امروز به مناسبت تصویب منشور امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاه فردوسی و طرح ارتقای عفاف و حجاب جلسه پرسش و پاسخی بین دانشجویان و مسئولان فرهنگی دانشگاه صورت گرفت.
به گزارش خبرنگار دانشگاهی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه خراسان، در ابتدای این جلسه که در سالن فردوسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی برگزار شد، دکتر علی یوسفی، معاون فرهنگی دانشگاه فردوسی، با بیان اینکه شمول امر به معروف و نهی از منکر بسیار گسترده بوده و همه آحاد جامعه را در بر می‌گیرد، اظهار کرد: دو ایده در این رابطه وجود داشت که در چند ماه گذشته اجرایی شد. یکی از این ایده‌ها منشور امر به معروف و نهی از منکر و دیگری طرح ارتقای عفاف و حجاب بود.
وی ادامه داد: این طرح و منشور روی خروجی سایت دانشگاه قرار گرفت تا دانشجویان و دانشگاهیان آن را مشاهده و مطالعه کرده و نظرات اصلاحی خود را در رابطه با آن اظهار کنند.
یوسفی خاطرنشان کرد: این طرح یک اقدام فرهنگی محسوب شده که براساس آن انگیزه‌های اجتماعی ایجاد می‌شود و افزایش حس شوق درونی به امر به معروف و نهی از منکر و امنیت روانی و مذهبی را در دانشجویان در پی خواهد داشت. همچنین گسترش روحیه مسئولیت‌پذیری از دیگر اهداف این طرح است.
معاون فرهنگی دانشگاه فردوسی تاکید کرد: در این منشور تدریجا ضمائمی فراهم خواهد شد که یکی از آن‌ها طرح شفافیت اداری، ارتقای اخلاق حرفه‌ای و... است. یکی از اولین ضمائم این منشور طرح ارتقای عفاف و حجاب بود.
وی با بیان اینکه این طرح با اقتضائات دانشگاه به روز شده است، عنوان کرد: بر این اساس از مسئولیت‌های شورای فرهنگی و اجتماعی دانشگاه این است که به نظرات دانشجویان برای اجرای آن توجه کند.
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا صدیق اورعی، نماینده وزیر علوم در شورای نظارت بر تشکل‌های اسلامی دانشگاه فردوسی، با اشاره به خلف وعده و عدم تعهد به توافقات و قراردادها، آن را مشکلی بسیار گسترده در جامعه توصیف کرد و افزود: همه دانشجویان در هنگام ورود به دانشگاه تعهدنامه‌ای را مبنی بر رعایت آئین‌نامه‌های دانشگاه امضا می‌کنند که یکی از این آئین‌نامه‌ها همین طرح است.
وی اضافه کرد: یک جامعه باید در حداقلی‌ترین شرایط خود به تعهداتش عمل نماید ممکن است دانشجویان بگویند که اگر ما این تعهدنامه را امضا نمی‌کردیم، اجازه ورود به دانشگاه نداشتیم. اما باید توجه داشت که مشکل عمیق‌تر از این صحبت‌هاست.
صدیق اورعی عنوان کرد: در جامعه بی‌بند و باری جنسی وجود ندارد ولی در تحلیلی عینی و منطقی عفت و حجاب یک طرف طیف و بی‌بند و باری جنسی به عنوان نقطه نهایی طرف دیگر وجود دارد. ما نمی‌توانیم انکار کنیم که دارای کشش جنسی هستیم. آیا می‌توان انکار کرد که اگر این کشش میدان یابد و مهار نشود قطعا به سامان محدودیت‌ها تن نخواهد داد.
نماینده وزیر علوم در هیات نظارت بر تشکل‌های اسلامی دانشگاه فردوسی خاطرنشان کرد: اگر ما کشش جنسی را آزاد بگذاریم، تجاوز به عنف نتیجه آن خواهد بود. آیا هنگامی که تجاوز به عنف به صورت یک در چند هزار نفر در جامعه اتفاق می‌افتد، کسی ناراحت نمی‌شود.
وی تاکید کرد: ما باید تکلیف این موضوع را برای خود مشخص کنیم.
