بنام خدا
در این مقاله اسناد حجوم به خانه وحی و اتش زدن خانه سیده النسائ العالمین رو برای دوستان عزیز راسخونی به اختصار میاوریم اگر چه روايات پيرامون اين موضوع در کتب اهل سنت بسيار زياد است، ولى به قول اهل علم در خانه کس است یک حرف بس است .
1ـ ابن أبى شيبه (متوفى 235 ه.ق) در کتاب خود به نام«المصِّنف» جلد هفتم صفحه 432 روايت شماره 37045(چاپ بيروت) چنين مى نويسد: «عمر بسوى خانه فاطمه روانه شد، وگفت: اى دختر پيامبر بخداقسم هيچکس نزد ما، دوست داشتنى تر از پدرت نيست وبعد از پدرت هيچکس نزدما،دوست داشتنى تر از تو نيست، ولکن بخدا قسم! اين محبت مانع از آن نمى شود که اين افرادى را که نزد خود جمع کرده اى دستور بدهم خانه را بر آنها بسوزانند.»
2ـ ابن قتيبه (متوفى 276 ه.ق) در کتاب خود بنام «الامامة والسياسة» جلد اول صفحه 12 چاپ مصر چنين مى گويد: «پس ابوبکر،عمر را به دنبال آنها که در خانه على جمع شده بودند فرستاد پس آنها از خارج شدن از خانه خوددارى نمودند در اين هنگام عمر دستور داد که: هيزم حاضر کنيد و خطاب به اهل خانه گفت: قسم به آن کس که جان عمر در دست اوست !بايد خارج شويد والّا خانه را با اهلش به آتش مى کشم .
شخصى به عمر گفت :آيا مى دانى که فاطمه دراين خانه است؟! عمر گفت: اگر چه فاطمه در خانه باشد!»
لازم به ذکر است که بعضى از علماى اهل تسنّن مؤلف کتاب «الامامة و السياسة» را شخصى غير از ابن قتيبه مى دانند ومى گويند براى يکى از علماى هم عصر ابن قتيبه است، پس ما در جواب آنها مى گوئيم محمد فريد وجدى در«دايرة المعارف اسلامى» جلد سوم، صفحه 750، چنين مى گويد: «کتاب « الامامة و السياسة»ابن قتيبه يکى از قديمى ترين ومطمئن ترين کتاب هادر مسائل خلافت اسلامى مى باشد.»
3- بلاذرى (متوفى 279 ه. ق) در کتاب خود به نام «انساب الأشراف» چاپ مصر جلد اوّل صفحه 586، تحت عنوان «امرالسقيفه» در حديث شماره 1184 چنين مى نويسد: «ابابکر براى بيعت گرفتن از على، به دنبال وى فرستاد، پس على بيعت نکرد. در اين هنگام عمر با شعله اى آتش روانه خانه على شد، فاطمه در پشت درب با او مواجه شده و گفت: اى پسر خطاب! آيا تو را در حال آتش زدن خانه ام مى بينم؟!
عمر گفت: آرى! اينکار من از دين پدر تو محکم تر است.»
4- طبرى (متوفى 310 ه.ق) در کتاب خود به نام «تاريخ الاُمم و الملوک» جلد دوم صفحه 443 چاپ بيروت چنين مى گويد: «زمانى که «طلحه» و «زبير» و عده اى از مهاجرين در خانه على (عليه السلام) جمع شده بودند عمر بن الخطاب به آنجا آمد و گفت: به خدا قسم! براى بيعت خارج شويد و الاّ خانه را بر شما مى سوزانم».
5- مسعودى (متوفى 346 ه.ق) در کتاب خود به نام «اثبات الوصيه» صفحه 142 تحت عنوان «حکاية السّقيفه» مى گويد: «... پس اميرالمؤمنين با عده اى از پيروان و شيعيانش در منزلش دست به مبارزه (منفى) زدند چون پيامبر به وى چنين دستورى داده بود در اين هنگام عده اى به خانه اش حمله ور شده و به آنجا هجوم آوردند و درب خانه اش را به آتش کشيدند و او را به زور از خانه خارج کردند، آنها سيّده زنان (فاطمه(عليها السلام)) را در پشت درب فشار سختى دادند به حدى که محسن را سقط کرد».
6- ابن عبدربّه (متوفى 328 ه.ق) در کتاب خود به نام «عقد الفريد» جلد سوم صفحه 64، چاپ مصر چنين مى نويسد.
