با عرض سلام و ادب خدمت شما دوستان عزیز؛

فرا رسیدن نوروز باستانی و بهار 94 را به شما و خانواده ارجمندتان تبریک و تهنیت عرض می‌کنیم. خداوند متعال را شاکریم که بار دیگر این فرصت را فراهم کرد تا در جمع شما دوستان گرامی به فعالیت خود ادامه دهیم.

در اولین هفته از سال 1394، قرار است به موضوع مصافحه(یا دست دادن) که یکی از آداب عید نوروز نیز می‌باشد، بپردازیم.

امام باقر‌(علیه السلام):

هر گاه دو مؤمن همدیگر را ملاقات کنند و دست در دست یکدیگر بنهند، خداوند با آن کسی که محبّت بیشتری به دوست خود دارد، دست می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین اعضای بدن که می‌تواند پیام‌های زیادی را منتقل کند، همین دست‌های ما می‌باشد و به راستی که دست انسان یک وسیله بسیار پیچیده و نیرومند است و طبق بررسی‌های به عمل آمده در مدّت عمر ما، انگشتان دست ما به طور متوسط 25 میلیون مرتبه باز و بسته می‌شود.

دست انسان می‌تواند طیف وسیعی از پیام‌های ارتباطی را منتقل کند و جالب است بدانید «کانت» که یکی از فیلسوفان مشهور جهان است، دست انسان را قسمت قابل رؤیت مغز نامیده است و همین طور دکتر «برونوسکی» دست را لبه برنده مغز می‌داند و به این جهت است که دست می‌تواند بازتاب دقیقی از افکار و احساسات ما را به طور ناخودآگاه به دیگران منتقل کند.

دست دادن، شکلِ تکامل یافته‌ای از ارتباطات غیر کلامی است که طی سالیان سال به نمادی جهانی برای ارتباطِ بین انسان‌ها تبدیل شده است.

در زمان‌های دور، بالا نگه داشتن دو دست، دلالت بر همراه نداشتن سلاح بوده است که بعدها به پیام‌رسان درود و سلام تبدیل شده است.

تمایل به دست دادن، نشانه‌ای از خوش آمد گویی و پذیرایی می‌باشد و به بهترین نحو محبّت و صمیمیّت را به طرف مقابل منتقل می‌کند. برای همین است که در دستورات اسلام این قدر به دست دادن تأکید شده است، چون وقتی ما فردی را دوست داریم و به او علاقه داریم، اگر بخواهیم این دوستی و محبّت را در قالب کلام منتقل کنیم، نیاز به وقت زیادی داریم، امّا همین دستِ ما می‌تواند در مدّت کمی، دریایی از احساس و محبّت را به دیگری منتقل کند. البتّه همین دست ما می‌تواند بی تفاوتی ما را نیز به مخاطب منتقل کند. اگر تو با فردی دست بدهی و صدها بار با زبان بگویی که او را دوست داری، ولی دست دادن تو بی‌رمق و خالی از احساس باشد، مغز طرف مقابل، پیام دست تو را قبول می‌کند. زیرا هرگاه بین پیام زبان ما و پیام دست ما اختلاف باشد، مغز پیام دست را قبول می‌کند، آری، دست هرگز در انتقال پیام نمی‌تواند دروغ بگوید!

و این نکته مهمّی است که باید همواره یک هماهنگی کامل بین احساسی که شما با دست دادن، به دیگران منتقل می‌کنید و بین تصویری که می‌خواهید در ذهن مخاطب ایجاد کنید وجود داشته باشد.

در ایّام عید نوروز، در کنار آداب و رسوم مختلف آن، فرصتی برای دید و بازدید و انجام فریضه‌ی صله رحم می‌باشد. همچنین مصاحفه و دست دادن از آداب دیگر عید است و در روایات آمده تا دستان مؤمنین در دست یکدیگر است، همچون برگِ پاییز، گناهانشان می‌ریزد. بنابراین، یکی از راه‌های مهم برای آمرزش گناهان، مصافحه است. مصافحه همان دست دادن به هنگام دیدار و ملاقات برادر مسلمان است که اثرات بسیار زیادی در سلامتی روح و جسم انسان دارد و علاوه بر همه این‌ها باعث ریزش گناهان انسان می‌گردد.

