/مقابله با ریزگردها؛ از دانشگاه تا جامعه/
یک پژوهشگر:پراکندگی مهم‌ترین مشکل تحقیقات ریزگردهاست/لزوم ایجاد نهادی برای تجمیع مطالعات
عضو مرکز تحقیقات فناوری‌های زیست‌محیطی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز مهم‌ترین مشکل تحقیقات در زمینه ریزگردها را پراکندگی این پژوهش‌ها دانست و گفت: لازم است یک نهاد برای تجمیع و مرکزیت بخشیدن به این مطالعات تشکیل شود.
دکتر نعمت‌الله جعفرزاده در گفت‌وگو با خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه خوزستان، با اشاره به چالش‌های موجود برسر راه تحقیقات پیرامون مقابله با ریزگردها، اظهار کرد: در حال حاضر تحقیقات بسیاری از سوی نهادها و سازمان‌های مختلف در زمینه ریزگردها انجام می‌شود و نه تنها اشکالی بر این امر نیست بلکه بسیار خوب است که سازمان‌های مختلف در این خصوص احساس مسئولیت می‌کنند اما این تحقیقات نیاز به مرکزیت دارند.
وی افزود: تحقیقات انجام شده در حوزه ریزگردها باید در ابعاد مختلف سیاست‌گذاری و نیازسنجی شود تا مشخص شود که درمورد چه چیزی باید مطالعه و پژوهش شود همچنین در انجام این مطالعات باید برنامه‌ریزی و هماهنگی لازم وجود داشته باشد.
عضو مرکز تحقیقات فناوری‌های زیست‌محیطی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان این که مهم‌ترین امر در انجام تحقیقات مقابله با ریزگردها پشتیبانی از آن است، گفت: لازم است نهادی تشکیل شود تا در نهایت نتایج تحقیقات به آن ارایه شود و این نهاد می‌تواند مسئولیت هم‌افزایی، تجمیع بین سازمان‌ها و اشتراک اطلاعات موردنیاز نهاد را بر عهده بگیرد.
جعفرزاده ادامه داد: در زمینه ریزگردها به انجام مطالعات پایه نیاز است و در این تحقیقات باید ارتباط سازمان‌یافته وجود داشته باشد تا این پژوهش‌ها دچار تکرار نشود و جنبه اجرایی پیدا کند.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به مسئولیت استانداری به‌عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی در استان و مدیریت آن در بروز ریزگردها، این نهاد می‌تواند زیرنظر استانداری تشکیل شود و تمام سازمان‌ها موظف شوند که تحقیقات خود را از کانال این نهاد انجام و نتایج پژوهش‌ها را نیز در اختیار آن قرار دهند.
عضو مرکز تحقیقات فناوری‌های زیست‌محیطی دانشگاه علوم‌پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به اهمیت نقش دانشگاه‌ها در انجام این تحقیقات گفت: در حال حاضر مشاهده می‌کنیم که به طور مثال یک دانشگاه امکانات و ابزارهای لازم برای انجام این تحقیقات را در اختیار دارد اما دانشگاه دیگر برای انجام همین مطالعات باید تجهیزات و ابزار لازم را خریداری کند؛ بنابراین باید امکانات دانشگاه‌های استان در زمینه تحقیقات مقابله با ریزگردها به اشتراک گذاشته شود.
جعفرزاده خاطرنشان کرد: دانشگاه‌ها باید در کنار یکدیگر این تحقیقات را انجام دهند تا ضمن صرفه‌جویی در استفاده از منابع، از تمام ظرفیت‌های استان به‌درستی بهره‌وری شود.
عضو مرکز تحقیقات فناوری‌های زیست‌محیطی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: بیشترین آسیب ناشی از ریزگردها در استان خوزستان مشاهده می‌شود که خسارات آن در حوزه‌های کشاورزی و صنعت استان مشهود است اما با توجه به دامنه آثار این پدیده، امروز ریزگردها به یک مسأله منطقه‌ای و ملی تبدیل شده‌است.
جعفرزاده تصریح کرد: باید در کنار تحقیقات ریزگردها در مورد کم‌آبی و خشکسالی به‌عنوان عامل اصلی بروز این پدیده نیز توجه و مطالعاتی در این خصوص انجام شود.
وی در مورد حمایت‌های صورت گرفته از پژوهش و تحقیقات در این حوزه اظهار داشت: تاکنون حمایت‌های خوبی از انجام این تحقیقات به عمل آمده است اما باید گفت که به هر اندازه پژوهشگران بر اجرایی کردن تحقیقات مداومت و اصرار نداشته باشند به همان میزان نیز حمایت‌ها کاهش پیدا می‌کند به همین جهت لازم است محققان برای انجام مطالعات در این زمینه و جلب حمایت‌ها پافشاری و پیگیری کنند.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: در حال حاضر حساسیت‌هایی در مسئولان نسبت به موضوع ریزگردها به وجود آمده و یک تفکر حمایتی در سطح مدیران حاکم شده است به همین دلیل پژوهش و تحقیقات در مورد ریزگردها باید همچنان ادامه داشته باشد و چراغ آن نباید خاموش شود.
جعفرزاده با بیان این‌که اطلاعات و نتایج حاصل از تحقیقات ریزگردها باید به گوش مردم و مسئولان برسد، گفت: معتقدم که در مورد ریزگردها و انجام تحقیقات درباره آن، به‌درستی اطلاع‌رسانی نشده است سال گذشته هنگام بروز طوفان و گرد و خاک صدا و سیما چند برنامه با حضور مسئولان در خصوص این پدیده برگزار کرد که بسیار تأثیرگذار بود و مردم احساس کردند که کاری در حال انجام است.
وی ادامه داد: حتی اگر امکان اطلاع‌رسانی از طریق رسانه رسمی میسر نباشد می‌توان از طریق آگهی‌ها، کانون‌ها و جلسات مساجد این امر را ترویج کرد همچنین مدارس و معلمان ظرفیت بسیار مناسبی برای اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی هستند که باید به خوبی از آن استفاده شود هدف این است که این اقدامات تأثیرگذار باشد.
عضو مرکز تحقیقات فناوری‌های زیست‌محیطی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در مورد مشکلات اجرایی شدن تحقیقات مقابله با ریزگردها نیز گفت: روح تحقیقات همواره با زمان و انتظار همراه است. نتیجه‌دهی این مطالعات نیز به طور طبیعی زمان‌بر است مشکلات اجرایی شدن این تحقیقات دو بخش درونی و بیرونی دارد به‌طور مثال ممکن است که اعتبارات لازم برای اجرای نتایج تحقیقات یا زیرساخت لازم وجود نداشته باشد و یا آن‌که نتایج تحقیقات اجرایی شود اما اثرات آن 10 تا 15 سال بعد مشاهده شود. تثبیت خاک و مدیریت درست منابع آب به‌عنوان یک کار پایه در مقابله با ریزگردها، زمان‌بر و پر‌هزینه است.
جعفرزاده با اشاره به این‌که به دلیل تحریم‌ها به برخی تکنولوژی‌ها دسترسی نداشتیم و این موضوع روند کار تحقیقات را دشوار کرده بود، بیان کرد: با توافق انجام شده، رفع تحریم‌ها و بهبود فضای اقتصادی کشور، امید می‌رود که تحقیقات و برنامه‌های مقابله با ریزگردها با سرعت بیشتری انجام شود در حال حاضر به تحقیقات انجام شده در این حوزه امیدوارم و معتقدم با هم‌افزایی پژوهش‌ها و همفکری محققان می‌توان به حل این مشکل کمک بسیاری کرد.
منبع: ایسنا
