تجهیز ایستگاه های تقلیل فشار گاز تهران به سیستم هشدار زلزله

رییس مرکز شبکه لرزه‌نگاری باند پهن ایران با تاکید بر این که برای مقاوم‌سازی سازه‌ها و کاهش ریسک زلزله نیاز به سنسورهای شتاب‌نگاری داریم، گفت: با اجرای پروژه‌ای اقدام به ساخت سنسورهای شتاب‌نگاری کردیم که قیمت آن یک پنجم نمونه خارجی است.

به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر انوشیروان انصاری که در نشستی خبری در پژوهشگاه بین‌الملیل زلزله شناسی و مهندسی زلزله سخن می گفت با اشاره به اهمیت سنسورهای شتاب‌نگاری افزود: در همه جای دنیا از این نوع سنسورها استفاده می‌شود به گونه‌ای که کشورهایی چون ایالات متحده آمریکا اجبار ا در منازل مسکونی افراد و همچنین سازه‌های مهم نصب شده است.

وی با تاکید بر تجهیز سازه‌های مهم مانند پالایشگاه‌ها، تاسیسات زیربنایی چون نیروگاه‌ها و سدها با این نوع سنسورها اظهار داشت: در کشور ژاپن نیز تمام سازه‌های مهم و زیرساختی مجهز به سیستم‌های شتاب‌نگاری هستند.

انصاری اضافه کرد: اگر بخواهیم در برابر زلزله مقاوم‌سازی کنیم و ریسک ناشی از زلزله را کاهش دهیم نیاز است تا رفتار سازه‌ها مورد بررسی قرار گیرد که این امر با سیستم‌های شتاب‌نگاری محقق می‌شود.

وی با تاکید بر این که سیستم‌های شتاب‌نگاری به مهندسان اجازه می‌دهد که رفتار سازه‌ها را پایش کنند اظهار داشت: در صورتی که از طریق این سیستم‌ها رفتار سازه‌ها به طور مداوم مورد ارزیابی قرار گیرد کاهش هزینه نگهداری و همچنین خطرات ناشی از زلزله را به دنبال خواهد داشت.

رییس مرکز ملی شبکه لرزه‌نگاری باند پهن ایران با اشاره به ضرورت بومی‌سازی این نوع سیستم‌ها خاطرنشان کرد: با توجه به اعمال تحریم‌ها علیه کشور برای تهیه این نوع سیستم‌ها دچار مشکلاتی شدیم ؛ از این رو از چهار سال قبل با همکاری بخش خصوصی اقدام به طراحی و ساخت سنسورهای شتاب‌نگاری کردیم که قیمت آن یک پنجم نمونه خارجی است.

انصاری به کاربردهای این نوع سنسورها اشاره کرد و گفت: این سنسورها بر روی سامانه‌های قطع خودکار گاز بسیار اهمیت دارد که در این راستا با همکاری شرکت گاز استان تهران تا دو هفته آینده برخی از ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز مجهز به سنسورهای شتاب نگاری ساخته شده در کشور خواهند شد.

وی همچنین به بیان اهمیت این نوع سنسورها در کشورهای لرزه‌خیز اشاره کرد و گفت: چهار هزار ایستگاه تقلیل فشار در شهر توکیو مجهز به این سنسورها هستند همچنین 10 میلیون مشترک خانگی نیز از فواید این نوع سنسورها بهره‌مند می‌شوند.

انصاری با تاکید بر این که این سنسورها برای سامانه‌های هشدار سریع نیز به کار برده می‌شود، توضیح داد: این نوع سنسورها قادر هستند که چند ثانیه قبل از وقوع زلزله اعلام هشدار دهند.

وی در عین حال اظهار داشت: ایران در میان کشورهای لرزه‌خیز دنیا آخرین کشوری است که مجهز به سنسورهای شتاب نگاری می‌شود. این در حالی است که کشورهایی چون ترکیه، آمریکا و ژاپن سالهاست که استفاده از سنسورها را عملیاتی کرده‌اند.

