۱- نشانه حسود
امام صادق علیه السلام:
قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ: وَلِلحاسِدِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: یَغتابُ إِذا غابَ وَیَتَمَلَّقُ إِذا شَهِدَ وَیَشمَتُ بِالمُصیبَهِ؛
لقمان به فرزندش گفت: حسود را سه نشانه است: پشت سر غیبت مى کند، روبه رو تملّق مى گوید و از گرفتارى دیگران شاد مى شود.
(خصال، ص ۱۲۱)
۲- ماهیت حسادت
امام على علیه السلام:
اَلحَسَدُ عَیبٌ فاضِحٌ وَشُحٌّ فادِحٌ لایَشفى صاحِبَهُ إِلاّ بُلوغُ آمالِهِ فیمَن یَحسِدُهُ؛
حسادت عیبى رسوا و بخلى سهمگین است و حسود تا به آرزوى خود درباره محسودش نرسد آرام نمى گیرد.
(غررالحکم، ج۲، ص۱۶۴، ح۲۲۰۵)
۳- ویژگی های حسود
امام على علیه السلام:
اَلحَسودُ سَریعُ الوَثبَهِ، بَطى ءُ العَطفَهِ؛
حسود زود خشمگین مى شود و دیر کینه از دلش مى رود.
(بحارالأنوار، ج۷۳، ص۲۵۶، ح۲۹)
۴- نتیجه حسادت
امام على علیه السلام:
اَلحَسَدُ لایَجلِبُ إِلاّ مَضَرَّهً وَغَیظا یوهِنُ قَلبَکَ وَیَمرِضُ جِسمَکَ؛
حسادت نتیجه اى جز زیان و ناراحتى که دلت را سست و تنت را بیمار مى گرداند به بار نمى آورد.
(بحارالأنوار، ج۷۳، ص۲۵۶، ح۲۹)
۵- حسد ابزار شیطان
امام صادق علیه السلام:
یَقولُ إِبلیسُ لِجُنودِهِ: أَلقوا بَینَهُمُ الحَسَدَ وَالبَغىَ، فَإِنَّهُما یَعدِ لانِ عِندَ اللّه الشِّرکَ؛
شیطان به سپاهیانش مى گوید: میان مردم حسد و تجاوزگرى بیاندازید چون این دو، نزد خدا برابر با شرک است.
(کافى، ج۲، ص۳۲۷، ح۲)
۶- نصیحت پذیری و حسود؟
امام صادق علیه السلام:
اَلنَّصیحَهُ مِنَ الحاسِدِ مُحالٌ؛
نصیحت و خیرخواهى از حسود محال است.
(خصال، ص ۲۶۹)
۷- تلازم نعمت و حسد
پیامبر صلى الله علیه و آله:
اِستَعینوا عَلى قَضاءِ حَوائِجِکُم بِالکِتمانِ، فَإِنَّ کُلَّ ذى نِعمَهٍ مَحسودٌ؛
در برآوردن نیازهاى خود از پنهان کارى کمک بگیرید، زیرا هر صاحب نعمتى مورد حسد واقع مى شود.
(شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۶)
۸- آثار حسادت
پیامبر صلى الله علیه و آله:
إِیّاکُم وَالحَسَدُ، فَإِنَّهُ یَکُلُ الحَسَناتِ کَما تَکُلُ النّارُ الحَطَبَ؛
از حسادت بپرهیزید، زیرا حسد نیکى ها را مى خورد چنان که آتش هیزم را مى خورد.
(جامع الأخبار، ص ۴۵۱)
۹- حسادت و عدالت
امام على علیه السلام:
لِلّهِ دَرُّ الحَسَدِ ما اَعدَلَهُ! بَداَ بِصاحِبِهِ فَقَتلَهُ؛
آفرین بر حسادت! چه عدالت پیشه است! پیش از همه صاحب خود را مى کشد.
(شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۶)
۱۰- مومن و حسادت ؟
امام صادق علیه السلام:
سِتَّهٌ لاتَکونُ فِى المُؤمِنِ: اَلعُسرُ وَالنَّکَهُ وَالحَسَدُ وَاللَّجاجَهُ وَالکَذِبُ وَالبَغىُ؛
شش (صفت) در مؤمن نیست: سخت گیرى، بى خیرى، حسادت، لجاجت، دروغگویى و تجاوز.
(تحف العقول، ص ۳۷۷)
۱۱- تاثیر حسد بر بدن
امام على علیه السلام:
اَلحَسَدُ یُضنِى الجَسَدَ ؛
حسد، بدن را فرسوده و علیل مى کند.
(غررالحکم، ح ۹۴۳)
۱۲- حسد ریشه چاپلوسی
امام على علیه السلام:
اَلثَّناءُ بِاَکثَرَ مِنَ الستِحقاقِ مَلَقٌ وَ التَّقصیرُ عَنِ الستِحقاقِ عِىٌّ اَو حَسَدٌ؛
تعریف بیش از استحقاق، چاپلوسى و کمتر از استحقاق، از ناتوانى در سخن و یا حسد است.
(نهج البلاغه، حکمت ۳۴۷)
۱۳- تفاوت غبطه و حسادت
امام صادق علیه السلام:
إِنَّ المُؤمِنَ یَغبِطُ وَ لایَحسُدُ وَ المُنافِقُ یَحسُدُ وَ لایَغبِطُ؛
مؤمن غبطه مى خورد و حسادت نمى ورزد، منافق حسادت مى ورزد و غبطه نمى خورد.
(غبطه آن است که آرزو کنى آنچه دیگرى دارد، داشته باشى بدون اینکه آرزوى نابودى نعمت دیگرى را داشته باشى و حسد آن است که بخواهى نعمتى را که دیگرى دارد، نداشته باشد).
