاكي و نظافت بود. در هنگام ملاقات با او اولين ويژگي اي كه چشم و دل هر بيننده را نوازش مي داد، آراستگي، پاكي و زيبايي ظاهر آن حضرت(ص) بود. قرض كردن به خودي خود امري مكروه است، ولي آن حضرت(ص)  به خاطر اهميتي كه براي نظافت و بهداشت تن و خانواده قائل بود فرمود: «هر كس به خدا و روز قيامت ايمان دارد، ازاله موي عانه را چهل روز به تأخير نمي اندازد، اگر امكان آن را نيافت قرض كند و بيش از اين در اين كار تأخير نكند.» (2)

*. نظر شخصی خود را درمورد مبحث ذکر شده بنویسید.

به نظر این حقر بحث خوب و کاربردی هست . مخصوصا نظافت در اجتماع از اوجب واجبات است .!

نظم و ترتیب هم که ما ایرانی ها حرف اول رو میزنیم

 امام صادق(ع) در معنای نظم می فرماید: «نظم‏؛ تدبیر، حکمت، اندازه‏ گیرى و هماهنگى در اشیایی است که عقل را به حیرت وامی دارد.

رسول اكرم صلى الله عليه و آله

إِنَّ اللّه  تَعالى جَميلٌ يُحِبُّ الجَمالَ، سَخىٌّ يُحِبُّ السَّخاءَ، نَظيفٌ يُحِبُّ النَّظافَةَ؛

خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد، بخشنده است و بخشش را دوست دارد، پاكيزه است و پاكيزگى را دوست دارد.نهج الفصاحه ص293 ، ح

690

امام على عليه السلام :

نِعمَ البَيتُ الحَمّامُ تَذكُرُ فيهِ النّارَ و َيَذهَبُ بِالدَّرَنِ؛

چه نيكو جايگاهى است حمّام، يادآور دوزخ است و چرك را از ميان مى برد.

من لايحضره الفقيه ج1، ص115، ح237 

حدیث (4) امام على عليه السلام :

تَنَظَّفوا بِالماءِ مِنَ النَّتنِ الرِّيحِ الَّذى يُتَأَذّى بِهِ؛

خودتان را با آب، از بوى بد، كه ديگران را آزار مى دهد بشوييد.

خصال ص 620

حدیث (5) امام صادق عليه السلام :

اِنَّ لِكُلِّ ثَمَرَةٍ سَّما فَاِذا اَتَيتُم بِها فَمَسّوها بِالماءِ أو اَغمِسوها فِى الماءِ؛

هر ميوه اى سمّى دارد، هرگاه ميوه به دستتان رسيد آن را با بشوييد و يا در آب فرو بريد.

 كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص350، ح4

حدیث (6) امام على عليه السلام :

اَلنَّظيفُ مِنَ الثِّيابِ يُذهِبُ الهَمَّ و َالحُزنَ و َهُوَ طَهورٌ لِلصَّلاةِ؛

لباس پاكيزه غم و اندوه را مى برد و موجب پاكيزگى نماز است.

كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص444، ح14

حدیث (7) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

لَا يُطَوِّلَنَّ أَحَدُكُمْ شَارِبَهُ وَ لَا شَعْرَ إِبْطَيْهِ وَ لَا عَانَتِهِ فَإِنَّ الشَّيْطَانَ يَتَّخِذُهَا مَخْبَأً يَسْتَتِرُ بِهَا

بلند نكند كسى از شما موهاى سبيل و موهاى زير بغل و موى زير شكم خود را، زيرا شيطان اين مراكز را پناهگاه خود قرار داده زير موها پنهان مى شود.

وسائل الشيعه ج2، ص115 ، ح1655

حدیث (8) امام صادق علیه السلام :

 تَقْلِيمُ الْأَظْفَارِ وَ قَصُّ الشَّارِبِ وَ غَسْلُ الرَّأْسِ بِالْخِطْمِيِّ كُلَّ جُمُعَةٍ يَنْفِي الْفَقْرَ وَ يَزِيدُ فِي الرِّزْق‏

گرفتن ناخنها  و کوتاه کردن سبیل و شستن سر با خطمی در هر جمعه (سبب) جلوگیری از فقر و افزایش روزی است

كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص491، ح10

حدیث (9) امام على عليه السلام :

نَظِّفوا بُيوتَكُم مِن حَوكِ العَنكَبوتِ، فَإِنَّ تَركَهُ فِى البَيتِ يورِثُ الفَقرَ؛

 
خانه هاى خود را از تار عنكبوت تميز كنيد، زيرا باقى گذاشتن آن در خانه، فقر مى آورد.

