درباره آزمایش های قبل از ازدواج چه می دانید؟

آزمایش‌های قبل از ازدواج

دکتر کتایون بیداد، ایمونولوژیست و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران

تا همین چند دهه اخیر عروس و دامادها با واژه‌ای به نام آزمایش قبل از ازدواج آشنا نبودند اما امروزه انجام آزمایش قبل از ازدواج جزو ضروریات است. این آزمایش ساده و ارزان بسیاری از مشکلات زن و شوهرها را قبل از اینکه وارد زندگی زناشویی شوند مشخص می‌کند مهم‌تر اینکه جلوی تولد نوزاد با ناهنجاری‌های جنینی را می‌گیرد.

در ایران یک ماه پیش از ازدواج، زوجین برای مشاوره، دریافت واکسن‌های ضروری و انجام آزمایش‌های لازم به آزمایشگاه معرفی می‌شوند. در آزمایشگاه برای تشخیص بیماری‌هایی مانند تالاسمی، اعتیاد و... آزمایش به عمل می‌آید. اگر جواب آزمایش مثبت باشد فرد به آزمایشگاه‌های تخصصی ارجاع داده می‌شود. انجام هر آزمایشی دلیل دارد.

آزمایش تالاسمی

انجام آزمایش تالاسمی به علت شیوع این بیماری در ایران است. تالاسمی یک بیماری ژنتیکی است که به 2 نوع مینور (کوچک) و ماژور (بزرگ) دیده می‌شود. در نوع مینور فرد علامتی ندارد (البته بعضی از بیماران علائم بسیار خفیفی دارند) و بیماری به‌طور اتفاقی کشف می‌شود. ازدواج این افراد با یک فرد سالم مشکلی برای کودکان پدید نمی‌آورد ولی اگر زن و مرد مبتلا به تالاسمی مینور با هم ازدواج کنند، 25 درصد احتمال به دنیا آمدن فرزند مبتلا به نوع ماژور وجود دارد. نوع ماژور نوع شدید بیماری است که با عوارض جدی برای فرد مبتلا همراه است. در صورت ابتلای هر دو طرف به تالاسمی مینور نیاز به انجام مشاوره ژنتیک پیش از ازدواج وجود دارد. تشخیص تالاسمی با انجام آزمایش خون و شمارش سلول‌های خونی است. در صورتی که فرد مبتلا به کم‌خونی و فقر آهن باشد، بهتر است اقدام به درمان کند.

آزمایش اعتیاد

آزمایش اعتیاد نیز برای اطلاع طرفین از وجود اعتیاد است که با آزمایش ادرار مشخص می‌شود. البته حتی در صورت مثبت شدن آزمایشی مانند مورفین اگر دو طرف راضی باشند، امکان ازدواج وجود دارد.

آزمایش بیماری‌های جنسی

به جز آزمایش‌های ضروری، عروس و داماد آینده می‌توانند آزمایش‌هایی برای اطلاع از وضعیت سلامت جسمی و جنسی یکدیگر انجام دهند. در این فهرست شاید اولین مورد اطلاع از بیماری‌های منتقله از راه جنسی است که مهم‌ترین آنها، سیفیلیس، ویروس اچ‌آی‌وی و هپاتیت است. این بیماری‌ها از راه مقاربت قابل انتقال به همسر است. سیفیلیس درمان می‌شود ولی درمان قطعی هپاتیت و اچ‌ای‌وی در حال حاضر امکان‌پذیر نیست، گرچه ناقلان این دو ویروس هم با رعایت نکات و تحت‌نظر پزشک می‌توانند با هم ازدواج کنند.

