لحظه ای کوتاه بیاندیشیم:

«کم من صائمٍ لیس له من صیامه الّا الجوع و الظّمأ، و کم من قائمٍ لیس له من قیامه الّا السّهر و العناء، حبّذا نوم الأکیاس و افطارهم.»(نهج البلاغه، حکمت 145)

چه بسیار روزه داری که از روزه خود جز گرسنگی و تشنگی بهره ای نبرد و بسیار شب زنده داری که از شب زنده داریش بهره ای غیر از بیداری و رنج ندارد، چه خوب است خواب عارفان زیرک و افطارشان.

بنام خدا
روزه را به بهانه گرما ترک نکنیم !!

چند سالی است که ماه مبارک رمضان با فصل گرم تابستان مقارن شده و همین امر موجب گشته است روزه و روزه داری در این ایام به  دلایلی چند، از جمله طولانی بودن روزها و گرم بودن هوا و تشنگی و عطش ناشی از این گرما سخت و طاقت فرسا گردد. اما آیا این بهانه مناسبی برای ترک روزه است؟

آیات خدا در باب وجوب روزه

«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کتِبَ عَلَیْکمُ الصِّیامُ کما کتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکمْ لَعَلَّکمْ تَتَّقُونَ » (سوره بقره 183) «یعنی ای کسانی که ایمان دارید روزه گرفتن بر شما واجب گشت همچنان که بر پیشینیان از شما (از ملتهای گذشته) واجب شده بود شاید با روزه گرفتن پاک و پرهیرکار شوید.»

«أَیَّاماً مَعْدُوداتٍ فَمَنْ کانَ مِنْکمْ مَرِیضاً أَوْ عَلى‏ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ وَ عَلَى الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَةٌ طَعامُ مِسْکینٍ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ وَ أَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکمْ إِنْ کنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (سوره بقره آیه 184) «و این روزهایى چند است پس هر کس از شما مریض و یا مسافر باشد باید ایامى دیگر بجاى آن بگیرید و اما کسانى که به هیچ وجه نمى‏توانند روزه بگیرند عوض روزه براى هر روز یک مسکین طعام دهند و اگر کسى عمل خیرى را داوطلبانه انجام دهد برایش بهتر است و اینکه روزه بگیرید برایتان خیر است اگر بناى عمل کردن دارید».

وجوب روزه و استثناءهای آن

خداوند در جمله:" یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کتِبَ عَلَیْکمُ الصِّیامُ"، مساله وجوب روزه بر مسلمانان را خاطرنشان کرده و بلافاصله فرمود:" کما کتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکمْ" و فهماند که شما مسلمانان نباید از تشریع روزه وحشت کنید، و آن را گران بشمارید، چون این حکم منحصر به شما نبوده، بلکه حکمى است که در امتهاى سابق نیز تشریع شده بود. خداوند به صراحت در قرآن روزه را واجب کرده با این وجود بعد از آیه وجوب روزه مواردی را ذکر می کند که حکم روزه از گردن آنان ساقط شده و آن آیه از این قرار است: کسانى که از شما بیمار یا مسافر باشند و روزه گرفتن براى آنها مشقت داشته باشد از این حکم معافند و باید روزهاى دیگرى را بجاى آن روزه بگیرند کسانى که با نهایت زحمت باید روزه بگیرند (مانند پیر مردان و پیر زنان و بیماران مزمن که بهبودى براى آنها نیست) لازم نیست مطلقا روزه بگیرند، بلکه باید بجاى آن کفاره بدهند، مسکینى را اطعام کند.

در میان استثنائات روزه‌داری به موردی بر نمی خوریم که گرما و طول روز را دلیل مناسبی برای روزه نگرفتن شمرد از این رو می توان گفت حکم وجوب روزه مختص به زمان و مکان خاصی نیست بلکه شامل حال تمامی مومنین در هر سرزمین و هر فصل سال که ماه رمضان با آن مقارن شده است می باشد. در عین حال خداوند افرادی که مشاغل سختی بر عهده دارند را نیز استثناء نکرده و روزه را برای افراد تا زمانیکه خطری برای سلامتیشان نداشته واجب نموده است .
 

