?ـ كمرنگ شدن PowerPC و سلطنت ARM
از زماني كه اپل عطاي پاورپي سي را به لقايش بخشيد و سراغ اينتل رفت، پاورپي سي از چشم لينوكسي‌ها هم افتاد. بله هنوز براي بسياري از مشتريان بزرگ IBM پاور پي سي يك دغدغه محسوب مي‌شود، اما در حوزه دسكتاپ‌هاي لينوكسي، يك بستر تقريبا مرده به شمار مي‌رود. آخرين ميخ اين تابوت نيز خبر عدم پشتيباني سوني از توزيع‌هاي لينوكسي دستگاه‌هاي پلي‌استيشن? است.
از طرف ديگر ARM با رشد فزاينده‌اي روبه رو است و بسياري از سيستم‌هاي مبتني بر ARM در سال گذشته وارد بازار شدند و از نت‌بوك‌ها گرفته تا تلفن‌ها و تبلت‌ها به لطف اين معماري لينوكس را توسعه دادند.
2ـ لينوكس مينت به عنوان پروژه‌اي مستقل
لينوكس مينت بالاخره در سال‌جاري به عنوان يك پروژه مستقل مطرح خواهد شد. اين توزيع كه ابتدا تنها نسخه تغيير يافته اوبونتو بود حالا به دنبال حقوق معنوي خودش مي‌گردد. نخستين عرضه لينوكس مينت نگارش دبيان هنوز كار دارد، اما بايد ديد نگارش‌هاي آتي لينوكس مينت دبياني چطور خواهد بود.
3ـ تاج خروس اوپن سوسه
گروه اوپن سوسه و حداقل آن عده‌اي كه در ناول مشغول به كار هستند، سال سختي را سپري كردند. با اعلام اين خبر كه Attachmate مي‌خواهد اوپن سوسه را پشتيباني كند، گروه توسعه آزاد اوپن سوسه متوجه شد كه ناول قرار نيست براي هميشه از اين توزيع حمايت كند، هر چند نتيجه كار مثبت بود. گرگ كرو هارتمن، در اعلاميه خود اعلام كرده كه نگارش بعدي اوپن سوسه با نام جديد تاج خروس (Tumbleweed)، كاملا متفاوت خواهد بود. كرو هارتمن تا به حال ثابت كرده است كه اگر چيزي را اعلام كند و تصميم به انجام كاري بگيرد، تا انتهاي آن مي‌رود. او كه با حجم نامحدودي از كار روبه‌رو است، اعلام كرد بزودي كار را شروع خواهد كرد. احتمالا بايد روي تقويم علامت‌هايي گذاشت و منتظر ماند تا اين نسخه پر از تغيير را مشاهده كرد.
4ـ مرگ اوپن سولاريس؛ تولد ايلوموس
اين درست كه اوپن سولاريس توزيع لينوكسي نيست، اما بهتر است به دليل ارتباط جوامع لينوكسي و اوپن سولاريس به آن اشاره شود. اين كه اوراكل بالاخره اوپن سولاريس را فراموش خواهد كرد، دور از انتظار نبود و حالا گروهي علاقه‌مند به اين توزيع، در نظر دارند عنوان آن را عوض كرده و يك شاخه ديگر از آن را زنده نگه دارند.
چه اين پروژه موفق بشود چه نشود، انتظار نمي‌رود گروه پشتيبان جديد ايلوموس بجز روشن نگاه داشتن چراغ‌ها كار ديگري انجام دهند، اما شايد قادر باشند در سال 2011 اين توزيع سولاريسي را گسترش دهند.