پس از وی فخلعی، ضو شورای فرهنگی و اجتماعی دانشگاه فردوسی، با اشاره به رابطه نزدیک بین امر به معروف و نهی از منکر با قیام عاشورا تصریح کرد: فرمایشات امام حسین(ع) در این خصوص باید چراغ راه ما باشد. ایشان در وصیت‌نامه خود تصریح کرده‌اند در جامعه‌ای که در آن به حق عمل نمی‌شود جا دارد که انسان خود را آماده مرگ کند.
وی اضافه کرد: گمان نمی‌کنم که کسی اصل امر به معروف و نهی از منکر را محل شک قرار دهد. آنچه که بیشتر نگران‌کننده است، این است که اسلوب‌های گذشته به نوعی موثر نبوده و یا در زمان ما موثر نیست. در این منشور کوشیده شده نگاه متفاوتی به این مساله اعمال شود. این منشور باید گستردگی داشته و نقطه‌ای نباشد.
فخلعی با بیان اینکه این منشور کوشیده جامعیت را در محیط دانشگاه پیاده کند، اظهار کرد: اینکه در شرایط مختلف سراغ کدام یک از اولویت‌های دینی برویم از دیگر رویکردهای این منشور است. نکته بعدی شیوه‌های موثر در اجرای آن است و در این خصوص ما به جد معتقدیم که شیوه‌های قهری و غصبی نخواهد توانست تاثیری در احیای معروف و نهی از منکر داشته باشد.
وی ادامه داد: در این منشور علاوه بر ملاحظات شرعی ملاحظات سازمانی نیز مورد توجه قرار گرفته است. ما حق نداریم دانشجو را خارج از فضای دانشگاه مورد جستجو و نظارت قرار دهیم اما ملاحظات سازمانی که دانشجو به آن متعهد شده است از پایه و مبنای اخلاقی برخوردار بوده که باید رعایت شود.
عضو شورای فرهنگی و اجتماعی دانشگاه فردوسی گفت: تردیدی نیست که پایبندی به اصول اخلاقی اصلی‌ترین راه برای رسیدن به کمال است. ما باید حرمت شناسی متفاوتی نسبت به محیط پردیس دانشگاه داشته باشیم. در این محیط رعایت برخی ضروریات اولویت پیدا می‌کند ولو اینکه به آن اعتقاد نداشته باشیم.
نگاه قالب این طرح بیش از فرهنگی بودن امنیتی است
به گزارش ایسنا، در بخش دوم این نشست انسیه صابری، نماینده انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه فردوسی، در انتتقاد از این طرح اظهار کرد: متاسفانه راه‌حلی که برای امر به معروف و نهی از منکر دیده می‌شود این است که به جای بیان منطقی موعظه تحکم‌آمیز و به جای برخورد مناسب شیوه‌ای قهری اعمال می‌شود.
وی ادامه داد: در این طرح هیچ تعریف مشخصی از معروف و منکر ارائه نشده و علاوه بر تعاریف شرعی باید عرف اجتماعی هم اعمال آن لحاظ شود.
صابری با اشاره به شرایط امر به معروف و نهی از منکر تصریح کرد: یکی از شرایط این فریضه این است که مفسده‌ای نداشته باشد. با اجرای این طرح چه‌بسا شکافی اجتماعی بین افراد ایجاد شود. در برخی از موارد نیز این طرح بسیار کلی و خلاف شان دانشجویان عمل کرده و راه را برای تفسیر موسع باز گذاشته است.
نماینده انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه فردوسی تاکید کرد: همچنین در جریان این طرح و اجرای آن دانشجو نقشی نداشته که این خلاف شعارهای مدیریت دانشگاه است.
در ادامه رضا امیرزاده، نماینده انجمن اسلامی دانشجویان نواندیش دانشگاه فردوسی، به عنوان دومین منتقد این طرح اظهار کرد: متاسفانه امروز مدیران دانشگاه امر به معروف و نهی از منکر را با مساله دیگر اشتباه گرفته‌اند. امر به معروف و نهی از منکر فریضه‌ای است که در منابع فقهی به آن اشاره شده اما مدیران دانشگاه ضمانت اجرایی از طریق برخوردهای شدید برای احکام اختیاری در نظر گرفته‌اند.
وی ادامه داد: اگر مدیران دانشگاه مصداقی در رابطه با اینگونه برخوردها در تاریخ اسلام دارند ارائه کنند.
