مبحث 105 طرح صالحین: «فضای مجازی»

حجاب مجازی

 در فضای مجازی مسئله حجاب با سوء استفاده‌هایی که می‌دانیم تا کنون از حریم کاربران صورت گرفته و آثار مخربی که عدم رعایت آن برای جامعه در بردارد، چه تکلیفی با خود به همراه دارد.
رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های تعاملی نظیر اینترنت در دنیای امروز مرز میان زنانگی و مردانگی و نیز فضای خصوصی و عمومی را درنوردیده‌اند. این مسئله با مطرح شدن اولین ایده شبکه اجتماعی در دهه ۱۹۶۰ و شکل گیری اولین شبکه اجتماعی در سال ۱۹۹۷ تحت عنوان Sixdegrees قوت گرفت و هرساله حتی کشورهای غیر مسلمان که به موضوع حجاب اعتقادی ندارند، از آثار منفی این فضاها مانند سوء استفاده از پوشش کاربران بی‌نصیب نبوده‌اند. برای نمونه همین چندی پیش بود که خبر تجاوز یک جوان انگلیسی به ۱۰۰۰ کودک منتشر شد؛ به طوریکه این فرد با ساختن اکانت‌های جعلی در شبکه‌های متعدد اجتماعی، اقدام به فریب کودکان و نوجوانان کرده بود.
اما واقعیت اینست که بین فضای مجازی و فضای حقیقی تفاوتی وجود ندارد و همین مسئله که برخی تصور می‌کنند، به دلیل عدم حضور محسوس سایرین، می توانند در فضای مجازی امنیت بیشتری داشته باشند، فرضی سراسر اشتباه است و  باید گفت که به عنوان یک اصل اساسی و محوری در اسلام، حفظ حجاب چه توسط زنان و چه مردان، بی‌قید ضروری است و این امر در هیچ فضا و مکانی از شمول استثنا خارج نشده است، مگر این‌که کسی هم از دیانت خود دست شسته باشد وهم از امنیت خود خسته شده باشد که « بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ» انسان از وضع خود آگاه است(۲) و البته خداوند در همه حال شاهد و ناظر است.
شاید به جد بتوان گفت که یکی از اساسی‌ترین نقاطی که در جنگ نرم کشورهای مستکبر هدف‌گیری شده است، موضوع عفاف و حجاب می‌باشد و در واقع در تاریخ پانصد ساله استعمار می‌توانیم به وضوح مشاهده کنیم، هدف برخی کشورهای غربی استعمارگر و امپریالیست، در کنار استعمار فیزیکی و جغرافیایی مستعمرات، متزلزل کردن باورهای دینی و کم‌رنگ کردن معنویات مردم آن جوامع بوده است. به طور مثال با وجود اینکه کشورمان هرگز مستعمره کشور دیگری نبوده است، مسئله مبارزه با حجاب در دوران پهلوی از حمایت چند کشور غربی برخوردار بوده است. به طور قطع امروز این سلطه چهره جدیدی به خود گرفته است که در کشاکش نامحسوس با عقاید مذهبی ملل دیگر، مسئله ترویج و تبلیغ ضد‌ اسلامی به خوبی دیده می‌شود.
رعایت حجاب یک واجب شرعی است و همان‌طور که مقام معظم رهبری در دیدار با جمعی از زنان نخبه کشور فرموده‌اند: «در غرب با حجاب تدریجاً به صورت علنى دارد مخالفت می شود. عنوانى که براى این مخالفت ذکر می‌کنند، این است که می‌گویند حجاب نماد یک حرکت مذهبى است.» (۳) ایشان همچنین در خصوص تهاجم فرهنگی غرب به حجاب فرموده‌اند: «این‌که مى‌بینید در بعضى از کشورهاى غربى، در بعضى از کشورهاى مسلمان اما با حکومتهاى غیر اسلامى، این‌طور حجاب اسلامى مورد تهاجم دشمنان دین قرار مى‌گیرد، این نشان دهنده گرایش زنان به حجاب است.» (۴) غرب با آزادی‌های اساسی که برای ترویج بی‌حجابی در رسانه‌های داخلی و بین‌المللی قائل می‌شود، مدعی است که حجاب آزادی زنان را در جامعه سلب می‌کند، در حالیکه می‌بینیم، زنان در جوامع اسلامی با پوشش اسلامی، در بسیاری از عرصه های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی پا به پای مردان فعالیت دارند.
