موشک ضد زره ۹ ام ۱۳۳کورنت
شوروی در سابق و روسیه فعلی با داشتن ید طولانی در ساخت راکت ها ضد زره و موشک های هدایت شونده ضد زره به عنوان یک ابر قدرت همواره نیاز به جدید ترین موشک های ضد زره را برای مقابله با رقبای دیرینه خود احساس می کرد،بنابر این در بیش از نیم قرن طیف گسترده ای از راکت های ضد زرهی چون سری آر پی جی ،سری ای تی را تولید کرده که در طول تاریخ جنگ ها نقش موثر و فعالی داشته اند،با ورود نسل جدید زرهی های قدرتمند غربی و هم چنین قدیمی بودن موشک های ضد زره روv cسی من جمله کونکورس و عدم توانایی مقابله ، نیاز به موشک ضد زره قدرمندی احساس می شد.
در پاسخ به این نیاز روسها ،دفتر طراحی کا ب پ موشک ضد زره ۹M133 ملقب به ای تی ۱۴ یا کورنت را در سال ۱۹۹۴ طراحی و رونمایی کرد که در نوع خود یکی از بهترین موشک های ضد زره جهان به حساب می آید .این موشک در سال ۱۹۹۷ وارد خط تولید انبوه گشت سپس به کشورهای همپیمان روسیه صادر و بعد در نبردهای مهمی چون جنگ ۲۰۰۶ لبنان ایفای نقش موثری کرد.
این موشک یکی برجسته ترین و از معدود موشک های ضد زره ساخت روسیه به شمار می رود که تا کنون توانسته در زره تانک هایی چون ام۱ آبرامز ،مدل های مختلف مرکاوا و نفربر بردلی نفوذ کند و به نظر بسیاری از کارشناسان یکی از بهترین موشک های ضد زره معرفی شود.
جدا از ضد زره بودن این موشک قابلیت هدف قرار دادن پرنده های با ارتفاع کم و سرعت کم را می توان به قابلیت های این موشک اضافه کرد.
آخرین نسل از موشک ضد زره کونت ،موشک کورنت ام می باشد که در رژه روز پیروزی ۹ می ۲۰۱۵ میلادی همراه با دیگر دستاورد های نظامی زرهی روسیه رونمایی شد.
موشک کورنت ام به صورت جفت در کنار برجک تی -۱۵
ویژگی ها
موشک کورنت بر خلاف دیگر موشک های قبلی رده خود مانند ای تی ۴ و ای تی ۷ که هدایت سیمی داشتند از یک سیستم هدایت سوار بر پرتو لیزر بسیار دقیق و ضد پارازیت بهره می برد در واقع بجای تعقیب امواج لیزری منعکش شده از هدف توسط موشک ، کورنت به کمک گیرنده امواج لیزری در انتهای موشک، امواج تابید شده تا هدف را تعقیب میکند.این کار باعث دشواری زیاد برای ایجاد اختلال روی موشک شده است . تا زمان برخورد باید لیزر روی هدف نگه داشته شود.
لانچر موشک بسیار شبیه لانچر موشکهای ضد تانک قبلی مانند AT-4 و AT-5 میباشد لانچر موشک دارای یک غلاف هدفگیری لیزری میباشد.کاربر با استفاده از سایت چشمی که به یک دوربین مادون قرمز متصل است هدف را نشانه رفته و علامت گذاری میکند.بعد از غلاف هدفگیری بطور اتوماتیک هدف را با پرتوی لیزر هدفگیری میکند.در روش هدایت لیزری غلاف هدفگیری یک پرتوی لیزر را به هدف تابانده و بعد از منعکس شدن پرتوی لیزر تابیده به هدف موشک بعد از شلیک امواج منعکس شده،از هدف را تعقیب کرده و با اصلاح مسیر خود را به هدف رسانده و آن را نابود میکند در این روش بعد از هدفگیری توسط کاربر تمامی مراحل بعدی تا انهدام هدف بصورت خودکار انجام میشود.البته در این موشک پرواز کاملا نیز خودکار نیست بلکه موشک بعد از شلیک مانند موشک مالیتکا یا تاو بصورت هدایت چشمی و یا همان هدایت همزمان هدایت میشود ولی بجای سیم و یا فرامین رادیویی از پرتوی لیزر برای هدایت موشک استفاده میشود.