امیرزاده با اشاره به سخنان یکی از مسئولین دانشگاه خاطرنشان کرد: دکتر اورعی همیشه گفته‌اند که اگر قانون ضعیفی در دانشگاه باشد ما آن را آنقدر اجرا می‌کنیم تا همه بفهمند که این قانون نقص دارد. حال سوال اینجاست که آیا ما باید چوب نقص قوانین را بخوریم.
نماینده انجمن اسلامی دانشجویان نواندیش دانشگاه فردوسی عنوان کرد: اینکه گفته می‌شود دانشجویان خلف وعده کرده‌اند اشتباه است. چه کسی وعده داده که جوراب بپوشد یا نپوشد. چه کسی وعده داده که عطرش چه بویی بدهد. این دروغ بستن به دانشجوست. ما در همین دو سال اخیر خلف وعده‌های زیادی از مسئولان دانشگاه دیده‌ایم.
وی اضافه کرد: اگر این سوءاستفاده از موقعیت مدیریت در دانشگاه نیست پس نام آن را چه می‌توان گذاشت. در گذشته دوره‌ای بود که دانشجو به هر بهانه‌ای مشمول حکم انضباطی می‌شد. امروز ما می‌بینیم که رویکرد تربیتی بهتر شده و تعداد احکام انضباطی کاهش یافته است.
امیرزاده تصریح کرد: امروز که شما این قوانین را وضع می‌کنید، آیا اگر در آینده مسئولان دیگری بیایند، به دست آن‌ها بهانه برای محدود کردن دانشجو نمی‌دهید.
پس از وی باقری، نماینده بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی، با بیان اینکه اگر بساط امر به معروف و نهی از منکر چیده شود، گمراهی و سستی جامعه را فرا خواهد گرفت، اظهار کرد: دانشگاه به عنوان یک اجتماع علمی باید به این فریضه بپردازد چراکه عدم توجه به آن باعث می‌شود از اسلام واقعی دور شویم.
وی خاطرنشان کرد: پرورش روح انسان بدون محدود کردن شهوات ممکن نیست و به همین منظور اسلام برای این مساله ضابطه تعیین کرده است که اگر رعایت نشود، ابتذال همه جا را فرا خواهد گرفت.
باقری با بیان اینکه عده‌ای سطحی‌نگر در صدد تخریب این فرضیه هستند، گفت: این قوانین در دانشگاه‌های دیگر دنیا هم وجود دارد. به عنوان نمونه در دانشگاه تکزاس آمریکا آرایش کردن زمانی ضروری است که متعارف باشد. همچنین در این دانشگاه استفاده از پوشش تنگ و چسبان برای دانشجویان ممنوع است. علاوه بر این پاشنه کفش در این دانشگاه نباید از هفت سانتی‌متر بلندتر باشد.
نماینده بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی افزود: نمونه این قوانین در دانشگاهی مانند آکسفورد نیز دیده می‌شود به عنوان نمونه در این دانشگاه رنگ مو باید طبیعی بوده و خالکوبی ممنوع است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از طرح ارتقای عفاف و حجاب در دانشگاه فردوسی خاطرنشان کرد: طبق بند چهار و هفت ماده سه منشور امر به معروف و نهی از منکر در دانشکده‌ها این شورا هفت عضو دارد که حتی یک نفر از این اعضا هم دانشجو نیست و مطمئنا این شورا نمی‌تواند تصمیم درستی بگیرد.
در ادامه ناصری، نماینده جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه فردوسی، تصریح کرد: به طور کلی قانون‌مندی و ضابطه‌مداری می‌تواند به امنیت روانی جامعه کمک کرده و از برخورد سلیقهای جلوگیری کند. با این حال در مورد این قانون نکات مبهم و غیر ضروری دیده می‌شود و صفر تا 100 آن نیز صحیح نیست. اما به نظر من وجود قانون در این زمینه ضروری است.
وی اضافه کرد: این قانون اتفاق جدیدی نیست بلکه در دانشگاه‌های غربی نیز که در آن تاکید بر آزادی وجود دارد نیز سخت‌گیری می‌شود. به عنوان نمونه در دانشگاه آکسفورد تاکید می‌شود که رنگ موی دانشجویان طبیعی بوده و خط ریش بلند نباشد. در دانشگاه‌های ترکیه پوشیدن شلوار جین ممنوع است و باید موی سر کوتاه شود. همچنین در دانشگاه‌های آمریکا استفاده از پیراهن کوتاه که میزان کوتاهی آن بیش از سه اینچ باشد نیز مجاز نیست.