وسائل الشيعه ج5، ص322، ح6674

حدیث (10) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

لا تُبَيِّتوُا القُمامَةَ فى بُيوتِكُم و َأَخرِجوها نَهارا، فَإِنَّها مَقعَدُ الشَّيطانِ؛

زباله را شب در خانه هاى خود نگه نداريد و آن را در روز به بيرون از خانه منتقل كنيد، زيرا زباله نشيمنگاه شيطان است.

من لايحضره الفقيه ج4، ص5

http://www.aviny.com/hadis-mozooee/ejtemai/pakizegi.aspx

احادیثی درباره نظافت و بهداشت از مفاتیح الحیاه آیت الله جوادی آملی(حفظه الله)

نظافت و بهداشت

آموزه های اسلامی در سه محور اعتقاد اخلاق و احکام به بشر ارائه شده اند ؛ در محور نخست عقیده توحیدی آدمی را از آلودگی و شرک والحاد و کفر پاک میکند و در بعد اخلاق، توصیه های اخلاق نیکو   او را از پلیدی ظلم ، کینه و حسد و هر زشتی دیگر پاکیزه  می کنند ، چنان که احکام فقه آدمی را از رفتار زشت و بیگانه صفتی و همانند دیوانه مردن باز می دارند ، پس شایسته چنین دین الهی این است که متدیّنان به آن ، از هر پلیدی پاک و از هر آلودگی طاهر باشند، زیرا رسول اکرم نظافت را همانند تقوا وظیفه همگانی و همیشگی و همه جانبه می دانست و همان گونه که قرآن کریم درباره تقوا فرمود : تا می توانید از خدا پروا کنید :«فاتَّقوا اللهَ مَا استَطَعتُم » آن حضرت نیز درباره نظافت فرمود: با هر ابزاری می شود از نظافت و پاکیزگی پاسداری کنید ، زیرا بنیان اسلام بر نظافت و بهشت برای فرد نظیف آماده شده است. محافظت و مراقبت در نظافت و بهداشت فردی و عمومی مورد تاکید دین است و راهکارهایی هم در این راستا پیشنهاد شده است.

اهمیت نظافت و بهداشت

رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در احادیثی می فرماید: اسلام پاکیزه است، پس خود را پاکیزه کنید، چرا که جز پاکیزه به بهشت وارد نشود. نظافت از ایمان است و ایمان با صاحبش در بهشت اند. پشت در خاکروبه جمع نکنید که آن جای شیاطین (آلودگی) است. بدترین بندگان چرکین ها هستند. خدا چرکین بودن و ژولیدگی را دشمن می دارد.

امیر مومنان(علیه السلام) نیز می فرماید:  خانه هایتان را از تارهای عنکبوت پاکیزه نگه دارید چرا که مایه فقر است.

امام صادق(علیه السلام) نیز در احادیثی می فرماید:پاکیزگی از اخللاق پیامبران است. یکی از کارهای امیر مومنان(علیه السلام){در تقسیم کار در خانواده} جارو کردن خانه بود. هرگاه خدای سبحان نعمتی به بنده ای داد دوست دارد اثر آن را بر او ببیند ؛ پرسیدند چگونه ؟ فرمود : لباسش را پاکیزه، خودش را خوشبو،خانه اش را سفید (گچ کاری) و آستانه خانه اش را جارو کند. داشتن وضوخانه (دستشویی)پاکیزه بخشی از سعادت انسان است.

شست و شوی تن

رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در احادیثی می فرماید: حق خدا بر هر مسلمانی ایت است که در هفته یکبار سر و بدنش را شست وشو دهد. هیچ کس نباید شب با دست چرک بخوابد و اگر چنین کرد وشیطان به او آسیب رساند جز خودش را سرزنش نکند. هرگاه از خواب بیدار شدید سه بار استنشاق کنید ، تا آلودگی های بینی زدوده شود. هرگاه از خواب بر خاستید به ظرفی دست نبرید مگر اینکه سه بار دستانتان را بشویید زیرا هیچ یک از شما نمی داند که دستانش چگونه شب را گذرانید. و نیز می فرماید:ناخن هایتان را بگبربد و دفن کنید و بندها و مفاصل انگشتانتان دست و پایتان را تمیز و لثه هایتان را از غذا پاکیزه کنید و مسواک بزنیدو با سیمای متکبرانه و بوی بد دهان بر من وارد نشوید. مضمضه ، استنشاق، مسواک زدن،کوتاه کردن شارب،گرفتن ناخن ها،چیدن و زدودن موی زیر بغل و شرمگاه،شستن جاهای چرکین بدن مانند انگشتان،استنجاء(شست وشوی مخرج بول و غایط)و ختنه از فطریات اند.

