مقالات سلامت و بهداشت

زمينه و هدف: اگرچه روي يک يون فلزي ضروري است، اما غلظت هاي بالاي آن سمي بوده و بر بسياري از وظايف مهم سلولي اثر مهاري دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسي ميزان رشد، مقاومت و توانايي حذف فلز روي در باکتري هاي جداشده از رودخانه کارون مي باشد.
روش کار: در اين تحقيق نمونه برداري از آب و رسوبات 4 ايستگاه در سه فصل انجام گرفت. جداسازي باکتري هاي مقاوم از طريق غني سازي و کشت مستقيم در محيط جامد صورت گرفت. سپس باکتري هاي جداسازي شده با استفاده از تست هاي بيوشيميايي شناسايي و تعيين هويت شدند و ميزان مقاومت آنها در محيط LB broth حاوي غلظت هاي 200 تا 1400 ميلي گرم بر ليتر کلريد روي تعيين گرديد. سپس رشد باکتري هاي مقاوم در غلظت 260 ^mg/_L کلريد روي و توانايي حذف روي در آنها بررسي شد.
يافته ها: باکتري هايي نظير سودوموناس، اشريشيا کولي، سالمونلا و سيتروباکتر به عنوان باکتري هاي مقاوم به روي شناسايي شدند. برخي از اين باکتري ها قادر به تحمل غلظت 1000 ميلي گرم بر ليتر کلريد روي بودند. توانايي حذف روي، توسط باکتري هاي جدا شده در هر فصل، بين 39 تا 68 درصد متغير بود. باکتري سودوموناس جداشده در فصل تابستان بيشترين ميزان رشد را در حضور فلز روي نشان داد.
نتيجه گيري: باکتري هاي جدا شده از محيط هاي آلوده به روي داراي پتانسيل حذف اين فلز مي باشند. منحني هاي رشد باکتري هاي مقاوم، در حضور 260 mg/l کلريد روي از منحني استاندارد رشد پيروي کردند. باکتري Pseudomonas sp جدا شده در فصل تابستان، با کارايي 68 درصد، بيشترين ميزان حذف روي را داشت.

زمينه و هدف: افزايش مصرف غذاهاي آماده در سال هاي اخير بر سلامت جامعه تاثير گذاشته است. بر اين اساس شناخت دلايل استفاده از غذاهاي آماده، ميزان مصرف و جلوگيري از افزايش استفاده آنها اهميت دارد. اين مطالعه با هدف بررسي ميزان استفاده مردم شهر اردبيل از غذاهاي آماده انجام گرفت.
روش کار: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي 200 نفر از افراد سالم با محدوده سني 47-14 سال به طور تصادفي از نقاط مختلف شهر اردبيل براي مطالعه انتخاب شدند. اطلاعات لازم از طريق يک پرسشنامه عمومي و تخصصي و به روش حضوري و مصاحبه گردآوري گرديد. روايي پرسشنامه توسط متخصصين آموزش بهداشت و تغذيه بررسي و مورد تائيد قرار گرفت. داده ها با استفاده از روش هاي آماري توصيفي،ANOVA و کاي دو، در نرم افزار آماري SPSS.16 مورد تحليل قرار گرفت.
يافته ها: نتايج مطالعه نشان داد که ميزان غذاهاي آماده مصرفي در افرد شهري از نظر آماري بيشتر از افراد روستايي بود (p<0.05) اختلاف معني داري بين نوع و تعداد دفعات غذاهاي آماده مصرفي با شغل افراد و نيز بين نوع غذاهاي آماده مصرفي با سطح تحصيلات وجود داشت (p<0.05) هيچ اختلاف معني داري مابين نوع غذاهاي آماده مصرفي و سن مشاهده نگرديد.
نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد که مصرف غذاهاي آماده در تمامي مشاغل و افراد مورد مطالعه احتمالا به دليل افزايش گرفتاري و کمبود وقت رايج مي باشد. همچنين محل سکونت، نوع شغل و سطح تحصيلات مي تواند در نوع و تکرار غذاهاي آماده مصرفي تاثيرگذار باشد