موارد مبارزه با حجاب در غرب به کرات اتفاق افتاده است که برای مثال می‌توان به فرانسه، به عنوان اولین و تنها کشوری که قانون مصوب فراگیری در برخورد با حجاب اسلامی را وضع کرده است، اشاره کرد (۵)و سایر کشورها مانند انگلیس نیز برخوردهای موردی و مقطعی با حجاب داشته اند. برای نمونه “چریس وکر” استاندار منطقه اسکس در سال ۲۰۰۹ در روش پیشنهادی خود ورود زنان عریان به خیابان‌ها را یکی از راه‌های مقابله با حجاب زنان مسلمان دانست و یا شهادت مروه الشربینی در دادگاه آلمان در برابر دید عموم از این قبیل نمونه هاست. به طور کلی فرانسه، ترکیه و تاجیکستان به ترتیب سه کشور نخست دنیا در مبارزه با حجاب زنان شهروند خود می‌باشند.
از سوی دیگر نظریه مارپیچ سکوت الیزابت نوئل نئومان، اذعان می‌دارد که در یک فضا(حقیقی یا مجازی)، اگر عقیده‌ای خاص و رو به گسترش ˗ به طور مثال پوشش ˗ توسط اکثریت افراد یک جامعه مورد قبول واقع شود و کم‌کم مخالفت با آن موضوع توسط اقلیت جامعه دشوار شود، مارپیچ سکوت در آن جامعه از میان همین اقلیت  شکل می‌گیرد و هر کس می‌خواهد بداند نظر دیگری در آن موضوع چیست، که اگر با عقیده خودش در تضاد بود سکوت اختیار کند. در این جا هم مسئله بی‌حجابی حکایت همین نظریه است که کاربران فضای مجازی هر کدام به دیگری نگاه می‌کنند و می‌بینند دوستان، همکاران و حتی برخی بازیگران داخلی که بعضاً هم با پوشش‌های مناسب در اجتماع و رسانه ظاهر می‌شوند، در شبکه‌های مجازی به گونه دیگری عکس‌های کاربری خود را در معرض دید بقیه قرار می‌دهند، پس قبح این قضیه از بعد اجتماعی به تدریج از بین می‌رود و این خود به خود به شکل‌گیری یک مارپیچ بزرگ سکوت نسبت به پوشش کمک می‌کند.
امروزه «فیس‌بوک» به عنوان بزرگترین و گسترده ترین شبکه اجتماعی مجازی که بیش از سایر فضاها مسئله بحران پوشش را با خود به همراه دارد، به عنوان اسب تروای مافیای صهیونیسم، در خدمت سرویس‌های جاسوسی غرب و ایدئولوژی ضد‌اسلامی و نیز تروریسم فرهنگی قرار دارد. شبکه‌های اجتماعی بارها اثبات کرده اند که محلی برای توطئه‌ها و اقدامات تجاوزگرانه به محیط خصوصی افراد هستند. این فضاهای لامکان، مانند شمشیر دو لبه‌ای است که یک سوی آن سکوی رشد و شکوفایی است و سوی دیگر این پتانسیل را دارد که جامعه را به ورطه فساد و تباهی بکشاند و اثر مخرب فرهنگی و اجتماعی برای نسل‌های جدید باقی بگذارد. اما دو استدلالی که کاربران برای عدم حفظ پوشش در این فضا دارند: اولاً مسئله ناشناس ماندن و دیگری این فرض است که ثبات امنیتی آنها دست‌خوش تغییر نمی‌شود؛ که البته فرض دوم کاملاً خطاست. اگر به مثال‌های متعدد از جرایم سایبر که هر روز صفحه حوادث را به خود اختصاص می‌دهند یا وقایعی که پلیس فتا از گوشه و کنار جامعه شرح می‌دهد توجه کنیم، می‌بینیم که هر دو عامل: یعنی فرض ناشناس ماندن و امنیت کاملاً اشتباه است. ما می‌توانیم حجاب را به عنوان پوششی برای حفظ کرامت زن در فضای مجازی این گونه تعبیر کنیم: حجاب به مثابه سرسخت ترین فیلتر برای حفظ امنیت زن.