پس از وی طاهریان، نماینده کانون‌های فرهنگی و هنری دانشگاه فردوسی، با بیان اینکه انتظار ما از متولیان دانشگاه فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش‌هاست، گفت: این طرح در اولین قدم یاس و ناامیدی را در فضای دانشگاه رقم زده است. این نگاه مخصوص پادگان‌ها و محیط‌های نظامی است.
وی با اشاره به سخنان رئیس دانشگاه فردوسی در خصوص برخوردهای نامطلوب نیروهای حراست تصریح کرد: وی در دیداری که با دانشجویان داشت تاکید کرده بود که اینگونه برخوردها پایان خواهد پذیرفت اما در این طرح مجریان آن همین نیروها هستند که با صحبت‌های دکتر کافی مغایرت دارد.
طاهریان اضافه کرد: در این طرح مواردی وجود دارد که شان دانشجو را زیر سوال می‌برد. به عنوان نمونه استفاده نامتعارف از چادر بهداشت و پاکیزگی برای دانشجویان، خندیدن بلند در جمع‌های مختلف و... اشاره شده است. باید پرسید که متر و معیار سنجش این موارد چیست. آیا قرار است برای سنجش اندازه ناخن دانشجویان مامورین حراست، ناخنگیر همراه داشته باشند.
نماینده کانون‌های فرهنگی و هنری دانشگاه فردوسی تاکید کرد: تهدید اصلی این طرح سلیقهای بودن آن است.
به گزارش ایسنا، دکتر علی یوسفی، معاون فرهنگی دانشگاه فردوسی، در واکنش به انتقادات دانشجویان عنوان کرد: باید برای این منظور گفتمان‌سازی صورت گیرد و این گفت‌وگوها ادامه یابد تا آگاهی‌ها تعمیق شود.
وی ادامه داد: ما به امر معروف و نهی ازمنکر در قالب دینی و شرعی آن پایبند هستیم اما این در حقیقت همان نظارت اجتماعی است. باید توجه داشت که بخشی از نظارت درونی و بخشی بیرونی است. نکته دوم در این طرح همگانی بودن نظارت در آن است که این مساله در اصل هشتم قانون اساسی نیز مورد تاکید قرار گرفته است.
یوسفی با بیان اینکه ایده قالب این طرح این است که دانشگاهیان به صورت حداقلی در آن مشارکت داشته باشند، گفت: اینگونه نیست که چند نفر به واسطه مسئولیتی که دارند طرحی را تصویب کرده باشند بلکه در آن اقدامات عمیقی صورت گرفته است.
معاون فرهنگی دانشگاه فردوسی تاکید کرد: نقطه عزیمت ما در این طرح مهمترین اولویت‌ها بوده است. ارتقای شرم، حیا و خویشتن‌داری در دانشگاه مهم است که عفاف یکی از مصادیق آن است. همچنین در این طرح تاکید شده که مجازات آخرین گام برای برخورد با دانشجو باشد. بر مبنای این طرح برخورد با دانشجو چهار گام دارد که آخرین آن کمیته انضباطی است.
وی اضافه کرد: البته باید توجه داشت که اجرای این طرح به معنای تعلیق فعالیت‌های شورای انضباطی دانشگاه نیست. نادیده گرفتن آئین‌نامه‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی به نوعی خلف وعده است. ما اسناد بالادستی زیادی برای اسلامی شدن دانشگاه‌ها در اختیار داریم که در بندهای مختلف آن به این مسائل تاکید شده است.
یوسفی تصریح کرد: من اگر به عنوان یک مسئول نتوانم به نحو مناسب درصدد احیای امر به معروف و نهی از منکر برآیم، باید کنار روم. این وظیفه اخلاقی و اجتماعی ما است و ما در اجرای آن راضی نیستیم که با کسی برخورد شود.
پس از وی حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا صدیق اورعی، نماینده وزیر علوم در هیات نظارت بر تشکل‌های دانشجویی دانشگاه فردوسی، با اشاره به مصادیقی از مسائل انضباطی در دانشگاه فردوسی و سایر دانشگاه‌ها اظهار کرد: دو سه سال پیش در بین فاصله درب شمالی تا میدان علوم دانشگاه فردوسی پسری به دختری حمله می‌کند که دانشجوی پسر در خصوص علت آن گفته بود قرار بود ما تنها با یکدیگر ارتباط داشته باشیم اما هنگامی که دیدم او با کس دیگری است، نتوانستم این خلف وعده را تحمل کنم.
