متن آیه:
ما يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذابِکُمْ إِنْ شَکَرْتُمْ وَ آمَنْتُمْ وَ کانَ اللَّهُ شاکِراً عَلِيماً
ترجمه آیه:
خدا چه نيازي به مجازات شما دارد اگر شکرگزاري کنيد و ايمان آوريد؟! خدا شکرگزار و آگاه است. (اعمال و نيات شما را ميداند، و به اعمال نيک، پاداش نيک مي دهد.)
تفسیر آیه:
147- خدا چه نيازي به مجازات شما دارد اگر شکرگزاري کنيد (و نعمتها را بجا مصرف نمائيد) و ايمان آوريد، خدا شکرگزار و آگاه است (اعمال و نيات آنها را ميداند و به آنچه نيک است پاداش نيک ميدهد).
تفسير:
مجازاتهاي خدا انتقامي نيست
در تعقيب آيات گذشته که مجازات شديد کافران و منافقان در آن منعکس بود، در اين آيه به يک «واقعيت مهم» اشاره ميشود و آن اينکه مجازاتهاي دردناک الهي نه بخاطر آن است که خداوند بخواهد از بندگان عاصي «انتقام» بگيرد و يا «قدرتنمائي» کند، و يا زياني که از رهگذر عصيان آنها بدو رسيده است «جبران» نمايد، زيرا همه اينها لازمه نقائص و کمبودها است که ذات پاک خدا از آنها مبرا است، بلکه اين مجازاتها همگي بازتابها و نتايج سوء اعمال و عقائد خود انسانها است و لذا ميفرمايد: «خدا چه نيازي به مجازات شما دارد اگر شما شکرگزاري کنيد و ايمان بياوريد»؟
(ما يفعل الله بعذابکم ان شکرتم و آمنتم).
با توجه به اينکه حقيقت «شکر» به کار بردن هر نعمتي است در راهي که براي آن آفريده شده، روشن ميشود که منظور از جمله بالا اين است:
اگر شما ايمان و عمل صالحي داشته باشيد و مواهب الهي را در مورد شايسته
بکار گيريد و از آن سوءاستفاده نکنيد، بدون شک کمترين مجازاتي دامن شما را نخواهد گرفت.
و براي تأکيد اين موضوع اضافه ميکند: «خداوند هم از اعمال و نيات شما آگاه است و هم در برابر اعمال نيک شما شاکر و پاداشدهنده است».
(و کان الله شاکرا عليما).
در آيه فوق موضوع «شکرگزاري» مقدم بر «ايمان» داشته شده است و اين به خاطر آن است که تا انسان نعمتها و مواهب او را نشناسد و به مقام شکرگزاري نرسد، نميتواند خود او را بشناسد چه اينکه نعمتهاي او وسيلهاي هستند براي شناسائي-در کتب عقائد اسلامي نيز در بحث لزوم شناسائي خدا (وجوب معرفة الله) جمعي از محققان از طريق «وجوب شکر منعم» استدلال ميکنند و مسأله وجوب فطري شکرگزاري را در برابر «نعمت بخش» طريقي براي لزوم شناسائي او قرار ميدهند (دقت کنيد).
بحث و گفتگو پیرامون آیه
خداوند خالق ما بندگان، این همه نعمت به ما بدون هیچ منتی داده و هیچ توقعی جز ناشکری نکردن ندارد. ما هرچه عبادت و هرچه تشکر کنیم نمی توانم شکر نعمت های خدا را به جا بیاوریم ولی لااقل می توانیم ناشکری هم که نکنیم. خدایی که از ما توقع شکر و تشکر نداره اگه ما شکرگزاری کنیم و ایمان واقعی داشته باشیم هم نیازی به مجازات مون نداره و این کارو نمی کنه که البته بازهم پاداشمون می ده. خدا به همه کرده ها و نکرده های ما آگاهه.
تطبیق مفاهیم آیه با روحیات و منش و رفتار خودمان
همونطور که جواب کارهای خوب خوبه و جواب کارهای بد، بد و مجازات داره. درنتیجه جواب کارهای خوب مجازات نداره. خدا هم که بهتر و بیشتر از ما آگاهه و می دونه و عادل هم هست و البته نیازی هم نداره و خودش هم دوست نداره که ما بندگانش رو مجازات کنه. اگه ما کار بد انجام بدیم درسته خدا مجازاتمون می کنه که البته قبلش بهمون مهلت هم می ده. ولی اگه کارهای خوب بکنیم که مجازاتمون نمی کنه بلکه بهمون پاداش و ثواب هم می ده. و خودش بهتر از هر کسی به کارها و شکرگزاری های ما آگاهه.
به کار بستن آیه در زندگی شخصیمان
باید به گفته ها و راهنمایی های خداوند ایمان داشته باشیم و ایمان و اعتقادمون رو به خدا هرلحظه بیش از پیش افزایش و قوی تر کنیم. باید مطمئن باشیم که اگه کار خوب بکنیم و خدا را شاکر باشیم خدا ما رو مجازات نمی کنه. خدا خدای خوبی هاست خوشش که نمیاد مدام ما رو به هر بهانه ای الکی مجازات کنه. اگه کار بد بکنیم که مجاازت حقمونه که اون هم خدا بهمون مهلت توبه و جبران می ده. خدا خودش آگاهه به اعمال و نیات ما و ما رو بیهوده مجازات نمی کنه همونطور که به اعمال خوب و نیکمون پاداش می ده.