لذا در این هفته قصد داریم پیرامون موضوع فوق به بحث و گفتگو بپردازیم. شما دوستان عزیز می‌توانید مطالب خود را ضمن رعایت تذکّرات، در این تاپیک مطرح نموده و همچنین در صورت تمایل می‌توانید به سؤالات زیر پاسخ دهید:

1- طبق حدیث فوق از امام باقر(علیه السلام)، منظور از "دست دادن خدا" چیست؟

2- آیا دست‌دادن نشانه‌ی تفاهم است؟ چرا؟

3- حدیثی در رابطه با «مصاحفه‌ی ملائکه با یکدیگر» ذکر فرمایید.

4- نظر شما در مورد «مصافحه با دیگران بعد از اتمام نمازهای واجب» چیست؟ کدامیک بعد از اتمام نمازهای واجب در شرع مقدّس سفارش شده‌؟ خواندن تعقیبات یا مصافحه با دیگران؟ چرا؟

5- به نظر شما، دلیل اِکراه برخی افراد از مصافحه با دیگران چیست؟

******************************************************************

از همراهی و همکاری شما عزیزان سپاسگزاریم.

اگر چه یادمان می‌رود که عشق تنها دلیل زندگی است، اما خدا را شکر که نوروز هر سال این فکر را به یادمان می‌آورد.

پس نوروزتان مبارک...

امامان معصوم(علیهم السلام) در سخنان متعدد همین دست دادن با مومن را یکی از مهم ترین راه های بخشش گناهان معرفی کرده اند. آیا در فصل پاییز که برگ درختان زرد می شود به یک باغ رفته ای؟ تا ببینی وقتی نسیمی می وزد چگونه برگ درختان را روی زمین می ریزد.

امام باقر (علیه السلام) می فرماید: وقتی که دو مومن با هم دست می دهند گناهان آنان می ریزد همان طور که برگ درختان می ریزد.

امام باقر (علیه السلام) در حدیثی می فرماید: هر گاه دو مومن همدیگر را ملاقات کنند و دست در دست یکدیگر بنهند خداوند با آن کسی که محبت بیشتری به دوست خود دارد دست می دهد

در احادیث دیگر ریزش گناهان را در هنگام دست دادن به ریزش برگ درختان هنگام وزش طوفان سنگین در فصل سرما تشبیه نموده است.

این ریزش گناهان تا پایان ملاقات مومن ادامه دارد یعنی شما وقتی به دیدن برادر مومن خود می روید و با او دست می دهید تا هر زمان که ملاقات شما طول بکشد ریزش گناهان ادامه دارد.

مجلس گناه و غیبت مردم نشود. روح از تیرگی گناهان پاک شد و گویی که آن زنجیر هایی که از گناهان به پای ما بسته شده بود بازگردیده اند و برای همین است که روح ما می تواند ازادانه پرواز کند.

در حدیثی از امام باقر (علیه السلام) آمده است که وقتی مومن دست در دست دوست مومن خدود می دهد خداوند خطاب به گناهان آنان می کند می گوید ای گنهان بریزید پس از آن گناهان شروع به ریزش می کنند.

چقدر زیبا بود اگر ما عادت داشتیم وقتی با دوستان رو به رو شدیم با آنان دست بدهیم. آیا می دانید که این کار چقدر در سلامت روانی افراد تاثیر می گذارد.

دکتر سیدنی سیمون می گوید: گرسنگی شدید در اعماق وجود ما نهفته است که هیچ غذایی قادر نیست این گرسنگی را رفع کند، این گرسنگی همان نیاز به نوازش و احساس است و به بیان دیگر گرسنگی پوست بدن. دکتر گزی اسمایلی می گوید: پوست بزرگ ترین عضو بدن است و از دورن نیاز دارد که لمس شود.

این نیاز به لمس شدن در وجود همه انسان ها تا پایان عمرو وجود دارد و اگر این نیاز ارضا نشود. انسان نمی تواند شخصیت سالمی داشته باشد.