وی همچنین یکی دیگر از مزایای استفاده از این سنسورها را در شبکه حمل و نقل ریلی شهری ذکر کرد و اظهار داشت: در زمان وقوع زلزله قطارهای مترو شهری که در حال حرکت باشند از ریل خارج می‌شوند که این امر منجر به خطر افتادن جان مسافران می‌شود ولی در صورت تجهیز مترو به این سنسورها چند ثانیه قبل از وقوع زلزله قطارها از حرکت باز می‌ایستند.

انصاری با بیان این که دانش فنی این سنسورها در اختیار آمریکا و انگلستان است، گفت: این دانش فنی همانند جعبه سیاه برای کشور ما بود به گونه‌ای که اگر می‌خواستیم کوچکترین تغییری در آن ایجاد کنیم نیاز به صرفه هزینه‌های زیادی بود ولی امروز با دستیابی به دانش فنی این سنسورها قادر خواهیم بود که بر اساس نیاز کشور تغییرات لازم را در آن اعمال کنیم.

انصاری با تاکید بر این که این سنسور شامل دو بخش سنسور و بخش پایانه کنترل راه دور انتقال داده‌ها است، ادامه داد: حدود 60 سنسور به بخش پایانه کنترل راه دور انتقال داده‌های این سیستم متصل خواهد شد و از این طریق داده‌های ارسال شده از طریق سنسورها از طریق این پایانه به اپراتور منتقل خواهد شد.

رییس مرکز ملی شبکه شتاب‌نگاری باند پهن ایران از نصب شش سنسور ساخته شده در تهران خبر داد و یادآور شد: با همکاری شرکت ملی گاز در ایستگاه تقلیل فشار گاز نصب خواهد شد علاوه بر آن برای پایش سد هیروی در استان کرمانشاه عملیاتی می‌شود.

وی با اشاره به اهمیت تجهیز نیروگاه‌ها به سیستم‌های شتاب‌نگاری افزود: مذاکراتی برای نسل این سنسورها در نیروگاه هسته‌یی بوشهر شده است.

معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله هم با اشاره به طراحی و ساخت سنسورهای شتاب‌نگاری در این پژوهشگاه گفت: این تجهیزات که نسبت به حرکات زمین بسیار حساس هستند امکان تحلیل پارامترهای جنبش زمین را فراهم می‌کند.

دکتر محمد تاتار که در نشست خبری معرفی دستاورد جدید محققان پژوهشگاه سخن می گفت با تاکید بر این که همه مناطق ایران زلزله خیز است، افزود: به همین دلیل ایران زلزله‌های تاریخی بسیاری به ثبت رسیده است که این امر به دلیل موقعیت خاص ایران است.

وی قرار گرفتن ایران در میان صفحات هم‌گرای اورآسیا را از دلایل لرزه‌خیز بودن کشور عنوان کرد و اظهار داشت: در چنین شرایطی مطالعات زلزله‌شناسی و لرزه‌نگاری بسیار اهمیت دارد.

تاتار انجام مطالعات زلزله شناسی را در گرو وجود دستگاه‌های مرتبط با این حوزه ذکر کرد و ادامه داد: در این راستا پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی از سالها قبل تهیه دستگاه‌های لرزه‌نگاری و شتاب نگاری را در دستور کار خود قرار داده است.

معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به این که سامانه‌های هشدار سریع متکی بر دستگاه‌های شتاب‌نگاری هستند، ادامه داد: در شهرهای بزرگ که خطر زلزله آنها را تهدید می‌کند این سیستم‌ها می‌توانند در زمینه سامانه‌های هشدار سریع موثر باشند.

تاتار با اشاره به دستاوردهای محققان این پژوهشگاه در زمینه ساخت سنسورهای شتاب‌نگاری ادامه داد: این سنسور امکان اتصال به GPS را دارد که این امر برای استفاده از سامانه‌های هشدار سریع بسیار اهمیت دارد.

وی اضافه کرد: طراحی و ساخت سازه‌ها متکی به دستگاه‌های شتاب‌نگاری هستند چرا که این سنسورها قادر به ارزیابی رفتار سازه‌ها هستند ضمن آن که این تجهیزات قادر به تحلیل پارامترهای جنبش زمین و پایش سلامت سازه‌های بلند و خاص مانند نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها هستند.

منبع: خبرگزاری ایسنا