نیگنان روستایی است که در مرز بین کوهپایه و کویر در 54 كیلومتری بشرویه قرار دارد که از سمت غرب به کوهپایه و از سمت شرق به کویر نمک ختم می شود . در قدیم به این دلیل كه در روستا نان های خوشمزه پخت می شده نامش را نهاده اند : نیك نان و بعدها برای سادگی كلام نام نیگنان را به خودگرفته است . قدمت این روستا بالغ بر چندین قرن است . با استناد به جلد چهارم كتاب تاریخی “سرزمین جاوید” ( ترجمه و اقتباس ذبیح ا… منصوری ) ، نیگنان ، نیك نان و یا نیك نام در اوایل حكومت ساسانیان روستایی آباد سرسبز و پر ناز و نعمت بوده است به طوریكه این روستا استعداد اسكان چند روزه سپاه دویست هزار نفری ساسانیان را كه به قصد سر كوبی شورشیان عازم سیستان بوده اند را داشته است . در همین كتاب می خوانیم كه اراضی گسترده كشاورزی منطقه بوسیله دو رود خانه دایمی سیراب می شده كه بستر خشكیده این رودها كه در عكس های هوایی و ماهواره ای مشهود است گواه بر این مدعاست . در كتاب تاریخی “خداوند الموت” نیز در معرفی این ر وستا چنین آمده است که : زمانی كه داوود نیگنانی – یكی از فداییان اسماعیلی – به فرمان حسن صباح تركان خاتون فرمانروای مناطق شمال را در شهر فومن به قتل رسانید و دستگیر شد به هنگام باز جویی خود را داوود نیگنانی معرفی كرد و در پاسخ این سوال كه نیگنان كجاست ؟ گفت نیگنان قصبه ایست بزرگ در جنوب خراسان و من اهل آن قصبه هستم . وقتی كه وارد این روستا می شویم كلبه های خاكی و به ندرت كلبه های آجری نظرمان را به خود جلب میكند .كوچه های روستا نیز اغلب باریك و پرپیچ وخم است . اگر این روستا را به دو قسمت تقسیم كنند یعنی قسمت بالا و پایین ؛ در منطقه بالا رباطی به چشم میخورد كه دارای ستونها و دریچه های متعددی است . گویا این رباط در حدود سیصد و پنجاه سال پیش و طی مدت “سه سال” ساخته شده است و همه مسافرانی كه از شیراز و یزد و اصفهان می آمدند درمحل این رباط برای رفع خستگی استراحت می كرده اند. آب وهوای این روستا بیابانی و نیمه بیابانی است با بارش سالیانه حدود 100-150 میلی متر که عمده بارش در زمستان و اوایل بهار و بصورت باران می باشد . در حال حاضر شغل عمده مردم روستا کشاورزی و بعد دامداری می باشد و محصولات عمده کشاورزی این روستا گندم ، جو ، زعفران و پنبه است که تماما بصورت آبی کشت می شود. تقریبا می توان گفت همه جمعیت فعال روستا یا کشاورز و یا دامدارند و یا شغل آنها به نوعی مرتبط با کشاورزی و دامداری است . کار کشاورزی به شیوه ی نیمه مکانیزه ولی دامداری هنوز به شیوه سنتی انجام می شود. چندین رشته قنات تامین کننده آب مزارع کشاورزی این روستا بوده که پر آب ترین آنها قنات عیسی می باشد. راه آهن بافق- مشهد در فاصله چند صد متری روستا قرار دارد که توانسته در توسعه این منطقه تاثیر گذار باشد. 50 موقوفه با نیات مذهبی و اجتماعی از قبیل عزاداری امام حسین(ع) ، هزینه‌های مساجد روستا و اعیاد اسلامی، مساعدتی و قرائت قرآن نیز در این روستا وجود دارد .
عکاس : محمد عبدالهی
