مقالات سلامت و بهداشت

زمينه و هدف: امروزه در اکثر کشورهاي جهان و از جمله در ايران، استفاده از آب هاي بطري شده روند صعودي داشته است، به طوري که در ايران در حال حاضر بيش از 100 مارک مختلف آب بطري شده توليد و توزيع مي گردد. به همين دليل به منظور حفظ سلامتي مصرف کنندگان، کنترل کيفيت ميکروبي و شيميايي چنين آب هايي داراي اهميت زيادي است و هدف اين مطالعه نيز بررسي کيفيت 15 مارک آب بطري شده پرمصرف در ايران مي باشد.
روش کار: اين مطالعه بصورت مقطعي و توصيفي - تحليلي، بر روي 15 مارک آب بطري شده توليدي در ايران در سال 89 - 1388 انجام گرفت. در طول مدت تحقيق، در چهار فصل مختلف تعداد 60 نمونه از آب هاي بطري شده 1.5 ليتري به صورت تصادفي از فروشگاه ها خريداري گرديد و بر روي آن ها آزمايشات غلظت کلر باقيمانده، کيفيت ميکروبي و سنجش غلظت فلزات سنگين با روش هاي استاندارد انجام گرفت.
يافته ها: نتايج تحقيق نشان داد که باکتري هاي گروه کليفرم و کليفرم مدفوعي در هيچ يک از نمونه ها وجود نداشته است. از نظر غلظت فلزات سنگين، غلظت کروم، کادميوم، سرب، نيکل، مس، روي و نقره در تمام نمونه ها به ترتيب در رنج هاي 0.24 تا 2.77، 0.15 تا 6، 0.37 تا 10.4، 0.13 تا 2.01، 0.24 تا 3.21، 0.55 تا 2.03 و 0.12 تا 1.55 ميکروگرم در ليتر برآورد گرديد.
نتيجه گيري: کيفيت ميکروبي و غلظت فلزات سنگين در تمام نمونه هاي مورد آزمايش، مطابق با استاندارد ملي ايران و سازمان بهداشت جهاني و سازمان حفاظت محيط زيست بوده و از اين نظر خطري سلامت عمومي را تهديد نمي کند

زمينه و هدف: مصرف دخانيات بعنوان يکي از عوامل افزايش دهنده بار کلي بيماري ها مطرح مي باشد که سالانه باعث مرگ 4 ميليون نفر در جهان مي شود. هدف اين مطالعه دسته بندي دانشجويان سيگاري بر اساس مدل فراتئوري و تحليل رابط بين متغيرهاي مورد بررسي بر اساس سازه هاي اين مدل، در بين دانشجويان پسر دانشگاه علوم پزشکي و دانشگاه اصفهان در سال تحصيلي 89 - 1388 بود.
روش کار: نوع مطالعه توصيفي تحليلي و روش نمونه گيري، افراد در دسترس بود. ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه فرم کوتاه سيگار کشيدن بر اساس سازه هاي مدل فراتئوري بود. آناليز داده ها با استفاده از آزمون آناليز واريانس انجام قرار گرفت.
يافته ها: 131 نفر (%66.2) در مرحله پيش تفکر، 30 نفر (%15.2) در مرحله تفکر، 26 نفر (%13.1) در مرحله آمادگي، 8 نفر (%4) در مرحله عمل و 3 نفر (%1.5) در مرحله نگهداري بودند. با عبور از مرحله پيش تفکر به مرحله نگهداري، ميزان خودکارآمدي افراد افزايش و ميزان وسوسه سيگار کشيدن کاهش يافت.(p<0.05)  با عبور از مرحله پيش تفکر به سمت مرحله نگهداري، فوائد مصرف سيگار اگرچه کاهش نشان داد، اما اين کاهش معني دار نبود (p>0.05). اما مضرات مصرف سيگار از مرحله پيش تفکر تا مرحله نگهداري، افزايش نشان داد (p<0.05). همچنين در طي عبور از مراحل، افراد بيشتر از فرآيندهاي رفتاري و کمتر از فرآيندهاي شناختي استفاده کرده اند.
نتيجه گيري: اکثر دانشجويان در مرحله پيش تفکر قرار دارند و مداخلات لازم جهت ترغيب آنان به ترک سيگار با استفاده از سازه هاي مدل فراتئوري ضروري است. افزايش خودکارآمدي و تاکيد بر مضرات مصرف سيگار، باعث حرکت به سوي مراحل آخر و ترک مصرف سيگار مي شود.

