● زبان های در معرض انقراض

جهانی سازی و همگن سازی فرهنگی سبب شده که بسیاری از زبان های دنیا در خطر نابودی قرار گیرند. یونسکو ۲۵۰۰ زبان را که در خطر نابودی هستند، شناسایی کرده است.

یک چهارم زبان های دنیا کمتر از ۱۰۰۰ نفر گویشور دارد و اگر این زبان ها به نسلی دیگر منتقل نشوند، برای همیشه از دست می روند.

طبق آمار یونسکو، در ایران ۲۵ زبان در معرض انقراض است که از آنها می توان به زبان تاتی (گیلان)، هورامی (کردستان)، داری (یزد و کرمان) و وفسی (مرکزی) اشاره کرد.

اطلس زبان های در معرض انقراض دنیا به همراه جزئیات در تارنمای یونسکو به نشانی http://www.unesco.org/culture/languages atlas/index.php موجود است.

به گزارشخبرنگار باشگاه علمي خبرنگاران،‌ بسیاری از زبان‌های باستانی در دنیا به دلیل مرگ گویش کنندگان به آن زبان‌ها، مهاجرت اقوام و سایر دلایل در حال نابودی است که از جمله آنها می‌توان به زبان Ayapaneco اشاره کرد که برای قرن‌ها در مکزیک برای گویش بکار گرفته شده است اما این زبان بومی مانند سایر زبان‌ها در حال نابودی است و حال تنها دو نفر به این زبان صحبت می‌کنند.
 

گفتنی است، از جمله زبان‌های باستانی و در حال انقراض زبان Tuyuca که زبان بومی حدود 500 الی 1000 نفر از اهالی ساکن کلمبیا و برزیل است و از جمله سخت‌ترین زبان‌ها به دلیل دارا بودن تعداد بسیار زیادی فعل در انتهای هر جمله خود است.
 

زبان دیگر توسط ساکنان جزایر قناری استفاده میشود و تنها توسط سوت زدن افراد می‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند.
 

این زبان بسیار پیچیده است اما نکته قابل توجه در آن توانایی انتقال صوت از یک الی 5 کیلومتر بین دو نفر است.

علمولوژی: بنابر گزارشی که اخیراً منتشر شده، زبان آرامي با پیشینه 3 هزار ساله – همان زبانی که عیسی مسیح (ع) با آن سخن می گفته – در حال منسوخ شدن است. البته تنها این انقراض و منسوخ شدن مختص به زبان آرامی نیست. متخصصان پیش بینی کرده اند که 50 تا 90 درصد زبان های امروزی تا آخر قرن 21 از بین خواهند رفت.

معمولا(عکس بالا) یکی از شهرهای کوچکی است که در شمال غرب دمشق در سوریه واقع شده است. هنوز در این شهر مردم با زبان آرامی صحبت می کنند. بنابر گزارش اخیر مجله اسمیتس آنیون Smithsonian magazine، زبان آرامی که در این شهر برای تجارت و امور شهری مورد استفاده قرار می گیرد، تا یک یا دو نسل آینده از بین خواهد رفت. «جفری خان» Geoffrey Khan یکی از دانشمندان زبان آرامی مدرن در دانشگاه کمبریج در حال جمع آوری گویش های آرامی است. جان در ادامه کار خود با ساکنان حومه شمال شیکاگو هم مصاحبه و تبادل نظر کرده است. ساکنان این منطقه آشوریانی هستند که کشور خود در خاورمیانه را برای فرار از جنگ و آزار و اذیت رها کرده اند.

آشوریان زبان آرامی را در قرن هشتم پیش از میلاد پس از تاسیس امپراطوری در خاورمیانه مورد استفاده قرار دادند. حتی پس از شکست این امپراطوری، زبان آرامی قرن ها مورد استفاده قرار می گرفت. آرامی زبان مشترک مورد استفاده در خاورمیانه بود تا اینکه اعراب مسلمان در این مناطق قدرت را در دست گرفتند. پس از آن آرامی فقط توسط غیر مسلمانان رشته کوه های دور دست در ایران، عراق، سوریه و ترکیه صحبت می شده است.

در قرون گذشته، افرادی که با زبان آرامی سخن می گفتند، به شهرهای بزرگتر مهاجرت کرده اند. به همین علت این زبان به نسل های بعدی منتقل نشده و جای آن را گویش معیار منطقه گرفته است.

محققان معتقدند که در حال حاضر بیش از 100 گویش مختلف از این زبان که با نئو آرامی شناخته می شود وجود دارند که آنها هم در حال انقراض هستند.

محققان نگران این هستند که با ارتباط هرچه بیشتر افراد در مناطق مختلف دنیا، 50 تا 90 درصد زبان های امروزی که بالغ بر هفت هزار عدد هستند، از بین بروند. آمارها نشان می دهد که 94 درصد مردم دنیا به تنها 6 درصد زبان های موجود در دنیا صحبت می کنند.

کمیاب ترین زبان های دنیا

بیشتر اوقات وقتی حرف از زبان به میان می آید، یاد زبان هایی چون انگلیسی، فارسی، اسپانیایی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی، روسی، ژاپنی و یا لاتین می افتیم. زبان وسیله ای برای ارتباط برقرار کردن که بدون آن نمی توان با اطرافیان و نیز مردم سایر کشورها ارتباط برقرار کرد. فرض کنید هیچ زبان مشترکی وجود ندارد که با مردمی کمی آن طرف تر از محل زندگی تان ارتباط برقرار کنید. مطمئنا حتی کتاب هایی که نوشته می شود نیز، منحصر به گروه خیلی کوچکی خواهد بود. زبان نقش مهمی را در زندگی ما انسان ها بازی می کند. چه به آن فکر کنیم، یا نکنیم.