یکی از راه های مهم برای امرزش گناهان، مصافحه است. مصافحه همان دست دادن به هنگام دیدار و ملاقات برادر مسلمان است که اثرات بسیار زیادی در سلامتی روح و جسم انسان دارد. و علاوه بر همه این ها باعث ریزش گناهان انسان می گردد

لذا اسلام این قدر به دست دادن تاکید می کند و ثواب آن را مانند جهاد در راه خدا می داند و هموراه می کوشد تا مسلمانان تا جایی که می توانند با یکدیگر دست بدهند.

خداوند دستی مانند دست ما ندارد بلکه مراد از دست همان رحمت و مهربانی خداست که می آید و تمام وجود تو را در بر می گیرد. اگر می خواهی رحمت و مهربانی خدا را به سمت خود طلب کنی باید با همه مهربان باشی و از روی صدق و صفا با همه رفتار کنی. تلاش کنی در مسابقه محبت پیشقدم شوی. دست در دست آنان قرار دهی تا خدا دست محبت خود را در دست تو قرار دهد.

اگر کسی بتواند دست در دست خدا بگذارد به انتهای دریای رحمت الهی وصل بشود چقدر برکت و فیض به تمام وجود او سرازیر می گردد.

امام باقر(علیه السلام) در حدیثی می فرماید: هر گاه دو مومن همدیگر را ملاقات کنند و دست در دست یکدیگر بنهند خداوند با آن کسی که محبت بیشتری به دوست خود دارد دست می دهد.

رسول خدا(ص) فرمود: «چون یکی از شما برادر مؤمنش را ملاقات کند باید به او سلام  کند و دست بدهد؛ زیرا خدای عزوجل فرشتگان را بدین عمل گرامی داشته است پس شما هم کار ملائکه را انجام دهید».

در مراسم دیپلماتیک و یا ایجاد تفاهم نامه ها بین کشور های مختلف ؛ بعد از امضاء مسئولان  ، معمولا  طرفین معاهده در مقابل دوربین های خبرنگاران دستان خود را روی  دست هم می گذارند که این نشان از رضایت طرفین و تداوم همکاری تلقی می گردد و شاهدی است بر اجرای بندهای تفاهم نامه  و حسن اجرای مرابطات .

اقدام به دست دادن یا گفتن تقبل الله و … بعد از نماز قبل از خواندن تعقیبات نماز، کاری عبث و چه بسا موجب تضییع تعقیبات ونقصان در نماز باشد ، چرا که همانطور که مستحضرید علمای بزرگوار شیعه می فرمایند : تعقیباتی متمّم و مکمّل نماز هست و آن آثار بزرگ را دارد که فوراً بعد از سلام نماز ، بدون روی برگرداندن از قبله و یا صحبت با دیگران گفته می شود .

بنام خدا

حدیثی از امام صادق (ع) در مورد مصافحه:

در حديث صحيح از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه از تمامى تحيّت و سلام كسي كه در حضر باشد مصافحه كردن است و تمامى سلام كردن كسي كه از سفر آمده باشد دست در گردن يكديگر كردن است .

(حليه المتّقين - علاّمه محمّد باقر مجلسی رحمه الله)

بنام خدا

دو حدیث دیگر در مورد مصافحه از امام صادق (ع) :

از حضرت صادق عليه السّلام فرمود كه حضرت رسول صلّى اللّه عليه وآله وسلّم هرگز با كسى مصافحه نكردند كه دست را از دست او بكشند تا آن كه آن شخص دست را مى كشيد.
در حديث ديگر فرمود كه با يكديگر مصافحه كنيد كه كينه ها را از سينه مى برد و فرمود كه مصافحه كردن با مؤمن به تر است از مصافحه كردن با ملائكه .

(حليه المتّقين - علاّمه محمّد باقر مجلسی رحمه الله.)

بنام خدا

مُصَافَحَة: دست به هم دادن و رساندن کف دست ها به هم.