زمينه و هدف: تامين آب آشاميدني سالم يکي از اهداف مهم در جوامع بشري است و دست يابي به توسعه و پيشرفت در سايه سلامت افراد جامعه امکان پذير است. واضح است که سلامتي افراد در گرو تامين آب شرب مطلوب است. هدف اين مطالعه تعيين کيفيت ميکروبي آب آشاميدني روستاهاي اردبيل و ميزان بهره مندي جمعيت اين روستاها از آب سالم از نقطه نظر کيفيت ميکروبي، در ماه هاي آبان و آذر سال 1389 مي باشد.
روش کار: در اين مطالعه توصيفي- مقطعي، کيفيت ميکروبي آب 30 روستاي اردبيل، 2 مرتبه بر اساس 3 معيار کل کليفرم ها، کليفرم مدفوعي و کلر آزاد باقيمانده مورد سنجش قرار گرفت.
يافته ها: ميزان کلر آزاد باقيمانده 26.66 درصد جمعيت روستايي در ماه آبان و 33.33 درصد جميعت روستائي در ماه آذر در گستره 0.8 - 0.2 ميلي گرم بر ليتر بوده است. در 96.66 درصد نمونه هاي مورد آزمون در ماه آبان و 100 درصد نمونه هاي مورد آزمون در ماه آذر، ميزان کل کليفرم ها منفي بوده است. ميانگين شاخص مطلوبيت آزمون فقدان باکتري اشريشياکلي گرماپاي در آب آشاميدني روستاهاي مورد بررسي در اردبيل در بازه زماني آبان ماه 96.66 درصد و در بازه زماني آذر ماه 100 درصد شد. ميزان pH آب شرب روستاهاي مورد بررسي نيز در ماه هاي آبان و آذر در محدوده 7 - 7.8 مي باشد.
نتيجه گيري: بر اساس رهنمود سازمان جهاني بهداشت در سال 2006 براي ارزيابي سلامت ميکروبي آب، ميانگين شاخص مطلوبيت فقدان باکتري کليفرم گرماپاي در روستاهاي مورد بررسي 96.66 درصد در ماه آبان و 100 درصد در ماه آذر بوده که هر دو در محدوده عالي قرار دارد

زمينه و هدف: بيماري هاي دهان و دندان منجر به از دست رفتن دندان ها مي شوند، شرايطي که ظاهر، کيفيت زندگي، تغذيه و در نهايت رشد و نمو کودکان را تحت تاثير قرار مي دهد. سلامت دهان و دندان مي تواند عملکرد کودکان را در مدرسه و موفقيت شان را در آينده تحت تاثير قرار دهد، بطوري که بيش از 50 ميليون ساعت در مدرسه، هر ساله به دليل مشکلات مربوط به سلامت دهان و دندان از دست مي رود. هدف از اين مطالعه بررسي اثر آموزش بهداشت بر مراقبت هاي دهان و دندان بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي بود.
روش کار: در اين مطالعه مقطعي (توصيفي - تحليلي) 125 نفر از دانش آموزان مقطع ابتدايي به طريق تصادفي طبقه اي انتخاب شدند. گردآوري اطلاعات از طريق پرسشنامه و مشاهده عملکرد مسواک زدن بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي در دو مرحله قبل و بعد از اجراي برنامه آموزشي صورت گرفت.
يافته ها: نتايج نشان داد افزايش ادراکات فردي از طريق آموزش گروهي و خودآموزي در بروز و بهبود رفتار پيشگيري کننده از بيماري هاي دهان و دندان موثر مي باشد. اين مطالعه، افزايش سطح عملکرد مسواک زدن دانش آموزان جامعه مورد پژوهش را در اثر آموزش بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي نشان داد (P<0.001).
نتيجه گيري: با توجه به نتايج حاصل، الگوي اعتقاد بهداشتي مي تواند در افزايش مراقبت هاي دهان و دندان با تکيه بر ابعاد ادراکات فردي در جامعه مفيد باشد. استفاده از وسايل کمک آموزشي مناسب در هنگام آموزش مشارکتي و فراهم نمودن تجارب يادگيري چند حسي به صورت انفرادي (بر اساس توانايي هاي شخصي) در آموزش دانش آموزان پيشنهاد مي شود.