امیر مومنان(علیه السلام) می فرماید:بوی بد و آزار دهنده را با آب بزدایید و خود را وارسی کنید(به پاکیزگی و نظافت خود حساس باشید)،که خداوند بندگان چرکین و آلوده اش را که همنشینانش از نشستن با او کراهت دارند،دشمن دارد.

امام صادق(علیه السلام) می فرماید:موی سرت را کوتاه کن تا چرک ،جانور و آلودگی آن زدوده شود و گردنت محکم و دیده ات روشن گردد.

امام کاظم(علیه السلام) می فرماید:پنج سنت را درباره سر باید رعایت کرد: مسواک زدن،کوتاه کردن شارب،شانه زدن موی،مضمضه کردن و استنشاق کردن. پنج سنت را نیز باید درباره بدن رعایت کرد: ختنه،تراشیدن موهای زیر شکم،زدودن موهای زیر بغل،گرفتن ناخن ها و استنجاء.

یاسر خادم گوید:امام رضا (علیه السلام) با کفش راحتی به دستشویی وارد می شد.

بهداشت دهان ودندان

نوصیه به مسواک: رسول خدا(صلی الله علیه وآله)در احادیثی می فرماید:مسواک بزنیدو پاکیزه باشید؛مسواک کردن بخشی از وضو است؛ اگر بر امتم سخت نبود امر می کردم برای هر نمازی مسواک بزنند ؛ آن قدر جبرئیل(علیه السلام) مسواک زدن را سفارش کرد که ترسیدم دندانهایم ساییده شود یا بریزد ؛ هرگاه مسواک در دسترس نباشد انگشتان دست جایگزین آن اند؛ راه قرآن را پاکیزه کنید، پرسیدند: ای رسول خدا راه قرآن چیست؟ فرمود: دهانهایتان، پرسیدند با چه چیز؟ فرمود: با مسواک؛ چرا با دندان های زرد و دهان بد بو بر من وارد می شوید؟ چرا مسواک نمی زنید؟

امام صادق(علیه السلام) می فرماید:دندانها را پاکیزه نگه دارید.

امام باقر(علیه السلام) و امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:هر چیزی پاک کننده ای داردو پاک کننده دهان مسواک است.

شیوه مسواک زدن: راوی می گوید: امیر مومنان(علیه السلام) دندانهایش را از پهنا (بالا یه پایین) مسواک می زد و غذا را با همه انگشتان دست می خورد. آثار مسواک زدن: امام صادق(علیه السلام)می فرماید: مسواک زدن دوازده ویژگی و فایده دارد:سنت پیامبر(ص) است، دهان را پاکیزه می کند،چشم را روشنی می بخشد،خدا را خرسند، دندانها را سفید، پوسیدگی دندان را بر طرف و لثه را محکم و میل به غذا را زیاد می کند،بلغم را می برد، حافظه را تقویت،نیکی ها-زیبایی ها- را مضاعف می کند و فرشتگان بدان شاداب می شوند.

پاداش مسواک زدن: رسول خدا(صلی الله علیه وآله) می فرماید: دو رکعت نماز با مسواک نز خدا ا هفتاد رکعت بدون مسواک محبوب تر است و نیز می فرماید:هرکس روزی یکبار مسواک بزند خدا از او خشنود باشد و بهشت از آن اوست و هرکس روزی دوبار مسواک بزند روش پیامبران را ادامه داده است.

توصیه به خلال: رسول خدا(صلی الله علیه وآله) می فرماید: چه خوب اند کسانی که در وضو و بعد از غذا خلال می کنند و بر دو فرشته مومن بسیار سخت است که مومن در حالی که غذای لای دندان دارد نماز بگزارد. و نیز می فرماید: خلال کنید که چیزی نزد فرشتگان مبغوض تر از غذای لای دندان نیست.

امام حسین (علیه السلام) می فرماید: همواره امیر مومنان(علیه السلام) به ما امر می کرد که پس از خلال کردن آب ننوشیم مگر اینکه پیش از آن سه بار مضمضه کرده باشیم.

امام صادق(علیه السلام) می فرماید: رسول خدا با شاخه خرما ونی خلال نمی کرد؛ همچنین می فرماید:رسول خدا فرمود: پس از غذا خوردن خلال کنید چرا که مایه سلامتی دهان و دندان هاست و روزی را برای بنده جلب می کند.

