جايگاه آموزه منجى موعود در انديشه اهلسنت
هو الحق
جايگاه آموزه منجى موعود در انديشه اهلسنت
مهدي فرمانيان
بنابر بررسي آثار و مكتوبات اهلسنت در طول تاريخ، بيشتر علما و انديشهورزان اهلسنت آموزه مهدي موعود را پذيرفتهاند و تنها در نوع نگاه به امام و مصداق با اماميه اختلاف دارند. نگرش اهلسنت به امامت تأثير عميقي در نگاه آنان به مسئله مهدويت گذاشته است. نگاه آنان بيشتر رويكردي اجتماعي دارد.
در اين نوشتار با تقسيم اهلسنت به متكلمان، اصحاب حديث و سلفيه به اين نكته دست يافتهايم كه تمام متكلمان اهلسنت نيز آموزه منجي موعود را پذيرفتهاند و حتي عقلگراترين آنان، يعني معتزله نيز آن را قبول دارند. نگرش اصحاب حديث به تفكر اماميه بسيار نزديك است و حتي برخي از آنان در مصداق نيز همراه اماميه شدهاند. سلفيه كه در اخذ احاديث سختگيرتر از بقيه عمل كردهاند، مهدي ع را از عترت و اولاد فاطمه س دانستهاند و به نقل نشدن روايات مهدي ع در صحيح بخاري و مسلم وقعي ننهادهاند. ديدگاه آنان درباره عادل بودن مهدي موعود، تصويري زميني از آن حضرت ساخته كه مهمترين كاركرد آن رفاه اجتماعي است. بيشتر بزرگان اهلسنت كاركرد معنوي براي حضرت تصور نميكنند و حتي برخي قيام حضرت را به جهان اسلام مختص ميدانند و آن را جهاني نميبينند. تفكر اصحاب حديث متشيع در اينباره نيز همانند تشيع با كاركردي معنوي و جهاني براي قيام حضرت است.