وی ادامه داد: در یکی از دانشگاه‌ها یکی از اساتید با توافق با دو تن از دانشجویان خود ازدواج کرده بود و آن دانشگاه آن استاد را به دلیل عدم رعایت شئون دانشگاه برکنار کرد. امروز باید پرسید که چرا بانوان این شهر پس از ساعت 24 تنهایی بیرون نمی‌روند.
این سخنان اورعی با اعتراض دانشجویان همراه بود.
اورعی تصریح کرد: ما باید بدانیم که در مساله حجاب دچار یک نزاع تاریخی و فرهنگی هستیم. جامعه ما در 200 سال گذشته دچار انشقاق فرهنگی شده و چند جنگ داخلی را با این عنوان گذرانده است. من به عنوان یک جامعه‌شناس پیشنهاد می‌کنم که آدم‌ها یا باید در سبک زندگی به توافق برسند و یا با یکدیگر بجنگند.
این سخنان اورعی دوباره با اعتراض دانشجویان همراه بود و عده‌ای اعتقاد داشتند که او با این سخنان به دانشجویان توهین کرده و برای سبک زندگی آن‌ها نسخه می‌پیچد.
پس از وی یوسفی تاکید کرد: اخلاقیات دانشگاهی در همه دنیا وجود دارد و این تفکر غلطی است که فکر کنیم تصویب این طرح از تنگ‌نظری ماست. ضمن اینکه ما باید بدانیم این طرح در چارچوب قوانین اسلامی تصویب شده است.
یکی از دانشجویان در واکنش به اظهارات یوسفی گفت: آیا اینکه در مورد عطر دانشجویان اظهار نظر کنیم کار صحیحی است شما با این کار به ما توهین می‌کنید.
یوسفی در پاسخ به این دانشجو عنوان کرد: مصادیق رفتار خلاف شئون در دانشگاه بسیار زیاد است. البته نباید روی مثال‌ها تمرکز کرد در آئین‌نامه عالی شورای انقلاب فرهنگی هم از باب اینکه اختلاف صورت نگیرد مصادیقی گذاشته شده است و این وقت محدود به مساله حجاب نیست. در شئون اخلاق حرفه‌ای نیز مصادیقی به عنوان نمونه ارائه شده است.
وی تاکید کرد: این مصادیق در آئین‌نامه از باب اطلاع عنوان شده است.
پس از سخنان وی عده‌ای دانشجویان در واکنش به این اظهارات سالن جلسه را ترک کردند.
اورعی در ادامه با بیان اینکه اگر اتخاذ حجاب اختیاری شود 60 درصد زنان آن را اجرا نخواهند کرد، گفت: قانون یعنی اینکه حدی از آزادی مشخص شود.
وی خطاب به دانشجویان گفت: شما فکر می‌کنید چرا انقلاب شد. رژیم گذشته نماز خواندن من را در یک محیط سه متری تحمل نمی‌کرد. بدانید که ما در کشور دچار یک نزاع 200 ساله هستیم و الان باید توافق کنیم در حقیقت ما به صورت آهسته باید یکدیگر می‌جنگیم. شما بی‌حجابی می‌کنید و ما در کمیته انضباطی با آن برخورد می‌کنیم.
اورعی اضافه کرد: فکر می‌کنید چرا ما انقلابی شدیم در آن زمان انقلابی بودن به این معناست که کسی مرگ را بهتر از زندگی در شرایط موجود بداند. باید بدانید که در عالم یا توافق صورت می‌گیرد و یا جنگ.
وی عنوان کرد: من از برخی از دانشجویان دختر که به کلاس من می‌آیند و رعایت حجاب نمی‌کنند گلایه دارم. این درحالی است که من برای دانشجو احترام کامل قائلم و بدون مطالعه در کلاس حاضر نمی‌شوم و حتی با دانشجویان برخورد توهین‌آمیز ندارم اما دانشجویی که حجاب را رعایت نمی‌کند و می‌داند که من از این بابت در مضیقه هستم، انصاف را رعایت نکرده و احترام من را نگه نمی‌دارد.