اوراكل زماني يكي از بزرگ‌ترين پشتيبانان لينوكس بود و حالا نمي‌توان ديگر خيلي به اين موضوع اطمينان داشت. اوراكل شايد به اين وهم دچار شده است كه بتواند كاربران را با اين كار از لينوكس دور كرده و دوباره به يونيكس بكشاند كه در اين صورت، بايد ديد در بخش فني خود، چه ميزان توانايي به يونيكس اضافه خواهد كرد. بر هيچ‌كس پوشيده نيست كه هنوز سولاريس در برخي جاها نسبت به لينوكس برتري دارد. شايد اين رقابت جديدي براي لينوكسي‌ها باشد كه با شركتي رقابت كنند كه دو سيستم‌عامل قدرتمند دارد.
5ـ رد هت انترپرايز لينوكس 6
توزيع پرانتظار ردهت 6 بالاخره ماه گذشته ميلادي با تعدادي به روزرساني و قابليت‌هايي كه چند وقتي در فدورا آزموده شده بود، به بازار آمد. اگر توزيع جامعه‌محور ردهت يعني فدورا را دنبال كرده بوديد، ردهت 6يك خبر قديمي‌است، اما براي محيط سازماني اين توزيع از نظر فناوري كاملا نوين به شمار مي‌رود و قابليت‌هاي زيادي را نسبت به سرورهاي سوسه، اوبونتو و حتي CentOS دارد.
6ـ فرزند جديد مندريوا؛ ماگيا
مندريوا كه قبلاً مندريك سافت بود، گويا قرار نيست در تجارت خود به اين زودي‌ها موفق بشود. اين شركت يكبار ورشكست شد و تاكنون نتوانسته است موتورهاي خود را با تمام قوا روشن كند.
البته اين موضوع به نبود جامعه هوادار مندريوا بر نمي‌گردد، جامعه مندريوا از آن هواداران دو آتشه هستند كه در شرايط بد و بدتر نيز با اين توزيع همراه بودند (با واقعيت روبه رو شويم: مندريوا هيچ وقت تجارت موفقي نداشته است كه شرايط را بهتر كند). اما تعديل نيرو در اين شركت آنقدر زياد بود كه بالاخره جامعه پشتيبان اين توزيع به خود آمدند و گفتند: بياييد از اين توزيع جدا شويم.
از ماه دسامبر سال 2010 پروژه ماگيا كليد خورده است. تاكنون هيچ نشاني از موفقيت اين گروه منتشر نشده، اما مي‌شود انتظارش را داشت. مندريوا هنوز تلاش مي‌كند در مسير درست گام بردارد، اما به نظر مي‌رسد كه نبايد چشم اميدي به اين شركت داشت.
به عنوان كاربر خانگي، نمي‌توان به شركتي اعتماد كرد كه برگه اخراج را به بيشتر كارمندان خود داده است، براي استفاده تجاري هم كه هرگز. اما شركت‌هاي ديگر در همين حوزه نه مشكل مالي دارند و نه مشكل داخلي.
7ـ جدا كردن آزموده نشده‌ها
فدورا از نظر فناوري نرم‌افزاري يكي از پيشرفته‌ترين توزيع‌هاي لينوكسي به شمار مي‌رود. در سال 2010 ، گروه توسعه دهنده به اين نتيجه رسيدند كه بهتر است نگارش خام را از نگارش اصلي جدا كنند تا توسعه ادامه پيدا كند، ولي از طرف ديگر فدورا به پايداري لازم براي انتشار برسد.
تا پيش از اين، توسعه خام تا مدتي ادامه پيدا مي‌كرد، سپس قبل از عرضه نگارش‌هاي آزمايشي متوقف مي‌شد و به رفع ايراد مي‌پرداخت كه روش مناسبي براي فدوراي سريع نيست.
به اين ترتيب همان طور كه فناوري فدورا بيشتر مي‌شود، گروهي مشغول پايدار كردن اين فناوري و عرضه نگارش بعدي خواهند بود.
8ـ سيستم‌عامل كروم مشخص شد
سال جاري سال سيستم‌عامل كروم گوگل بود و بالاخره در ابتداي دسامبر 2010، و يك سال بعد از اعلام حضور سيستم‌عامل كروم، مشخصات آن معلوم شد.