امام کاظم (علیه السلام) می فرماید: زبانت را درون دهانت بچرخان هرچه با زبان گرد آمد اگر خواستی بخور امام آنچه با خلال از لای دندان بیرون آمد و نا پسند شمردی  بیرون انداز.

چیدن ناخن و شارب

رسول خدا(صلی الله علیه وآله) می فرماید:ناخن نگرفتن و بوی بد شما مانع نزول وحی بر من می شود؛ همچنین به مردان فرمود: ناخن هایتان را کوتاه کنید.

به فرموده امیر مومنان(علیه السلام):کوتاه کردن شارب از پاکیزگی و سنت است و خوشبو کردن شارب گرامیداشت فرشتگان و سنت است و روغن مالیدن پوست را نرم می کند.

امام باقر(علیه السلام) می فرماید:ناخن ها را کوتاه کنید چرا که استراحتگاه شیطان است و فراموشی ازآن ناشی می شود.

امام صادق(علیه السلام) می فرماید:پنهان ترین جای سکونت شیطان برای چیره شدن بر آدمیزاد زیر ناخن هاست؛ همچنین می فرماید: چیدن ناخن ها در روز جمعه از جذام، دیوانگی، پیسی و کوری نگه می دارد و اگر به چیدن نیاز ندارد اطراف آن را بتراش{بساب}؛ نیز می فرماید: هرکس روز جمعه ناخن هایش را بگیرد و سبیلش را کوتاه کند سپس بگوید:« بِسمِ اللهِ وَ بِاللهِ و عَلی سُنَّهِ مُحمّمدٍ و آلِ مُحمّد» در برابر هریک پاداش آزاد کردن انسانی از فرزندان اسماعیل(علیه السلام) به او عطا می شود.

منبع :

http://life.arafatngo.ir/fa/2013-07-30-12-36-59/2013-07-30-12-45-48/2013-07-30-12-51-13/2013-07-31-01-05-04/84-%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AB%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%81%D8%AA-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA

اُوصيكُما وجَميعَ وُلدي وأهلي ومَن بَلَغَهُ كِتابي بِتَقوَى اللّه‏ِ ونَظمِ أمرِكُم . 

امام صادق ع فرمود:تدبیر وبرنامه ریزی در زندگی از دین است.

امام علی ع فرمود: ان چه را که از عمر توباقی مانده است*دریاب ومگو فردا وپس فردا*زیرا پیشینیان تو به این سبب هلاک شدند که تکیه بر ارزو ها کردند وامروز وفردا نمودند*تا ان که فرمان خدا{مرگ}ناگهان فرارسید در حالی که غافل بودند.

امامصادق ع فرمود:برنامه ریزی نیمی از زندگی است.

امام علی ع فرمود:برنامه ریزی پسندیده همراه با قناعت از ثروت زیادی که با اسراف همراه  است بهتر است.

امام علی ع فرمود:عاقل کسی است که یک نفس{یک لحظه}به کار بدون فایده نمی پردازدو جیزی را که همراهش باقی نمی ماند گرد نمی اورد.

امام علی ع فرمود:تاکاری را خوب نسنجیده ای به ان اقدام نکن.

امام علی ع فرمود:تامل کن تا دور اندیش باشی هنگامی که جوانب کار روشن شد*قاطعانه ان را انجام بده.

امام رضا ع فرمود :هرکس راه را از روی برنامه وراهش بجویید*نلغزد واگر هم لغزید برنامه ریزی  به کمکش می اید.

امام علی ع فرمود:پیروزی بادور اندیشی{برنامه ریزی}‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍واراده پایدار  به دست می اید.

آنچه باید در آموزش نطم به کودکان مان  به خاطر داشته باشیم:

آموختن به کودکان تا بتواند کارهای خود را به چند مرحله تقسیم کنند نیاز به زمان دارد. در ضمن یاد گرفتن اینکه چگونه این مهارت ها را هنگام ضرورت به کار گیرند نیز احتیاج به صرف وقت دارد. گاهی اگر این کارها را خودمان برای آنها انجام دهیم راحت تر می باشد و وقت کمتری نیاز دارد ولی مسئله آنجاست که کودکان هیچ وقت یاد نمی گیرند مستقل و به خود متکی باشند.

بنابراین ارزش دارد شما وقت و نیروی خود را صرف کنید تا کودک تان یاد بگیرد، چگونه شیر را در ظرف بریزد. بندهای کفشش را ببندد. لباس هایش را با هم جور کند و تکالیف مدرسه اش را به طور منظم و مرتب انجام دهد. و مهم تر از همه مستقل و غیر وابسته به دیگران باشد.