صدا خفه کن اسلحه
برای همه جالب است که یک چیزی باعث کاهش صدای وحشت آور تفنگ می شود ، تفنگی که اگر بغل گوشتان شلیک شود حداقل تا ۱۰ دقیقه صدای آن در گوشتان می ماند مخصوصا اسلحه کلاشینکف . اما صدا خفه کن ها برای همین کار ساخته شده اند . ویدئو های جالبی هم در زمینه مقایسه صدای شلیک تفنگ با صدا خفه کن و بدون آن موجود است که دیدن آنها خالی از لطف نیست .
تاریخچه
اولین صداخفه کن عملی توسط شخصی بنام آقای هیرام پرسی ماکسیم اختراع شد . وی در روز 2 سپتامبر سال 1869 در شهر بروکلین بدنیا آمد . پدر ماکسیم , آقای هیرام استیونس ماکسیم مخترع مسلسل معروف ماکسیم بود . همچنین عموی او آقای هادسون ماکسیم مکتشف مواد منفجره موسوم به شدیدالانفجار بود . ماکسیم در سال 1886 یک دانشمند تمام عیار و البته جوانترین دانشجوی دانشگاه ماساچوست محسوب میشد , یک مهندس فنی 17 ساله!
کارنامه درخشان اختراعات ماکسیم شامل 59 اختراع عملی و کاربردی است . بسیاری میپندارند که آقای ماکسیم بیشتر بر روی طراحی و ساخت سلاح های جنگی متمرکز بوده , در حالی که بسیاری از اختراعات وی همانند رله (تقویت) امواج رادیویی و دستگاه سنجش و ثبت علائم حیاتی بدن , هزاران نفر را از مرگ حتمی نجات داده . اختراع صداخفه کن توسط وی نیز مصادف بود با روزهای سیاه آمریکا . رکود اقتصادی پس از جنگ جهانی اول هزاران نفر را بی کار کرده و به سمت جرم و جنایت سوق داده بود . صدا خفه کن ماکسیم وسیله مناسبی برای سوءاستفاده و قتل و جنایت آن هم در سکوت محسوب میشد که البته این امر دولت آمریکا را بر آن داشت تا قوانین سفت و سختی در خصوص حق مالکیت و حمل صداخفه کن وضع کند.
اساس کار صدا خفه کن
اساس کار صدا خفه کن ها بسیار ساده است . فرض کنید یک بادکنک را تا حد معقولی باد کرده اید ، اگر به آن سوزن وارد کنید چه اتفاقی می افتد ؟ مسلما صدای مهیبی خواهد داد حال اگر دهانی همان بادکنک را باز کنید ، فشار هوا به تدریج خارج شده و صدای بسیار کمتری ایجاد خواهد شد . صدا خفه کن ها نیز بر همین اساس کار می کنند . برای شلیک یک گلوله از تفنگ ، باروت پشت فشنگ منفجر می شود . این عمل یک ضربان فشار بالا منتج از گاز داغ بوجود می آورد . این فشار گاز داغ، گلوله را به خارج از لوله تفنگ می راند و به مثابه در آوردن چوب پنبه از سر یک بطری پر گاز می باشد . فشاری معادل با ۳۰۰۰ پوند بر اینچ مربع یا ۲۰۷۰۰۰۰۰ پاسکال می باشد پس باید انتظار شنیدن صدای وحشتناکی هم داشته باشیم .
صدا خفه کن در انتهای لوله تفنگ پیچ می شود و اصولا بزرگتر و پهن تر از لوله تفنگ می باشد . با وجود صدا خفه کن در اسلحه ، گاز فشاری پشت گلوله فضای بیشتری برای پخش شدن دارد بنابراین فشار گاز داغ تا ۶۰ پوند بر اینچ مربع کاهش خواهد یافت و طبق مثالی که در ابتدا گفتیم صدای کمتری هم ایجاد می شود .