وزن این موشک همراه با تیوب لانچر معادل ۲۹ کیلوگرم می باشد موشک درون یک استوانه قرار می گیرد لانچر سه پایه دار کورنت، شامل سایت نشانه روی اپتیکال، سایت نشانه روی حرارتی، گرداننده لوله لانچر، اجزا و متعلقات پرتاب موشک، موشکهای ذخیره و محفظه جهت حمل و نقل است. اپراتور موشک می تواند از سایت نشانه روی اپتیکال یا حرارتی جهت تشخیص و ردیابی هدف استفاده کند. سایت نشانه روی حرارتی از نوع ۱PN80 است که توسط انستیتو دولتی اپتیک کاربردی (NPO GIPO) در کازان روسیه تولید می شود.
این سامانه دو کاربر دارد در مدت زمانی حدود ۱ دقیقه آماده می شود ،این موشک توانایی شلیک توسط شخص را ندارد و باید روی لانچر نصب شود ،ولیکن می توان آن را روی ماشین (مشابه کاری که نیروهای عراقی در جنگ عراق ۲۰۰۳ برای نابودی زرهی های امریکا استفاده کرد ) نصب کرد،هم چنین زرهی همچون بی ام پی ۲ ام و برخی دیکر از خودرو های قابل نصب است.
نسخه ای با نام کورنت دی شامل هشت موشک سوار بر روی خودروی گاز ۲۹ ۷۵ در روسیه نیز توسعه یافته است .دو لانچر چهار تایی موشک بر روس سقف خودرو قرار دارد که در زیر هر لانچر یک دوربین اپتیکی دید حرارتی ساخت ساژم فرانسه برای نشانگیری موشک است و میتواند همزمان دو موشک را به طرف یک هدف ویا دو موشک را به سمت دو هدف شلیک کند. همچنین این نسخه توان نگه داشتن خودکار لیزر را روی هدف را دارد
هم چنین در رژه روز پیروزی سال ۲۰۱۵ و با رونمایی زرهی های چون تی-۱۵ کورگانتس و بومرنگ شاهد قرار گرفتن چهار لانچر پرتاب موشک کورنت ام روی برجک های این خودروها بودیم که در نوع خود بسیار کاربردی و جالب می باشد.
در مورد ویژگی های ظاهری این موشک می توان به طول ۱۲۰۰ م م و قطری معادل ۱۵۲ م م وجود ۴ بالچه کوچک در عقب و ۲ بالچه کوچک در دماغه و مافوق صوت بودن و سوخت جامد آن اشاره کرد.
از دیگر ویژگی‌های این موشک این است که در ابتدای شلیک به سرعت به دور خود می‌چرخد اما پس از هدف گیری دقیق به سوی هدف حرکت میکند.
نسخه پایه با برد ۵۵۰۰ متر که دارای نسخه صادراتی با نام کورنت ایی ، نسخه ایی ام نسخه دوربرد که با کلاهک ضد زره دارای برد ۸۰۰۰ و با کلاهک تیرموباریک دارای برد ۱۰۰۰۰ متر است.
با وجود چنین بردی دیگر نیاز به ریسک برای حضور کاربران در جبهه جنگ احساس نمی شود و مهاجمان می توانند در خارج از محدوده خطر جنگ از این موشک استفاده کنند
این موشک می تواند ظرف ۲۲ثانیه به برد حداکثر می رسد.
و اما قدرت انفجاری این موشک مخوف
بنا به اعلام منابع این موشک قدرت نفوذ در ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ م م زره و ۳ متر بتن را داراست.