«ابوبکر به عمر دستور داد: «اگر از خارج شدن از خانه خود دارى کردند با آنها به جنگ بپرداز» پس عمر با شعله اى از آتش روانه خانه فاطمه شد تا آنجا را به آتش بکشد در اين هنگام عمر با فاطمه (عليها السلام) برخورد کرده فاطمه به وى گفت: اى پسر خطاب! آيا براى آتش کشيدن خانه ما آمدى؟! عمر گفت: آرى! مگر آنکه با ابوبکر بيعت کنيد چنانچه امت چنين کردند...».
7- شهرستانى (متوفى 548 ه.ق) در کتاب معروف خود «الملل و النّحل» در جلد اول صفحه 57 چاپ بيروت چنين مى گويد: «از جمله عقايد نظام آن بود که مى گفت: عمر به خانه فاطمه(عليها السلام) حمله ور شده و فرياد مى زد: خانه را با اهلش به آتش بکشيد در حالى که کسى در خانه نبود مگر على و فاطمه و حسن و حسين».
بعضى ها براى ردّ مطلب ابراهيم بن سيّار بن هانى معروف به نظام او را رئيس فرقه نظاميه خوانده اند و بعضى ها او را از صوفيه قلمداد کرده اند در اين مورد هم با استفاده از کتب رجال اهل تسنّن مذهب او را مشخص مى کنيم.
ـ خطيب بغدادى در جلد 6 صفحه 96 از «تاريخ بغداد» چنين مى گويد: «ابراهيم بن سيار أبو اسحاق النظام يکى از بزرگان اهل نظر و کلام بود و بر مذهب معتزلى واو در اين مورد کتابهايى دارد».
ـ ابن حجر عسقلانى در «لسان الميزان» جلد 1 صفحه 96 مى نويسد: «ابراهيم بن سيار من رؤوس المعتزله و کان شاعراً بليغاً و له کتب کثيرة فى الاعتذال».
ـ ابن حزم در«طوق الحمامة» صحفه 127 چنين مى گويد: «ابراهيم بن سيّار النظام رأس اهل الاعتذال مع علوّ طبقته فى الکلام و تمَکّنه فى العلم و تکلّمه فى المعرفة».
8 ـ ابن ابى الحديد معتزلی (متوفاى 655 ه. ق)
در«شرح نهج البلاغه» جلد دوم صفحه 56(چاپ بيروت) از قول جوهرى([1]) چنين مى نويسد: «... عمر به طرف آنها حرکت کرده و به آنها گفت: قسم به آن کس که جانم در دست اوست يا اينکه براى بيعت کردن از خانه خارج شويد يا آنکه خانه را بر شما به آتش مى کشيم».
و همچنين در همان صفحه از قول ابوبکر جوهرى مى نويسد: «... در اين هنگام عمر جهت آتش زدن خانه بر ايشان حمله ور شد که زبير با شمشير از خانه به طرف عمر خارج شد».
و همچنين در جلد دوم صفحه 57 از «شرح نهج البلاغه» مى نويسد: «ابوبکر گفت: اى عمر، و اى خالد بن وليد: برخيزيد و به مکان آنها رفته و آن دو را به نزد من بياوريد».
پس آن دو به طرف خانه على روانه شدند، عمر داخل خانه شد و خالد بن وليد در آستانه درب خانه ايستاد».
لازم به ذکر است که بعضاً در سنى بودن ابن ابى الحديد شبهه کرده اند، پس در جواب مى گوئيم «ذهبى» در کتاب «سيرة أعلام النبلاء» جلد 23 صفحه 274 مى نويسد: «ابن ابى الحديد از کبار فضلاء و ارباب کلام و نظم و نثر و بلاغت بود و به درستى که او معتزلى بود».
9- اسماعيل عمادالدين (متوفى 732 ه.ق) در کتاب خود به نام «المختصر فى أخبار البشر» چاپ مصر جلد اول صفحه 156 چنين مى نويسد: «... سپس ابوبکر به عمر بن خطاب دستور داد تا على (عليه السلام) و کسانى که با او بودند را از خانه فاطمه (عليها السلام) خارج سازد. ابوبکر به عمر دستور داد که اگر از بيرون آمدن از خانه خود دارى کردند با آنها جنگ کن!»
