تا چند سال پیش که هنوز تمامی غار کاوش نشده بود عده‌ای می‌گفتند این غار بی‌انتهاست؛ گروه دیگری می‌گفتند این غار از همدان شروع شده و تا اراک و کرمانشاه کشیده شده است.
درباره غارعلیصدر روایت‌های عجیب زیادی شنیده می‌شود؛ غار شگفت‌انگیزی که طولانی‌ترین غار آبی دنیا لقب گرفته است.
این غار یکی از جاذبه های اصلی گردشگری همدان است که به همراه آثار تاریخی دیگر مثل آرامگاه با با طاهر وگنجنامه این شهر را به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری در ایران معرفی کرده است.
تا چند سال پیش که هنوز تمامی غار کاوش نشده بود عده‌ای می‌گفتند این غار بی‌انتهاست؛ گروه دیگری می‌گفتند این غار از همدان شروع شده و تا اراک و کرمانشاه کشیده شده است. به همین خاطر غارنوردان تصمیم گرفتند تمام طول 11 هزار و 200 متری آن را طی کنند؛ این غارپیمایی هیجان‌انگیز نکته‌های شگفت‌انگیز دیگری را از طولانی‌ترین غار آبی جهان فاش کرد.
مردم روستای علی صدر و روستاهای اطراف، از قدیم‌الایام به وجود این غار پی برده بودند و از آب آن بهره‌برداری می‌کردند. تا اینکه در5 مهرماه 1342 شمسی گروهی 14 نفره از اعضای هیئت کوه‌نوردی همدان به سرپرستی محمدطاهرهمایونی، غار علی صدر را مورد بازدید و کاوش قراردادند و توانستند با وسایل ابتدایی، مانند فانوس و تیوپ لاستیکی، مسافتی از غار را طی کنند. در سال 1346 با پخش خبر کشف این غار شگفت‌انگیز و بی انتها درسطح رسانه‌های ملی، سیل محققان، کوهنوردان و علاقه‌مندان به آثار طبیعی به سوی آن سرازیر شد.
در سال 1352 کوهنوردان همدان دهانه و ورودی غار را به قطر 50 سانتی‌متر تعریض کردند و از سال 1354 استفاده عمومی از غار علیصدر آغاز شد. از آن روز تاکنون جهت سهولت بازدید و رفاه حال گردشگران کارهای زیادی درون غار انجام شده که علاوه بر افزایش طول مسیر آبی برای قایقرانی، مسیرهایی در خشکی به مسیر بازدید افزوده گشته که مناظر جدید و بدیعی را در جلوی دیدگان مشتاق گردشگران قرار می‌دهد.
درباره غار علیصدر روایت‌ها و داستان‌های زیادی وجود دارد؛ برخی می‌گویند در زمان جنگ که قتل و غارت مردم را تهدید می‌کرد، روستاییان از این غار به عنوان یک پناهگاه امن استفاده می‌کردند. درباره نام این غار هم می‌گویند که اسم غار علیصدر در گذشته از اسم چوپانی به نام علی سد یا علی صد گرفته شده که به مرور زمان به علیصدر تغییر کرده است. اما واقعیت این است که در نزدیکی غار، روستایی به نام علیصدر وجود دارد؛ به همین خاطر اسم روستا را روی غار گذاشته‌اند.
از زمانی که غارنوردان و کوهنوران حرفه‌ای نقشه کاملی از غار علیصدر تهیه کردند گردشگران زیادی برای بازدید از این غار زیبا به همدان سفر می‌کنند. وقتی وارد غار علیصدر می‌شوید با ساخته‌های شگفت‌انگیز طبیعت که در مدت چندین هزار سال تشکیل شده‌اند روبه‌رو می‌شوید. دیدن این مناظر آن‌قدر هیجان‌انگیز است که شما متوجه گذر زمان نمی‌شوید.