ابى عبیده گفت من با حضرت باقر (ع) هم مرکب بودیم من اول سوار می شدم بعد ایشان سوار می شدند، همین که سوار می شد و قرار می گرفتیم سلام می کرد و شروع به احوال پرسی و مصافحه می کرد، مثل دو نفر که مدتى یک دیگر را ندیده‏اند. موقع پایین شدن اول ایشان پایین مى‏آمد وقتى من هم پایین می آمدم باز سلام می کرد و احوال می پرسید، مثل کسى که مدتى است دوستش را ندیده عرض کردم آقا شما کارى می کنید که کسى قبلا نکرده یک بار هم زیاد است. فرمود نمی دانى چه قدر مصافحه (دست دادن) ثواب دارد. مؤمنین وقتى یک دیگر را مى‏بینند و دست در دست یک دیگر می گذارند پیوسته گناهان آنها میریزد چون برگ درخت. خداوند آنها را مورد توجه خویش قرار می دهد تا از یک دیگر جدا شوند. (1)

از پیامبر اسلام (ص) روایت است که فرمود: هر گاه یک دیگر را ملاقات نمودید، سلام دهید و مصافحه نمایید و چون خواستید از هم جدا شوید، براى یک دیگر طلب مغفرت کنید. (2)

همچنین از امام باقر (ع) روایت شده است رسول خدا (ص) فرمود: "چون کسى از شما برادرش را ببیند، باید به او سلام گوید و باید با او مصافحه کند؛ زیرا که خداوند- عزّ و جلّ- فرشتگان را به آن گرامى داشت، پس عمل کرده فرشتگان را انجام دهید.(3)

پی نوشت ها:

(1)خسروى، موسى، زندگانى حضرت سجاد و امام محمد باقر (ع) ، ص 213، ناشر اسلامیه‏، تهران، چاپ دوم‏؛ ایمان و کفر- ترجمه الإیمان و الکفر بحار الانوار، ج ‏2، ص 309.

(2) شیخ حسن دیلمى، إرشاد القلوب إلى الصواب، ج ‏1، ص 392، ،ناشر شریف رضى‏.

(3) خرمشاهى، بهاء الدین و انصارى، مسعود، پیام پیامبر، ترجمه ‏فارسى، ص 427، ناشر منفرد، تهران، 1376 ش، چاپ اول.‏

منبع : پایگاه اسلام کوئیست

بنام خدا

آثار و برکات مصافحه

الف. آثار اخروی:

1. حضرت صادق (ع) فرمود: "مصافحه نمودن با مؤمن هزار حسنه دارد.(1)

2. از آن حضرت روایت است که مصافحه با مؤمن، هزار برابر پاداش نیک دارد.(2)

3. امام پنجم (ع) فرمود چون مؤمنى با مؤمنى مصافحه کند بدون گناه از هم جدا شوند.(3)

4. ثواب الاعمال به سندش تا امام ششم (ع) فرمود: "شما در مصافحه با هم مانند ثواب مجاهدان را دارید.(4)

ب. آثار دنیوی مصافحه:

موجب جلب رحمت خدا می شود.

موجب خوشنودی دیگران می شود.

دوستی ها را زیاد می کند.

کدورت ها را از بین می برد.

و دشمنی ها را تبدیل به دوستی می کند.

ابو عبد اللَّه صادق (ع) گفت: سلام گفتن با حاضران به وسیله مصافحه و دست دادن کمال مى‏گیرد، و سلام گفتن بر مسافران به وسیله معانقه و آغوش گرفتن کامل مى‏شود.(5)

پی نوشت ها :

(1) سید مسترحمى، سید هدایت الله، ارشاد القلوب، ج 2، ص 162، ناشر مصطفوى، تهران، 1349 ش، چاپ سوم. ‏

(2) همان، ص 392.

(3) صدوق، خصال، ج ‏1، ص 73، ترجمه کمره‏اى، ناشر انتشارات کتابچى،تهران‏، 1377 ش‏،چاپ اول‏.

(4) مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار (آداب و سنن)، ج 16، ص 18، ترجمه کمره‏اى، محمد باقر.‏

(5) کلینی، کافی، بهبودى، محمد باقر، گزیده کافى، ج ‏1، ص 355، ناشر مرکز انتشارات علمى و فرهنگى، تهران، 1363 ش، چاپ اول.‏

منبع : پایگاه اسلام کوئیست

برخی ازافراد بدلیل وسواس ازدست دادن به دیگان خودداری می کنندواصلااحساس طرف مقابل رودرنظرنمی گیرنددرصورتیکه ناخودآگاه انسان دستشودرازمیکنه وبادست ندادن طرف مواجه میشه که اون دست روهوامیمونه متاسفانه.