تفنگ هایی هم هستند که صدا خفه کن روی آنها به خوبی جوابگو نیست ، به این دلیل که این تفنگ ها گلوله را با سرعت سوپر سونیک – مافوق صوت – شلیک می کنند . در این حالت گلوله بر اثر سرعت زیاد خود در هوا پدیده انفجار صوتی را منجر می شود . صدا خفه کن می تواند لحظه پرتاب را کم صدا کند اما جلوی انفجار صوتی را نخواهد گرفت .
حال برای درک بیشتر موضوع به تصاویر و توضیحات زیر درباره ساختار ساده از یک صدا خفه کن اسلحه توجه فرمایید:
قطعه شماره ۱ از یک طرف به لوله شماره ۲ پیچ می شود و از طرف دیگر به سر لوله تفنگ.
سوراخ داخلی لوله شماره ۲ کمی بزرگتر از کالیبر تفنگ بوده و جداره آن توسط مته شماره ۲ یا ۳ به صورت سوراخ سوراخ می باشد. معمولا جای سوراخ ها را قرینه و در یک راستا در نظر می گیرند.
این لوله فقط از یک سر رزوه شده است و طرف دیگر آن کونیک خورده و قطر آن را با تراش کاری کوچک و دقیقا به اندازه قطر سوراخ داخلی قطعه ۳ شده است.
بعد از آن قطعه ۳ شماره بسته می شود. قطعه شماره ۴ مانند طرح قبلی است که از داخل دو سر آن رزوه شده بود و قطعات ۱ و ۳ به آن بسته می شدند . مانند تصویر دوم که با دو پیچ برای جلوگیری از باز شدن قطعات داخلی در جای نقاط شماره ۵ پیچ ریزی به آن بسته می شود.
لازم به ذکر است که قبل از بستن قطعه شماره ۳ ؛ بین لوله ۲ و ۴ رو می توان با پشم شیشه پر کرد و بعد از آن قطعه شماره ۳ را بست و سفت نمود.
صداخفه کن هاي امروزي در سه مدل توليد ميشوند :
1. ساده
2. رفلکسی
3. شبکه ای
ساختار کلي صداخفه کن ها بسيار ساده و ابتدايی ميباشد. در کل صدای حاصل از شليک گلوله را ميتوان معلول دو چيز دانست.
1- صدای بم انفجار باروت . 2- صدای سوت شکلی که از شکافته شدن هوا توسط مرمي بوجود می آيد .
يک صداخفه کن به طور کلی از چند استوانه تو در تو تشکيل شده . هر کدام از اين استوانه ها بر روی خود دارای تعداد زيادی سوراخهای ريز و درشت دارند و ما وقتی صداخفه کن را به لوله سلاح وصل ميکنيم در واقع يک استوانه با دهها سوراخ و کانال تو در تو به لوله سلاح افزوده ايم.
گاز حاصل از انفجار باروت پس از خروج از لوله اصلي وارد فضاي آزاد نميشود ( در سلاح های معمولی دقيقا همين امر موجب شنيده شدن صدای شليک ميشود ) بلکه وارد صداخفه کن شده و در دهها سوراخی که ذکر کرديم اصطلاحا " گم " ميشود . تنها مقدار کمي از گاز باروت مستقيما و بدون عبور از سوراخها و کانالهای درون صداخفه کن وارد فضای آزاد ميشود که آنهم قابل چشم پوشی است . قسمت دوم مشکل ما يعنی صدای سوت شکل حاصل از شکافته شدن هوا توسط گلوله ( که معمولا سرعتي فراتر از سرعت صوت دارد ) نيز توسط صداخفه کن ها مرتفع ميشود که اين کار به شکل زير صورت ميگيرد :
قطر داخلی ترين لوله صداخفه کن که گلوله از آن عبور ميکند بسيار نزديک به کاليبر گلوله انتخاب ميشود . نتيجه اين کار افت تدريجی فشار گاز باروت در طول لوله صداخفه کن و کاهش انرژی جنبشی گلوله است . بدين ترتيب از سرعت و صدای سوت شکل گلوله کاسته شده می شود. آقای هيرام ماکسيم در ابتدای طراحی و ساخت اين وسيله متوجه شد که با توجه به سرعت بسيار زياد گازهای خروجي از لوله نميتواند به يکباره عمل پايين آوردن سرعت مرمی و فشار گازهای خروجی را انجام بدهد . همينطور مطلبی که آقای ماکسيم دريافت اين بود که ميزان حجم اين گازهای خروجی زياد نميباشد . سپس او توانست با انحراف مسير خروج گاز و با هدايت آن درون حفره هايی از سرعت زياد آن بکاهد و در نتيجه بخش بسيار زيادی از صدای حاصل از شليک کاسته شود .
