مقالات بهداشت و توسعه

مقدمه: شناسايي عوامل موثر بر حفظ سلامت پرسنل بهداشت و درمان در ارتقاي اثربخشي سازمان و حتي پيامدهاي سازماني نقش بارزي ايفا مي کند. اين مطالعه براي تعيين آگاهي، نگرش و عملکرد پرستاران در رابطه با اصول احتياط همه جانبه انجام شد.
روش ها: اين مطالعه از نوع مقطعي بود و از پرسش نامه براي جمع آوري داده ها استفاده شد. جامعه اين پژوهش همه پرستاران بيمارستان هاي شهر زابل بود. روايي و پايايي پرسش نامه در يک مطالعه پايلوت تاييد شد. امتياز آگاهي، نگرش و عملکرد در گروه هاي خوب، متوسط و ضعيف طبقه بندي شد. داده ها با استفاده از آمار توصيفي و آزمون هاي t-test،c2   Exact fisher وبا نرم افزار SPSS نسخه 13 تجزيه و تحليل شد.
نتايج: نتايج پژوهش نشان داد که ميزان آگاهي 39.1 درصد پرستاران مورد پژوهش متوسط و 60.9 درصد خوب بود. نگرش 10.4 درصد پرستاران متوسط و 89.6 درصد نگرش خوبي نسبت به اصول احتياط همه جانبه داشتند. در مورد عملكرد 13.9 پرستاران عملکرد ضعيف، 68.7 درصد عملکرد متوسط و فقط 17.4 درصد از پرستاران عملکرد مطلوب داشتند. ارتباط معني داري بين سن، جنس و سابقه کاري با ميزان نگرش، آگاهي و عملکرد در رابطه با اصول احتياط همه جانبه يافت نگرديد، اما ارتباط معني داري بين ميزان عملکرد و بيمارستان هاي محل خدمت وجود داشت.
بحث و نتيجه گيري: با وجود آگاهي و نگرش خوب پرسنل در مورد اصول احتياط همه جانبه، وضعيت عملکرد آن ها ضعيف بود. بنابراين ضرورت توجه جدي مسوولان در برگزاري کلاس هاي ضمن خدمت و دوره هاي بازآموزي احساس مي شود.

مقدمه: عفونت هاي انگلي روده اي از جمله بيماري هاي منتقله از طريق غذا هستند که به ويژه در کشورهاي در حال توسعه به عنوان يک مشکل بهداشتي مطرح مي باشند. بعضي از مشاغل در تسهيل انتقال اين عوامل بيماري زا و گسترش بيماري هاي مرتبط با آن ها در سطح جامعه سهم بسزايي دارند. هدف از اين مطالعه بررسي شيوع آلودگي هاي انگلي روده اي در عرضه کنندگان مواد غذايي در شهر کرمان بود.
روش ها: مطالعه حاضر از نوع مقطعي و با استفاده از داده هاي موجود بود. داده هاي ثبت شده مربوط به کليه عرضه کنندگان مواد غذايي مراجعه کننده به آزمايشگاه مرجع در شهرستان کرمان شامل مشخصات دموگرافيک و نتايج آزمايش مدفوع مورد بررسي قرار گرفت. از آزمون ²c جهت تحليل استفاده گرديد.
نتا يج: از 7748 نفر مورد مطالعه، 1.2 درصد (دامنه اطمينان 95 درصد، 1.198-1.202) آلودگي انگلي داشتند. تنها انگل جدا شده ژيارديا لامبليا بود. بيشترين فراواني آلودگي در شاغلين سوپرمارکت ها (2.1 درصد) بود. از لحاظ آماري بين نوع کسب و ميزان آلودگي به انگل هاي روده اي اختلاف معني دار وجود داشت. از نظر جنسيت و مکان کسب بين افراد با آلودگي انگلي و افراد فاقد آلودگي تفاوت معني داري مشاهده نشد.
بحث و نتيجه گيري: در سال هاي گذشته آلودگي انگلي در بين افراد شاغل در مناطق مختلف کشور وفور بالايي داشت، اما در حال حاضر اقدامات انجام شده باعث کاهش فراواني اين آلودگي ها شده است. با اين وصف مسوولين امر بايد در زمينه تثبيت و ارتقاي برنامه هاي اجرا شده، برنامه ريزي لازم را انجام دهند