زمينه و هدف: بلوغ دوره اي حساس است که طي آن نوجوان تغييرات سريعي را در رفتار پرخاشگرانه و تحريفات شناختي نسبت به تغييرات بدني تجربه مي کند. هدف اين پژوهش، آزمون اثربخشي آموزش بهداشت رواني بلوغ بر پرخاشگري و ترس از تصوير تن در دانش آموزان پايه دوم دبيرستان هاي شهر اهواز بود.
روش کار: روش پژوهش نيمه تجربي با طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماري کليه دانش آموزان پسر پايه دوم دبيرستان هاي شهر اهواز در سال تحصيلي 91-1390 بودند که از اين تعداد 30 نفر به صورت تصادفي چندمرحله اي انتخاب شدند و در دو گروه 15 نفري آزمايش و کنترل، به صورت تصادفي جاي گرفتند. گروه آزمايش 8 جلسه آموزش دريافت نمودند، در حالي که گروه کنترل هيچ مداخله اي را دريافت نکردند. پرسشنامه هاي پرخاشگري و ترس از تصوير بدني قبل و بعد از مداخله در گروه آزمايش و کنترل اجرا گرديد. داده هاي به دست آمده با استفاده از روش تحليل کوواريانس چندمتغيري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
يافته ها: نتايج به دست آمده از تحليل کوواريانس چندمتغيري نشان داد که پرخاشگري و ترس از تصوير تن گروه آزمايش به طور معناداري نسبت به گروه کنترل کاهش يافته است.
نتيجه گيري: به نظر مي رسد آموزش بهداشت رواني بلوغ بر کاهش پرخاشگري و ترس از تصوير تن دانش آموزان واقع در سن بلوغ موثر باشد.

زمينه و هدف: مشکلات ناشي از ريزگردها به ويژه ذرات کوچکتر از ده ميکرومتر، يکي از مهمترين مسايل مرتبط با آلودگي هوا مي باشد. گرد و خاک وارده به اتمسفر از مناطق خشک و نيمه خشک منشا مي گيرد. هدف از اين مطالعه تعيين تغييرات فصلي کيفيت هواي شهر کرمانشاه از نظر غلظت آلاينده PM₁₀ در دوره 4 ساله (90-1387) در شهر کرمانشاه مي باشد.
روش کار: اين پژوهش يک مطالعه توصيفي- تحليلي است، به طوري که در طي 4 سال مطالعه در فصول مختلف سال، جمعا 1334 نمونه از ايستگاه هاي اندازه گيري آلاينده هاي هوا وابسته به سازمان محيط زيست کرمانشاه جمع آوري گرديد، سپس نمونه ها با نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.
يافته ها: نتايج نشان داد در طول دوره 4 ساله درصد کل فراواني آلاينده PM₁₀ با معيار خوب، سالم، ناسالم، بسيار ناسالم و خطرناک به ترتيب 10.4، 59.2، 26.4، 0.7 و 3.3% مي باشد. به طوري که بيشترين و کمترين ميزان انتشار PM₁₀ با معيار خوب (50-0)، به ترتيب در ماه هاي بهمن (37.7%) و خرداد و تير (0%)، فصل زمستان (21.96%) و تابستان (4.81%) رخ داد.
نتيجه گيري: نتايج نشان داد که تيرماه و فصل تابستان بدترين کيفيت هوا را از نظر غلظت PM₁₀ داشتند، که آن نيز به دليل تواتر و شدت ورود ريزگردها در زمان هاي مذکور بود. لذا ضروري است که در سطح کلان مديريت کشوري و با همکاري کشور همسايه در کاهش اين آلاينده اقدام لازم به عمل آيد.

