عوامل شاد و خندان بودن چهره در آخرت

طبق بیان معصومين (علیهم السلام) عواملی که باعث شادی، نشاط و خنده‌رویی مؤمن در عالم آخرت می‌گردد، بسیار است، از جمله:

1. رضایت خدا از بنده

اگر خدا از اعمال و رفتار بنده خود راضی باشد، در روز قیامت او به‌صورت خندان و شادمان وارد محشر می‌گردد. انس بن مالک می‌گوید: از پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) درباره آیه شریفه: وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ مُسْفِرَة؛[1] پرسیدم، حضرت فرمود: ای انس! آن چهره‌های خندان و دل‌های شاد متعلق به ما فرزندان عبدالمطلب؛ یعنی من، علی، حمزه، جعفر، حسن،‌ حسین و فاطمه است که از قبرهایمان برمی‌خیزیم، در حالی که نور چهره ما در روز قیامت مانند آفتاب نیم‌روز است،‌ و از اینکه خدای سبحان از ما راضی است،‌ بسیار خوشحال و شاد هستیم و به جهت ثوابی که خدا به ما وعده داده، شادمان و خندانیم.[2]

2. عزاداری سید الشهدا (علیه السلام)

مرحوم علامه مجلسی می‌نویسد: در بعضی از نوشته‌های معتبر معاصرین دیدم روایت شده است که: وقتی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شهادت امام حسين (علیه السلام) و سختی‌ها و محنت‌هایی از او را به دخترش فاطمه (علیها السلام) خبر داد، ايشان (علیها السلام) به‌شدت گریست و عرض کرد: پدر! این جریان کی اتفاق می‌افتد؟ فرمود: درزمانی که نه من هستم، نه تو و نه علی. گریه فاطمه (علیها السلام) شدیدتر شد و پرسید: پس چه کسی بر حسینم گریه و عزاداری می‌نماید؟ فرمود: فاطمه جان! زنان امتم بر زنان اهل‌بیتم گریه می‌کنند و مردان امتم بر مردان اهل‌بیتم.

اینان هرسال (به یاد شهادت حسین) دسته‌های عزاداری بر پا می‌کنند. پس وقتی قیامت بر پا شد، شما زنان امتم را شفاعت می‌کنی و من مردان امتم را و هرکدام که بر مصیبت حسین گریه کردند، دستشان را می‌گیریم و وارد بهشت می‌کنیم. ای فاطمه! تمام چشم‌ها در روز قیامت گریانند، به‌جز چشمی که بر مصیبت حسين (علیه السلام) گریه کرده باشد که گریه‌کنندگان بر مصیبت حسين (علیه السلام) با چهره‌های خندان و شادمان ـ وارد محشر شده و ـ از نعمت‌های بهشتی بهره‌مند می‌شوند.[3]

3. خواندن سوره عبس و عصر

پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: کسی که سوره عبس را تلاوت کند «جَاءَ فِی الْقِیَامَةِ ضَاحِکاً مُسْتَبْشِراً؛[4] در قیامت خوشحال و خندان وارد محشر می‌گردد.» و امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر کس سوره عصر را در نمازهای مستحبّی خود بخواند «بَعَثَهُ اللَّهُ مُشْرِقاً وَجْهُهُ ضَاحِکاً سِنُّهُ قَرِیراً عَیْنُهُ؛[5]خدا روز قیامت او را با چهره‌ای درخشان و لبانی خندان و چشمانی روشن برانگیزد.»

4. خوشحال کردن مؤمن

امام صادق (علیه السلام) در حدیثی طولانی فرمود: هنگامی که خدا مؤمن را از قبرش برمی‌انگیزد، همراه او شبیهی از قبرش خارج می‌شود و در جلوی او حرکت می‌کند. هر زمان که مؤمن هول و هراسی از وحشت‌های روز قیامت ببیند، آن همراه به او می‌گوید: ناله و زاری نکن و اندوهگین مباش!‌ وی از جانب خدا به مؤمن پیوسته سرور و عظمت بزرگی را بشارت می‌دهد،‌ تا اینکه در پیشگاه خدای عزّ و جلّ می‌ایستد تا از او حسابرسی ساده و راحتی شود و به بهشت فرمان یابد.