زمينه و هدف: امروزه شناخت عموم از فرآيند ورمي کمپوست افزايش يافته و بکارگيري آن جهت تبديل پسماندهاي آلي به کود ورمي کمپوست گسترش فزاينده اي يافته است. اين گسترش کاربرد، نيازمند دانش هر چه بيشتر از فرآيند ورمي کمپوست و همچنين تاثير آن بر شاخص هاي مهم در کنترل کيفي کود آلي و همچنين مقدار کود حاصله از پسماند اوليه مي باشد. لذا در اين مطالعه تاثير فرآيند ورمي کمپوست، که در آن فعاليت کرم هاي خاکي نقش محوري دارد، بر شاخص هايي مانند مقدار کربن و نيتروژن، نسبت C/N،pH  و حجم پسماندها در طول فرآيند توليد ورمي کمپوست مورد بررسي قرار گرفت.
روش کار: در مطالعه حاضر از پسماندهاي غذايي به عنوان ماده اوليه استفاده شد، پسماندهاي غذايي پس از آماده سازي اوليه، با استفاده از کرم هاي گونه Eisenia foetida مورد فرآيند ورمي کمپوست قرار داده شدند و به مدت يک ماه از لحاظ شاخص هاي مذکور مورد پايش قرار گرفتند.
يافته ها: ميزان pH و نسبت C/N نهايي پس از 1 ماه انجام فرآيند ورمي کمپوست برابر 7.53 و 20.82 به دست آمد. کاهش حجم برابر با 56% در مرحله آماده سازي و %11.75 در مرحله فرآيند ورمي کمپوست به دست آمد.
نتيجه گيري: نتايج حاصله نشان دهنده کارايي فرآيند ورمي کمپوست در تغيير مناسب فاکتورهاي ذکرشده به جهت استفاده به عنوان کود گياهي مي باشد و در برخي موارد مانند pH حتي در عرض 1 ماه انجام فرآيند، مقدار آن به حد مطلوب کلاس A کمپوست رسيده است.

زمينه و هدف: آرايشگري از حرفه هاي مهم و تاثيرگذار در سلامتي جامعه است. اهميت اين موضوع در ميان زنان روزبه روز بيشتر احساس مي گردد. لذا اين مطالعه با هدف تعيين آگاهي، نگرش و عملکرد بهداشتي آرايشگران زن شهر دامغان در سال 1389 انجام گرفت.
روش کار: اين پژوهش توصيفي - تحليلي بوده که بر روي 87 آرايشگر زن شهر دامغان انجام شد. ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه بود که در چهار حيطه (آگاهي مرتبط با بهداشت فردي و شغلي، سنجش نگرش و تمايل به عمل، عملکرد بهداشتي آرايشگر و مقررات بهداشتي ماده 13) قرار داشت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
يافته ها: ميانگين سني آرايشگران 31.92 سال با انحراف معيار 7.6 تعيين گرديد. %20.7 داراي تحصيلات دانشگاهي، %65.5 ديپلم و بقيه تحصيلاتي در سطح راهنمايي و پايين تر داشتند. %8 آرايشگران آگاهي بهداشتي در سطح بسيار خوب داشتند. 54% منبع دريافت اطلاعات بهداشتي آرايشگران، کارکنان مراکز بهداشتي و درماني بود. 69% آرايشگران از وضعيت بهداشت فردي مناسبي برخوردار بودند. 46% داراي کارت واکسيناسيون هپاتيت (کامل) بوده و %87.3 خود را در معرض ابتلا به بيماري هاي عفوني ناشي از شغل عنوان کرده و 62% نگران ابتلاء به بيماري هپاتيت بودند. ارتباط معني داري بين سابقه کار و روش هاي صحيح گندزدايي وسايل کار وجود داشت (p<0.05).
نتيجه گيري: کمبودآگاهي بهداشتي در ارتباط با شغل و عملکرد ضعيف آرايشگران در اين خصوص، نياز به افزايش سطح آگاهي، نگرش و عملکرد بهداشتي آنها از طريق برگزاري برنامه هاي آموزشي و بازآموزي دارد.

