حجاب و پوشش، سنگر سعادت ، پيروزي و رستگاري زنان و جامعه است، که اگر اين سنگر آسيب ببيند و يا فروريزد، عوامل سعادت، پاک زيستي و شرافت آن ها فرو مي ريزد.مراد از حجاب، پوشش اسلامي است، و مراد از پوشش اسلامي زن به عنوان يکي از احکام وجوبي اسلام، اين است که زن، هنگام معاشرت با مردان بدن را بپوشاند و به جلوه‌گري و خودنمايي نپردازد.
تاريخ حجاب به آفرينش اولين موجودات روي زمين يعني آدم و حوا بازگشت مي کند و فراز و نشيب هاي بي شمار تاريخ، قدرت محو آن را نداشته است.
«يا بني آدم قد انزلنا عليکم لباساً ...» سوره اعراف آيه 26 اي فرزندان آدم براي شما لباس فرو فرستاديم که اندام شما را مي پوشاند و مايه زيست شماست و لباس تقوي بهتر است اين از آيات خدا است باشد که متذکر شده پند گيريد. اين آيه بيانگر اهميت لباس، پوشش، ستر و ساتر از نظر قرآن است.
حجاب از نظر قرآن
اصل وجوب حجاب براي زنان از ضروريات دين اسلام است، و منکر آن در حکم منکر دستورات ضروري اسلام است و کسي که از روي عمد و آگاهي منکر ضروريات اسلام شود، در حکم کفر است، مگر اين که معلوم باشد که منکر خدا و يا رسول خدا نيست.
در قرآن براي وجوب و حدود آن، به چهار آيه که صراحت بر آن دارند تمسک شده ولي در مورد حفظ عفت و پاسداري از حريم آن، در قرآن بيش از ده آيه وجود دارد.
در آيه 30 سوره نور (به عنوان نخستين آيه اي که صراحت بر وجوب حجاب دارد) مي خوانيم: «و قل للمومنات يغضن من ابصارهن و يحفظن فروجهن و لايبدين زينتهن الا ماظهر منها و ليضربن بخمر هن علي جيوبهن و لايبدين زينتهن الا لبعولتهن ...»
اي پيامبر به زنان با ايمان بگو چشم هاي خود را(از نگاه به نامحرمان) فرو گيرند و دامان خويش را حفظ کنند و زينت خود را جز آن مقدار که نمايان است ـ آشکار نسازند و(اطراف، روسري هاي خود را بر سينه خود افکنند(تا کردن و سينه با آن پوشيده شود) و زينت خود را آشکار نسازند مگر براي شوهرانشان و ساير افراد محرمشان ...
آثار و فوائد حجاب
1- حجاب و نقش آن در سلامت اجتماع و آرامش رواني:
رعايت حجاب در سلامت و پاکي اجتماع مؤثر است، به علت تأثير زياد آن در استحکام خانواده بعنوان پايه و اساس اجتماع و نيز تأثير آن در ساختن فرزندان با تربيت صحيح و پاک نگه داشتن محيط اجتماع از عوامل تحريک آميز حيواني.
2- حجاب و نقش آن در مسئوليت هاي اجتماعي:
امام خميني(ره)، در مورد نقش زنان در انقلاب اسلامي مطالب مهمي بيان کرده‌اند که از آن جمله خطاب به آنان چنين مي فرمايند: «نقش شما زنان در اين نهضت از مردها بيشتر بوده» نيز مي فرمايند: «همان طور که مردها وارد ميدان بودند، بانوان محترم هم وارد بودند، بلکه زحمات اين ها بيشتر از مردها بود.»
3- خروج از لشکريان دشمن و ايمني از عذاب الهي و کسب ثواب اخروي:
شيطان از روابط زن و مرد براي به گناه انداختن، استفاده مي کند لذا بدحجابي و بي‌حجابي و نيز عدم رعايت اصول شرعي در روابط با نامحرم، شخص را در معرض خشم خدا قرار مي دهد.
4- پوشش اسلامي و حفظ نسل از خطر سقوط:
يکي از آثار بي حجابي، بي بند و باري و روابط نامشروع در ابعاد وسيع است چنان که در دنياي غرب، به خوبي ديده مي شود و آثار نکبت بار روابط نامشروع برکسي پوشيده نيست.
يکي از آثار، آلوده شدن نسل و به دنبال آن سقط جنين و تولد فرزندان نامشروع و غيرقانوني است که متأسفانه بر اثر عدم رعايت عفت و پوشش اسلامي، اين آثار روز به روز بيشتر مي شود و آمار نشان مي دهد که اين موضوع در کشور‌هايي که پوشش اسلامي رعايت نمي شود به مراتب بيشتر از جاهايي است که پوشش اسلامي رعايت مي شود.