منظور از دست دادن خدا یعنی درک رحمت الهی

به نطر من دلیل اکراه بعضی افراد از دست ندادن جا نیافتادن و عادی شدن این امر است.

اهمیت دست دادن

پیوند های اجتماعی، نیازمند«تحکیم» است. 
استوار سازی این رشته ها با کلّی گویی به دست نمی آید. باید نمونه های عملی و مصداقهای خاصّ و روشن ارائه شود، تا مرزهای دوستی و پیوند های عاطفی استوار تر گردد و پایدار بماند. «سلام» و دست دادن یکی از این امور است. 
سلام، چراغ سبز آشنایی است. 
وقتی دو نفر به هم می رسند، نگاه ها که به هم می افتد، چهره ها که رو در رو قرار می گیرد، نخستین علامت صداقت و مودت و بر داری، «سلام دادن» است و در پی آن، دست دادن و«مصافحه». 

• پیامبر اکرم‌ (صلی الله علیه و اله) نیز فرمود:«اذا تلاقیتم، فتلاقوا بالتسلیم و التصافح»؛

هر گاه یکدیگر را دیدار کردید، با «سلام» و «دست دادن» با هم دیدار کنید. 
از جمله دستورات مهم اسلام خوشرویی و حسن معاشرت با برادران دینی است که از جمله این آداب، مصافحه (دست دادن با هم) و معانقه (در آغوش گرفتن یکدیگر) است. 

دست دادن

گفتیم که «مصافحه» هم، «دوستی آور»، «کدورت زدا» و «محبت آفرین» است. ما علاقه خود و صمیمیت را با دست دادن ابراز می کنیم. 
بر عکس، اگر با کسی کدورت و دشمنی داشته باشیم، از دست دادن با او پرهیز می کنیم. و به همین خاطر، این دستور مقدس و پر برکت اسلامی، در تحکیم رابطه های دوستی و اخوّت، ثمر بخش است. 
امام باقر (علیه السلام) فرمود: هر دو نفر مؤمنی که با هم دست بدهند، دست خدا میان دست آنان است و دست محبت الهی بیشتر با کسی است که طرف مقابل را بیشتر دوست بدارد. 
و نیز امام صادق (علیه السلام) فرمود: 
هنگامی که دو برادر دینی به هم می رسند و با هم دست می دهند، خداوند با نظر رحمت به آنان می نگردد و گناهانشان، آن سان که برگ درختان می ریزد، فرو می ریزد، تا آنکه آن دو از هم جدا شوند. 

وقتی دو مسلمان به هم می‌رسند، سلام می‌کنند و با هم دست می‌دهند یا یکدیگر را در آغوش می‌گیرند، کدورت‌های آنها محو می‌شود و قلب‌هایشان به هم نزدیک می‌گردد. 
 

• امام باقر علیه السلام می‌فرمود:«وقتی که مؤمنی با مؤمن دیگر مصافحه کند، گناهان‌شان می‌ریزد و در حالی از هم جدا می‌شوند که گناهی ندارند.» و نیز می‌فرمود:«وقتی که دو مؤمن با یکدیگر دست می‌دهند، خداوند هم دست خود را بر دست‌های آنان می‌گذارد.»

• رسول اکرم صلی الله و آله و سلم فرمود:«هر کس برادر مسلمانش را ملاقات کرد، باید بر او سلام کند و با او مصافحه نماید زیرا خداوند هم ملائکه خود را به همین ترتیب اکرام فرموده است.

(یعنی سلام و مصافحه از اوامر الهی است بر ملائکه اش. پس شما هم همان کنید که ملائکه می کنند.) » 

رسول خدا با مسلمان‌ها مصافحه می‌فرمود و هیچ‌گاه زودتر از آنها دست خود را عقب نمی‌کشید. 
 

• امام صادق علیه السلام می‌فرماید:«با یکدیگر مصافحه کنید چرا که مصافحه کینه‌ها را می‌زداید.»