مقدمه: سطح تمکين پايين بيماران مبتلا به ديابت يکي از بزرگ ترين چالش هاي موفقيت در درمان آن ها است. هدف اين مطالعه بررسي سطح تمکين از دستورات دارويي پزشک و عوامل موثر بر آن در بيماران مبتلا به ديابت مراجعه کننده به کلينيک غدد بيمارستان افضلي پور کرمان بود.
روش ها: در يك مطالعه مقطعي، 354 بيمار از 3000 بيمار مراجعه كننده به کلينيک غدد که داراي پرونده بودند، به طور تصادفي در سال 1389 انتخاب شدند. اطلاعات شامل مشخصات دموگرافيك بيماران، متغيرهاي وابسته به بيماري و درمان ديابت جمع آوري شد. همچنين آزمايش قند خون ناشتا و HbA1c براي بيماران انجام شد.
نتايج: 74.6 درصد بيماران تمکين خوب (بالاي 90 درصد) از رژيم دارويي داشتند. پيروي از درمان در افراد با تحصيلات بالاتر و افرادي که با فاصله زماني بيشتر از 3 ماه به پزشک مراجعه مي کردند، به طور معني داري بهتر از سايرين بود (P<0.05). ميانگين قند خون ناشتا و HbA1c به ترتيب در گروه با تمکين خوب 54.2±14. و 1.3±7.4 و در گروه با تمکين بد 172.8±72.2 و 1.7±8.1 به دست آمد که اختلاف هر دو معني دار بودند.
بحث و نتيجه گيري: اين مطالعه نشان مي دهد که بيماران با سطح تحصيلات بالاتر تمکين بيشتري دارند. از اين رو، بيماران با سطح تحصيلات پايين از اين نظر بيشتر در معرض خطر هستند و قند خونشان به خوبي افراد با سطح تحصيلات بالاتر کنترل نمي شود و نياز به حمايت و پايش بيشتري دارند. همچنين لازم است مطالعات بيشتري در زمينه ديگر علل مرتبط با سطح تمکين از دستورات دارويي در بيماران مبتلا به ديابت انجام گردد

مقدمه: در نظام سلامت، ارزيابي سياست و تعيين چالش هاي آن براي بهبود و اجراي اصلاحات ضروري است. سياست پزشک خانواده و بيمه روستايي به عنوان دومين اصلاح بزرگ نظام سلامت بعد از مراقبت هاي بهداشتي اوليه از سال 1384 در مناطق روستايي و شهرهاي کمتر از 20000 نفر جمعيت اجرا مي گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسي كيفي چالش هاي اجراي سياست پزشک خانواده و بيمه روستايي در استان کرمان انجام پذيرفت.
روش ها: مطالعه کيفي حاضر در سال 1389با استفاده از بحث گروهي متمركز نيمه ساختارمند و مرور اسنادي انجام پذيرفت. تعداد 10 نفر از مجريان سياست در دانشگاه علوم پزشکي، بيمه خدمات درماني و پزشکان خانواده استان به روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شدند. داده هاي حاصل از مصاحبه گروهي متمركز و مرور اسنادي به روش تحليل محتوا تحليل گرديد.
نتايج: چالش هاي اين سياست به هفت مقوله اصلي شامل مکانيزم هاي انگيزشي نامناسب، ضعف در اثربخشي آموزشي، ضعف در جامعيت دستورالعمل هاي اجرايي، ضعف در كفايت سرانه و تخصيص آن، كارآمدي پايين نظام مديريت اطلاعات سلامت، نقص در زنجيره ارجاع و بسترسازي فرهنگي ناكافي تقسيم گرديد.
بحث و نتيجه گيري: موفقيت هر سياست، مستلزم ارزيابي دوره اي چالش هاي اجرايي آن است و اين فرصت مناسبي را براي ارتقاي كاركرد سياست در راستاي اهداف از پيش تعيين شده، فراهم مي آورد. همچنين با توجه به گسترش اين سياست براي مناطق شهري با جمعيت بزرگ، توجه بيشتر به برطرف نمودن موانع و محدوديت ها از سوي مسوولين ملي و محلي ضروري است.