5- مبارزه با نفس:
ميل به خودنمايي و جلوه گري به مصالحي در سرشت زن، نهفته است که بايد در مسير درست و هدفي والا بکار گرفته شود. چرا که هيچ گرايشي بدون جهت در جان انسان به وديعت نهاده نشده است. اما اگر اين گرايش، مرزي نداشته باشد و همه جا نمود داشته باشد فساد آفرين است.
راه هاي مبارزه با بد حجابي و بي حجابي
1- تقويت ايمان و اعتقاد:
اين جمله بلند حضرت علي(ع) که فرموده: «المرد بايمانه والمؤمن بعمله» نشانگر آن است که باورها و ايمان هاي راسخ عالي ترين نقش را در کيفيت زندگاني انسان ايفا مي کنند.
2- احياء فرهنگ اصيل اسلامي:
احياء ارزش هاي اصيل اسلامي و فراخواني زن مسلمان به تعقل و دريافتن ارزش ها و آفريدن روح تعهد و تعهد نسبت به اين ها نقش مهمي در اين زمينه خواهد داشت و زن مومن بايد به آن چه اسلام بعنوان ارزش بدان مي نگرد باور داشته باشد و بداند که عظمت و شخصيت او در گرو روح بلند، انديشه والا، قلب پاک و جان پيراسته از آلودگي است که او را به روشي انساني و منشي اسلامي فرا خواهد خواند و بداند تن آرايه بسته و ظاهر فريبنده هرگز نمايشگر شخصيت او نيست.
3- شناساندن الگوهاي والا:
کلامي از امام صادق(ع) تأمل برانگيز و قابل توجه است: «الهوهن حب علي عليه السلام و ذر وهن بلها» به زنان دوستي آل علي(ع) را الهام کنيد و به همين مسائل اندک رهايشان کنيد زن اگر حب علي را فراگرفت و او را راهبر شناخت و خاندان او را به عنوان الگو پذيرفت و بر راهي رفت که اهل بيت(ع) رفته‌اند و آنان را سرمشق قرار داد و حضورش در جامعه دلهره آفرين نخواهد بود.
مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي درباره راهبردهاي گسترش فرهنگ عفاف
1- توسعه فرهنگ تأمل و تفکر در مفاهيم ديني توسط جوانان براي پذيرش دروني و قلبي و عمل به آن ها.
2- تبيين دايمي جايگاه والا و پرافتخار زنان در اسلام و مقايسه آن با ساير مکاتب براي احساس برتري شخصيت زن مسلمان نسبت به زنان ساير مکاتب و پرهيز از روي آوردن به جنبه ها و شخصيت هاي کاذب.
3- تقويت بنيه اعتقادي، اخلاقي و اصول و مباني تربيت براي والدين، خصوصاً مادران نسبت به امر عفاف و حجاب و ايجاد حساسيت در آن ها نسبت به آسيب هاي ناشي از رعايت نکردن آن براي خود، خانواده و فرزندان.
4- اتخاذ تدابير مناسب براي جذب، تربيت و بکارگيري نيروي انساني شايسته نظير مديران، معلمان و استادان معتقد و عامل به رعايت حجاب و عفاف در کليه مراکز اداري و آموزشي.
5- تبيين آموزه‌هاي ديني در خصوص ضرورت رعايت اصول حيا و عفت متناسب با قابليت ها و ويژگي هاي زنان و مردان و ايجاد تعادل در روابط اجتماعي آن ها.
6- احيا و ترويج سنت حسنه امر به معروف و نهي از منکر.
7- ارتقاي سطح آگاهي جوانان در زمينه ارتباط هاي صحيح انساني و اخلاقي بين آن ها و حفظ حدود عفاف و حجاب در جامعه و خانواده.
8- تبيين فلسفه و پيامدهاي مثبت فرهنگي اجتماعي، رواني و اخلاقي عفاف و حجاب در عرصه هاي مختلف زندگي و اثرات منفي عدم رعايت آن در سست کردن بنيان هاي اخلاقي خانواده و جامعه.
9- تبيين ديدگاه اسلام در خصوص عفاف، پوشش، حجاب و ضرورت بيان فلسفه، احکام و دستاوردهاي مثبت رعايت آن در جامعه متناسب با شرايط سني جوانان و نوجوانان با شيوه هاي جذاب.
10- توجه دادن به رعايت و نيز باور پوشش نه بعنوان يک اجبار اجتماعي بلکه بعنوان يک ارزش انساني، ديني و معنوي و يک باور قلبي جهت مصونيت از زشتي ها و آسيب هاي اجتماعي.