به دليل پايين آمدن فشار گاز باروت در طول لوله صداخفه کن , سرعت مرمی نيز به اندازه کسر ناچیزی از زمان که قابل چشم پوشی است کاهش مي يابد ( البته طول صداخفه کن بستگی بسيار زيادی به نوع فشنگ سلاح دارد ) . همينطور بايد به اين نکته توجه داشت که ساختمان هر صداخفه کنی متناسب با سلاح مورد نظر طراحی ميشود . مثلا نميتوان از صداخفه کن ويژه کلت 45 در تپانچه برتا استفاده کرد و يا از صداخفه کنی که براي M-16 طراحی شده است در سلاح G3 استفاده نمود .
اولين نمونه هاي آزمايشی صداخفه کن ها دارای طول و يا قطر بسيار زيادی بودند . طبعا" اين طول و يا قطر بسيار از قدرت تحرک تيرانداز می کاست . اين مدلها در حقيقت لوله ای بود که چندين برش ساده در فواصل معينی از هم داخل آن قرار ميگرفت . سپس با ساخت يک مغزی حلزونی شکل و قرار دادن آن در يک لوله ميزان قابل توجهی از طول و قطر صداخفه کن را کاهش يافت . البته صداخفه کن هاي حلزونی به دليل آنکه موجب انحراف مرمی ميشوند ديگر مورد استفاده قرار نميگيرند .
صداخفه کن ها معمولا 95 درصد صدای حاصل از شليک گلوله را در خود خنثی ميکنند . دقيقا همين مکانيزم در منبع اگزوز ماشين ها و ورودی کمپرسورها بکار برده ميشود . اين مکانيزم در ذهن آقای ماکسيم به ايده ای تبديل شد که وی در سال 1930 از آن پرده برداری کرد
صدا خفه کن باعث کاهش سرعت گلوله نمیشود اماعدم استفاده دائم از صدا خفه کن برای تمام سلاح ها به این علت است که :
1. برای همه سلاح ها با هر نوع قدرت اتش نمیتوان صدا خفه کن موثر ساخت .
2.برای همه سلاح ها نیاز به این وسیله نیست و بار مالی زیادی رو به همراه دارد .
3. اینکه در سلاح های جنگی که نواخت تیر مداوم و بالایی دارند صدا خفه کن که نیاز به تمیزکاری مداوم و زودهنگام دارد جز ایجاد گیر های متوالی در سلاح و صرف زمان تمیز کاری نخواهد داشت .
و اما نحوه عملکرد :
1. صدای بلند شنیده شده در زمان تیر اندازی به علت خروج ناگهانی حجم زیادی گاز در یک زمان کوتاه و در یک محدوده بسیار کوچک ( دهانه لوله سلاح ) است مانند تفاوت صدای عطسه و صدای فوت کردن در دهان انسان.
2. صدا خفه کن ها با افزایش طول منطقه ای که گاز آزاد میشود و دادن زمان طولانی تر برای خروج گاز مانع از خروج ناگهانی و انفجاری گاز باروت میشوند و همین زمان باعث کاهش صدا میشود و عملا صدا را کاملا خفه نمیکند و صدایی مانند صدای خروج هوا فشرده را به وجود می اورد.
3. صدا خفه کن ها مانند مخزن اگزوز در درون خود : ساختار مشبک و تیغه ای دارن و در بدنه آنها روزنه های بسیار برای خروج گازطراحی شده است .
تهیه و تنظیم:elyas