بنا به کاربرد این موشک دارای دو کلاهک است:
۱-کلاهک ترموباریک (گرمافشاری) برای نابودی سنگر ها و ساختمان های دشمن میشود،شدت انفجار این مهات به قدری است که اگر به طبقه بالای منزلی اصابت کند انفجار در زیر زمین هم باعث تخریب زیاد و حتی مرگ نیروهای دشمن می گردد.
۲- کلاهک دو مرحله ضد زره برای مقابله با اهداف زرهی و مجهز به زره های واکنشگر. سر جنگی با خرج گود دارای دو بخش است ،بخش اصلی وبخش پیشرو. به محض تماس موشک به زره هدف ،سرجنگی پیشرو تخریب زره را آغاز می کند .قدرت تخریب سرجنگی پیشرو به حدی می باشد که هیچ زره واکنش گری توانایی مقاومت درمقابل آن را ندارد.
در جنگ های اخیر از حمله نیروهای آمریکا و ناتو به عراق در سال ۲۰۰۳ و جنگ ۵۱ روزه فلسطین ، جنگ داخلی سوریه و هجوم داعش به عراق، این موشک در جنگ های شهری در مقابل تانک های چون مرکاوا مارک ۳ ،ام ۱ آبرامز، استریکر،تی-۷۲ نفربر های بی ام پی ۱ و ۲ و بردلی بسیار خوش ظاهر شده است. پس ازجنگ ۳۳روزه انبوهی ازکشورها خواهان به خدمت گرفتن این موشک شدند.
کورنت ام
این سامانه نسبت به نمونه های پیشین کورنت دارای برتری هایی است که عبارتند از :
۱- قابلیت مقابله با اهداف در حالت خودکار پس از هدفگیری با استفاده از مکانیزم رهگیری خودکار هدفو در نتیجه کاهش بار کاری خدمه ، حذف خطای عامل انسانی ، افزایش احتمال انهدام اهداف و ایجاد قابلیت مهم شلیک کن فراموش کن
۲- افزایش دو برابر برد از ۵۵۰۰ متر به ۱۰۰۰۰ متر و بهبود پنج برابری دقت در هدایت (fire and forget)
۳- امکان شلیک تمامی موشک های خانواده کورنت (موشک های مورد استفاده در مدل های قبلی)
۴- برخورداری از سه نوع موشک متفاوت جهت مقابله با اهداف مختلف (نوع شدیدالانفجارضد تانک (HEAT) با برد ۸ کیلومتر و سر جنگی دو مرحله ایبا نفوذ ۱۱۰۰ الی ۱۳۰۰ میلیمتر ، دو نوع موشک شدیدالانفجار با سرهای جنگی از نوع هوا سوختی (ترموباریک) با قدرت انفجاری برابر با ۷ الی ۱۰ کیلوگرم تی ان تی و با برد ۸ الی ۱۰ کیلومتر(
۵- قابلیت شلیک و هدایت همزمان دو موشک به سمت یک هدف از طریق یک پرتابگر به منظور حصول اطمینان از انهدام کامل هدف و همچنین مقابله با ادوات مجهز به سامانه حفاظت فعال (APS)
قابلیت مهمی که سامانه موشکی کورنت ای ام برای خدمه خودرو فراهم میکند ،امکان به کارگیری موشک ها به صورت شلیک کن ، فراموش کن است که با استفاده از مکانیزم رهگیری خودکار هدف ایجاد شده و با وجود این قابلیت خدمه امکان مقابله همزمان با دو هدف از طریق موشک هدایت شونده و ایضا دیگر تسلیحات نصب شده بر خوردرو را خواهند داشت که نرخ مقابله خودرو با اهداف را افزایش داده و بر توان رزمی خودرو تاثیر قابل توجهی میگذارد.
جنگ ۲۰۰۳ عراق
موشکهای کورنت کام نیروهای آمریکایی نیز تلخ کرده است. اولین تجربه مواجهه نیروهای آمریکایی با کورنت به سال ۲۰۰۳ بر می گردد که تعدادی از تانکهای M1 آبرامز به وسیله موشکهایی که تصور می رود توسط سوریه به نیروهای عراقی تحویل داده شده بود، غیر فعال گردید هم چنین گزارش هایی مبنی بر مهدم شدن چندین دستگاه بردلی توسط کورنت وجود دارد. پس از اشغال عراق، شورشیان سنی عراق موشکهای کورنت را به صورت گسترده ای علیه نیروهای آمریکایی به کار گرفتند.
