متن آیه:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلى عَبْدِهِ الْکِتابَ وَ لَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً
ترجمه آیه:
حمد مخصوص خدايي است که اين کتاب (آسماني) را بر بنده (برگزيده)اش نازل کرد، و هيچ گونه کژي در آن قرار نداد؛
تفسیر آیه:
1- حمد مخصوص خدائي است که اين کتاب (آسماني) را بر بنده (برگزيدهاش) نازل کرد و هيچگونه کژي در آن قرار ندارد.
تفسير:
آغاز با نام خدا و قرآن
سوره کهف همچون بعضي ديگر از سورههاي قرآن با حمد و ستايش خداوند آغاز شده است، و از آنجا که حمد و ستايش بخاطر کار يا صفت مهم و شايستهاي است در اينجا ستايش را در برابر نزول قرآن که خالي از هر گونه اعوجاج و کژي است بيان ميکند، و ميگويد:
«حمد خدائيرا که اين کتاب آسماني را بر بنده‌اش نازل کرد، و هيچگونه اعوجاج و کژي در آن قرار نداد» (الحمد لله الذي انزل علي عبده الکتاب و لم يجعل له عوجا).
نکتهها:
1- آغاز سوره با «حمد» خدا.
پنج سوره از سورههاي قرآن با «الحمدلله» شروع شده، و در اين پنج سوره پس از ستايش خداوند مسئلهي آفرينش آسمانها و زمين (يا مالکيت آسمانها و زمين) و يا تربيت جهانيان آمده است، جز در سورهي مورد بحث که نزول قرآن بر پيامبر صلي الله عليه و آله در دنبال اين ستايش قرار گرفته است.
در حقيقت در آن چهار سوره (سورهي انعام- سبا- فاطر- حمد) سخن از کتاب «تکوين» به ميان آمده، ولي در سوره کهف که مورد بحث است سخن از کتاب «تدوين» است، و ميدانيم هر يک از اين دو کتاب يعني «قرآن» و «جهان آفرينش» مکمل ديگري است، و اين تعبير نيز بيانگر آن است که قرآن وزني دارد همچون وزن مجموعه آفرينش و نعمتي است همسان نعمت جهان هستي! و اصولا مسأله تربيت جهانيان که در جمله «الحمدلله رب العالمين» آمده است بدون بهرهگيري از اين کتاب بزرگ آسماني ممکن نيست.
6- آخرين سخن در اينجا اينکه قرآن در آيات فوق وقتي ميخواهد نزول اين کتاب آسماني را بيان کند ميگويد «شکر خدائي را که اين کتاب را بر بنده‌اش نازل کرد» و اين دليل بر آن است که تعبير به بنده پرافتخارترين و باشکوهترين توصيفي است که ممکن است از يک انسان شود، انساني که راستي بنده خدا باشد، همه چيز خود را متعلق به او بداند، چشم بر امر و گوش بر فرمانش دارد، به غير او نينديشد و جز راه او را نرود، و افتخارش اين باشد که بندهي پاکباز او است.
بحث و گفتگو پیرامون آیه
خداوند خالق یکتا، کسی که همه موجودات و کائنات را بی عیب و نقص آفریده کتابی بر بنده برگزیده اش، بر فرستاده اش نازل کرده که آن هم کامل و بی عیب و نقص است. اصلاً خداوند خود بی عیب است و تمام کارهایش هم بی عیب است.
تطبیق مفاهیم آیه با روحیات و منش و رفتار خودمان
خدا که انقدر بزرگ و بلند مرتبه است و این همه کار به تنهایی و بدون هیچ مشکلی انجام می دهد و این همه نعمت بی عیب و نقص بر بندگانش فرو فرستاده مگر ممکن است کتابی که برای هدایت بندگان می فرستد عیبی و کژی ای داشته باشد. اگر هم به ظاهر به نظر ما داشته باشد از ناآگاهی ماست و نادانی ما.
به کار بستن آیه در زندگی شخصیمان
باید ایمان به خدا داشته باشیم که هرچه می کند حکمتی دارد. خدایی که انقدر بزرگ است اصلاً دور از ذهن است که بزرگترین معجزه اش را با عیب نازل کند. او بزرگترین معجزه اش را، کتابش آسمانی اش را که بر بنده برگزیده اش به عنوان راهنمای راه مستقیم فرستاده حتماً بی عیب و نقص است. چون دور از عقل است که راهنما خود نقص داشته باشد. باید این را باور داشته باشیم.