انتظار مي‌رفت گوگل براي تعطيلات سال نوي ميلادي نت‌بوك خود را هم آماده كرده باشد، اما تنها به ارائه مدل مفهومي‌اكتفا كردند.
تاكنون نت‌بوك‌هاي گوگل بازخورد خوبي داشته‌اند؛ البته انتظارش مي‌رفت كه ريچارد استالمن در مورد سيستم‌عامل مبتني بر محاسبات ابري نظر مثبتي نداشته باشد. وي معتقد است سيستم‌عامل گوگل كنترل زيادي به كاربر نمي‌دهد تا داده و سيستم‌عاملش را كنترل كند. حتي كاربران ويندوز هم مي‌توانند سيستم‌شان را به روز نكنند، اما سيستم‌عامل كروم طوري طراحي شده كه بدون دخالت كاربر به روز شود. به صورت نظري اين روش مناسبي براي آن دسته از عوام است كه هنوز فكر مي‌كنند آيكن اينترنت اكسپلورر ويندوزشان همان اينترنت است، اما كنترل روي داده‌هاي شخصي روز به روز كمتر مي‌شود.
آيا سيستم‌عامل گوگل كروم مي‌تواند با موفقيت در اقبال عمومي‌روبه رو شود؟ به نظر مي‌رسد گوگل با بازار ضعيفي روبه‌رو است و بايد كمپين تبليغاتي بسيار هوشمندانه و عظيمي به راه بيندازد. بزرگ‌ترين مشكل فعلي گوگل، سيستم‌عامل آندرويد آن است كه با استقبال بيش از حد روبه‌رو شده و هنوز ميان اين سيستم‌عامل و كروم آن، هيچ رابطه منطقي اي برقرار نشده است.
9ـ خداحافظ X.org
مارك شاتل ورث معتقد است بزودي ويلند (Wayland) را جايگزين X.org خواهد كرد. هر چند ويلند تا زماني كه بتواند جايگزين X شود راه زيادي در پيش دارد.
براي لينوكس دسكتاپ، اين جايگزيني تغيير بزرگي است. اگر ويلند بتواند براي كاربران و توسعه‌دهندگان زندگي ساده‌تري به ارمغان بياورد، در اين صورت اتفاق خوبي در زمينه لينوكس دسكتاپ روي خواهد داد.
10ـ يونيتي براي اوبونتو
بدون شك اوبونتو محبوب ترين لينوكس دسكتاپ امروزي است. كانونيكال به سراغ بازي خطرناكي رفته و مي‌خواهد ظاهر خلاقانه خود را به عنوان ظاهر پيش فرض اوبونتوي بعدي عرضه كند، درحالي كه تنها يك بار و آن هم براي اوبونتوي 10/10 نگارش نت‌بوك يونيتي را عرضه كرده است. اين كه طي 6 ماه بشود يونيتي را آنقدر پخته كرد كه براي حضور پيشفرض در اين سيستم‌عامل نقص نداشته باشد، همت زيادي مي‌خواهد.
همچنين كانونيكال اعلام كرده است كه از اين پس تلاش مي‌كند تصميمات بيشتري بگيرد و آنها را پياده كند و منتظر رأي كلي جامعه بماند. شاتل ورث بسادگي گفت كه يونيتي براي اوبونتوي 04/11 عرضه خواهد شد. احتمالا اين توسعه يونيتي بخوبي انجام مي‌شود و براي 04/11 آماده خواهد شد. رابط پيشفرض اوبونتو خسته‌كننده شده و به نظر نمي‌رسد كه مخالفان زيادي داشته باشد. اين اقدام باعث شده رقابت ميان توسعه‌دهندگان يونيتي، گنوم شل و ديگر توزيع‌ها در زمينه رابط‌هاي كاربري نسل جديد سيستم‌عامل، داغ شود.
محمدرضا قرباني