از امام باقر و امام صادق علیهماالسلام روایت شده که فرمود:«وقتی مؤمنی از خانه‌اش خارج می‌شود تا به زیارت برادر مؤمن خود برود، خداوند برای هر گامی که برمی‌دارد، ثوابی می‌نویسد و گناهی را محو می‌کند و درجه‌ای به او عنایت می‌فرماید. وقتی مومن در می‌زند، درهای آسمان برایش باز می‌گردد و وقتی که برادرش را ملاقات و با او مصافحه کند، خداوند روبه‌روی آنها قرار می‌گیرد و به ملائکه‌اش مباهات می‌کند و می‌فرماید:«ای ملائکه! به این دو بنده من بنگرید که چگونه به خاطر من یکدیگر را زیارت می‌کنند و به هم مهر می‌ورزند. سزاوار است من آنها را به آتش دوزخ عذاب نکنم.» 

شیوه مصاحفه

دست دادن نیز، همچون سلام، ادب و آدابی دارد. یکی از آنها پیوستگی و تکرار است. در یک سفر و همراهی و دیدار، حتی چند بار دست دادن نیز مطلوب است.
ابو عبیده نقل می کند: همراه امام باقر (علیه السلام) بودم. اول من سوار می شدم، سپس آن حضرت. چون بر مرکب خویش استوار می شدیم، سلام می داد و احوالپرسی می کرد، چنان که گویی قبلاً یکدیگر را ندیده ایم. آنگاه مصافحه می کرد. هر گاه هم از مرکب فرود می آمدیم و روی زمین قرار می گرفتیم، باز هم به همان صورت، سلام می کرد و دست می داد و احوالپرسی می کرد و می فرمود: «با دست دادن دو مؤمن، گناهانشان همچون برگ درختان فرو می ریزد و نظر لطف الهی با آنان است، تا از هم جدا شوند.» 
از آداب دیگر مصافحه، فشردن دست، از روی محبّت و علاقه است، اما نه در حدی که سبب رنجش و درد گردد. 

• جابر بن عبدالله انصاری می گوید: در دیدار با رسول خدا (صلی الله علیه و اله) بر آن حضرت سلام کردم. آن حضرت دست مرا فشارداد و فرمود: دست فشردن، همچون بوسیدن برادر دینی است.

همچنین هنگام مصافحه، طول دادن و دست را زود عقب نکشیدن از آداب دیگر این سنّت اسلامی است. در مصافحه، پاداش کسی بیشتر است که دستش را بیشتر نگه دارد. 

• پیامبر اسلام (صلی الله علیه و اله) نیز این سنّت نیکو را داشت که چون با کسی دست می داد، آن قدر دستِ خود را نگه می داشت، تا طرف مقابل دست خود را سست کند و عقب بکشد.

باری... محبت قلبی را باید آشکار ساخت. 
علاقه، گنجی نهفته در درون است که باید آن را استخراج و آشکار کرد، تا از بر کاتش بهره برد. روشنترین خیر و برکتش، تقویت دوستیها و تحکیم آشناییها و رابطه ها است. به دستور اسلام، هرگاه مؤمنی را ملاقات می کنید، مصافحه کنید، خوشرویی و چهره گشاده و بشّاش و خندان به هم نشان دهید. 
از آثار دیگر مصافحه، «کینه زدایی» است. پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) فرمود: 

• «تصافحوا، فان التصافح یذهب السخیمة» و «تصافحوا فانه یذهب بالغل»؛

مصافحه کنید و دست دهید، چرا که آن، کینه و کدورت را می زداید. 

دست دادن با زنان

بر اساس«مکتبی» بودن مرز دوستیها و رابطه ها و معاشرتها، دست دادن با نامحرم، حرام است و صِرف دوستی و رفاقت و آشنایی و همکار بودن یا ملاحظات سیاسی و دیپلماسی در سفرهای خارجی و دیدارهای رسمی، دلیل نمی شود که کسی با نامحرم و اجنبی، مصافحه کند. روشنفکر مآبی در این مسأله جایی ندارد. رسول خدا فرمود: با زنان دست نمی دهم(البته زنان نامحرم). ودر حدیث نبوی دیگری آمده است: 
«اگر زنی بخواهد با مرد نا محرم دست بدهد (که نباید دست دهد)و ناچار باشد، یا بخواهد با او«بیعت» کند، از پشت لباس (با وجود حایل و پوشش دست، دستکش) مانعی ندارد.» 
البته معیار عمل، فتوای مجتهدی است که از او تقلید می کنید و هر مسلمان متعهّد، باید برای عمل خود ملاک و حجّت شرعی داشته باشد.