1. با توجه به نحوه استفاده از فضای مجازی در جامعه ما خصوصاً در قشر جوان، این محیط نوعی تهدید محسوب می شود یا فرصت؟ چرا؟

با توجه به نحوه استفاده ... تهدید

یه نگاهی به خیابان ها و جوانان بیاندازین واضحه

2. فرهنگ استفاده از فضای مجازی در جامعه ما مناسب است؟

در مناطق مختلف متفاوته

ولی کلا خوب نیست

3. آسیب ها و فرصت های فضای مجازی(خصوصا شبکه های اجتماعی موبایلی) چیست؟

آسیب هاش:

افسردگی

گوشه گیری

کمرنگ شدن روابط

فحشا

فساد

بی حیایی

طلاق

بی بندباری

بی سوادی

بیکاری

فرصت خوب ندیدم.

4. نظر شما درباره اخلاق فضای مجازی یا فضای مجازی اخلاقی چیست؟

موافق نیستم

5. رویکرد آینده خانواده ها و مسئولین در نحوه برخورد با اشکال جدید فضای مجازی چگونه باید باشد و آیا تاکنون جهت گیری ها مناسب بوده؟

خدای باریتعالی به خیر کنه

چه مطلب بسیار خوبی.....

نامحرم نامحرم است در هرفضایی که میخواد باشد

پس اندکی بیاندیشیم

سلام و تشکر از همراهی همه دوستان خصوصا کاربر تازه وارد darabzade

همچنان همراه مبحث باشید

با سپاس

بنام خدا

آیا مراجع تقلید گفته‌اند که وایبر واتس‌آپ حرام است؟ نظر آنان چه بوده است؟

دقت شود که اسلام نه با علم مشکل دارد و نه با تکنولوژی؛ بلکه جایگاه، هدف، چگونگی و چرایی استفاده و نتایج حاصله از آن است که مورد بحث قرار می‌گیرد. اگر یکی بپرسد: "حکم مصرف قلم، کاغذ، چاقو ... و یا فراگیری علم پزشکی، علم مهندسی، علم نجوم، علم موسیقی ...، و یا انجام کاری (چه نماز باشد و چه بازیگری) چیست؟ پاسخ روشن است. در ذات قلم، کاغذ، علم، ابزار یا بازیگری که چیز حرامی نیست، بلکه هدف، نیت، چگونگی و چرایی استفاده است که حلال یا حرام بودن را معین می‌کند و تشخیص این مصادیق به خود فرد بر می‌گردد. اگر نمازِ قربة الی الله می‌خواند، خوشا به حالش، اگر ریایی می‌خواند، بدا به حالش. اگر برای فساد علم می‌آموزد و یا از تکنولوژی استفاده می‌کند، وای بر روزگار، دنیا و آخرتش و حتماً اشکال دارد.

فتوا:

مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای، در یک جمله فرمودند: «‌به طور کلی استفاده از شبکه‌های اجتماعی و مانند ان اگر مستلزم مفسده (مانند ترویج فساد نشر اکاذیب و مطالب باطل) بوده و یا خوف ارتکاب گناه باشد و یا موجب تقویت دشمنان اسلام و مسلمین شود و یا خلاف قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی باشد جایز نیست.‌» (شماره پیگیری استفتاء :۴۶۵۱۸۵)

حالا یکی بپرسید: فیس بوک چی؟ آن یکی بپرسد: واتس‌آپ چطور؟ دیگری بپرسد: وایبر، لاین، اینستاگرام، اسکای و ... چطور؟ همه مصداق است و به همان "حکم" کلی بر می‌گردد.

آن چه بد است:

الف - این است که دست هر کسی از کوچک و بزرگ، زن و مرد و پیر و جوان، یک دستگاه گوشی باشد و از اول صبح تا آخر شب، چشمش به صفحه کوچک یا بزرگ آن دوخته شود و بالتبع در یک دنیای مجازی (غیر حقیقی)، یک زندگی مجازی بکند. ارتباطات حقیقی‌اش با خودش، خانواده‌اش و خویشان و همسایگان و دوستانش همه قطع یا مجازی شود. وقتی مطلبی نوشت و ده‌تا یا صدتا لایک خورد، فکر کند دیگر شخص مهمی شده است و بسیاری (مثل خودش) به او و حرفش می‌باشد. هر حرفی را بزند، هر حرفی را بشنود و هر یاوه‌ای را قبول کند و یا دست کم دچار شک و شبهه گردد.

ب – این است که انسان با تمامی استعدادهایی که خدا به او داده است، کار فکر، ذهن و زبانش این باشد که بازار حرف مُفت (لَهْوَ الْحَدِيثِ) را گرم کند. حال فرقی ندارد که یک سخن بی‌منطق باشد، یا یک دروغ و شایعه، یا یک جوک توهین‌آمیز یا یک طنز جهت‌دار و تخریبی و یا رواج انواع شایعات، خرافه‌ها و بدعت‌ها. همه حرف مُفت است. کار یک عده (شیطان و شیاطین) این است که یک بازار مکاره راه می‌اندازند که کالایش فقط "حرف" است و آن هم "حرف مُفت". بعد با سر و صدای تبلیغاتی، یک عده را به این بازار می‌کشانند و کالای بی‌ارزش و حتی ضد ارزش خود را به قیمت عقل، شعور، ایمان، گمراهی در زندگی و تباهی دنیا و آخرت، به آنها می‌فروشند!

«وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ» (لقمان، 6)

ترجمه: و برخى از مردم كسانى‏اند كه سخن بيهوده را خريدارند تا [مردم را] بى [هيچ‏] دانشى از راه خدا گمراه كنند، و [راه خدا] را به ريشخند گيرند براى آنان عذابى خواركننده خواهد بود.