زمينه و هدف: از آنجا که بحث کيفيت چالش اصلي اغلب جوامع در حوزه سلامت است، اهميت مطالعه کيفيت هر چه بيشتر نمود پيدا مي کند، در اين راستا رضايت مشتريان خدمت، بخش مهمي را به خود اختصاص داده و وسيله اي براي اندازه گيري کيفيت خدمات بهداشتي و درماني است. اين مطالعه با هدف تعيين کيفيت خدمات تيم پزشک خانواده از ديدگاه گيرندگان خدمت انجام گرفته است.
روش کار: پژوهش حاضر يک مطالعه توصيفي- مقطعي مي باشدکه در پاييز 1388 در شهرستان عجب شير انجام شده است. جامعه پژوهش کليه مشتريان خدمات (گيرندگان خدمت) پزشک خانواده و نمونه پژوهش 140 نفر از اين تعداد بود که با روش تصادفي طبقه اي انتخاب گرديدند. ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه محقق ساخته اي بود که 9 بعد کيفيت را مورد سنجش قرار مي داد. داده هاي جمع آوري شده توسط آزمون هاي آماري در نرم افزار SPSS-15 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.
يافته ها: ميانگين شاخص کيفيت خدمات پزشک خانواده در اين مطالعه 45.17±11.16 و ميزان رضايت مندي از کيفيت اين خدمات 10 درصد به دست آمد. 35.7 درصد افراد از کيفيت اين خدمات ناراضي بودند. از بين شاخص هاي مورد بررسي، کارايي بيشترين نمره را با ميانگين 64.3±13.4 و نيز بيشترين ميزان رضايت مندي (70.0%) را به خود اختصاص داد و از سوي ديگر کمترين نمره ميانگين (28.4±12.3) و ميزان رضايت مندي (صفر) مربوط به شاخص فراهم بودن بود.
نتيجه گيري: برخي خدمات پزشک خانواده عملکرد ضعيفي داشته و کيفيت خدمات از سطح مطلوبي برخوردار نبود. توجه و برنامه ريزي ار سوي مديران و مسئولين جهت تامين برخي شاخص ها از قبيل «فراهم بودن» و «مناسب بودن امکانات و تسهيلات» مي تواند در بهبود کيفيت خدمات پزشک خانواده و همچنين ميزان رضايت مندي مشتريان خدمت مثمر ثمر باشد.

زمينه و هدف: غلظت بالاي آلومينيوم در آب آشاميدني ممکن است مخاطرات بهداشتي ايجاد نمايد. اما افزودن ترکيبات فسفات بعد از منعقدکننده، مي تواند غلظت فلزات باقيمانده را کاهش دهد. هدف از اين مطالعه کاربرد ترکيبات فسفات جهت حذف آلومينيوم باقيمانده ناشي از فرآيند انعقاد آب مي باشد.
روش کار: در اين تحقيق از آزمايش جار براي بررسي حذف آلومينيوم باقيمانده با استفاده از ترکيبات فسفات در انعقاد معمول و تشديد يافته آب و همچنين تعيين پارامترهاي موثر بر آن، استفاده گرديد. افزودن ترکيبات فسفات در حين اختلاط تند انجام مي گرفت. دوزهاي آلوم در آزمايش انعقاد متعارف 10 ميلي گرم در ليتر بود و اين آزمايش ها در درجه حرارت هاي مختلف (35، 22 و 5 درجه سانتي گراد) و pH هاي متفاوت (8.5، 7.5، 6.5 و 5.5) انجام گرفت. براي آزمايش هاي انعقاد تشديد يافته، دوزهاي آلوم 20، 10، 30، 40 و 50 ميلي گرم در ليتر در pH هاي مختلف ( pH واقعي آب و pH=5.5) مورد استفاده قرار گرفت.
يافته ها: اين مطالعه نشان داد که ترکيبات فسفات در کاهش فلزات باقيمانده موثرند. بيشترين حذف آلومينيوم باقيمانده در دوز 50 ميلي گرم در ليتر منعقدکننده رخ داد. غلظت فلزات باقيمانده در انعقاد متعارف در pHهاي مختلف، متفاوت بود. حداقل و حداکثر غلظت آلومينيوم در pH=6.5 و pH=5.5 مشاهده گرديد.
نتيجه گيري: اين تحقيق نشان داد که افزودن فسفات در مرحله اختلاط تند، آلومينيوم باقيمانده را کاهش مي دهد. اما دوزاژ فسفات مورد نياز در pH=5.5 بايد افزايش يابد