بنام خدا

گرمای هوا دلیل مناسبی برای روزه خوری نیست

عده ای معتقدند روزه داری در فصل گرم برای سلامتی انسان خطر داشته و به این بهانه روزه را ترک می گویند، در جواب به این افراد باید گفت:

1‌- با این سخن علم و رأفت خداوندی زیر سوال می رود چرا که خداوند به انسان نسبت به خود او عالم تر و مهربانتر است و بیش از خود او نگران سلامتی اوست با این وجود چگونه به امری دستور می دهد که سلامتی انسان را به خطر می اندازد. روزه و روزه داری حتی در گرمای زیاد و سخترین شرایط فوایدی دارد که امروزه علم برخی از آن را روشن کرده و قسمت عظیم فایده آن در مقوله علم جای نمی‌گیرد و خارج از توان آن است. روزه به منظور اسرار و عللى بر بندگان واجب شده از جمله: بدین وسیله انسان به درد و الم گرسنگى و تشنگى آگاه شده در نتیجه خاضع و آرام و مأجور و شکیبا گردیده و بدین ترتیب به شدائد و سختى‏هاى آخرت پى خواهد بود. و نیز روزه سبب مى‏شود که شخص شهوتش شکسته و ضعیف گردد. روزه واعظى است در دنیا که انسان را بر مقدار نیاز و احتیاج بندگان در دنیا و آخرت آگاه مى‏نماید. (علل الشرائع/ترجمه ذهنى تهرانى/ ج‏2)

2- (یُرِیدُ اللَّهُ بِکمُ الْیُسْرَ وَ لا یُرِیدُ بِکمُ الْعُسْرَ)" خداوند راحتى شما را مى‏خواهد و زحمت شما را نمى‏خواهد". روزه داشتن گرچه در ظاهر یک نوع سختگیرى و محدودیت است اما سرانجامش راحتى و آسایش انسان مى‏باشد، هم از نظر معنوى و هم از لحاظ مادى .

امام صادق علیه السّلام در توصیه به فرزندانش مى‏فرمود: چون ماه رمضان فرا رسد، خود را تا آخرین حدّ توان به کوشش وادارید، زیرا که در آن ماه ارزاق تقسیم مى‏شود، و مدّتهاى عمر مقرّر مى‏گردد، و در آن ماه نام حجّ‏ کنندگان که به میهمانى خدا مشرف مى‏شوند نوشته مى‏شود، و در آن ماه شبى هست که انجام عملى در آن از عمل در هزار ماه بهتر است. (من لا یحضره الفقیه / ج‏2) . بر هر انسان سالمى لازم است در سال یک ماه روزه بدارد، چرا که براى پرورش جسم و جان او نیز لازم است، به همین دلیل اگر ماه رمضان بیمار یا در سفر بودید باید به تعداد این ایام روزه را قضا کنید تا عدد مزبور کامل گردد، حتى زنان حائض که از قضاى نماز معافند از قضاى روزه معاف نیستند.

3- حکم وجوب روزه مطلق بوده و گرم و سرد بودن هوا در آن قید نشده است. چرا که این آیه خود در شهری (مدینه) نازل شده است که هوای بسیار گرمی داشته و مردمان آن به مشاغلی مشغول بودند که انرژی زیادی از آنان صرف کرده و توان بالایی نیاز داشت بنابراین چنانکه بر مردم آن عصر روزه واجب بوده بر انسانهای این دوره نیز این امر واجب است حتی در فصل گرم با وجود سختی های فراوانی که دارد. آیات بالا را ذکر نمودیم تا روشن گردد که در قرآن به صراحت وجوب روزه و استثنائات آن ذکر گردیده و خداوند به سختی و مشقات آن واقف بوده است با این وجود از عباراتی استفاده می کند تا از وحشت آدمی بکاهد و او را متوجه فایده آن می سازد و بالاخره در پایان آیه این واقعیت را بازگو مى‏کند که" روزه گرفتن براى شما بهتر است اگر بدانید" (وَ أَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکمْ إِنْ کنْتُمْ تَعْلَمُونَ). بنابراین با دلایلی غیر منطقی و خارج از دستور خداوند و سنت پیامبر نمی توان روزه را کنار گذاشت.

