فاطمه(س) در كنار پدر
ان اول شخص يدخل على الجنة فاطمه بنت محمد:
«نخستين كسى كه در بهشت بر من وارد مىشود، فاطمه دختر محمد است».
در آن روزگار كه مسلمانان دوران آمادگى خود را در مكه مىگذراندند، محيط زندگى آنان سخت طوفانى و شرائط فوق العاده بحرانى بود.
آغاز اسلام بود و مسلمانان در اقليت شديدى قرار داشتند، و تمام قدرت و
نيرو و حاكميت و ثروت دست دشمنان بى رحم و بى منطق اسلام بود و هر كارى
مىخواستند، مىكردند.
آزارى نبود كه بر سر مسلمانان نياورند، و جسارت و توهينى نبود كه نسبت به مقام شامخ پيامبر(ص) روا ندارند.
در اين دوران دو نفر بيش از همه ايثار و فداكارى كردند: از ميان زنان
«خديجه» بود كه بر زخمهاى قلب و جسم پيامبر(ص) مرهم مىنهاد، و غبار غم و
اندوه را با فداكاريهايش، با محبت و صفايش با همدردى و دلسوزى اش، از قلب
مباركه پيامبر مىزدود.
و ديگر «ابوطالب پدر بزرگوار اميرمؤمنان على(ع) بود كه نفوذ و اعتبارى
بسيار در ميان مردم مكه داشت، و از تدبير و هوش و ذكاوت فوق العادهاى
برخوردار بود، او خود را سپرى نيرومند در برابر پيامبر(ص) كرده بود و يار
و ياور و حامى مهربان پيامبر اسلام(ص) بود.
ولى با نهايت تأسف اين هر دو يار وفادار، و دو شخصيت بزرگ و انسانهاى
ايثارگر، در سال دهم هجرت به فاصله كمى چشم از جهان پوشيدند، و پيغمبر(ص)
را در مرگ خود عزادار ساختند، و رسول خدا(ص) از اين نظر تنها ماند.
شدت اندوه پيامبر(ص) در سوگ اين دو شخصيت كه به حق هر كدام سهم قابل
ملاحظهاى در پيشرفت اسلام داشتند، از اينجا روشن مىشود كه آن سال را
«عام الحزن» نام نهادند يعنى «سال غم و اندوه»!.
اما از آنجا كه خداوند هر نعمتى را از بندگان برگزيدهاش مىگيرد نعمت
ديگرى را جانشين آن مىكند هر كدام از اين دو بزرگوار فرزندى از خود به
يادگار گذاشتند كه درست نقش آنها را ايفا مىكردند.
اميرمؤمنان على(ع) يادگار «ابوطالب» همانند پدر حامى و مدافع و يار و
ياور پيامبر(ص) بود، قبلا نيز چنين بود اما بعد از ابوطالب جاى خالى او را
نيز پر كرد.
و خديجه دخترش «فاطمه» را به يادگار گذاشت، دخترى مهربان، فداكار و شجاع و
ايثارگر كه همواره در كنار «پدر» بود و گرد و غبار و رنج و محنت را از قلب
پاك پدر مىزدود.
امير مؤمنان على(ع) در آن هنگام 19 سال داشت در حالى كه فاطمه سلام اللّه
عليها طبق احاديث معروف بيش از پنجسال از سن مباركش نگذشته بود، قابل توجه
اينكه هر دو در خانه پيامبر(ص) زندگى مىكردند و مونس ساعتهاى تنهائى او
بودند.
هنوز سه سال به هجرت باقى مانده بود، سه سال مملو از حوادث سخت و طوفانهاى
شديد زندگى، مملو از مرارتها و ملالتها، مملو از آزارها و اهانتها و
تلاشهاى دشمنان براى محو اسلام و مسلمين.
گاه دشمنان سنگدل، خاك، يا خاكستر بر سر پيامبر(ص) مىپاشيدند، هنگامى كه
پيامبر(ص) خانه مىآمد، فاطمه سلام اللّه عليها خاك و خاكستر از سر و صورت
پدر پاك مىكرد، در حالى كه اشك در چشمانش حلقه زده بود، پيامبر(ص)
مىفرمود:
دخترم غمگين مباش و اشك مريز كه خداوند حافظ و نگهبان پدر تواست.
گاه دشمنان در حجر اسماعيل اجتماع داشتند و به بتها سوگند مىخوردند كه هر كجا «محمّد» را پيدا كنند، او را به قتل برسانند.
فاطمه سلام اللّه عليها اين خبر را مىشنيد و به اطلاع پدر مىرساند تا مراقب بيشترى از خود كند و اين نشان
مىدهد كه نه تنها در درون خانه كه در بيرون نيز فاطمه سلام اللّه عليها در فكر دفاع و نجات پدر بود.
در يكى از همان سالها، ابوجهل مشتى اراذل مكّه را تحريك كرد كه به هنگامى
كه پيامبر(ص) در مسجد الحرام به سجده رفته بود، شكمبه گوسفندى را بياورند
و بر سر حضرت بيفكنند، هنگامى كه اين عمل انجام شد ابوجهل و اطرافيانش صدا
به خنده بلند كردند و پيامبر(ص) را به باد مسخره گرفتند.
