مبحث 95 طرح صالحین: «چرا غیبت می کنیم؟»

همانطور که قبلا در صحبتها امده بسیاری از گناهان زمینه ساز گناهان دیگر است که در ادامه گناهانی که زمینه ساز غیبت میشوند را با هم میخوانیم .
تجسس
خداوند متعال در قرآن کریم روحیه تجسس در زندگی دیگران را مایه کشیده شدن به غیبت می‌داند، در سوره حجرات آیه 12 می‌خوانیم:« اى کسانى که ایمان آورده اید، از گمان‌هاى بد درباره دیگران ـ که بسیار هم هست ـ بپرهیزید و به آنها ترتیب اثر ندهید، چرا که پاره‌اى از گمان‌ها گناه است، و درصدد کشف عیوب مردم برنیایید، و یکدیگر را غیبت نکنید که غیبت مؤمن بسان این است که کسى گوشت مرده برادر خود را بخورد؛ آیا یکى از شما دوست دارد گوشت برادرش را که مرده است بخورد ؟ شما قطعاً از این کار کراهت دارید؛ پس غیبت را نیز ناخوشایند بدانید و از خدا بترسید و به درگاه او از این گناهان توبه کنید که خداوند بسیار توبه پذیر و مهربان است».
ثروت اندوزى
همچنین در آیات ابتدایی سوره «الهمزه»، ثروت‌اندوزی را سبب عیب‌جویی و غیبت از دیگران دانسته است«واى بر هر عیبجوى غیبت کننده اى، که مالى فراهم آورده و آن را پى در پى شمرده است».
سوءظنّ و بدگمانی به دیگران
خداوند متعال در سوره حجرات همچنین بدگمانی به دیگران را سبب کشیده شدن آدمی به غیبت دیگران دانسته است:« اى کسانى که ایمان آورده اید، از گمان هاى بد درباره دیگران ـ که بسیار هم هست ـ بپرهیزید و به آنها ترتیب اثر ندهید، چرا که پاره اى از گمان ها گناه است، و درصدد کشف عیوب مردم برنیایید، و یکدیگر را غیبت نکنید».
خود کم‌بینی
حضرت علی(ع) ناتوانی و خود کم‌بینی را از زمینه‌های انجام غیبت می‌داند و می‌فرماید:« غیبت کردن، کار شخص ناتوان است».
آثار غیبت
آثار و آفات غیبت و بدگویی کردن از دیگران نه تنها جنبه‌های فردی و اجتماعی را در بر می‌گیرد، محدود به دنیا نیست و آثار و تبعات اخروی نیز دارد.
آثار فردی
امام صادق(ع) می‌فرماید: «غیبت نکُن، که از تو غیبت مى‏شود و براى برادرت چاه مکَن که خود در آن مى‏افتى؛ زیرا با هر دست بدهى، با همان دست پس مى‏گیرى».(
بر اساس این حدیث شریف کسی که غیبت دیگران می کند خود را در معرض غیبت قرار می‌دهد.
امام صادق(ع) می‌فرماید:« مـردى بـه على بن حسین(ع) عرض کرد: فلانى به شما نسبت مى‏دهد که گمراه و بدعت‌گذار هستى. على بن الحسین به او فرمود: حقّ همنشینى با آن مرد را پاس نداشتى ؛ زیرا سخن او را به ما منتقل کردى. حقّ مرا نیز به جا نیاوردى زیرا از برادرم چیزى به من رساندى که من آن را نمى‏دانستم! ... از غیبت بپرهیز، که آن خورش سگهاى دوزخ است و بدان کسى که از مردم زیاد عیبگویى کند، این عیبگویى زیاد بر این نکته گواهى دهد که او این عیبها را به همان اندازه‏اى که در خودش هست، مى‏جوید (عیبگویى او از مردم نشان مى‏دهد که آن عیبها در خود او نیز هست).
حضرت علی(ع) نیز می‌فرماید«آنچه که براى خود دوست می‎داری، برای دیگران هم دوست بدار و آنچه براى خود نمى‏پسندى، براى دیگران هم مپسند».
آثار اجتماعی و دنیایی
غیبت مؤمنان از یکدیگر، عامل گسستن اخوّت ایمانى آنان است و سبب هتک حرمت و آبروی آنان می‌شود، خداوند متعال در قرآن کریم به این معنا اشاره کرده و فرموده است« خداوند دوست ندارد که آشکارا از کسى بدگویى شود».
ایجاد روحیه بدبینی، گسسته شدن اعتماد میان همکاران در یک محیط کاری یا از بین رفتن حس اعتماد در بین افراد یک جامعه از آثار اجتماعی غیبت و بدگویی از دیگران است.
بی‌آبرو شدن، قتل، نزاع، از بین رفتن وحدت ملی، از بین رفتن قبح گناه، تجسس در زندگی دیگران و نا امنی از آثار و آفات گناه غیبت در جامعه است، در حقیقت می‌توان گفت:«غیبت کلید انجام گناهان دیگر است»