ایران یکی از عمدهترین بازارهای مصرف پارچه چادر مشکی در جهان به شمار میرود، اما جای تاسف است که علی رغم توانمندیهای داخلی برای تولید، بازار داخلی خود را به رقبای خارجی واگذار کرده است.
طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، مصرف داخلی پارچه چادر مشکی حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون متر مربع در سال برآورده شده در حالی که ظرفیت کارخانههای داخلی برای تولید ۳۰ میلیون متر مربع است.
کل تولید پارچه چادر مشکی تا قبل از سال ۱۳۹۲ فقط منحصر به کارخانه حجاب شهرکرد با تولید حدود ۸۰۰ هزار تا یک میلیون متر مربع بود که با توقف تولید این واحد در سال ۱۳۹۲ و شروع تولید کارخانههای یزدباف و کرپ ناز، تولید کنونی پارچه چادر مشکی کشور در صورت وجود تقاضا و سفارش مشتری، حدود یک میلیون متر مربع برآورد میشود که تقریبا یک درصد نیاز مصرفی کشور را تامین میکند.
حجم واردات رسمی پارچه چادر مشکی طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ دارای روند صعودی و در دامنه ۶۰ تا ۸۰ میلیون متر مربع در نوسان بوده و ارزش واردات طی این دوره به طور میانگین سالیانه نزدیک به ۴۲ میلیون دلار است.
در سالهای نه چندان دور کشورهایی مانند سوئیس، ژاپن و کره که به هیچ وجه مصرفکننده پارچه چادر مشکی نیستند، عمده تأمینکنندگان بازار داخلی کشورمان بودند، که اخیراً تولیدات سایر کشورها مانند تایلند، اندونزی و ویتنام نیز اضافه شده است.
چرا نباید با وجود ظرفیتهای داخلی برای تولید، هم نیاز خود را برآورده کنیم و هم در راستای اشتغالزایی قدم برداریم؟ اشکال کار کجاست؟
شاید بتوان علت این نقص را در نبود انگیزه سرمایه گذاری در زمینه تولید پارچه چادر مشکی توسط بخش خصوصی واقعی، قیمت تمام شده بالای تولید داخل، عدم رقابت پذیری با پارچههای وارداتی، سفارش محور بودن، تولید مقطعی و تعرفه پایین جستجو کرد.
راهکار چیست؟ چرا دولت هیچ تدبیری برای تقویت واحدهای تولیدی نساجی انجام نمیدهد؟
طی سالهای گذشته مسؤولان وزارت صنعت، معدن و تجارت برای پایان دادن به این مشکلات قول احداث کارخانه تولید پارچه چادر مشکی توسط بخش خصوصی در کشور را دادهاند که هنوز مراحل اجرایی آن تکمیل نشده است و همچنین تعرفه گمرکی پارچه به میزان زیادی کاهش یافته است.
فقدان سیاست صنعتی هدفمند در زمینه صنعت نساجی، نبود برنامه عملیاتی مشخص، تضمین شده و زمانبندی شده در سطح دولت و مساعد نبودن فضای سرمایه گذاری از مشکلات اصلی این حوزه است.
مهمترین راهکار برای برون رفت از چالشهای فراروی صنعت نساجی به ویژه تولید پارچه چادر مشکی کشور، تدوین بسته حمایتی و اعطای تسهیلات ارزان قیمت منحصرا برای توسعه کارخانههای فعال موجود یا تامین سرمایه در گردش این واحدها در اولین گام در قالب برنامه اجرایی تضمین شده و زمانبندی شده، همسان سازی حقوق ورودی تمامی پارچههای وارداتی معادل ۳۲ درصد ، ایجاد محدودیت مقداری واردات به صورت مقطعی و زمانبندی شده و ممنوعیت واردات پارچه از مناطق آزاد است و پیشنهاد میشود در صورت نیاز به الزامات قانونی، بسته حمایتی فوق الذکر در قالب لایحهای با عنوان حمایت از رشد و توسعه صنعت نساجی توسط دولت تهیه و به مجلس شورای اسلامی ارائه شود.
در کنار مشکلات صنعت نساجی به ویژه در حوزه تولید پارچه چادر مشکی، گویا دستهایی پشت پرده وجود دارد که مانع از توسعه صنعت نساجی در داخل کشور شده است چرا که این افراد از طریق واردات سود هنگفتی به جیب میزنند.
بدیهی است تا زمانی که واردات بی رویه پارچه چادر مشکی وجود داشته باشد صنعت نساجی در کشور در مسیر توسعه و پیشرفت قرار نخواهد گرفت.
مقابله با مافیای واردات چادر مشکی نیازمند عزم جدی مسئولان است تا ضمن سامان بخشی به این حوزه، صنعت نساجی کشور را احیا کرده و به قدرت رقابت پذیری و افزایش کیفیت محصولات نساجی داخلی کمک کنند.
** پشت پرده واردات چادر مشکی
حمیدرضا فولادگر رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی درباره صنعت نساجی در ایران به باشگاه خبرنگاران گفت: صنعت نساجی سابقه خوبی در کشورمان داشته و حدود ۱۰۰ سال قدمت دارد.
وی ادامه داد: صنعت نساجی ابتدا به صورت سنتی و سپس به صورت صنعتی در ایران فعالیت میکند.
رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی تصریح میکند: متأسفانه صنعت نساجی در ایران دچار یکسری مشکلاتی شده است که بیشتر آن مربوط به بحث تکنولوژی و نوسازی صنعت نساجی است.
وی قیمت تمام شده محصولات صنعت نساجی را از دیگر مشکلات این حوزه میداند و معتقد است به لحاظ مالی صنعت نساجی کشور در حدی نیست که بتواند رقابت کند.
نماینده مردم اصفهان در مورد دستهای پشت پرده برای تضعیف صنعت نساجی داخلی به منظور واردات میگوید شک نکنید که یک عدهای از این مسیر سود میبرند.
وی میافزاید: عدهای اجازه رشد صنعت نساجی داخلی را نمیدهد تا بتوانند از طریق واردات محصولات صنعت نساجی سود هنگفت کسب کنند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تأکید میکند: مجلس باید از ابزار نظارتی خود استفاده کرده و به حواشی صنعت نساجی نظارت کند.
وی در عین حال میگوید: کیفیت محصولات داخلی صنعت نساجی از جمله چادر مشکی باید افزایش یابد تا مورد توجه مردم قرار گیرد.
فولادگر معتقد است: عدهای به دلیل گران بودن محصولات نساجی از جمله چادر مشکی حاضر نیستند از آن استفاده کنند لذا قیمت و کیفیت مناسب میتواند مشوقی برای مصرف در کشور باشد.
رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی در پایان خاطرنشان کرد: به دنبال راهکارهای اساسی برای نظارت بر حوزه صنعت نساجی هستیم.
پارسینه