شرائط صحت روزه چیست؟

هر گاه روزه دار عمداً قى (استفراغ) کند اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد، روزه‌اش باطل مى‌شود، ولى اگر سهواً یا بى‌اختیار قى کند اشکال ندارد.

در مقدمه این نوشتار به توضیح اقسام روزه و شرایط صحت روزه می پردازیم:

اقسام روزه

روزه بر چهار قسم است :اوّل ـ روزه واجب، مانند روزه ماه رمضان.

دوّم ـ روزه حرام، مانند: روزه روز عید فطر و روز عید قربان.

سوّم ـ روزه مستحب، مانند: روزه روز عید غدیر، و روزه روز مبعث.

چهارم ـ روزه مكروه، مانند: روزه روز عاشورا.

شرائط صحت روزه

شرائط صحّت روزه چند چیز است:

1 ـ عاقل بودن.

2 ـ زنان در حال حیض و نفاس نباشند.

3 ـ مرضى كه روزه برایش زیان دارد نداشته باشند.

4 ـ در سفر شرعى نباشد.

5 ـ بیهوش نباشد.

6 ـ ایمان داشته باشد.

7 ـ زمان روزه، عید فطر و عید قربان نباشد.

8 ـ غسل نمودن از جنابت و استحاضه، و پس از تمام شدن دوران حیض و نفاس، زنان غسل حیض و نفاس هم كرده باشند.

9 ـ اجازه شوهر براى زنش، و اجازه پدر و مادر براى فرزند در روزه‏هاى مستحبّى.

10 ـ نداشتن قضاى روزه واجب (پسر بزرگتر كه قضاى روزه پدر بر او واجب است، مى‏تواند روزه مستحبى بگیرد).

11 ـ روزه را براى خدا بگیرد.

مراجع معظم تقلید در این باره فرموده اند: هر گاه روزه دار عمداً قى (استفراغ) کند اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد، روزه‌اش باطل مى‌شود، ولى اگر سهواً یا بى‌اختیار قى کند اشکال ندارد. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّى)، ج‌1، ص 921، م 1646) در هر حال این عمل گرچه از روی عمد انجام شود ولی کفّاره ندارد. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّى)، ج‌1، ص 926، م 1658)

جواب: به نظر مرحوم امام تا این شخص از محله ای که منزلش در آن قرار گرفته خارج نشود نمی تواند روزه را افطار کند. و به نظر سایر مراجع تا از حد ترخص شهر خارج نشود نمی تواند افطار کند. (ر.ک: استفتائات امام خمینی (ره)، ج 1، ص 311، س 26)

جواب: روزه را باطل نمی کند ولی تقلب کردن در شأن مسلمان نیست و حرام است. (ر.ک: جامع المسائل آیه الله فاضل، ج 1، ص 628)

جواب: روزه باطل نمی شود ولی دیدن فیلم هائی که بدآموزی دارد و یا صحنه های تحریک کننده جنسی در آن است جایز نیست. (سوال از دفتر مراجع)

جواب: لقمه را از دهان خارج کند و دهان را بشوید، مگر اینکه یقین داشته باشد که هنوز صبح نشده و لذا اگر یقین به دخول صبح داشته باشد و ادامه دهد روزه باطل می شود.. (مجمع المسائل آیه الله گلپایگانی، ج 4، ص 164)

چند استفتاء از آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:

روزه از آنها ساقط است و بجاى آن، در صورتى که قدرت مالى داشته باشند، براى هر روز یک مدّ طعام کفّاره مى دهند.

در صورتى که عرفاً به او دیوانه و مجنون بگویند، و یا اینکه نتواند وقت نماز را تشخیص دهد، نماز از او ساقط مى شود.

اگر آب دهان را بیرون بریزد اشکالى ندارد.

مکروه است; ولى باطل نیست.

چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:

جواب: در فرض سوال صحّت روزه او محل اشكال است و احتیاط واجب آن است كه روزه را تمام كند و بعداً هم آن را قضا نماید.

جواب: روزه‌اش صحیح است گرچه در فرض سوال مرتكب معصیت شده است.

جواب: اشكال ندارد.

جواب: تنفس مصنوعى با دستگاه موجب بطلان روزه نمى‌شود.