(کافى، ج۲، ص۳۰۷، ح۷)
۱۴- حسد نورزی به تو غبطه می خورند
پیامبر صلى الله علیه و آله:
رَأى موسى علیه السلام رَجُلاً عِندَ العَرشِ فَغَبَطَهُ بِمَکانِهِ فَسَأَلَ عَنهُ فَقالَ: کانَ لایَحسُدُ النّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللّه مِن فَضلِهِ؛
حضرت موسى علیه السلام مردى را نزد عرش دید و به جایگاه او غبطه خورد و در مورد او سؤال کرد. به او گفته شد که او به آنچه خداوند از فضل خود به مردم داده است حسد نمى برد.
(روضه الواعظین، ص ۴۲۴)
۱۵- حسد انگیزه ای برای گناه
امام على علیه السلام:
اَلحِرصُ وَالکِبرُ وَالحَسَدُ دَواعٍ إِلَى التَّقَحُّمِ فِى الذُّنوبِ؛
حرص و تکبّر و حسادت، انگیزه هاى فرورفتن در گناهانند.
(نهج البلاغه، حکمت ۳۷۱)
۱۶- به چه حسد نمی برند؟
امام حسن عسکری علیه السلام:
التَّواضُعُ نِعمَهٌ لایُحسَدُ عَلیها؛
تواضع و فروتنی نعمتی است که بر آن حسد نبرند.
(تحف العقول، ص۴۸۹)
۱۷- محبت اثر دوری از حسادت
امام صادق علیه السلام:
اِنَّ صاحِبَ الدّینِ فَکَّرَ فَـعَـلَـتهُ السَّکینَهُ وَ استَـکانَ فَـتَواضَعَ وَ قَنِعَ فَاستَغنى وَ رَضىَ بِما اُعطىَ وَ انفَرَدَ فَکُفىَ الخوانَ وَ رَفَضَ الشَّهَواتِ فَصارَ حُرّا وَ خَلَعَ الدُّنیا فَتَحامَى الشُّرورَ وَ اطَّرَحَ الحَسَدَ فَظَهَرتِ المَحَبَّهُ وَ لَم یُخِفِ النّاسَ فَـلَـم یَخَفهُم وَ لَم یُذنِب اِلَیهِم فَسَلِمَ مِنهُم وَ سَخَت نَفسُهُ عَن کُلِّ شَىءٍ ففازَ وَ استَکمَلَ الفَضلَ وَ اَبصَرَ العافیَهَ فَاَمِنَ النَّدامَهَ؛
آدم دیندار چون مىاندیشد، آرامش بر جان او حاکم است. چون خضوع مىکند متواضع است. چون قناعت مىکند، بىنیاز است. به آنچه داده شده خشنود است. چون تنهایى را برگزیده از دوستان بىنیاز است. چون هوا و هوس را رها کرده آزاد است. چون دنیا را فرو گذارده از بدىها و گزندهاى آن در امان است. چون حسادت را دور افکنده محبتش آشکار است.مردم را نمىترساند پس از آنان نمىهراسد و به آنان تجاوز نمىکند پس از گزندشان در امان است. به هیچ چیز دل نمىبندد پس به رستگارى و کمال فضیلت دست مىیابد و عافیت را به دیده بصیرت مىنگرد پس کارش به پشیمانى نمىکِشد.
(امالى مفید، ص ۵۲، ح ۱۴)
۱۸- حسود بسیار دور از پیامبر
پیامبر صلى الله علیه و آله:
اَلا اُخبِرُکُم بِاَبعَدِکُم مِنّى شَبَها؟ قَالُوا: بَلى یا رَسولَ اللّهِ. قالَ: اَلفاحِشُ المُتَفَحِّشُ البَذىءُ، اَلبَخِیلُ، اَلمُختَالُ، اَلحَقودُ، اَلحَسُودُ، اَلقاسِى القَلبِ، اَلبَعِیدُ مِن کُلِّ خَیرٍ یُرجى، غَیرُ المَمونِ مِن کُلِّ شَرٍّ یُتَّقى؛
آیا شما را از کم شباهتترینتان به خودم آگاه نسازم؟ عرض کردند: چرا، اى رسول خدا! فرمودند: زشتگوىِ بى آبروىِ بى شرم، بخیل، متکبر، کینه توز، حسود، سنگدل، کسى که هیچ امیدى به خیرش و امانى از شرش نیست.
(کافى، ج ۲، ص ۲۹۱، ح ۹)
۱۹- حسد ریشه چیست؟
امام صادق علیه السلام:
اِیّـاکُـم اَن یَحسُـدَ بَعضُکـُم بَعضـاً فَـاِنَّ الکُفـرَ اَصلُه الحَسَـد؛
از حسـد ورزى به یکـدیگـر بپـرهیزیـد، زیـرا ریشه کفـر، حسـد است.
(تحف العقول ، ص ۳۱۵)
۲۰- حسد ریشه کفر
امام صادق علیه السلام:
اصولُ الکُفرِ ثَلاثَهٌ الحِرصُ وَ الاِستِکبارُ وَ الحَسَدُ؛ریشه های کفر سه چیز است:حرص و بزرگ منشی نمودن و حسد ورزیدن.
(جهاد النفس، ح ۵۵۰)
۲۲- حسد آفت دین
امام صادق علیه السلام:
آفَهُ الدِّینِ الحَسَدُ وَ العُجبُ وَ الفَخرُ؛
آفت دینداری حسد و خودبینی و فخر فروشی است.
(جهاد النفس، ح ۵۴۵)
