هر آنچه باید در خصوص روزه بدانید (2)
در قسمت نخست این مطلب با عنوان «هر آنچه باید در خصوص روزه بدانید(1)» در مورد اثرات روزه‌داری در بدن، رعایت عادت‌های صحیح در روزه‌داری، انواع روزه در فرهنگ‌های مختلف و خطرات احتمالی روزه‌داری صحبت کردیم.
در این مطلب خواهیم گفت که برای مقابله با احتمال بروز کمبود ویتامین در ماه رمضان چه باید بکنید، چه افرادی نباید روزه بگیرند، تأثیر روزه‌داری در لاغری و پیشگیری از ابتلا به دیابت چیست. لطفاً با ما همراه باشید.
چگونه می‌توان با احتمال کمبود ویتامین روزه‌داری مقابله کرد؟
جذب 1 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن باعث کاهش کمبود پروتئین و مقاومت هر چه بیشتر بدن در روزه‌داران می‌شود. علاوه بر این باید به میزان کافی مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم و منیزیم نیز جذب شود. این مواد معدنی خاصیت آلکانیزه دارند و می‌توانند با حالت اسیدوز بدن (یعنی افزایش pH خون) مقابله کنند و حالت تهوع، دردهای میگرنی و بوی بدن دهان را کاهش می‌دهند. در نتیجه می‌توانید از مکمل ویتامین‌های A،B،C،D،E،F و مواد معدنی لازم که در عملکردهای حیاتی بدن دخالت دارند استفاده کنید تا در طول ماه رمضان دچار کمبود ویتامین نشوید. البته باید بر حسب شرایط جسمی و نیازهای بدنی خود با پزشک مشورت کنید تا مکمل‌های لازم و نحوه‌ی مصرف آن را تجویز کند.
از نظر علمی چه کسانی نباید روزه بگیرند؟
روزه برای افراد بسیار لاغر، افرادی که از بی‌اشتهایی عصبی رنج میرند و شاخص توده‌ی بدنشان کمتر از 18 است، خانم‌های باردار و شیرده، کودکان و افرادی که از مشکل نارسایی کلیوی یا کبدی رنج می‌برند توصیه نمی‌شود. افرادی که دچار مشکلاتی مانند زخم معده، دیابت نوع 1، سرطان و ام‌اس هستند نیز قبل از روزه‌داری باید حتماً نظر پزشک خود را جویا شوند و تدابیر پزشکی لازم را به کار ببندند.
آیا می‌شود برای لاغر شدن روزه گرفت؟
روزه گرفتن زمینه را برای کاهش وزن و لاغری مهیا می‌سازد. خانم‌های روزه‌دار در طول روز 200 تا 500 گرم و آقایان کمی بیش از این میزان وزن کم می‌کنند. اما حواستان باشد نباید از روزه تنها به هدف لاغری استفاده کرد بخصوص اگر از اختلالات و عادت‌های نادرست غذایی رنج می‌برید؛ چون مانند رژیم‌های سخت لاغری خطر افتادن در دام رژیم‌های یویویی وجود دارد.
روزه‌داری می‌تواند روشی برای پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 در افراد مستعد باشد
در واقع روزه‌داری برای افرادی که عادت به ریزه‌خواری، غذا خوردن از روی استرس و عادت‌های نادرست دیگری مانند پرخوری و غیره دارند روش مناسبی برای لاغری نیست. چون این افراد بعد از افطار عادت‌های بد غذایی خود را دنبال کرده و دست از پرخوری و ریزه‌خواری برنمی‌دارند. برای کاهش وزن قبل از هر چیز لازم است که در طولانی‌مدت نسبت به ترک عادت‌های نادرست و اصلاح سبک زندگی‌تان اقدام کنید.
روزه از بروز دیابت پیشگیری می‌کند
نتایج پژوهشی که در کنگره‌ی سالانه‌ی American Diabetes Association Scientific در سانفرانسیسکو ارائه شد نشان می‌دهد که روزه‌داری می‌تواند روشی برای پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 در افراد مستعد باشد.
مرحله‌ی پیش از دیابت، مرحله‌ای است که در آن میزان قند خون فرد بالاست اما به حد ابتلا به دیابت نرسیده است. محققان روی افراد بین 30 تا 69 سالی که یکی از عوامل ابتلا به دیابت مانند چاقی مفرط، میزان تری گلیسیرید بالا، میزان کلسترول خوب پایین، فشار و قند خون بالا را داشته‌اند بررسی کردند.
آن‌ها بعد از بررسی‌های لازم مشاهده کردند که در روزهای نخست روزه‌داری میزان کلسترول بالا رفته و در طولانی‌مدت به میزان 12 درصد کاهش می‌یابد. این یک پروسه‌ی بیولوژیکی است. در روزهای نخست روزه‌داری، بدن از چربی‌های موجود در سلول‌های چربی استفاده می‌کند. در نتیجه چربی خون در ابتدا افزایش و سپس کاهش پیدا می‌کند. در بین افرادی که مستعد ابتلا به این بیماری هستند، بدن از کلسترول بد یا LDL سلول‌های چربی استفاده می‌کند و به این ترتیب حالت مقاومت نسبت به انسولین کاهش پیدا می‌کند. به عقیده‌ی محققان این پروژه‌ی تحقیقاتی، روزه گرفتن می‌تواند روشی موثر برای پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 باشد. با وجود اینکه محققان نسبت به این سلاح درمانی جدید خوش‌بین هستند اما نیاز به بررسی‌های تکمیلی برای اثبات هر چه دقیق‌تر تأثیر روزه گرفتن در پیشگیری از ابتلا به دیابت در بین افراد مستعد همچنان احساس می‌شود.
فاطمه مهدی پور