آزمایش گروه خونی

مورد بعدی، اطلاع از گروه خونی یکدیگر است. اطلاع از نوع گروه خونی به این دلیل اهمیت دارد که اگر مادر گروه خونی Rh منفی و پدر گروه خونی مثبت داشته باشد، برای جلوگیری از واکنش خونی ناشی از ورود خون جنین به خون مادر و تولید آنتی‌بادی علیه جنین، برای مادر آمپول روگام تزریق شود. روگام 72 ساعت بعد از زایمان اول و در بارداری‌های بعدی در هفته 28 بارداری تزریق می‌شود. Rh منفی بودن مادر و Rh مثبت بودن جنین، در زایمان اول مشکلی ایجاد نمی‌کند و از آنجایی که بیشتر زایمان‌ها در مراکز دولتی انجام می‌شود و مادران در طول بارداری چند بار به مرکز بهداشتی درمانی مراجعه می‌کنند تولد چنین کودکانی کمتر شده است. تشخیص این اختلال با یک آزمایش ساده خون میسر است و در مواقعی که Rh مادر منفی است بلافاصله Rh پدر را درخواست می‌کنند.

آزمایش‌های هورمونی

زوج آینده در صورت تمایل می‌توانند آزمایش‌ برای اطلاع از وضعیت بارداری خود انجام دهند که شامل آزمایش‌های هورمونی و بررسی مایع منی در مرد است.

مشاوره ژنتیک

لزوم انجام آزمایش‌های ژنتیک را مشاوره ژنتیک تعیین می‌کند. مشاور ژنتیک با گرفتن سابقه خانوادگی و بررسی دقیق پرونده پزشکی زوجین، توصیه‌های لازم را ارائه می‌دهد. در بسیاری از موارد نیازی به انجام آزمایش ژنتیک نیست ولی در موارد ضروری پیش از اقدام به بارداری یا حین بارداری آزمایش‌های لازم توصیه می‌شوند. به‌طور کلی، انجام آزمایش‌های پیش از بارداری به زوج آینده کمک می‌کند با اعتماد و آرامش بیشتری وارد زندگی مشترک شوند و از مشکلات و بیماری‌های احتمالی آینده پیشگیری می‌کند.

نگاه روان‌شناس بالینی

دکتر شهربانو قهاری، عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی ایران

مشاوره ازدواج

بسیاری از زوج‌ها برای مشاوره ازدواج به مشاور خانواده مراجعه کنند. در این مشاوره معمولا مواردی از این قبیل بررسی می‌شود؛ سطح تحصیلات، شغل، اعتقادات مذهبی، ویژگی شخصیتی، شرایط خانوادگی و قومیتی، انتظارات از یکدیگر، تصویری که از زن یا مرد ایده‌آل در ذهنشان دارند، نحوه آشنایی‌شان با یکدیگر، اطلاعاتشان از یکدیگر و...

زن و مرد باید هم‌کفو باشند و فاصله آنها از یکدیگر خیلی زیاد نباشد چون این موضوع معمولا بعد از رفتن زیر یک سقف مساله‌ساز خواهد بود. بیماری‌هایی هم هستند که می‌توانند مشکلات جدی در ازدواج ایجاد کنند. این بیماری‌ها گاهی جسمانی و عمدتا روانی‌اند. در مشکلات جسمانی اگر دو طرف با هم به توافق برسند، می‌توانند زندگی خوبی داشته باشند ولی در مورد مشکلات روانی موضوع کمی پیچیده‌تر است. مثلا گاهی یکی از زوجین که معمولا در مردها هم بیشتر دیده می‌شود، دچار اختلال سوءظن است. این مورد شاید ابتدا چندان به نظر نیاید ولی بعدها اختلافات بسیار شدیدی را در روابط زن و شوهر ایجاد می‌کند. اختلالات اضطرابی، افسردگی و اعتیاد به مواد مخدر نیز باید مدنظر قرار بگیرد. گاهی افسردگی و اضطراب خیلی خفیف است ولی بهتر است همین موارد نیز با مشاوره یا دارو برطرف شود. در مواقعی که با یک بیمار افسرده شدید مواجه هستیم باید حتما فرد مقابل را در جریان قرار دهیم. به هر حال بار روانی حضور یک بیمار دچار یکی از اختلال‌های روان‌شناختی بر دوش بقیه اعضای خانواده به‌خصوص همسر خواهد بود.

 گردآوری : گروه سلامت سیمرغ

منبع : salamat.ir