 منبع :بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان - مریم پناهنده                 

 


 

استقبال از ماه مبارک رمضان با دستورالعمل ده گانه امام رضا (ع) ا

** امتیاز ویژه **

سلام

فرارسیدن ماه مبارک رمضان رو به همه راسخونی های عزیز تبریک میگم. و دعا می کنم انشاالله همگی بتونیم از روزه داران واقعی باشیم.

×× برنامه های متنوع و مختلفی که در طول این ماه پر فضیلت برگزار می شود چه در مساجد و حسینیه ها و چه در تلویزیون و رادیو چه نقشی دارد؟ توضیح دهید. درباره معایب و محاسن آن.

بنام خدا

بنده هم فرارسیدن این ماه پربرکت که همه میهمان خدا هستیم را به تمامی عزیزان تبریک می گویم و امیدوارم که بتوانیم از برکات این ماه حداکثر بهره برداری را بکنیم و توشه ای برای آخرت برداریم.

×× برنامه های متنوع و مختلفی که در طول این ماه پر فضیلت برگزار می شود چه در مساجد و حسینیه ها و چه در تلویزیون و رادیو چه نقشی دارد؟ توضیح دهید. درباره معایب و محاسن آن.

در مورد این سوال پاسخ های متفاوتی وجود دارد که برخی از نظرات بنده بشرح زیر است:

1- خیلی از این برنامه ها توانسته مردم را بخود جذب نماید چون ادب و اخلاق را آموزش می دهند.

2- با توجه به اینکه بعضی از برنامه ها در مورد زندگی روزانه مردم هست ،توانسته افراد زیادی را از دیدن شبکه های ماهواره ای باز دارد و احساس همدردی و دوستی را که از تاثیرات روزه و رمضان است، به مردم بدهد.

3- همانگونه که در آمارها بیان شده و می شود ،در ماه رمضان آمار جرم و جنایات بسیار کمتر می شود و این میتواند از آثار برنامه های خوب مذهبی در این ماه پر فضیلت باشد مثل جلسات قرائت قرآن در مساجد و حسینیه هاو....آنچه مسلم هست همین برنامه ها و آموزش های دینی میتواند نقش مهمی در کاهش آسیب پذیری اجتماعی داشته باشد و دارد.(البته مشروط به اینکه خوب و درست و حساب شده  اجرا شود).

4- برنامه هائی که بصورت ویژه تهیه می شود و سلوک اخلاقی علما را بیان میکند ،برای شناساندن علما به مردم بسیار خوب و مفید هستند.

البته نکات منفی هم در برخی از برنامه ها هست که میتواند تاثیر منفی در بینندگان داشته باشد و آن بعضی از سریالها و مطالبی هست که دور از واقعیت و مسائل روزمره مردم هستند و فقط برای پر کردن وقت مردم تهیه شده و نمی تواند آن ارتباط خوب را با مردم برقرار کند و لذا بینندگانی که این موارد را مشاهده می کنند نسبت به بعضی موارد بدبین می شوند.

با عرض سلام و ادب

 

ضمن آروز قبولی طاعات و عبادات تا به اینجا و آرزوی روزه دار واقعی بودن و شدن،

و تشکر از دوستان عزیزی که مرا در این مبحث یاری نمودند،

امتیازاتی ناقابل تقدیم می نمایم. البته اجر معنوی دوستان محفوظ است.

با عرض سلام و ادب خدمت شما دوستان عزیز؛

از اینکه مطابق هفته‌های گذشته، این مبحثِ طرح صالحین را نیز پیگیری و همراهی نمودید، بسیار ممنون و سپاسگزاریم. 

جا دارد از کاربر محترم سرکار خانم nargesza که مبحث مفیدی برای این هفته ایجاد و مدیریت کردند، تشکّری ویژه داشته باشیم. مطابق قوانین تالار صالحین، به ایشان در خصوص ایجاد و مدیریت مبحث 104 و پیگیری بسیار خوب ایشان در پیشبُرد این مبحث، 200 امتیاز تعلّق خواهد گرفت.

سلامتی و بهروزی شما عزیزان را از درگاه ایزد منّان خواستاریم.

شاد و سلامت باشید.