انواع مهریه برای زن !!

هرگاه در عقد نكاح مهر ذكر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیكی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهر المتعه است. (ماده 1093 قانون مدنی) در مهر المتعه، وضعیت اقتصادی و استطاعت مالی شوهر جهت تعیین مقدار آن مورد لحاظ قرار می‌گیرد ولی در تعیین مقدار مهرالمتعه وضعیت و شئونات زن ملاک عمل خواهد بود.

مهریه یا صداق، همان چیزى است که بمنظور حلال کردن استفاده جنسى، به زن داده مى‏شود. دادن مهریه واجب است. خداوند مى‏فرماید: «وَآَتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً »(النساء/ 4). «مهریه زنان را با طیب خاطر بپردازید». و رسول‏اللّه صلی الله علیه وسلم مى‏فرماید: «وَالْتَمِسْ وَلَوْ خَاتَمُ حَدِیْدٍ» یعنى نکاح همراه با مهریه باشد هر چند که مقدار مهریه کم باشد، مانند، یک انگشترى از فلزى. پس مهریه حقی است که زن بر مرد دارد، و (زن) مالک آن است و برای هیچ کسی حلال نیست، ـ پدر باشد یا غیر پدر ـ چیزی از آنرا برای خود بردارد مگر اینکه زن بر اینکار راضی باشد.

انواع مهر:

مهریه بر حسب این كه در زمان عقد تعیین شود یا تعیین آن به بعد موكول شود، انواعی دارد.

1- مهر المسمّی:

اگر مهر، ضمن عقد نكاح یا بعداً به تراضی معین شود مهر المسمی گفته می‌شود. حال اختیار تعیین مهر ممكن است حسب مورد به زوج یا زوجه یا شخصی سومی سپرده شود. میزان مهریه‌ای كه در مهر المسمی تعیین می‌شود منوط به تراضی طرفین یا شخص ثالث است: «تعیین مقدار مهر منوط به تراضی طرفین است». (مفاد ماده 1080 قانون مدنی)

ولی اگر اختیار تعیین مهر به زن داده شده باشد «در صورتی كه این حق به زن داده شده باشد، زن نمی‌تواند مهر را بیش از مهرالمثل تعیین كند». (مفاد ماده 1090 قانون مدنی)

از نظر قانون مدنی محدودیتی برای تعیین مهر نیست ولی طبق روایات ما مستحب است كه مهرالسّنه ملاک قرار بگیرد.

2- مهر المثل:

مهری كه بر حسب عرف و عادت و با توجه به وضع زن از لحاظ سن، زیبایی، تحصیلات، موقعیت خانوادگی و اجتماعی و مقتضیات زمان و مكان در موارد زیر تعیین می‌گردد:

أ) مهر المسمی تعیین نشده و نزدیكی واقع شده باشد.

ب)در عقد نكاح شرط عدم مهر شده باشد پس از وقوع نزدیكی مهرالمثل ثابت می‌شود.

ج) در مواردی كه مهر المسمی به جهتی از جهات باطل باشد، پس از نزدیكی طبق ماده 1100 قانون مدنی، زن مستحق مهرالمثل می‌باشد.

د) موردی كه مهر تعیین نشده و مرد پس از نزدیكی، زن خود را طلاق دهد.

3- مهر المتعه:

هرگاه در عقد نكاح مهر ذكر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیكی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهر المتعه است. (ماده 1093 قانون مدنی) در مهر المتعه، وضعیت اقتصادی و استطاعت مالی شوهر جهت تعیین مقدار آن مورد لحاظ قرار می‌گیرد ولی در تعیین مقدار مهرالمتعه وضعیت و شئونات زن ملاک عمل خواهد بود.

جواب: شرط ارث نبردن زوج خلاف شرع است و نافذ نیست. (تحریر الوسیله، ج2، ص222)

جواب: افزایش مهریه ای كه عقد بر آن خوانده شده است وجه شرعی ندارد ـ بلی زوجه می تواند پس از عقد قسمتی از مهریه را با رضایت كامل به زوج هبه نماید و یا زوج با رضایت خود چیزی اضافه بر مهریه به زوجه بپردازد. (مجمع المسائل آیة الله گلپایگانی،ج2،احکام مهریه،سوال 455)

چند پرسش و پاسخ در مورد احکام مهریه از محضر حضرت آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:

اگر موقع اجراى صیغه عبارت به همین صورت خوانده شده و قیمت هر یک از این امور بیان شده است مهریّه واقعى همان مبلغ ذکر شده مى باشد ولى اگربه طور یقین ثابت شود که شوهر قصد قیمت داشته و زن قصد سکه نه قیمت، مهریّه مذکور باطل مى شود و باید مهرالمثل داده شود.

هرگاه دین مزبور مطالَب باشد و منزل زاید بر شئونش بوده باشد باید منزل را تبدیل به منزلى که در حدّ شأنش باشد بکند و تفاوت آن را براى اداى دین صرف نماید.

باید مصالحه کنند یا برطبق قیمت امروز بپردازد.

ظاهر این است که زن مى تواند بدون گرفتن مهر معجّل خود را مطلقاً تسلیم شوهر نکند و در این مدّت بر زوج واجب است نفقه او را بدهد.