تنظیم دخل و خرج به سبک ائمه معصومین

این روزها با هر کس هم صحبت می شویم از نداری و گرانی می نالد، از دویدن های بی ثمر و دخل و خرجی که به هم نمی خورند همه مانده اند که چگونه این دو را با هم هماهنگ کنند.

ائمه علیهم السلام کاملترین راهنمایی ها را در این زمینه دارند در اینجا به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم باشد که با تدبیر از رنج کم آوردن های آخر ماه راحت شویم.

امام سجاد علیه السلام فرموده اند: «لان ادخل السوق و معی دراهم ابتاع به لعیالی لحما و قد قرموا الیه احب الی من ان اعتق نسمة»؛ دوست دارم پولی داشته، وارد بازار شوم و از قصابی گوشتی بخرم و برای همسر و عائله ام ببرم. من این کار را از آزاد کردن بنده در راه خداوند تبارک و تعالی بیشتر دوست دارم.(بحار ج 46 ص 66 به نقل از کافی ج 2 ص 12)

امام سجاد علیه السلام فرموده اند:

«و ان ارضاکم عند الله اسبقکم علی عیاله»؛ خداوند از مردانی راضی تر است که در مخارج عائله گشایش دهند.(بحار ج 104 ص73 )

راهکارهای تنظیم دخل و خرج:

1-قناعت

امام رضا علیه السلام فرموده اند: کسی که جز به روزی زیاد قناعت نکند، جز عمل بسیار او را بس نباشد و هر که روزی اندک کفایتش کند عمل اندک هم کافیش باشد.(اصول کافی ج 3. ص 207. حدیث 5 )

2- کار و تلاش بیشتر

مردی از اصحاب پیغمبر علیه السلام حال زندگیش سخت شد. همسرش گفت: ای کاش خدمت پیغمبر می رفتی و از او چیزی می خواستی. مرد خدمت پیغمبر صلی الله علیه و اله و سلم آمد و چون حضرت او را دید فرمود: هر که از ما سوال کند به او عطا می کنیم و هر که بی نیازی جوید خدایش بی نیاز می کند. مرد با خود گفت: مقصودش جز من نیست پس بسوی همسرش آمد و به او خبر داد. زن گفت رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم هم بشر است و از حال تو خبر ندارد، او را از حال خودت آگاه کن، مرد خدمتش آمد و چون حضرت او را دید فرمود: هر که از ما سوال کند به او عطا می کنیم و هر که بی نیازی جوید خدایش بی نیاز می کند. تا سه بار آن مرد چنین کرد. سپس رفت و کلنگی عاریه کرد و به جانب کوهستان رفت. از بالای کوه مقداری هیزم جمع آوری کرد و آورد و به نیم چارک آرد فروخت و آن را به خانه برد. فردا هم رفت و هیزم بیشتری آورد و فروخت و همواره کار می کرد و اندوخته می نمود تا اینکه خودش کلنگی خرید. باز هم کار کرد تا دوشتر و غلامی خرید و ثروتمند بی نیاز گشت.(اصول کافی .ج3 . ص 208 . حدیث 7 )

اگر بیاموزیم کمی عادت وام گرفتن و قرض کردن را کنار بگذاریم و به جای آن به دنبال کارهای زود بازده و حتی کوچک برویم خیلی راحتتر خواهیم بود.

3- ساده زیستی و پرهیز از تجمل

اگر به زندگی اولیاء الهی نگاه کنیم ساده زیستی اصل مشترک زندگی همه آن هاست، اما ما می خواهیم به همه چشم و هم چشمی هایمان برسیم و در عوض پس انداز هم داشته باشیم، مثلا یک مهمانی را می توان با یک غذای ساده برگزار کرد با خرج هزینه یک ماه زندگیمان با زرق و برق و چند نوع غذای پر خرج برگزار کنیم. این ها باعث می شود برکت از خانه ما برود.

4- پرهیز از خرید لوازم بی مصرف

بعضی از ما عادت کرده ایم که تا چیز ارزانی می بینیم سریعا دست به جیب می شویم که خرید کنیم. شاید در ابتدا به چشم نیاید اما کنار گذاشتن همین پول های خورد و بی ارزش در نهایت مبلغ قابل توجهی خواهد شد.

حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «القناعهُ راسِ الغِنی»؛ (میزان الحکمه ص 281 - 208 ) قناعت راس بی نیازی و ثروت است.