آیا مقام عصمت اختیاری است؟

حضرت آیت‌الله جوادی آملی به پرسشی درباره انحصار مقام عصمت پاسخ دادند.

متن پرسش مطرح شده وپاسخ این مرجع تقلید شیعیان بدین شرح است: آيا مقام عصمت منحصر در معصومين(عليهم السلام) است يا اينکه ديگران نيز مي توانند به اين مقام برسند؟

ملكهٴ‌ عصمت، نه ذاتي است و نه انحصاري؛ بلكه اختياري است و غير از پيامبران و پيشوايان دين (عليهم‌السلام) ديگران نيز مي‌توانند به اين ملكه دست يابند؛ زيرا راه رياضت و تلاش و مجاهدت‌هاي نفساني براي همگان باز است و دست‌آوردهاي آن، عام و براي عموم است: "...إن تتّقوا اللّه يجعل لكم فرقاناً..."[انفال 29].

با تهذيب نفس و رعايت تقوا و مواظبت بر اعضا و جوارح و خاطره‌هاي نفساني و شيطاني و با خوردن غذاي حلال و مراقبه و محاسبه و...، مي‌توان در علم و عمل، به اين ملكهٴ‌ شكوهمند رسيد و اراده‌اي پولادين كسب كرد.

گفتني است كه هر پيامبر و امامي معصوم است، ولي هر معصومي پيامبر و امام نيست؛ زيرا ملكهٴ‌ عصمت، در حدّ خود، چونان ساير كمالات وجودي، درجات دارد و مقول به تشكيك و شدّت و ضعف است؛ امّا آنچه انحصاري است، مقام نبوّت و رسالت و امامت است: "...اللّه أعلم حيث يجعل رسالته..."[انعام 124]. خداوند، سِمَت‌هاي كليدي و پست‌هاي حسّاس نمايندگي از طرف خود را به هر كس، حتي به هر معصوم فعلي نمي‌دهد.