از مفطرات روزه چه می دانید؟
اگر انسان فراموش كرد كه روزه است و مقدارى غذا خورد، یا چیزى نوشید روزهاش باطل نمىشود، ولى هر وقت كه یادش افتاد باید باقیمانده غذا و چیزهائى كه در دهانش هست بیرون بریزد.
چند مسئله در مورد مفطرات روزه:
1 ـ در اینكه خوردن و آشامیدن روزه را باطل مىكند، فرقى در كم و زیاد آن نیست، چه یك دانه گندم بخورد، یا یك قطره آب بنوشد، یا خود را سیر كند.
2 ـ اگر با اختیار و عمدا ریزههاى غذا را كه لابلاى دندانها بخورد، یا خود را سیر كند.
3 ـ اگر با اختیار و عمدا ریزههاى غذا را كه لابلاى دندانهایش بوده است، بخورد، روزهاش باطل مىشود.
4 ـ فرو بردن آب دهان هرچند كه زیاد هم باشد، روزه را باطل نمىكند.
5 ـ روزه دار باید از فروبردن اخلاط سینه احتیاط كند.
6 ـ براى روزهدار مضمضه و استنشاق یعنى: (گرداندن آب در دهان و بینى) اشكال ندارد، البتّه باید كاملا مواظب باشد كه آب از گلویش پائین نرود.
7 ـ تزریق آمپولهائى كه جنبه غذائى ندارند، و داخل رگ زده نمىشود اشكالى ندارد.(البتّه این مسئله اختلافى است.)
8 ـ نزدیكى كردن ـ با دخول ـ موجب باطل شدن روزه هردو طرف: فاعل و مفعول مىشود ـ هرچند مفعول هم مذكّر باشد ـ چه منى خارج شده باشد یا نه.
9 ـ براى شخص روزهدار شوخى كردن و بوسه و لمس همسرش كراهت دارد.
10 ـ شیطانى شدن در حال خواب، در روزه ماه مبارك رمضان روزه را باطل نمىكند، پس از خواب دیدن بول كرده غسل مىنماید.
11 ـ براى كسى كه در شب ماه رمضان جنب شده است، اگر بداند كه طبق عادت پیش از اذان صبح براى غسل بیدار نخواهد شد، خوابیدن جایز نمىباشد.
12 ـ در شب ماه رمضان اگر انسان وقت غسل كردن نداشته باشد نمىتواند خود را جنب كند.
13 ـ اگر انسان شب در خواب شیطانى شد، یا در بیدارى با همسرش نزدیكى كرد و دسترسى به غسل كردن نداشت، مىتواند به جاى غسل تیمّم كند، و روزهاش صحیح است.
14 ـ دود سیگار و سایر انواع دخانیات در حكم گرد و غبار غلیظ است، و فرو بردن هر دودى از گلو سبب باطل شدن روزه است.
15 ـ هرگاه از روى ناچارى قى كرد، بایستى باقیمانده آن را كه وارد فضاى دهان شده است بیرون بریزد.
16 ـ اگر انسان فراموش كرد كه روزه است و مقدارى غذا خورد، یا چیزى نوشید روزهاش باطل نمىشود، ولى هر وقت كه یادش افتاد باید باقیمانده غذا و چیزهائى كه در دهانش هست بیرون بریزد.
17 ـ اگر در ماه رمضان عمدا روزه خود را باطل كرد، گرچه روزهاش باطل شده است، ولى بر او واجب است تا مغرب از انجام كارهائى كه روزه را باطل مىكند خوددارى نماید.
سوال: آیا می توان تا پایان اذان صبح؛ سحری خورد؟
دفتر حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
به هر حال اگر مکلف علم یا اطمینان داشته باشد که طلوع فجر شده، نمىتواند سحرى بخورد و گرنه مانع ندارد.
دفتر حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
1ـ اگر یقین دارید وقت داخل شده نمی توانید بخورید.
2ـ می توانید به 4 فرسخی (22 کیلومتر) بیرون شهر مسافرت کنید و روزه خود را آنجا بخورید و سپس قضا کنید.
دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
باید احتیاطاً کمى قبل از اذان صبح و کمى هم بعد از مغرب، از انجام این کارها خوددارى کند تا یقین حاصل کند که تمام این مدّت را روزه داشته است.
دفتر حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
در وجوب امساک ملاک تحقق فجر صادق است؛ لذا اگر شروع اذان مقارن با طلوع فجر باشد و یا از اذان موذن وقت شناس اطمینان به دخول وقت حاصل شود، امساک واجب است و خوردن و آشامیدن جایز نیست، اگر چه احتمال عروض ضعف را در اثناء روز بدهد.
سوال: شخص مجردی در ماه رمضان می دانسته که فردا صبح به مسافرت می رود و در نتیجه نباید روزه بگیرد، لذا بعد از اذان صبح و قبل از مسافرت کاری کرده که جنب شده است؛ آیا باید فقط قضای آن روز را بگیرد یا آن که کفاره هم دارد؟
جواب: باید روزه را قضا کند و کفاره بدهد و اگر به حرام خود را جنب کرده و بعد از اذان صبح بوده باید کفاره جمع بدهد علی الاحوط. (استفتائات امام خمینی (ره)، ج 1، ص 312، س 27)
سوال: اگر کسی که در هنگام روزه حواسش نبود و ناگهان مقداری غذا خورد و هنگام جویدن غذا یادش آمد که روزه است باید غذایش را بیرون آورد یا قورت دهد؟
جواب: باید فورا غذا را از دهان خارج نماید. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 958، س 1650)
چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:
سوال: كسى كه از روى عمد، روزههاى خود را نگرفته، تكلیفش چیست؟
جواب: هر مقدار از روزهها را كه نگرفته، باید قضا كند و افزون بر آن، براى هر روز نیز باید كفّاره بدهد؛ یعنى، دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر كند و یا به هر كدام یك مد (تقریبا ده سیر) طعام (گندم یا جو و مانند آن) به آنها بدهد.
سوال: روزههایى كه در اوایل سن تكلیف به جا نیاوردهام، علاوه بر قضا كفّاره هم دارد؟
جواب: هر مقدار از روزهها را كه نگرفتهاید، باید قضا كنید و اگر بدون عذر روزه نگرفتهاید افزون بر آن، براى هر روز نیز باید كفّاره بدهید؛ یعنى، دو ماه روزه بگیرید یا شصت فقیر را سیر كنید و یا به هر كدام یك مدّ (تقریباً ده سیر) طعام (گندم یا جو و مانند آن) به آنها بدهید.
سوال: آیا باطل کردن، روزه مستحبى جایز است؟
جواب: آرى، اشكال ندارد ؛ ولى اگر بعد از ظهر باشد، مكروه است.
سوال: آیا میتوان به دلیل داشتن مسابقه فوتبال و گرسنگى و تشنگى زیاد در آن روزه خود را خورد؟
جواب: مورد سوال مجوّز براى افطار محسوب نمىشود.