مقدمه: عمل سزارين به خروج جنين، جفت و غشاها از طريق برش ديواره شکم و رحم اطلاق مي شود. ميزان سزارين در دنيا 30-10 درصد و در ايران 65-50 درصد مي باشد. مطالعه حاضر به منظور شناسايي عوامل موثر بر انجام سزارين در شهرستان بم انجام شده بود.
روش ها: پژوهش حاضر به روش مقطعي بر روي 200 نفر از زنان مراجعه کننده به کلينيک زنان و بارداري زايشگاه مهديه شهرستان بم در فاصله آبان ماه سال هاي 90-1389 انجام شد. اطلاعات مورد نياز از طريق مصاحبه توسط ماماي آموزش ديده و پرونده هاي بهداشتي زنان مراجعه کننده استخراج شد. سپس داده ها وارد نرم افزار SPSS نسخه 15 شد و با استفاده از آزمون هاي Independent-t،Chi-square   Logistic regression وتحليل گرديد.
نتايج: 59 درصد زايمان ها به روش سزارين انجام شده بود. سابقه سزارين، ديابت بارداري، تحصيلات پدر و مادر نوزاد، آزمون بدون استرس غير فعال، عدم تناسب سر با لگن، توده بدني بالاي مادر و ترس از زايمان طبيعي، با انجام زايمان سزارين رابطه معني داري نشان دادند (P<0.05).
بحث و نتيجه گيري: هر چند سزارين در بسياري موارد نجات دهنده جان مادر و جنين است؛ اما علاوه بر انديکاسيون هاي طبي، تحصيلات بالاتر والدين و ترس مادران از درد زايمان طبيعي نيز عوامل مهمي در افزايش آمار سزارين نسبت به زايمان طبيعي هستند. لازم است در مورد علل بالا بودن انجام سزارين در ايران مطالعات بيشتري صورت گيرد.

مقدمه: سرطان پستان يکي از شايع ترين سرطان هاي قابل پيش گيري در زنان است. روش خودآزمايي پستان يکي از روش هاي پيش گيري از مرگ و مير، تشخيص زودرس و درمان آن مي باشد. بدين منظور مطالعه حاضر جهت بررسي ميزان آگاهي و نگرش دانشجويان دانشگاه الزهرا (س) درباره خودآزمايي پستان صورت گرفت.
روش ها: مطالعه مقطعي- تحليلي حاضر با روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده، بر روي 135 دانشجوي دختر 18 تا 26 ساله دانشگاه الزهرا (س) انجام گرفت. ابزار گردآوري اطلاعات، فرم هاي پرسش نامه با روايي و پايايي تاييد شده بود. جهت آناليز داده ها از آمار توصيفي و آزمون آماري c² استفاده شد.
نتايج: ميزان آگاهي اکثريت دانشجويان (45.9 درصد) نسبت به روش خودآزمايي پستان متوسط بود. دانشجويان متاهل به طور معني داري آگاهي بيش تري داشتند (P=0.007). اکثر دانشجويان (68.1 درصد) و به خصوص دانشجويان مسن تر، متاهل و دانشجويان با سابقه خانوادگي مثبت، نگرش مثبت بيش تري داشتند. رايج ترين روش کسب اطلاعات براي دانشجويان وسايل ارتباط جمعي بود. دانشجوياني که اطلاعات را از کتاب هاي دانشگاهي مي گرفتند، به طور معني داري آگاهي بيش تري از ديگران داشتند (P<0.001) و دانشجوياني که از وسايل ارتباط جمعي اطلاعات مي گرفتند، نگرش مثبت تري داشتند (P<0.05). دانشجويان با آگاهي بيش تر، نگرش بالاتري هم داشتند (P<0.001).
بحث و نتيجه گيري: آگاهي و نگرش در مورد خودآزمايي پستان حتي در بين دانشجويان کافي نيست و به احتمال زياد در بين جمعيت عمومي زنان از اين ميزان هم کمتر است. برنامه ريزي هاي مناسب بايد حتي در محيط هاي آموزش عالي در مورد خودآزمايي پستان صورت گيرد