با وجود اینکه زبان یک ضرورت است، سازمان ملل متحد به طور میانگین هر ۲ هفته خبر از بین رفتن یک زبان را گزارش می دهد. در جهان بیش از ۶۰۰۰ هزار زبان در معرض انقراض قرار دارند.  این زبان ها به دلایلی همچون فوت کسانی که به این زبان ها صحبت می کردند، ترکیب زبان ها و یا ترجیح دادن استفاده از زبان های معروف دنیا، منقرض می شوند. در حقیقت از بین رفتن یک زبان به معنی از بین رفتن آن فرهنگ است.

در زیر، کمیاب ترین زبان های دنیا لیست شده است (زبان هایی که در مورد آنها اطلاعات کافی در دست است) :

(Taushiro (Pinche/Pinchi

Taushiro زبانی است که در شمال کشور peru (پرو) در منطقه ای کنار رودخانه Tigre و رودخانه Aucayacu که از انشعابات رودخانه Ahuaruna هستند مردم با آن با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. زبان Taushiro زبانی است که با دیگر زبان ها هیچ ارتباطی ندارد. کسانی که به این زبان صحبت می کنند، شاید به 10 نفر برسند. در این زبان به عدد یک، washikanto گفته می شود و برای بیان اعداد بالای 10 کلمه ashintu را گفته و پنجه پایشان را نشان می دهند. این زبان در لیست زبان های در حال انقراض است. بر اساس آماری در سال 2008 تنها 1 نفر قادر است این زبان را روان و سلیس صحبت کند.

(Kaixana (Caixana

Kaixana یکی از زبان های در معرض خطر است. این زبان در دهکده ای نزدیک بانک رودخانه Japura واقع در برزیل استفاده می شود. تنها حدود 200 نفر به این زبان صحبت می کنند. بر اساس آمار سال 2008 فقط یک نفر این زبان را روان صحبت می کند.

(Lemerig (Pak, Bek, Sasar, Leon, Lem

این زبان در Vanuatu (جزیره ای واقع در قسمت جنوبی اقیانوس آرام، حدود 1000 مایل از شمال استرالیا به سمت شرق) استفاده می شود که سومین زبان در این لیست است.  این زبان بیشتر در جزیره Vanua Lava استفاده می شود. بر اساس آمار سال 2008 تنها 2 نفر قادرند این زبان را روان صحبت کنند که باعث شده این زبان نیز در معرض انقراض قرار گیرد. زبان 4 گویش متفاوت دارد که همه آنها در حال انقراض هستند.

Chemehuevi

مردم قبیله Chemehuevi به این زبان صحبت می کنند. همه مردم این قبیله به طور سلیس به این زبان تسلط ندارند. طبق آمار سال 2008 فقط 3 نفر به صورت روان می توانند به این زبان صحبت کنند.  

 Njerep

Njerep زبانی است تحریم شده که مردمی در نیجریه بوسیله آن با هم ارتباط برقرار می کنند. زبانی که مدتی کوتاه در کشور کامرون نیز مورد استفاده قرار گرفت. این زان اکنون در نزدیکی  منطقه Mambila استفاده می شود. امروزه تقریبا گویش های دیگر این زبان مانند Ba  و Mvopجای آنرا گرفته اند. تنها 4 نفر بر اساس آمار سال 2008 به این زبان مسلط هستند.

 > (Tanema (Tanima, Tetawo

زمانی در جزایر سلیمان (Solomon)، این زبان در جزایری نظیر Vanikolo ، ایالت Temotu و روستای Emua به کار برده می شد. ولی اکنون فقط توسط 4 نفر به صورت صحیح به این زبان صحبت می کنند که این مسئله، خطر انقراض این زبان را می نمایاند.  

 > (Liki (Moar

Liki زبانی در حال انقراض است که در سواحل کناری شما Sarmi ، Jayapura Kabupaten و Sarmi Kecamatan (جزایری در نزدیکی اندونزی) به کار می رود. بر اسا آمار سال 2007 فقط 5 نفر به این زبان مسلطند. در گذشته همه افرادی که در کلیساهای این مناطق صاحب سمت بودند، به این زبان صحبت می کردند.  

> Ongota/Birale

طبق آمار سال 2008 تنها 6 نفر به این زبان مسطلند که همه شان افرادی مسن هستند که این مسئله باعث می شود این زبان در معرض انقراض قرار گیرد.

 > (Dumi (Dumi Bo’o, Dumi Bro, Lsi Rai, Ro’do Bo’, Sotmali

Dumi زبانی است که در کشور نپال، در نزدیکی رودخانه های Tap و Rava و همچنین در کوه های ناحیه Khotang به کار می رود. این زبان بخشی از خانواده زبان Tibeto-Burman است با آمار 8 نفر مسلط در سال 2007.

 > (Chamicuro (Chamekolo, Chamicolo, Chamicura

بر اساس آماری که در سال 2008 گرفته شده، تنها 8 نفر در کل دنیا به این زبان مسلطند. این زبان بیشتر در پرو استفاده می شود و هم اکنون نیز در معرض انقراض است. اکثر کسانی که به این زبان صحبت می کنند افراد پیر هستند. هیچ کودکی به این زبان صحبت نمی کند. چون مردم به جایگزینی زبان اسپانیایی موافقت کرده اند.

با سلام جالب بود.

خیلی جالب بود کاش بیشترشون رو می دونستیم.

به اطلاعاتم اضافه شد

درموردزبان سانسکریت هم مطلب بذارید

سلام با تشکر از مطالب شما