11- افزايش آگاهي والدين نسبت به رعايت حجاب و عفاف خصوصاً در خانواده و نقش الگويي آنان در اين امر.
12- اهتمام جدي نهاد خانواده نسبت به تأمين نيازهاي عاطفي و شخصيتي فرزندان بويژه دختران و تأثير آن در شکل‌گيري هويت ديني و اجتماعي آن ها.
13- تبيين نقش عفاف و حجاب در تقويت هويت ملي و فرهنگي جوانان و تأثير آن بر استقلال فرهنگي و سياسي کشور.
14- تقويت روحيه تعادل در جوانان در رويکرد آنان به مدگرايي و بيان مستدل و منطقي اثرات و پيامدهاي مدگرايي افراطي و پرهيز از تقليد کورکورانه از مدهاي غربي و تقويت مدگرايي ملي.
15- تبيين ريشه هاي تاريخي و فرهنگي و نشانه هاي روشن از وجود حجاب و پوشش در اديان الهي و جوامع داراي سابقه تاريخي و تمدن فرهنگي.
16- زمينه سازي اجتماعي مناسب براي دختران و پسران جهت کشف هدايت و بروز قابليت ها و توانمندي ها و تأمين مطالبات خود براي جلوگيري از بروز جلوه‌گري ها مناسب در حيطه فرهنگ عفاف و حجاب.
17- اختصاص بخشي از موضوعات تحقيقاتي به بررسي«زمينه، علل و موانع گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه» و بررسي تأثيرات محصولات فرهنگي کشور بر اين موضوع.
18- تشويق و ترغيب خانواده ها و جوانان به ازدواج آسان و آشنا کردن با معيارهاي شرعي انتخاب همسر، حقوق و وظايف يکديگر، تقويت روحيه ساده زيستي و قناعت پيشگي در زندگي.
19- تقويت هماهنگي بين دستگاه هاي ذيربط در برنامه‌ريزي و تأمين امکانات لازم جهت رفع مشکلات اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي موجود بر سر راه ازدواج جوانان.
20- توسعه فعاليت هاي بنيادهاي ازدواج به منظور جلب مساعدت دولت و خيرين در امر ازدواج جوانان.
21- ارتقاي مهارت هاي فني و حرفه‌اي و توانمندي هاي جوانان جهت توسعه طرح هاي خود اشتغالي و آشنايي با بازار کار و زمينه مختلف فعاليت به عنوان زمينه ساز ازدواج، تشکيل خانواده و نهايتاً توسعه فرهنگ عفاف.
22- اهتمام جدي مراکز فرهنگي و کليه رسانه هاي کشور نسبت به ارائه الگوي مطلوب از عفاف و حجاب در محصولات فرهنگي خود(فيلم، سريال، تئاتر و ...) و پرهيز از ايجاد تضاد و تناقض براي جوانان در اين امر.
23- جذب، تربيت و بکارگيري نيروي انساني آگاه و عامل به مباني ديني عفاف و حجاب در برنامه هاي فرهنگي و تبليغي.
24- جهت دهي و تقويت امر عفاف و حجاب با استفاده از قابليت ها و ظرفيت سازمان ها، احزاب، تشکل‌هاي غيردولتي و هيئت هاي مذهبي در کشور.
نقش حجاب و عفاف در عظمت زن
يکي از نکات اساسي که زمينه اي براي عمل به احکام است شناخت جايگاه هرچيز در نظام هستي است. البته در نظامي که خداوند متعال در جاي جاي آن ديده مي شود و ارتباط اشيا و اعمال با خداوند بسيار مشهود است و با درک اين ارتباط و حضور، بسياري از مشکلات زندگي بشر حل مي شود.«حق» به عنوان زيباترين و پسنديده ترين واژه آفرينش در تمامي اديان و جوامع بشري مورد توجه قرار گرفته است و حقوق و اداي آنها فراتر از زمانها و مکانها واشخاص و اديان است.در واقع هر فردي از هر طبقه اجتماعي و از هر دين و مليت، نسبت به اداي حقوق ديگران حساسيت نشان مي دهد واين مطلب، حق و حقوق را فرازماني و فرامکاني مي کند.برخي از انديشه گران و حکيمان بر اين باورند که حجاب، حق الله است و در اين باره مي گويند: «حرمت زن نه اختصاص به خود زن دارد و نه مال شوهر و نه ويژه برادر و فرزندانش مي باشد. همه اينها اگر رضايت بدهند، قرآن راضي نخواهد شد، چون حرمت زن و حيثيت زن به عنوان حق الله مطرح است. لذا کسي حق ندارد بگويد من به نداشتن حجاب رضايت دادم.