بعضى از ياران، منظره را ديدند اما دشمن بيرحم چنان آماده بود كه توانائى
بر دفاع نداشتند، ولى هنگامى كه اين خبر به گوش دختر كوچكش فاطمه(س) رسيد
به سرعت به مسجد الحرام آمد و آن را برداشت و با شجاعت مخصوص خودش، ابوجهل
و يارانش ر با شمشير زبان مجازات كرد، و به آنها نفرين فرمود.
آرى در آنجا كه گاهى مردن دلاور جرأت دفاع از پيامبر(ص) را نداشتند، اين
دختر شجاع و خردسال، حضور داشت و به دفاع از پيامبر(ص) مىپرداخت.
اين دوران هر چه بود، سپرى شد، پيامبر(ص) عازم هجرت به مدينه گشت. فاطمه
سلام اللّه عليها بايد موقتاً از پدر جدا شود و در خانه تنها بماند، تا
زمانى كه اجازه هجرت به او داده شود، در حالى كه 8 سال بيشتر از سن مباركش
نمى گذشت. ولى همانگونه كه اميرمؤمنان على(ع) در لحظات حساس و بحرانى هجرت
با خوابيدن در بستر پيامبر(ص) امتحان ايثار و فداكارى خود را داد و بدن
خويش را در معرض شمشيرهاى دشمن گذارد، فاطمه(ص) نيز بدون جزع و بيتابى
آمادگى خود را براى پذيرش اين رسالت جديد اعلام داشت.
ولى دوران جدائى او نمى توانست زياد طولانى باشد، و بايد در كنار پدر
همچنان بماند. و در محيط مدينه همچون مكه به دفاع خود ادامه دهد، و گردو
غبار اندوه و حوادث سخت را از قلب نورانى پدر بشويد، لذا بعد از چند روز
به اتفاق چند نفر از همسران پيامبر(ص) به همراهى امير مؤمنان على(ع) به
مدينه آمد.
فاطمه نه تنها در روزهاى عادى (هر چند پيامبر(ص) روز عادى نداشت) بكله در
روزهاى جنگ و طوفانى نيز همچون يك مرد شجاع در شعاعى كه مأموريت داشت، از
پيامبر(ص) دفاع مىكرد.
هنگامى كه جنگ «احد» پايان گرفت و تازه لشگر دشمن صحنه را ترك گفته بود و
پيامبر(ص) با دندان شكسته و پيشانى مجروح هنوز در ميدان احد بود فاطمه
سلام اللّه عليها با سرعت به «احد» آمد و با اينكه هنوز نوجوان كم سن و
سالى بود فاصله ميان «مدينه» و «احد» را با پاى پياده و با شوق زياد طى
كرد، صورت پدر را با آب شستشو داد، خون را از چهرهاش زدود، اما زخم
پيشانى همچنان خونريزى مىكرد.
قطعه حصيرى را سوزاند، و خاكستر آن را برجاى زخم ريخت و مانع خونريزى شد،
و عجيبتر اينكه براى جنگى كه در روز بعد اتفاق مىافتاد. اسلحه براى پدر
فراهم مىكرد.
در جنگ احزاب كه از پررنجترين غزوات اسلامى بود، و در ماجراى فتح مكه در
آن روز كه سپاه پيروزمند اسلام با احتياطهاى لازم آخرين سنگر شرك را از
دست مشركان گرفت و خانه را از لوث وجود بتها پاك كرد، باز مىبينيم فاطمه
سلام اللّه عليها در كنار پيامبر قرار گرفته، و به كنار خندق مىآيد و
براى پيامبر(ص) كه چند روز گرسنه مانده، غذاى سادهاى كه از قرض نانى
تجاوز نمى كرد، تهيه مىكند، و به هنگام فتح مكه براى او خميه مىزند، آب
براى شستشو و غسل آماده مىكند، تا گردو غبار را از تنش بشويد و لباس
پاكيزهاى بپوشد و رهسپار مسجد الحرام شود.
1. اين حديث را «كلينى» در «كافى» و جمعى از اهل سنت در كتب خود مانند «كنز العمال» و «ميزان اعتدال» و غير آن نقل كردهاند.
2. سيره، ابن هشام، جلد 1، صفحه .416
3. مناقب، جلد 1، صفحه .71
4. صحيح، بخارى، جلد 5، صفحه .8
5. اين غزوه «حمراء الاسد» بود كه مشركان از نيمه راه به سوى مدينه
بازگشتند تا ضربهاى را كه در «احد» زده بودند تكميل كنند، اما خدا
مىخواست مأيوس و نوميد بازگردند، لذا وقتى خود را با مسلمانان شجاع و حتى
كسانى كه در «احد» مجروح شده بودند، مواجه ديدند، ترسيدند و بازگشتند.
برترين بانوى جهان فاطمه زهرا(س) ،آيت الله مكارم شيرازى