مقدمه: در حال حاضر بيماري هاي اسكلتي- عضلاني جزء شايع ترين بيماري هاي شغلي و يكي از علل شايع غيبت از كار محسوب مي شود كه خود مي تواند سبب كاهش بهره وري گردد. يکي از اصلي ترين علل اختلالات اسکلتي- عضلاني را مي توان وضعيت و شرايط نامطلوب کاري نام برد. هدف از مطالعه حاضر، برآورد شيوع علايم اختلالات اسکلتي- عضلاني در کارگران شاغل در صنعت لبنيات بود.
روش ها: پژوهش مقطعي- تحليلي حاضر بر روي 50 نفر از کارگران شاغل يکي از کارخانه هاي لبنيات نيشابور در سال 1390 انجام شد. از پرسش نامه Nordic جهت برآورد شيوع اختلالات اسکلتي- عضلاني استفاده گرديد و اطلاعات به وسيله نرم افزار SPSS₁₈ مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت.
نتايج: ميانگين سني افراد مورد مطالعه، 29.5 سال با ميانگين سابقه کار 4.3 سال بود. 76 درصد افراد علايم اختلالات اسکلتي- عضلاني را حداقل در يکي از اندام هاي خود داشتند و شيوع اختلالات اسکلتي- عضلاني در 12 ماه گذشته در نواحي زانو (28 درصد)، کمر (26 درصد) و پاها (24 درصد) بيشتر از ساير نواحي بود. متغيرهاي سن و سابقه کار بيشترين تاثير را در بروز اختلالات اسکلتي- عضلاني داشتند.
بحث و نتيجه گيري: جهت بهبود شرايط کار و کاهش عوامل خطر اختلالات اسکلتي- عضلاني اجراي برنامه مداخله اي ارگونوميک از قبيل آموزش و استفاده کارکنان از وسايل کمکي از قبيل ليفتراک، نوار نقاله و همچنين بهسازي محيط کاري از طريق کنترل هاي مهندسي جهت حذف وضعيت هاي نامناسب ارگونوميکي توصيه مي شود.

مقدمه: عفونت هپاتيت B يك مشكل مهم بهداشتي در سراسر دنيا است. بر اساس نتايج مطالعات موجود، ميزان موارد HBsAg مثبت در مناطق مختلف ايران متفاوت مي باشد و پراكندگي يكساني ندارد. اين رقم از 1.7 درصد در استان فارس تا 5 درصد در استان سيستان و بلوچستان متغير مي باشد. بنابراين مطالعه حاضر به منظور بررسي موارد HBsAg مثبت گزارش شده به معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي مازندران در سال 1387 صورت گرفت.
روش ها: در مطالعه حاضر از داده هاي موجود استفاده شده و اطلاعات در يک فرم استاندارد که مشتمل بر متغيرهايي چون سن، جنس، وضعيت تاهل، محل سکونت، شغل، سابقه واکسيناسيون، علايم باليني و تاريخچه عوامل خطر بود، وارد شد. داده ها در نرم افزار آماري SPSS₁₆ مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
نتايج: از 577 مورد گزارش شده، 57.9 درصد مرد بودند و ميانگين سن كل افراد تحت بررسي 15.6±37.9 سال بود. 75.4 درصد از مبتلايان در شهر و بقيه در روستا سكونت داشتند. 79.9 درصد از مبتلايان متاهل بودند. شغل اکثر زنان (68.8 درصد) خانه دار و اکثر مردان (59.8 درصد) شغل آزاد داشتند. 99.1 درصد از مبتلايان سابقه واکسيناسيون نداشتند.
بحث و نتيجه گيري: شيوع موارد HBsAg مثبت بر حسب متغيرهاي سن، جنس، تاهل، منطقه سکونت، شغل و سابقه واکسيناسيون با اکثر پژوهش ها به ويژه دو مطالعه مروري جامع بررسي شده همخوان بود