از اينکه قرآن مي گويد: هر گروهي، اگر راضي هم باشند، شما حد الهي را در برابر آلودگي اجرا کنيد، معلوم مي شود عصمت زن حق الله است.»(?) پر واضح است که آدمي نمي تواند حقوق الهي را کاملا ادا کند ولي با انجام برخي کارها مي تواند رضايت الهي را به دست آورد.
حضرت رسول (ص) مي فرمايند: «حقوق خداوند متعال بزرگتر از آن است که توسط بندگان ادا شود و نعمت هاي خداوند بيشتر از آن است که به شمارش آيد» و حضرت علي(ع) مي فرمايد: «خداوند بر بندگان حقي قرار داده و آن اين است که او را اطاعت کنند.»
اگرچه حق خدا بزرگ است و قابل ادا نيست ولي اداي وظايف و اطاعت از خداوند متعال به نوعي اداي حق محسوب مي شود. حجاب که امر خداست و شارع مقدس به عنوان يکي از احکام ضروري دين آن را واجب کرده است بايد حفظ شود.
حفظ اين واجب الهي اطاعت از اوست و اطاعت از او حقي است که بر بندگان نهاده است و هر انسان باورمندي بايد تعبدا و نه فقط به خاطر مصالح عمومي و... اين حق و حد الهي را ادا کند. پس حکمت حجاب، سنجش ميزان عبوديت واطاعت بندگان است.
بانوان با حفظ حجاب مي توانند اطاعت را که روح و پيام اصلي عبادات بشر است اثبات کنند و در زمره اطاعت کنندگان الهي قرار گيرند. بانوان به عنوان نيمي از جامعه اسلامي که در دامان خود انسان هاي پاک و برجسته مي پرورانند، داراي حرمت واحترام ويژه اي مي باشند. آنان معلمان عاطفه هستند و پيکره اجتماع، با محبت و تربيت آنها استوار خواهد ماند.
مفسران وانديشه گران بر اين باور هستند که «قرآن کريم وقتي درباره حجاب سخن مي گويد، مي فرمايد: حجاب عبارت است از يک نحوه احترام گذاردن و حرمت قائل شدن براي زن که نامحرمان او را از ديد حيواني ننگرند.
در قرآن علت و فلسفه حجاب را چنين ذکر مي کند که: ذلک ادني ان يعرفن فلا يوذين، يعني براي اينکه شناخته نشوند و مورد اذيت واقع نگردند، چرا که آنان تجسم حرمت و عفاف جامعه هستند و حرمت دارند.»
با اندکي تدبر در آيات قرآن فلسفه حجاب را به گونه اي صريح مي بينيم و مي يابيم که احترام و حرمت زن، فلسفه حقيقي و يا يکي از فلسفه هاي حجاب است براستي اگر معرفت انسان به شريعت و تعاليم ديني بالا رفته و قرآن را که آئين نامه سعادت و کمال بشر است درک کند، به عظمت حجاب پي برده و مي فهمد بدحجابي و بي حجابي ثمره عدم معرفت و شناخت حقيقي جايگاه زن در هستي
پسران بيشتر تمايل به ازدواج با دختران با حجاب دارند
دبير دفتر هم انديشي اساتيد نهاد مقام معظم رهبري در دانشگاه تهران گفت: نتايج يک پژوهش نشان مي دهد از نظر دانشجويان پسر، دختراني که پوشش مناسبتري دارند براي ازدواج و زندگي قابل اعتمادترند.
هادي بهرامي ادامه داد: نتايج اين پژوهش که بر روي دانشجويان دانشگاه تهران انجام شده مشخص کرد پسران دانشجو معتقدند که در دانشگاههاي ايران نيز بايد همانند دانشگاههاي معتير دنيا براي پوشش دانشجويان ضوابطي وجود داشته باشد.
تهاجم فرهنگي مفهوميست در برابر تبادل فرهنگي
"تهاجم فرهنگي" مفهوميست در برابر "تبادل فرهنگي". در "تبادل"، فرهنگها مضامين مفيد و سودمند خود را مبادله ميکنند. بعنوان مثال رسوم ميهمان پذيري و وفاي به عهد و ميثاق، و يا نظم کاري و پايبندي به خانواده ميان فرهنگها مبادله شدني هستند.
اما هرگاه "اشکالات" و "معضلات" يک فرهنگ، عالمانه و عامدانه به فرهنگي ديگر عرضه و حتي گاهي با زور تحميل ميشود، آنچه رخ داده است را "تهاجم يک فرهنگ به فرهنگ ديگر" مي نامند.
