براى دریافت احکام الهى، رجوع به قرآن کفایت نمىکند. این منطق غیر قابل پذیرش و محکوم است زیرا...
اولاً در قرآن جزئیات و تفصیل بدیهىترین احکام دینى (مانند نماز و روزه) نیامده است. این که نماز چند رکعت است، چگونه باید خواند و سایر شرایط آن در کجاى قرآن بیان شده است؟
ثانیاً خداوند خواسته که علاوه بر قرآن، به مفسران آن یعنى اهل بیت پیامبر (ص) براى دریافت و فهم این مسائل نیز، رجوع شود.
ثالثاً به اتفاق شیعه و سنى، پیامبر اکرم (ص)، در حدیث متواتر «ثقلین» شرط نجات از انحرافات را تمسّک به قرآن و عترت دانسته است. از این رو باید علاوه بر قرآن، به روایات نقل شده در این موضوع نیز رجوع گردد.
علاوه بر آن که آیات در مورد حجاب، منحصر به آنچه که شما ذکر کردید نیست، بلکه در آیات دیگر، به ابعاد مختلف آن نیز اشاره شده است.
1. خداوند متعال در سوره «نور»، آیه 31، مىفرماید: «اى پیامبر به زنان با ایمان بگو. روسرىهاى خود را بر سینه خود افکنند [تا گردن و سینه با آن پوشانده شود] ( وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُیُوبِهِنَ). «خُمُر» جمع خِمار است و خِمار به معناى وسیله و پوششى است که با آن سر خود را مىپوشانند.[1] یعنى، همان روسرى و مقنعه. آیا با روسرى، بینى و یا گردن و سینه خود را مىپوشانند و یا موى خود را؟ بلکه همان طور که مفسران سنى و شیعه بیان کردهاند و شأن نزول آیات، آن را تایید مىکند، زنان عرب قبل از نزول آیه، اطراف روسرى خود را به شانهها یا پشت سر مىافکندند، به طورى که گردن و کمى از سینه آنان نمایان مىشد. از این رو قرآن دستور مىدهد که به گونهاى روسرى را بر سر خود بیندازید که کاملاً بدن شما پوشیده باشد (تعبیر «ضَرْب» با «عَلى» به معناى القا و افکندن با شدّت است و این تعبیر تأکید بر پوشش کامل است). یکى از محققان گوید: در این آیه سخن از پوشش سر نکرده است، اما این امرى طبیعى است چرا که این مسأله مسلّم و مفروغ عنه بود و کسى در آن تردیدى نداشت. زنان عرب قبل از این آیات نیز سر خود را مىپوشاندند و اصلاً معناى روسرى و خِمار این است و لذا نیازى به بیان و توضیح نداشت.[2]
2. در روایتى که از امامان معصوم (ع) در تفسیر این آیه وارد شده است و نیز طبق بیان مفسران صدر اسلام (مانند ابن عباس و.) مقصود این است که زنان باید موهاى خود را بپوشانند. علاوه بر آن که روسرىها را به گونهاى بپوشانند که به پشت سر خود نیز نیفکنند تا گردن و سینههایشان پیدا باشد و تنها مواضعى از بدن زن- که دیدن غیر گناه آلود آن براى بیگانگان (نامَحرم) جایز است- پوشیده نباشد. براى مرد نگاه به صورت و دستهاى زنان تا مچ اشکال ندارد، البته به شرط این که به قصد تلذّذ نگاه نکند و ریبه (خوف از این که به خاطر نگاه شهوانى و تحریکآمیز باشد و او را به فتنه اندازد) نباشد، و گرنه هم بر مرد حرام است به این مواضع نگاه کند و هم بر زن واجب است آنها را بپوشاند.[3]
3. در آیه 60 سوره نور فقط به زنان سالمند- که از جهت مسائل نکاح و مسائل شهوانى از کار افتادهاند- اجازه داده شده که لباسهاى رویین خود را بر زمین گذارند. البته به شرط این که در برابر مردم خودآرایى نکنند، در عین حال هم از نظر مفسران و هم بر اساس روایات وارده از ائمه معصومین (ع)، مقصود جواز کشف حجاب فقط در خصوص روسرى و چادر است. پس مورد استثنا نیز بیانگر این است که در حکم اصلى، پوشش سر و گردن و سینه مورد نظر بوده است.
4. در مورد جلباب نیز، یک پوشش شبیه چادر (بلندتر، بزرگتر و کاملتر از روسرى و خمار)، مورد نظر است. چنانکه با مراجعه به کتابهاى تفسیر و لغت آشکار مىشود.
[1] - مفردات راغب
[2] - التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، ج 3، ص 130 و ص 358.
[3] - تفسیر نور الثقلین، ج 3،ص 589.