زمينه و هدف: فيوم ناشي از فلزات سنگين از مهمترين عوامل خطر در محيط هاي کاري محسوب مي شوند. اين مطالعه به منظور بررسي فيوم هاي ناشناخته با غلظت بالا در سايت برش فلزات قراضه در يکي از صنايع بزرگ فولاد کشور و کاهش استرس ناشي از مواجهه با آن در کارگران مواجهه يافته انجام شد.
روش کار: در اين مطالعه به منظور تعيين نوع ترکيب فيوم هاي غليظ متصاعد شده ناشي از برش قراضه که تاکنون ناشناخته بود، نمونه برداري فردي از منطقه تنفسي تمامي کارگران مواجهه يافته انجام شد. سپس آماده سازي و تجزيه نمونه ها به دو روش جذب اتمي شعله اي (روش 7300) و ICP-AES (7084) سازمان NIOSH انجام گرفت.
يافته ها: از ده عنصر شناسايي شده تنها ميانگين غلظت اکسيدهاي آهن بيش از حد مجاز بود و غلظت در نه ترکيب ديگر از حد مجاز پايين تر بود.
نتيجه گيري: فيوم هاي متصاعد شده با غلظت بالا در سايت برش قراضه عمدتا ناشي از اکسيدهاي آهن بوده و نگراني مضاعفي که در کارگران و مديران نسبت به وجود ترکيباتي مانند کادميوم، نيکل و... و عوارض آنها بود، بيشتر از واقعيت بوده و نتايج معاينات دوره اي نيز مويد اين مطلب بود.

زمينه و هدف: حضور آرسنيک در منابع آب منجر به ظهور مشکلات مختلفي از جمله مشکلات پوستي، سرطان، فشار خون و... مي شود. هدف از اين مطالعه، بررسي مقدار حذف آرسنيک از محيط هاي آبي با استفاده از نانولوله هاي کربني در يک ستون جذب پيوسته بود.
روش کار: اين مطالعه از نوع کاربردي و با مقايسه قبل و بعد بود. متغيرهاي مستقل اين پژوهش شامل دوز نانولوله هاي کربني، مدت زمان تماس و نقطه شکست بود که تاثير اين پارامترها بر روي ظرفيت جذب آرسنيک مطالعه شد.
يافته ها: نتايج اين تحقيق نشان داد که ظرفيت جذب نانولوله هاي کربني تک ديواره و چند ديواره به ترتيب حدود 148 و 95 ميلي گرم بر گرم است. همچنين داده هاي آزمايشگاهي با استفاده از مدل ايزوترم فروندليچ و لانگموير مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. داده هاي تعادلي نشان داد که مدل ايزوترم لانگموير براي توصيف رفتار جذب آرسنيک روي نانو لوله هاي کربني بهترين تطابق را دارد.
نتيجه گيري: با استفاده از نتايج اين مطالعه مي توان به اين نتيجه رسيد که نانولوله هاي کربني را مي توان به عنوان يک جاذب موثر براي حذف آرسنيک از محلول هاي آبي با حجم بالا مورد استفاده قرار داد

زمينه و هدف: کاربرد نظام مند روش هاي غربالگري به تشخيص به موقع و درمان سرطان پستان کمک مي کند، اين مطالعه تاثير آموزش بر باورهاي بهداشتي و عملکرد زنان را براي غربالگري سرطان پستان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي ارزيابي مي کند.
روش کار: اين مطالعه پژوهش کمي از نوع تجربي مي باشد. اين مطالعه بر روي 144 زن (72 نفرآزمايش، 72 نفر شاهد) در محدوده سني 20 تا 62 سال در درمانگاه شهيد بهتاش منطقه لويزان تهران صورت گرفت. ابزار جمع آوري داده ها پرسشنامه خود ايفائي بود که بر اساس سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي طراحي شد. مداخله آموزشي بر اساس اجزاي مدل اعتقاد بهداشتي و اهداف رفتاري مشخص در سه جلسه يک ساعته در گروه آزمايش انجام شد. باورهاي بهداشتي و عملکرد دو گروه آزمايش و شاهد قبل از مداخله آموزشي و چهار ماه بعد از مداخله آموزشي در گروه آزمايش، مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت.
يافته ها: نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد که مداخله آموزشي بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي اثر قابل ملاحظه اي بر افزايش آگاهي افراد گروه آزمايش در مقايسه با گروه شاهد داشت، به نحوي که ميانگين امتياز آگاهي افراد آزمايش از 11.17 قبل از مداخله آموزشي، به 21.81 بعد از مداخله آموزشي افزايش يافت. مداخله آموزشي باعث افزايش ميانگين امتياز کسب شده افراد از سازه هاي مدل شد، به نحوي که ميانگين امتياز حساسيت درک شده در گروه آزمايش از 2.26 به 3.58، شدت درک شده در گروه آزمايش از 1.93 به 6.24، منافع درک شده در گروه آزمايش از 5.81 به 7.5، موانع درک شده در گروه آزمايش از 4.57 به 13.79 و خود کارآمدي در گروه آزمايش از 2- به 2.53 افزايش يافت.
نتيجه گيري: نتايج مطالعه حاضر نشان مي دهد که انجام مداخلات آموزشي بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي مي تواند باورهاي بهداشتي جامعه را دگرگون ساخته و اثر قابل ملاحظه اي بر رفتارهاي غربالگري نظير غربالگري سرطان پستان داشته باشد