چگونگي ايجاد
در نتيجه تركيب آب حاصل ازبارش قطرات باران با گاز دي اكسيد كربن موجود در هوا تشكيل اسيد كربنيك ضعيف ونفوذ آن در زمينهاي آهكي و انجام واكنش شيميايي تركيبي نا پايدار به نام بي كربنات كلسيم به وجود آورده است چون اين ماده در آب محلول است در درون لايه هاي آهكي ضخيم فضاهاي خالي ريزي ايجاد كرده و اين فضاهاي خالي ميليون ها سال گسترش پيدا كرده و به مورور به هم پيوسته اند وبه عبارتي ميليونها سال قلم صانع جهان خلقت به حكاكي ونقش آ فريني اين شاهكار شگفت انگيز مشغول بوده است تا اين غار بسيار وسيع در دل زمين ايجاد شده است.
زيبايي هاي غار عليصدر
- غار عليصدر از بسياري جهات علي الخصوص به علت وجود گذرگاههاي ممتد آبي و درياچه هاي وسيع و قابل قايقراني كه در سرتا سر غار گسترده شده اند يك از زيبا ترين جلوهاي طبيعي ايران وجهان و پديده اي منحصر به فرد در نوع خود مي باشد كه فقط در معدودي از غارهاي جهان مثل غار موليس در فرانسه و غارهاي شواليه و بوكان در استراليا چنين زيبائيهاي خيره كنندهاي وجود دارد.
آب درياچه غار بدون رنگ و بو مي باشد و مزه آن معمولي است وهيچگونه حيات جانوري در آن وجود ندارد. درجه حرارت آن در طول سال ثابت ودر حدود 12 درجه سانتي گراد و به قدري زلال است كه تا عمق 10 متري با نور معمولي و چشم غير مسلح بخوبي قابل رويت است.
نتايج آزمايشهاي فيزيكی و شيميائي بر روی آن نشان مي دهد كه در نقاط مختلف غار تركيبات شيميائي آن نزديك به هم بوده وجزء آبهاي بي كربناته كلسيم سبك با ph اسيديته نزديك به خنثي مي باشد و بدليل وجود املاح آهكي فراوان در آب، غير قابل خوردن است.
از آنجا كه مازاد آب غار توسط رشته هاي مختلفي ( مثل چشمه شور ) به خارج غار هدايت مي شود لذا، سطح آب در طي فصول و سالهاي مختلف به استثنا ء مواقع كم آبي، يك نواخت است ولي در مواقع كم آبي داراي نواساناتي بوده كه آثار آن برروي ديواره غار به خوبي مشهود است.
آب درياچه غار از چشمه هاي زير زميني ريزش مداوم آب از ديوار وسقف غار تامين مي شود كه منشا آنها به طور كلي از محل ريزشهاي جوي است. سقف غار كه در بعضي قسمتها تا حدود 10متر از سطح آب ارتفاع دارد، پوشيده از كربنات كلسيم خالص ودر بعضي قسمتها مخلوط با عناصر ديگر است كه برسر راه جريان آب از خارج به داخل غار به وجود آمده اند.
اين رسوبات به صورمختلف استالا كتيت هايي ( چكنده ) را تشكيل داده اند ودر كف غار ودر جاهايي كه آب وجود ندارد استالاكميت هايي ( چكيده) با اشكال متنوع و جذاب به فور ديده مي شود.
منظره داخل غار بسيار بديع و هواي آن بسیار پاك و لطيف بوده و عاري از هر گونه گرد وغبار و آلودگي ميكروبي است ودر تابستان خنك و در زمستان گرم و مطبوع است همچنين هواي داخل غار سبك بوده و حالت سكون مطلق دارد به طوري كه چنانچه شمعي در آنجا روشن كنند هيچ. گونه حركتي در شعله شمع ديده نمي شود.
در مجموع بازديد از محوطه وسيع قنديل بزرگ جزاير سوم و چهارم قايقراني غار نوردي و گذر از پيچ و خم گذرگاه هاي آبي و دالانهايي با سقف بلورين، به بيننده مي باوراند كه در اين اثر، حقيقتا يكي از شاهكار هاي جهان آفرينش است و هيچ وصفي، توان توصيف اين همه شكوه و زيبايي را ندارد.
