عبدالواحد انصارى مى گويد: از امام باقر عليه السلام از شب قدر پرسيدم كه: از شب قدر برايم خبر بده؟حضرت فرمود:
در يكى از دو شب بيست و يكم يا بيست و سوم بخواه.عرض كردم: يكى از آنها را به تنهايى ياد بفرما، فرمود: چه مى شود كه در هر دو شب، عمل نيك انجام داده و كوشش نمايى. 1
شايد جهت مخفى بودن اين شبها در بين شبهاى رمضان اين باشد كه:
همچنان كه خداوند اسم اعظم خود را در بين اسماى حسناى خود پنهان داشته، شب قدر را هم به خاطر جلالت شأن در بين شبها، پنهان نگه داشته است. شايد مخفى بودن اين شب براى اين باشد كه مردم شبهاى متعدّدى را به عبادت بپردازند تا آنان كه شب را درك كردند مغرور نشوند و كسانى كه درك نكرده اند از باقى شبها محروم نشوند و بندگان به شوق دركِ بهره هاى فراوان شبهاى ماه مبارك، از راه عبادت و نيايش بكوشند و بر اخلاص و بندگى خويش بيافزايند، تا مورد رحمت و غفران حق قرار گيرند.
پس شايسته است هر بنده خدا در شبهايى كه احتمال شب قدر مى رود، در طلب مغفرت و رحمت و عافيت و معرفت اهل بيت عليهم السلام به ويژه مقام عصمت فاطمه زهرا عليها السلام، شب زنده دارى و احيا بدارد و شكر منعم و توفيق پرفيض آن شبهاى عظيم الشأن را به دست آورد.
برخى از عرفا در تفسير «ليلة القدر» به حضرت فاطمه زهرا عليها السلام چنين گفته اند كه:
شب قدر بين سه شب مشهور مخفى است همانطور كه قبر فاطمه زهرا عليها السلام هم در سه مكان: قبرستان بقيع، روضه بين محراب و منبر در مسجد النبى و خانه خود، نزد قبر پدرش رسول اللّه صلى الله عليه و آله پنهان مى باشد.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ حَتَّى لَا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَى لَغْوٍ وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَى لَهْوٍ «7» وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَى مَحْظُورٍ وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ وَ حَتَّى لَا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ وَ لَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِي يَقِي مِنْ عِقَابِكَ ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَائِينَ وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِينَ لَا نَشْرَكُ فِيهِ أَحَداً دُونَكَ وَ لَا نَبْتَغِي فِيهِ مُرَاداً سِوَاكَ.
خدايا! بر محمّد و آلش درود فرست، و شناخت برترى اين ماه، و بزرگ داشت احترامش را، و خوددارى از آنچه كه در اين ماه ممنوع كردى، به ما الهام فرما، و ما را به روزه داشتن اين ماه، و حفظ انداممان از گناهانت و به كار گرفتن آنها در آنچه كه تو را خشنود مى كند يارى ده، تا با گوشمان به گفتار لغو گوش نكنيم، و با چشممان به تماشاى لهو نشتابيم، و تا جايى كه دستهامان را به جانب حرامى نگشاييم، و با گامهامان به سوى ممنوعى نرويم، و شكمهامان جز آنچه را حلال كردى، در خود جاى ندهد، و زبانمان جز به آنچه تو گفتهاى گويا نشود، و عمل و وظيفهاى جز آنچه ما را به ثواب تو نزديك مىكند، متحمّل نشويم، و جز آنچه ما را از كيفر تو نگاه مى دارد، انجام ندهيم. آنگاه همه اينها را از رياى رياكاران، و شهرتطلبى شهرت طلبان، خالص و پاك فرما؛ به گونهاى كه كسى را جز تو در اعمالمان شريك نكنيم، و مقصد و منظورى در آن اعمال غير تو نطلبيم
پی نوشت:
(1)- بحار الأنوار: 95/ 149، باب 7، حديث 4؛ إقبال الأعمال: 194..
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، شیخ حسین انصاریان, ج11، ص: 251