زمينه و هدف: کمردرد يکي از مشکلات اساسي در کارگران صنايع است. قسمت عمده اي از ضايعات ناشي از کار، ابتلاي سيستم اسکلتي- عضلاني است که حدود 60% از آن مربوط به کمردرد مي باشد. هدف از انجام اين مطالعه تعيين ميزان شيوع کمردرد و ارتباط آن با عوامل شغلي و شخصي در کارگران صنايع استان همدان مي باشد.
روش کار: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي، 400 نفر از کارگران صنايع به روش تصادفي و سيستماتيک انتخاب شدند و اطلاعات به وسيله پرسشنامه NORDIC و پرسشنامه بررسي سطح فعاليت فيزيکي (IPAQ) جمع آوري گرديد. از نرم افزار SPSS و روش هاي آمار توصيفي و آزمون مجذور کاي براي تحليل داده ها استفاده شد.
يافته ها: نتايج تحقيق نشان داد ميانگين سن کارگران 34.85±7.42 سال، ميانگين مدت اشتغال 5.76±6.12 سال و ميانگين ساعات کار در هفته 52.96±11.30 ساعت مي باشد. 69.2 درصد از افراد مورد بررسي داراي سطح فعاليت فيزيکي بالا، 19.2 درصد متوسط و 11.6 درصد پائين بوده اند. بررسي انجام شده ميزان شيوع کمردرد 57.1 درصد را نشان مي دهد. بين کمردرد کارگران با سابقه کار (P=0.000)، ساعت کاري در هفته (P=0.007) و سطح فعاليت فيزيکي (p=0.000) ارتباط معني داري به دست آمد.
نتيجه گيري: عليرغم کم بودن سابقه کار و جوان بودن نيروي کار ميزان شيوع کمردرد در آنها بالا مي باشد. لذا کاهش ساعت کاري در هفته، افزايش وقفه هاي استراحتي در بين کار، اجتناب از ارجاع کارهاي سنگين به کارگران و محدود کردن حمل دستي بار مي تواند سبب بهبود شرايط کار و کاهش ميزان شيوع کمردرد و پيشگيري از ابتلاء به کمردرد در محيط هاي کاري شود.

زمينه و هدف: فنل از جمله آلاينده هاي سمي در فاضلاب هاي صنعتي مي باشد که مي تواند بر روي تصفيه بيولوژيکي فاضلاب تاثير نامطلوب بگذارد. روش هاي معمول براي حذف اين فلز از فاضلاب اغلب گران قيمت هستند، بنابراين نياز به يک روش ارزان قيمت و در دسترس براي تصفيه پساب وجود دارد. هدف از تحقيق حاضر توسعه يک متد اقتصادي، سريع و در دسترس براي حذف آلاينده هاي آلي سمي از فاضلاب با استفاده از غشاء پوست تخم مرغ است.
روش کار: در اين مطالعه تاثير پارامترهاي گوناگون همچون pH، زمان تماس، دما، مقدار غشاء و غلظت اوليه فنل بررسي شد. سپس مدل مرکب مرکزي (CCD) جهت ارزيابي تاثير اين متغيرها به کار گرفته شد. همچنين مشخصات شيميايي و فيزيکي غشاء با استفاده از آناليز SEM و XRF بررسي گرديد.
يافته ها: نتايج نشان داد که مقادير بهينه براي pH، مقدار غشاء، زمان تماس، دما و غلظت اوليه فنل به ترتيب 3.63، 3.78 گرم، 115.5 دقيقه، 20 درجه سانتيگراد و 5 ميلي گرم در ليتر به دست آمد. همچنين نتايج آناليز CCD نشان داد که pH و غلظت فنل پارامترهاي اساسي موثر در راندمان هستند.
نتيجه گيري: نتايج نشان داد که پوست تخم مرغ بعنوان يک ماده زائد به دست آمده از صنايع غذايي، مي تواند به عنوان يک جاذب موثر براي حذف فنل و ديگر آلاينده هاي آلي استفاده شود.