نیروهای عراقی در قالب تیم های دو و سه نفره سوار بر نیسان از این موشک بر علیه نیروهای آمریکایی استفاده می کردند.
جنگ ۲۰۰۶ لبنان :حزب الله و اسرائیل
در جریان این جنگ نیروهای حزب الله با قاچاق این موشک ها ازسوریه توانستند به صورت موثر و عالی از این موشک در مقابل تانک های اسرائیلی بهره ببرند وخسارات شدیدی به تانک های مرکاوا وارد کند کار تا انجا پیش رفت که در نبرد Wadi Saluki 24 تانک مرکاوا IV اسراییل منهدم شد.
از ۴۸ مرکاوا مورد هدف قرار گرفته در این جنگ به ۴۳ مرکاوا خسارت شدید وارد شد و ۵ مرکاوا از خدمت خارج شدند که همگی به کورنت نسبت داده شدند.
به نقل از برخی منابع خدمه یکی از تانک های مرکاوا در این باره گفته بود: وقتی این موشک به تانک خورد از تمام زره عبور کرد و در انتهای زره طرف مقابل تانک هم سوراخ کرده بود !
موشک ضدزره کورنت کشف شده توسط اسرائیل
جنگ داخلی سوریه ۲۰۱۱ تا کنون و هجوم دواعش به عراق ۲۰۱۴ تا کنون
در این جنگ هم مخالفان سور و هم دولت سوریه از این موشک بر ضد هم اسفاده کردند ،مخالفان در مواردی از این موشک برای هدف قرار دادن زرهی های سوریه استفاده کردند.در مقابل نیروهای سوریه هم از این موشک برای هدف قرار دادن ماشین ها و سنگرهای مخالفان استفاده کردند.
هم چنین داعش به صورت رسمی استفاده از موشک کورنت علیه زرهی های عراق را تایید کردبنا بر اخبار این موشک را از طریق غارت انبارهای ارتش سوریه در ابتدای جنگ و در تصرف مناطق مهم و غنیمت گرفتن دواعش از دیگر نیروهای تروریست مسلح به دست آورده است.
به طور کلی انتظار می رود که بیش از ۲۰۰ دستگاه زرهی در طول جنگ داخلی سوریه و عراق منهدم شده باشد.
خلاصه مطلب
مشخصات موشک ضدزره کورنت
برد
روز : ۱۰۰ – ۵,۵۰۰ متر
شب : ۱۰۰ – ۳,۵۰۰ متر
موشک
سرجنگی : حرارتی دو مرحله ای یا ترموباریک
هدایت : لیزری نیمه خودکار
قطر : ۱۵۲ میلیمتر
طول : ۱۲۰۰ میلیمتر
وزن ( با محفظه) : ۲۹ کیلوگرم
قابلیت نفوذ : نفوذ در انواع زره از جمله زره های واکنشی انفجاری
میزان نفوذ در زره های واکنشی انفجاری : حدود ۱۲۰۰ میلیمتر
وزن لانچر : ۲۵ کیلوگرم
وزن سایت نشانه روی : ۱۱ کیلوگرم
نرخ آتش : ۳-۲ شلیک در دقیقه
زمان لازم برای عملیاتی شدن : ۱ دقیقه
زمان لازم برای شلیک : ۲/۱ ثانیه
ارتفاع عملیاتی موشک : حدود ۳۰۰۰ متر
منابع:
میلیتاری
آی آر ارتش
مشرق نیوز
جنگاوران
ویکی پدیا فارسی
تبیان
میلتاری نیوز
گردآوری و تالیف:علی گوهر صمیمی
منبع:اوج آرمی و دانشنامه دفاعی
کپی برداری و بازنشر تنها با ذکر منبع و نویسنده مجاز می باشد