در اینجا نیز آن شبیه در جلوی او حرکت می‌کند، مؤمن به او می‌گوید: خدا تو را رحمت کند! چه همراه خوبی هستی، پیوسته مرا به سرور و کرامت از خدا بشارت دادی تا این لحظه را دیدم. راستی تو کیستی؟ گوید: «أَنَا السُّرُورُ الَّذِی کُنْتَ أَدْخَلْتَ عَلَی أَخِیکَ الْمُؤْمِنِ فِی الدُّنْیَا خَلَقَنِی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْهُ لِأُبَشِّرَکَ؛[6] من همان سرور و شادیی هستم که تو در دنیا بر قلب برادر مؤمنت وارد کردی. خدای عزّ و جلّ مرا از آن آفرید تا تو را بشارت دهم.»

5. اکرام فقیر

پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر کس فقیر مسلمانی را اکرامکند «لَقِیَ اللَّهَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ هُوَ یَضْحَکُ إِلَیْه؛[7] روز قیامت خدا را با چهره خندان ملاقات خواهد نمود.»

پی‌نوشت:
🌺[1]. عبس / 38.🌺 [2]. «عن أنس بن مالك قال: سألت رسول الله(صلی الله علیه و آله) عن قوله: ]وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ[قال: يا أنس ! هي وجوهنا بني عبد المطلب أنا و علي و حمزة و جعفر و الحسن و الحسين و فاطمة، نخرج من قبورنا و نور وجوهنا كالشمس الضاحية يوم القيامة، قال الله تعالي: ]وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ[يعني مشرقة بالنور في أرض القيامة (ضاحكة) فرحانة برضاء الله عنا (مستبشرة) بثواب الله الذي وعدنا.» شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، عبيد الله بن احمد حسكاني، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 1411 ق، ج 2، ص 423، ح 1080.🌺 [3]. «رَأَيْتُ فِي بَعْضِ تَأْلِيفَاتِ بَعْضِ الثِّقَاتِ مِنَ الْمُعَاصِرِينَ رُوِيَ أَنَّهُ لَمَّا أَخْبَرَ النَّبِيُّ ص ابْنَتَهُ فَاطِمَةَ بِقَتْلِ وَلَدِهَا الْحُسَيْنِ وَ مَا يَجْرِي عَلَيْهِ مِنَ الْمِحَنِ بَكَتْ فَاطِمَةُ بُكَاءً شَدِيداً وَ قَالَتْ يَا أَبَهْ مَتَى يَكُونُ ذَلِكَ قَالَ فِي زَمَانٍ خَالٍ مِنِّي وَ مِنْكِ وَ مِنْ عَلِيٍّ فَاشْتَدَّ بُكَاؤُهَا وَ قَالَتْ يَا أَبَهْ فَمَنْ يَبْكِي عَلَيْهِ وَ مَنْ يَلْتَزِمُ بِإِقَامَةِ الْعَزَاءِ لَهُ فَقَالَ النَّبِيُّ يَا فَاطِمَةُ إِنَّ نِسَاءَ أُمَّتِي يَبْكُونَ عَلَى نِسَاءِ أَهْلِ بَيْتِي وَ رِجَالَهُمْ يَبْكُونَ عَلَى رِجَالِ أَهْلِ بَيْتِي وَ يُجَدِّدُونَ الْعَزَاءَ جِيلًا بَعْدَ جِيلٍ فِي كُلِّ سَنَةٍ فَإِذَا كَانَ الْقِيَامَةُ تَشْفَعِينَ أَنْتِ لِلنِّسَاءِ وَ أَنَا أَشْفَعُ لِلرِّجَالِ وَ كُلُّ مَنْ بَكَى مِنْهُمْ عَلَى مُصَابِ الْحُسَيْنِ أَخَذْنَا بِيَدِهِ وَ أَدْخَلْنَاهُ الْجَنَّةَ يَا فَاطِمَةُ كُلُّ عَيْنٍ بَاكِيَةٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَّا عَيْنٌ بَكَتْ عَلَى مُصَابِ الْحُسَيْنِ فَإِنَّهَا ضاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ بِنَعِيمِ الْجَنَّةِ.» بحار الأنوار، ج 44، ص 292 و 293، باب 34، ح 37.🌺 [4]. همان، ص 449. [5]. المصباح كفعمي، ص 452.🌺 [6]. الكافي، ج 2، ص 190، باب إدخال السرور على المؤمنين،‌ح 8؛ أمالي، شيخ مفيد، کنگره شیخ مفید، قم، 1413 ق، ص 178، مجلس 22، ح 8.🌺 [7]. وسائل ‏الشيعة، ج 12، ص 268، باب 146، ح 10.

ماهنامه اطلاع‌رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 179