زمينه و هدف: پساب هاي نساجي از جمله آلاينده هاي محيط زيست به شمار مي روند. مشخصه اصلي پساب هاي نساجي رنگي بودن آن ها است و حاوي انواع آلاينده هاي آلي و غيرآلي مي باشند. بنابراين لازم است که اين گونه پساب ها قبل از تخليه به محيط، با استفاده از روش هاي موثر مورد تصفيه قرار گيرند.
روش کار: اين مطالعه يک مطالعه بنيادي - کاربردي مي باشد. در اين مطالعه کارايي حذف رنگ هاي Acid Red 18 و Acid Red 14 با استفاده از پودر آهن صفر ظرفيتي مورد بررسي قرار گرفته است. پارامترهاي مورد بررسي شامل (3 - 11) pH، زمان تماس (120 - 15 دقيقه) و غلظت اوليه پودر آهن (0.5 - 2 g/L) مي باشد.
يافته ها: نتايج حاصل از انجام آزمايشات مشخص کرد که با افزايش زمان تماس و غلظت اوليه پودر آهن، کارايي حذف رنگ افزايش يافته و با افزايش pH کارايي حذف رنگ کاهش مي يابد. بالاترين کارايي حذف رنگ در pH=3، زمان تماس 120 دقيقه و غلظت پودر آهن 2 g/L بدست آمد. نتايج حاصل از مطالعات سينتيکي مشخص ساخت که حذف رنگAcid Red 18  و رنگ Acid Red 14 از معادله شبه درجه دوم (r²>0.98) تبعيت مي کند.
نتيجه گيري: نتايج حاصل از اين مطالعه مشخص ساخت که پودر آهن صفر ظرفيتي قابليت بالايي در حذف رنگ هاي Acid Red 18 و Acid Red 14 از خود نشان مي دهد.

زمينه و هدف: قاعدگي دردناک يا ديسمنوره يکي از شايع ترين مسائل طبي در ژنيکولوژي است و توام با عوارض اقتصادي، اجتماعي و شخصي جدي مي باشد. با توجه به اهميت شناسايي افراد مبتلا به قاعدگي دردناک، جهت اقدام براي آموزش و درمان اين افراد، هدف اين مطالعه بررسي فراواني قاعدگي دردناک اوليه و عوامل مرتبط با آن در دختران دانشگاه علوم پزشکي اردبيل مي باشد.
روش کار: در اين مطالعه توصيفي - تحليلي، 251 دانشجوي دانشگاه علوم پزشکي اردبيل به وسيله يک پرسش نامه محقق ساخته، تحت مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات به وسيله نرم افزار SPSS 11.5 با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
يافته ها: ميانگين سن شروع قاعدگي (منارک) 13.42±1.2 سال بود. قاعدگي دردناک در 64.9 درصد از دانشجويان وجود داشت. 22 درصد دانشجويان ديسمنوره خفيف، 67 درصد ديسمنوره متوسط و 11 درصد ديسمنوره شديد داشتند. 64.1 درصد داراي سابقه قاعدگي دردناک در مادر و خواهر خود بودند. بين وضعيت اقتصادي، ميزان خونريزي، سابقه خانوادگي قاعدگي دردناک، انجام ورزش، وضعيت تغذيه، واسترس، با قاعدگي دردناک رابطه آماري معني داري وجود داشت (p=.000)، ولي بين BMI و سن منارک با ديسمنوره، رابطه آماري معني داري يافت نشد (p>0.05).
نتيجه گيري: با توجه به شيوع بالاي قاعدگي دردناک که باعث اختلال در فعاليت هاي فردي، خانوادگي و اجتماعي فرد مي شود، اطلاع رساني در زمينه قاعدگي دردناک و درمان آن، براي تامين سلامت دختران و بهبود کيفيت زندگي ضروري به نظر مي رسد.

