فضیلت صدقه دادن
از دیگر سنت های رسول خدا(ص) كه در این روایت به آن اشاره شده صدقه دادن است. كمتر مستحبی است كه به پایه صدقه دادن برسد و روایات بر استحباب این عمل دلالت دارند؛ حتی بر كسانی كه خارج از مذهبند و حتی نسبت به حیوانات.
ابن سنان می گوید: "امام صادق(ع) فرمود: برای شیطان هیچ چیز از صدقه دادن مؤمن گران تر نیست. وصدقه قبل از آن كه به دست بنده برسد، در دست پروردگار متعال قرار می گیرد."
همچنین آن حضرت فرمود:
"خدای متعال چیزی را خلق نكرد مگر آن كه برای آن نگاهبانی است كه آن را نگه می دارد، مگر صدقه كه خدای متعال خودش آن را نگه می دارد و پدرم وقتی صدقه می داد، آن را در دست سائل قرار می داد، پس آن را از وی می گرفت و می بوسید و می بویید، سپس آن را به سائل بر می گرداند".
این مضمون در روایات دیگر هم وارد شده و شخص باید بداند كه صدقه در دست چه كسی قرار می گیرد؛ لذا مبادا آزار و منتی بر آن واقع گردد و اگر خاضعانه آن را به سائل مؤمن برگرداند، نسبت به پروردگار خضوع كرده است؛ و خدا می داند این كه امام باقر(ع) صدقه را از سائل بازپس می گرفت و می بوسید و می بویید، چه آرامش و سكونت خاطری پیدا می كرد. افسوس كه این نویسنده غرق در هوای نفس از محبت اولیاء دركی نكرده و از جذبات چیزی نفهمیده است. خداوندا! تو خود ما را به نور هدایت دستگیری فرما و از این خواب سنگین بیدار كن!
همچنین امام صادق(ع) به نقل از رسول خدا(ص) فرمود: "زمین قیامت، آتش است مگر سایه مؤمن و جوار او كه صدقه وی او را سایه انداخته و حفظ كرده است".
همچنین در روایت آمده است: "خدای متعال، صدقه را تربیت می كند، آن گونه كه شما بچه شتر را تربیت می كنید و اگر شما نصف خرما صدقه دهید، خداوند آن را تربیت می كند و روز قیامت آن را به بنده می دهند، حتی اگر مثل كوه احد یا بزرگ تر از آن باشد".
هر كس صبح صدقه بدهد، از بلاهای آسمانی در آن روز مصون می ماند و اگر در اول شب صدقه دهد، از بلاهای آسمانی در آن شب در امان می ماند، و اگر كسی اهل بیت مسلمانی را كفایت نماید، گرسنگی شان را رفع نماید، بدن آنها را بپوشاند و آبروی آنها را حفظ كند از هفتاد حج برتر است.
نكته مهم
نكته ای كه باید به آن توجه كرد این كه بر اساس آیه قرآن "هرگز به مرتبه نیكی خوبی نمی رسید مگر این كه از آنچه دوست می دارید، انفاق كنید."(انعام /160)
در حدیث است كه امام علی(ع) لباسی خریدند كه آن را دوست داشت، لذا آن را صدقه داد و فرمود: از رسول خدا(ص) شنیدم كه: هر كس دیگری را بر خود ترجیح دهد خداوند در روز قیامت بهشت را برایش بر می گزیند و كسی كه چیزی را دوست داشته باشد پس آن را برای خدا قرار بدهد، خداوند متعال در روز قیامت می فرماید: بندگان به یكدیگر جزای به معروف می دادند و من امروز جزای تو را بهشت قرار می دهم".
همچنین در روایت آمده است كه وقتی این آیه (به نیكی نمی رسید مگر این كه آنچه دوست دارید انفاق كنید) نازل شد، یكی از صحابه را باغی بود كه آن را دوست می داشت؛ آن را بین بستگانش تقسیم كرد؛ پس رسول خدا(ص) فرمود: "خوشا به حال تو! خوشا به حال تو كه این حال سودمندی برای توست!".
نیز باید دانست كه علاقه انسان به مال و منال و زخارف دنیوی منشأ فسادهای فراوانی است؛ پس هر گاه با دادن صدقه بتواند این علاقه ها را بكاهد یا سلب كند، رسیدن به كمالات معنوی برایش هموار می گردد.