به زعم بسياري از کارشناسان مستقل علوم اجتماعي در سراسر دنيا، فرهنگ برهنگي به معناي عام آن که در جهان امروز – به دلايلي که در گنجايش اين نوشتار نيست - رو به گسترش نهاده است، از "اشکالات" و "معضلات" فرهنگ "غربي" است و هيچگاه در شرق سابقه و ريشه نداشته است.
حجاب به زن حرمت مي بخشد
پوشيدگي بدن انسان ها در برابر يكديگر از مباحث بسيار مهم و اساسي است كه از ديرباز مورد توجه بوده است. پاسخ به اين پرسش كه برهنگي خلاف طبيعت و فطرت انسان است يا خير، از مسائل مهم و تعيين كننده در حوزه تنظيم روابط اجتماعي زن و مرد است.
قرآن كريم در اين زمينه آن گاه كه داستان آفرينش حضرت آدم و همسرش حوا را به تصوير مي كشد، به موضوع نياز دروني آدم و حوا نسبت به پوشيدگي اشاره كرده است كه نشان مي دهد قرآن تمايل به پوشيدگي را ناشي از عمق جان انسان مي داند.
قرآن كريم پس از بيان مسئله جاي گرفتن حضرت آدم و همسرش در بهشت (اعراف، 19) و تأكيد خداوند بر خودداري آن دو از نزديك شدن به درخت ممنوعه، ماجراي وسوسه و فريب شيطان را چنين شرح مي دهد:
شيطان آن دو را وسوسه كرد تا زشتي هايشان آشكار شود و آن دو نيز به سبب اين فريب از ميوه درخت ممنوعه چشيدند و در اين هنگام اندام هايشان (عورت هايشان) بر آنها آشكار شد و آنان بر آن شدند تا با برگ هاي (درختان) بهشت خود را بپوشانند. (اعراف- )
در ادامه، خداوند خطاب به همه انسان ها مي گويد: «اي فرزندان آدم به راستي براي شما لباس فرو فرستاديم كه زشتي هاي شما را مي پوشاند و زينت شماست، اما لباس پرهيزگاري بهتر است.»(اعراف )
«عفاف» يا «عفت» يكي ديگر از فضايل اخلاقي است كه همواره در تعاليم اسلامي جايگاه والايي داشته و توجه خاصي بدان شده است. در روايات متعددي عفاف بهترين عبادت شمرده شده است.
اميرالمومنين علي(ع) آن را بهترين خوي و خصلت و سرمنشاء هر خير و نيكي خوانده و مقام و منزلت عفيف را با مقام شهيد در راه خدا مقايسه كرده است.
حجاب باعث كاهش تقاضاي مدپرستي بانوان مي شود
استفاده از حجاب و پوشش به ويژه در شكل چادر مشكي به دليل سادگي و ايجاد يكدستي در پوشش بانوان در بيرون منزل، مي تواند در بعد اقتصادي نيز تاثير مثبت در كاهش تقاضاي مدپرستي بانوان داشته باشد البته به شرط اينكه خود چادر مشكي دست خوش اين تقاضاها نگردد.
مبارزه با تهاجم فرهنگي غرب:
مبارزه با تهاجم فرهنگي، پديده جديدي نيست. در طول تاريخ بشر، جنگ فرهنگي، هميشه وجود داشته است به عنوان نمونه فرعون در برابر موسي عليه السلام به جنگ فرهنگي متوسل شده اند، گفت: «مي ترسم آيين شما را دگرگون سازد و يا در اين سرزمين فساد برپا نمايد!».
حفظ حجاب و امنيت اجتماعي و درك روابطه مستقيم و عميق اين دو مقوله، راهكارها و فوايد بسيار ارزشمندي را جهت مبارزه با تهاجم فرهنگي غرب ارائه مي دهند:
باعث تبليغ فرهنگ ناب اسلامي و تشويق جوانان به ازدواج موفق اسلامي مي گردند.
جوانان را جهت تقويت روحيه و حفظ آرامش دروني به جاي سوق دادن به محيط فحشا و اعمال مبتذل به شركت در فعاليتهاي هنري، ورزشي، فرهنگي و مذهبي رهنمون مي كنند.
حفظ حجاب نه تنها باعث ايجاد امنيت اجتماعي فراگير مي شود، بلكه جهت مبارزه با تهاجم فرهنگي مسئولان را از واردات كالاي تجملاتي، لوازم بهداشتي و آرايشي مبتذل نهي مي كند.