زمينه و هدف: سالک يک بيماري انگلي است که گسترش آن در تمام قاره هاي جهان به جز استراليا گزارش شده است و بيشترين ميزان وقوع آن در ايران و عربستان مشاهده مي شود. مدل بزنف يکي از کاملترين مدل هاي ترکيبي جهت مطالعه و شناسايي رفتار و ايجاد رفتارهاي جديد در جامعه است. با توجه به آندميک بودن بيماري سالک در شهر يزد و نقش مهم رابطين بهداشتي در آموزش خانواده ها، اين پژوهش با هدف تعيين عوامل مرتبط با رفتار آموزشي رابطين در اين زمينه بر اساس مدل بزنف طراحي و اجرا شد.
روش کار: در اين مطالعه توصيفي - تحليلي، کليه رابطين (60 نفر) مراکز بهداشتي درماني مناطق آندميک سالک در شهر يزد و پايگاه هاي بهداشتي تحت پوشش اين مراکز به روش سرشماري انتخاب شده و پرسشنامه اي را که بر اساس مدل بزنف تنظيم شده بود، تکميل نمودند. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي انجام شد.
يافته ها: رفتار آموزشي رابطين در سطح مطلوبي قرار نداشت. تاثيرگذارترين افراد براي اقدام آموزشي رابطين کارکنان بهداشتي بودند. رفتار رابطين با نگرش، قصد و عوامل قادرکننده همبستگي مستقيم معنادار داشت. بين نگرش با آگاهي، قصد و عوامل قادرکننده نيز ارتباط مستقيم وجود داشت.
نتيجه گيري: دادن آگاهي به رابطين به تنهايي نمي تواند رفتار آموزشي در آنها ايجاد کند، بلکه بايد با آموزش موثر و فراهم کردن نگرش به عمل و عوامل قادرکننده براي کارکنان بهداشتي و به تبع آنها رابطين، رابطين بهداشتي را براي آموزش به جامعه توانمندتر ساخت.

زمينه و هدف: با توجه به اهميت دفع بهداشتي فاضلاب و تصفيه صحيح و اصولي آن در جوامع کنوني و امکان تخليه پساب به آب هاي پذيرنده جهت مصارف گوناگون از جمله کشاورزي؛ و به منظور ارزيابي عملکرد تصفيه خانه فاضلاب شهر زنجان، اين پژوهش در سال 1387 در زنجان انجام گرفت.
روش کار: اين پژوهش بصورت توصيفي - مقطعي بمدت 10 ماه در سال 1387 (از خرداد ماه لغايت اسفند ماه) در تصفيه خانه شهر زنجان انجام گرفت. نمونه برداري و آزمايشات بصورت روزانه بر روي فاضلاب خام ورودي و پساب خروجي انجام شده و کارآيي تصفيه خانه با سنجش پارامترهاي TSS،BOD₅  و COD و نيز MLSS، MLVSS و SVI در حوض هوادهي؛ بر اساس کتاب استاندارد متد ويرايش بيستم مورد بررسي قرار گرفت.
يافته ها: نتايج تحقيق نشان داد که راندمان حذف TSS،BOD₅  و COD از فاضلاب ورودي، به ترتيب 77.91، 87.25 و 87.29 درصد بوده و ميانگين غلظت پارامترهاي مذکور در پساب خروجي به ترتيب 30.2، 18.63 و 33.37 ميلي گرم در ليتر مي باشد که با استانداردهاي سازمان حفاظت محيط زيست ايران در استفاده مجدد از پساب براي مصارف کشاورزي، مطابقت دارد.
نتيجه گيري: با عنايت به اينکه کارايي تصفيه خانه زنجان در حذف آلاينده هاي فاضلاب بطور متوسط در حدود 84 درصد است، لذا سيستم لجن فعال مورد استفاده در اين تصفيه خانه کارآمد بوده و پساب توليدي، از نظر پارامترهاي مورد مطالعه (TSS،BOD₅  و COD) با استانداردهاي رايج مطابقت دارد، لذا قابليت استفاده مجدد و يا تخليه به آب هاي پذيرنده را دارا مي باشد

