هفته پيش از نور گفتيم و اين كه تا چه اندازه در عكاسي طبيعت اهميت دارد. شدت نور به 2 عامل مهم بستگي دارد: يكي فاصله ميان منبع نور و سوژه و ديگري اندازه منبع نور. هرچه منبع نور به سوژه نزديك‌تر باشد، شدت نور و روشنايي بيشتر است و مي‌توان با جابه‌جا كردن منبع نور مقدار نور سوژه را كم و زياد كرد. براي نمونه، اگر فاصله ميان موضوع عكاسي و يك منبع نور كوچك مانند فلاش استوديو را نصف كنيد، مقدار نور رسيده به موضوع 4 برابر خواهد شد و اگر فاصله را 2 برابر كنيد، نور يك‌چهارم خواهد شد.
اين قانون در طبيعت صادق نيست؛ زيرا تفاوت فاصله ميان منبع نور (خورشيد) از بخش‌هاي گوناگون طبيعت قابل چشم‌پوشي است. در نتيجه، نور خورشيد به همه جا يكدست مي‌رسد و فقط عوامل جوي هستند كه بر كيفيت و شدت تابش نور خورشيد تاثير مي‌گذارند.
عامل موثر ديگر اندازه منبع نور است. منابع نقطه‌اي و كوچك نور سخت)Hard Light( با كنتراست بالا و سايه‌هايي با لبه‌هاي مشخصي توليد مي‌كنند، حال آن كه منابع نور بزرگ‌تر به مراتب نور ملايم‌تر و پراكنده‌اي با سايه‌هاي لطيف)Soft Light( مي‌سازند مانند هنگامي كه آسمان ابر يكدست است و ما در اشيا و ساختمان‌ها سايه روشن نمي‌بينيم.
از نكات مهم ديگر، كنتراست نور است. كنتراست همان تضاد بخش‌هاي نوراني و تاريك تصوير است. چشم انسان كنتراست‌هاي بسياري را ميتواند ببيند و جزئيات را همزمان در بخش‌هاي تاريك و روشن منظره تشخيص دهد، اما فيلم‌ها و حسگرهاي عكاسي چنين نيستند. بنابراين اگر با فيلم‌هاي عكاسي، بخصوص اسلايد عكاسي مي‌كنيد، براي تلطيف سايه‌هاي تصوير چاره‌اي جز استفاده از نور كمكي (مانند بازتاب‌كننده ) reflector يا فلاش سايه‌پركن)fill-in flash( نخواهيد داشت.
هنگامي كه منبع نور در ارتفاع زيادي از موضوع مثلا در بالاي آن باشد، كنتراست به بيشترين حد خود مي‌رسد. از اين رو اگر در اين شرايط (نور ميانه روز) از يك بناي قديمي عكاسي كنيد، عكستان كنتراست بالايي خواهد داشت. به همين خاطر است كه عكاسان جدي طبيعت و معماري در وسط روز كمتر از بناهاي تاريخي عكاسي مي‌كنند.
بنابراين هر زمان كه برايتان امكان دارد، هنگام ظهر و هنگام عكاسي از چهره افراد يا اجزاي كوچك‌تر طبيعت مانند حشرات يا پروانه‌ها، از نور كمكي فلاش (سايه‌پركن) استفاده كنيد.
جهت تابش نور هم در كيفيت تصويري كه به دست مي‌آيد، نقش مهمي دارد. جهت نور ميتواند كيفيت بافت و ساختار سطح را بخوبي نمايان كند. معمولا 3 جهت اصلي براي نور مي‌توان در نظر داشت؛ نور روبه‌رو، نور كناري و نور پشت كه هريك در خلق جلوه‌‌هاي ديداري موثرند.
هفته آينده درباره اين جلوه‌ها و اندازه‌گيري نور برايتان خواهيم گفت. يادتان باشد كه زياد عكس گرفتن و يادگيري نكات جديد و پند گرفتن از خطاهاي عكاسي گذشته، ميتواند به شما در بهتر كردن تكنيك‌هاي عكاسي‌تان كمك كند.
اشين دانيلي ذاكاريان
oshinvelviya@yahoo.com