در اين هنگام عمر با قطعه اى آتش به سوى خانه فاطمه(عليها السلام) روانه شد تا آنجا را به آتش بکشاند، پس فاطمه (عليها السلام) گفت: کجا اى پسر خطاب؟! آيا آمده اى خانه ما را به آتش بکشى؟
عمر گفت: آرى! مگر آنکه داخل شويد (در بيعت ابوبکر) همانطور که امت داخل شدند.
10- عمر رضا کحاله . از علماى معاصر اهل سنت است که در کتاب خود به نام «أعلام النساء» چاپ بيروت در قسمت حرف «فاء» ذيل نام فاطمه بنت محمد (صلى الله عليه وآله) با ذکر سند چنين مى نويسد.
«... عمر روانه منزل فاطمه(عليها السلام) شده و فرياد کشيد (و آنان را به خارج از خانه جهت بيعت فرا خواند) آنان از بيرون آمدن از خانه ممانعت ورزيدند، در اين هنگام عمر هيزم طلبيده و گفت: قسم به آن کس که جان عمر در دست اوست يا از خانه خارج شويد و يا آن که خانه را بر اهلش به آتش مى کشم!
شخصى به عمر گفت: اى ابا حفض! در اين خانه فاطمه(عليها السلام) است!
عمر گفت: اگر چه فاطمه (در اين خانه) باشد.»
11- عبدالفتاح عبد المقصود از علماى معاصر اهل سنت در کتاب خود به نام «الامام على بن ابى طالب (عليه السلام)» چاپ بيروت جلد اول صفحه 190 مى گويد: «... آرى چنين گفته شده که عمر بن الخطاب در اين روز در حالى که در ميان اصحاب و معاونينش به طرف خانه فاطمه(عليها السلام)حرکت مى کرد به اين نتيجه رسيد که: آتش بهترين وسيله براى حفظ وحدت و آرامش ميان مسلمانان است!!»
12- محمد حافظ ابراهيم از شعراى معاصر و مهم اهل سنت است ( متوفى 1351ه.ق) در ديوان خود چاپ بيروت جلد اول صفحه 82 در قصيده عمريه مى گويد:
وَ قَوْلَة لِعَلىًّ قالَها عُمَرُ اَکْرِمْ بِسامِعِها اَعْظَمْ بِمُلقِيها
حَرَّقْتُ دارَکَ لا أَبْقى عَلَيْکَ بِها اِنْ لَمْ تُبايِعْ وَ بنْتُ المُصطَفى فيها
«چه نيکو سخنى عمر به على (عليه السلام) گفت: شنونده اين کلام را گرامى بدار و گوينده اش را بزرگ بدار، به آتش مى کشم خانه ات را و نمى گذارم در آن بمانى، در صورتى که بيعت نکنى اگر چه دختر محمد (صلى الله عليه وآله)در آن خانه باشد».
ـ همان گونه که در ابتداء اين قسمت اشاره شد روايات و سخنان علماى اهل سنت پيرامون اين موضوع بسيار است که آوردن همه آنها در اين چند صفحه ممکن نيست و در اين جا به چند تن از علماى بزرگ ديگر آنها اشاره مى کنيم و از آوردن عبارتهاى آنها که غالباً مشابه عبارتهاى گذشته است صرفنظر شد.
ـ متقى هندى (کنزالعمال جلد 5 صفحه 651).
ـ نويرى (نهاية الارب فى فنون الادب جلد 19، صفحه 40) .
ـ صفدى (الوافى بالوافيات جلد 17 صفحه 311).
ـ ابن عبدالبر (الاستيعاب جلد 3 صفحه 975).
ـ يعقوبى (تاريخ يعقوبى جلد 2 صفحه 123) و... .
پس روى هم رفته نتيجه مى گيريم که اين وقايع مهم که به صورت تصريح وگاه به صورت تأويل در کتب اهل سنت اشاره به آن شده است جز حقيقت و واقعيت مسلم چيز ديگرى نيست اگرچه برخى جاهلان ومتعصبان دربرابر آن اظهار سکوت يا انکارمى کنند و البته سخن پيرامون اين ماجرا وتحليل آن بسيار زياد است.
[1]- لازم به ذکر است که ابوبکر جوهرى يکى از علماى قرن چهارم هجرى است که داراى کتاب «السقيفة و فدک» مى باشد که يکى از منابع مهم اهل تسنّن پيرامون اين موضوع است.
