1) دليل كم شدن ميل جوانان به مسجد رفتن و نماز جماعت چيست؟
دلایلی زیادی وجود داره؛ برخی مربوط به درون مسجد(عوامل درونی) و برخی هم مربوط به بیرون مسجد(عوامل بیرونی) هست.
عوامل درونی:
اولین کسی که به نظر من خیلی روی مسجدی شدن افراد(چه بزرگ و چه کوچک) تأثیر داره، امام جماعت مسجده. امام جماعتی که شُل و وِل باشه و نماز رو جوری بخونه که هییییچ نشاطی در آدم ایجاد نکنه، معلومه که نهایتش میشه بیدلی و بی حوصلگی اون فرد. چون براش تکراری و بی روح میشه. امام جماعت باید کاری کنه که همه ذوق و شوق اینو داشته باشن که میخوان نماز رو به نحو احسن بخونه با اذکار زیبا، با صدای نرم و گرم، با سوره های زیبای قرآن، با یه سرعت مناسب(نه اونقد کلماتو بیخودی بکشه و آدمو زجرکُش کنه و نه اینکه تند تند بخونه و نفهمه آدم چی خوند واسه خودش!). من توی تاپیکای دیگه هم این حرفا رو زدم. ولی بذارید بزنم دوستان. خالی از لطف نیست. بقیه هم که نشنیدن بشنون خوبه. من هنوز خودم خداییش کمتر کسی رو دیدم نماز رو جوری بخونه که ته به دلم باشه. و الله توی شهر ما امام جمعه(دکتر رضایی) بقدری زیبا نماز میخونن که آدم کِیف میکنه. با صدایی گرم، زیبا، دلپسند، جذاب، صوت و لحنی زیبا و از همه مهمتر واضح که تک تک کلمات رو میتونی از هم تشخیص بدی براحتی، اذکار مختلف(مثلاً در قنوت) و از همه جالبتر و مهمتر انتخاب سوره های گوناگون از جزء 30. امکان نداره مثلاً در نماز مغرب و عشاء سوره تکراری خونده بشه، دقیقاً 4 سوره مختلف و حتماً هم نماز امشب با فردا شب متفاوته. این خیلی عالیه. من که جا و کَس دیگه ای به این صورت -حدأقل توی شهر خودمون- سراغ ندارم به خدا. الآن اکثر مساجد عادت دارن به توحید و کوثر. درسته خوبن ولی برای تکراری نشدن نماز هم بَر به جایی نمیخوره از سوره های دیگه ای هم استفاده بشه!!!! سوره های قدر، تکاثر، قارعه، همزه، ماعون، زلزله و ... واقعاً نماز رو جذّاب میکنه. این از امام جماعت. ببخشید طولانی میشه!!!!
بذارید در این خصوص یه داستانی هم تعریف کنم: (کاش میشد اسم هم ببرم، ولی حیف، اسلام دستمو بسته!!!!)
یه روزی امام جماعت دائم یک محلی نبودن(مسافرت بودن)، یه نفر روحانی دیگه به جاشون اومده بود. اتفاقاً جوون هم بود. ولی خدا چشمتون روز بد نبینه. به قدری نماز رو مزخرف و با یه صدای بد و گرفته ای خوند که نماز تمام شد حالم داشت بهم میخورد. یعنی با خودم گفتم خدا نکنه جوونی پیدا شده باشه که امشب برای اولین بار قصد نماز جماعت کرده باشه و یا اصلاً خواسته نماز خوندن رو شروع کنه. اگه این وضعو ببینه خداییش حق داره که بره و دیگه پشت سرشم نگاه نکنه. فقط از خدا همینو خواستم. به قدری این آقا نماز رو بد خوند که هر چی بگم کم گفتم. انگار بنده خدا سرش رو داخل یه دَبّه ای، قابلمه ای، چیزی کرده بود. بابا مثل آدم بخون، اِ ....
تازه این یه نمونه بود، خیلی سراغ دارم...
حال از فاز امام جماعت بیایم بیرون و به بقیه عوامل درونی بپردازیم:
افرادی که خودشون رو مالک جای جای مسجد دارن و خودشون رو همه کاره میدونن! و معمولاً هم در صف اول جا دارن طفلکا!!!! اگه یه تازه وارد بیاد و صف اول بشینه، خدا میدونه که چه بلایی به سرش در نمیارن!!! تازه دیده شده که برای امام جماعت هم تعیین تکلیف میکنن که تند تند بخون و اینجوری بخون یا اونجوری بخون. چقد بعضیا کج فهمن، اه اه اه. اینها هم میتونن با بقیه آدما و بالأخص جوونا برخورد بدی داشته و چه بسا سبب فرار اون جوون بشن. با طرز حرف زدنشون، با گیر دادن و نظرات بیخود و پوچشون!
مورد بعد، نظم و سکوت داخل مسجده. مسجدی که آدم نفهمه امام چی میخونه از بس سر و صدا توش هست، میتونه آدما رو از اونجا بِدَوونه!
سیستم صوت درست و حسابی هم خیلی مؤثره. الته توی ایران تنها چیزی که درست نخواهد شد، همین سیستم صوته. اصلاً جایی رو سراغ ندارم که مثل آدم کار کنه. اگه یه هفته کار کنه، باز دو روز خرابه!!!! همین سیستم صوت عالی و با کیفیت(نه کم و نه زیاد) میتونه توی جذب نماز(به خصوص نماز مغرب و عشا) تأثیر زیادی داشته باشه. هم توی تمرکز و آرامش افراد تأثیر بسیار مثبت داره و هم اگر فردی اشتباهی توی قرائتش بود به این طریق میتونه اصلاح کنه و بعد بره از امام بپرسه و اشتباهش رفع بشه. خب همین اصلاح قرائت هم یکی از برکات یک مسجد خوب هست به هر حال.
فضای داخل مسجد و معنوی بودن اون هم خیلی خیلی تأثیر داره. البته الآن مساجد دارن به سمت اعیانی-اشرافی شدن پیش میرن متأسفانه. در حالیکه بهتره ساده و تمیز و پر از معنویت باشه.
چیزای دیگه ای هم به نظرم مؤثره، اما جزئیه و زیاد مهم نیس ولی اگه باشه خیلی خوبه. مثل: وجود فرشهای سجاده ای(جهت نظم کامل در صفوف و موجی نبودن صفوف!)، وضوخانه و دستشویی تمیز و مرتب، وجود کمدهایی برای قرار دادن کفش در ورودی مساجد و ...
عوامل بیرونی:
به طور خلاصه میگم: دوستان بیخیال، فعالیتهای شخصی و شلوغ بودن سرشون، سرگرم شدن به برنامه هایی مثل وایبر، لاین و ...(کلاً خود گوشی همراه) که صبح تا شب جوونا ور درگیر کرده(البته بعضاً)، خانواده های بیخیالی که اصلاً کار به نماز و درس بچه ها ندارن و نظارتشون روی بچه ها دقیق نیست.