پای حرف پدران و مادران که می نشینی اکثر آنها از مشکلات دختران و پسران جوان خود می گویند و به دنبال راه حلی هستند. با توجه به میزان بالای مشکلات نوجوانان و جوانان برای خانواده ها، بر آن شدیم شما پدران و مادران را با خصوصیات نوجوانان آشناتر سازیم تا براساس آن بتوانید میان خود و آنها رابطه ای سالم پایه ریزی کنید.

1- پسران و دختران نوجوان که سن آنها تقریباً بین دوازده تا هجده سال است به طور طبیعی حالات و رفتار و خواسته ها و ارزش های کاملاً متفاوتی با بچه های کم سن و سالتر از خود دارند.این تفاوت ها را نباید نادیده گرفت و با نوجوانان مانند بچه های کوچکتر رفتارکرد، یا همان توقعات را از آنها  داشت. نوجوانان معمولاً کمتر از کودکان از پدر و مادراطاعت می کنند.

آنان، تمایل به استقلال و نشان دادن خود دارند. آزادی بیشتری می خواهند؛ تحت تأثیر دوستان همسن خود هستند؛ فرمانپدر و مادر را با کمی تأمل و وقت گذرانی اجرا می کنند؛ می خواهند دیگران برای آنها ارزش و احترام قائل شوند و به حرفها و نظراتشان توجه کنند. آنها هنوز به محبت و مهربانی پدر و مادر نیاز دارند و درعین حال نمی خواهند این نیاز به رخشان کشیده شود. دوست دارند طرف اعتماد دیگران باشند و بزرگ  و دانا محسوب شوند و با وجود این خصوصیات، در اعمال و رفتارشان اشتباه کاری و عدم تعادل و تردید و تزلزل مشاهده می شود. از سرزنش و تحقیر به خصوص در حضور دیگران و دوستان و بزرگترها بسیار ناراحت می شوند.

2- نوجوانان به لباس و کتاب ها ، وسائل ، ابزار کار ، لوازم مخصوص خود حساس هستند و دوست ندارند بی اطلاع و برخلاف میلشان کسی به آنها دست بزند یا جا به جایشان کند.

ممکن است گاهی در خورد و خوراک و خواب و حرکات بدنی زیاده روی کنند و از حد اعتدال بیرون بروند. آنها در مورد تغییرات بدنی خود حساس هستند و در صورت بی اطلاعی از این تغییرات دچار نگرانی و اضطراب می شوند. آنان با مسائل و مشکلات دیگری نیز درگیرند که جنبه اختصاصی دارد و پدران و مادران با دقت و مراقبت درحالات و رفتار فرزندانشان می توانند از آنها آگاهی یابند.

3- توجه به این خصوصیات و حالات که معمولاً در همه نوجوانان کم و بیش به صورت های مختلف وجود دارد، بسیار ضروری و مهم است. هدایت و رعایت این حالات و مدارا کردن با نوجوانان تا زمانی که آهسته آهسته به تعادل و آرامش لازم برسند، از وظایف مهم  پدران و مادران است. اگر این خصوصیات نادیده گرفته شود و اولیا بخواهند با نوجوانان مانند بچه های کوچکی که کاملاً مطیع و فرمانبردار پدر و مادر هستند و حتی در مقابل تنبیه بدنی هم اعتراضی نمی کنند، رفتار کنند، برای آنها پذیرفتنی نیست و واکنش های شدیدی از خود نشان خواهند داد. ممکن است اعتراض خود را ظاهر نکنند ولی در درون آنان غوغایی بر پا خواهد شد که تحمل آن را ندارند و به ناراحتی روانی و پرخاشگری دچار می شوند و یا هوای فرار از خانه به سرشان می زند. تشویق و تأیید کارهای خوب و شایسته ، بیش از تذکر و انتقاد از کارهای ناشایست نوجوانان مؤثراست و به تحکیم رفتارهای خوب آنها می انجامد.

4- پدران و مادران باید با نوجوانان مثل آدمهای بزرگ برخورد کنند و بکوشند به آنها کمک کنند. در مواردی هم که اختلاف نظر وجود دارد، نباید با خشونت و سرسختی با آنان مقابله کرد بلکه باید با احترام به شخصیت آنان و ذکر دلایل و شواهد، تا حدودی که خطر جدی تهدیدشان نمی کند، با عقاید و رفتارشان همراهی کرد و برای رفع خطر از آنان آماده کمک و هدایت بود.

5- باید از برخورد تند با نوجوانان خودداری کرد. علاقه آنان به کارها و سرگرمی های سالم را نباید نادیده گرفت.بهتراست بگذاریم زندگی را تجربه کنند و با آن درگیر شوند تا از این راه خود را بهتر بشناسند. نمی توان توقع داشت که به همه ی حرف های بزرگترها توجه کنند و آنها را به کاربندند. آنان انسانهایی هستند با فهم و شعور و تمایلات و رغبت ها و توانایی های خاص خودشان.

نباید نوجوانان را به دنباله روی از خودمان یا دیگران عادت بدهیم و فرصت تفکر و حل مسائل را از آنها بگیریم. باید بگذاریم خودشان به انتخاب دست بزنند، کارشان را دنبال کنند و نتیجه بگیرند و در پایان، خوب و بد را تشخیص بدهند و قدرت تمیز آنها پرورش پیدا کند- البته با راهنمایی ها و مراقبت هایی که در این گونه تجربیات، پدر و مادر یا دیگر مربیان در اختیار آنها قرار می دهند.

6- فرزندان شما در محیط خانواده به احساس امنیت و آرامش نیاز دارند.گرمی و محبت و صمیمیت و هماهنگی پدر و مادر در محیط خانواده موجب آرامش و تقویت غرور و اعتماد به نفس آنان خواهد شد. اما گفتگوهای پرخاشگرانه و اختلافات پدر و مادر به از بین رفتن آسایش و آرامش ذهنی نوجوانان می انجامد و آنان در محیطی خالی از محبت و امنیت احساس می کنند تکیه گاه های خود را از دست داده اند و در نتیجه از اعتماد به نفس و غرور و تحرکشان کاسته می شود و در فعالیت های روزانه احساس ضعف می کنند و نمی توانند به راحتی و با آرامش با مسائل برخورد کنند. قدرت حافظه و خلاقیت و ابتکار و یادآوری آنها محدود می شود و با همسن و سالهای خود با ضعف و ناتوانی و بی اعتمادی به خود رو به رو می شوند.

پدران و مادران گرامی بهتر است سختگیری های غیرمنطقی و غیر ضروری را کنار بگذارند و با نوجوانان با ملایمت و مهربانی برخورد کنند؛ دوستی و علاقه خود را صادقانه به آنها نشان دهند؛ اشتباهاتشان را خیلی بزرگ و بخشش ناپذیر تصور نکنند؛ برایشان آن قدر ارزش قائل باشند که مسائل و مشکلات زندگی خود را با آنها در میان بگذارند و نظر ایشان را در حل مسائل جویا شوند واز این طریق احساس مسئولیت نسبت به خانواده و مشکلات آن را در وجودشان تقویت کنند و مطمئن باشند که قدرت تشخیص و همکاری در آنها زیاد است و برخی رفتارهای منفی دوران نوجوانی به تدریج برطرف خواهد شد.