زمينه و هدف: رنگ هاي نساجي و ديگر مواد رنگي صنعتي يکي از بزرگترين ترکيبات آلي را تشکيل مي دهند که افزايش خطرات زيست محيطي را به دنبال دارد. بنابراين لازم است که اين گونه پساب ها قبل از تخليه به محيط با استفاده از روش هاي موثر مورد تصفيه قرار گيرند. هدف از اين مطالعه بررسي کارايي حذف و تعيين ايزوترم هاي جذب رنگ Acid Red18 از محيط آبي، با استفاده از کربن فعال تهيه شده از چوب درخت گردو مي باشد.
روش کار: مطالعه حاضر، يک مطالعه بنيادي - کاربردي است که در مقياس آزمايشگاهي انجام گرفت. پارامترهاي مختلفي از جمله غلظت اوليه محلول رنگ، اثر جرم ماده جاذب بر حذف رنگ جهت استخراج ايزوترم هاي جذب و pH بررسي شد. براي اندازه گيري غلظت باقيمانده رنگ از دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 518 نانومتر استفاده گرديد.
يافته ها: نتايج نشان داد که رنگ Acid Red18 از ايزوترم فروندليچ (R2>0.962) پيروي مي کند. با استفاده از مدل لانگموير، حداکثر ظرفيت جذب اين رنگ زا 32.8 ميلي گرم بر گرم محاسبه شد.
نتيجه گيري: بطورکلي نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد که مي توان از کربن فعال ساخته شده از چوب گردو به عنوان يک نوع جاذب موثر جهت حذف رنگ هاي آزو استفاده کرد

زمينه و هدف: بروز تب به عنوان يک مشکل شايع در بيماران ICU مطرح است. حدود 70% بيماران بستري در بخش  ICUدچار تب مي شوند. با توجه به اينکه بيشترين ميزان بروز تب در بيماران بستري در بخش ICU اتفاق مي افتد که مي تواند منجر به افزايش ميزان مرگ و مير در آنان گردد، لذا در اين مطالعه تلاش مي شود شيوع و علل بروز تب در بيماران بستري در ICU و ارتباط آن با مشخصات دموگرافيک آنان مورد بررسي قرار گيرد.
مواد و روشها: اين مطالعه، توصيفي- تحليلي بوده و جامعه پژوهش شامل 110 بيمار بستري در بخشهاي ICU بيمارستان هاي آموزشي شهر سنندج مي باشد که در بدو ورود در ICU تب نداشته و 24 ساعت بعد داراي درجه حرارت بالاتر از 38.3 درجه سانتي گراد بودند. از اين ميان کليه بيماران تب دار در فاصله زماني اسفند ماه سال 86 تا مرداد ماه 1387 به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه اي استاندارد که پس از تکميل آنها توسط پرسشگر، کدبندي شده و سپس داده ها با استفاده از روش هاي آماري SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
نتايج: نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد علل عفوني بروز تب به ترتيب 38.02 درصد نمونه هاي مورد پژوهش عفونت ناشي از کاتتر و 35.4 درصد نيز پنوموني ناشي از ونتيلاتور و 14.5 درصد مشکلات ناشي از عوارض ناشي از عفونت زخم داشتند و تنها 3.6 درصد موارد علل بروز تب ناشي از عفونت مربوط به سپسيس شکم و 1.8 درصد به طور مشترک مربوط به سينوزيت و اسهال ديفيسيل بود. هم چنين نتايج حاصل از اين بررسي در مورد علل غير عفوني بروز تب نشان داد که اکثريت 29.1 ناشي از پنوموني آسپيراسيون، وکمترين درصد 1.8 بطور مشترک مربوط به سندرم ديسترس تنفسي، اولسردکوبيتوس تب ناشي از انتقال خون و کله سيتيت بدون انسداد بود. هم چنين آزمون آماري کاي دو رابطه معني دار آماري بين سن (P<0.01)، مدت اقامت در بيمارستان (P<0.05) و ميزان GCS بيمار (P<0.01) را با بروز تب نشان داد.
بحث و نتيجه گيري: بروز تب در بخش ICU يکي از عوارض شايع در بيماران بستري مي باشد. فراواني اين عارضه در اين بررسي مشابه وحتي پايين تر از مطالعاتي است که در ساير مناطق انجام شده است و نشان دهنده آن است که عليرغم کمبود امکانات در بخش هاي ما، استانداردهاي کنترل عفونت و اصول مراقبت از بيمار بخوبي رعايت مي شود.