حضرت فاطمه زهرا در آیات و روایات

امام حسن عسکری : ما حجت خدا بر مردم هستیم و مادرمان فاطمه حجت خدا بر ماست

مولا امیرالمومنین (ع):

سوگند به خدا که فاطمه هیچ گاه مرا خشمگین نکرد و در هیچ کاری از من سرپیچی ننمود ...

 و من هرگاه به فاطمه نگاه می‌کردم ، غم و اندوه از من زدوده می‌شد ...  

مولا امیرالمومنین(ع):

فاطمه، بهترین یاور من در بندگی خدا بود

 نعم العون علی طاعة الله 

رسول خدا(ص) :

«تمام انبياء الهي و اديان الهي بر مدار معرفت حضرت صديقه طاهره(س) گذران زندگي دنيايي داشتند»

ابونعیم احمد بن عبدالله اصفهاني به سند خود از مسروق از عایشه نقل ‏كرده است كه گفت: به هنگام بیماري رسول خدا(ص)، كه به رحلت وي ‏منجر شد بر بالین آن ‏حضرت بودیم كه فاطمه(ع) وارد شد. راه رفتنش بي هیچ ‏كم و كاستي به راه رفتن پیامبر(ص) مي‏ماند. چون پیامبر(ص) فاطمه(ع) را دید فرمود: "دخترم خوش آمدي" آن گاه وي را در سمت راست یا چپ خود نشانید. سپس رازي را با وي در میان نهاد. فاطمه(ع) گریست. در میان زنان پیامبر(ص) من ‏به سخن درآمدم و گفتم: رسول خدا(ص) از میان ما همه تو را براي رازگویي‏ برگزید آن گاه تو مي‏گریي؟! سپس رسول خدا راز دیگري با فاطمه(ع) در میان نهاد. این بار فاطمه(ع) ‏خندید. عایشه در این باره از فاطمه(ع) پرسش كرد. امّا آن ‏حضرت گفت: من‏ راز رسول خدا(ص) را بر ملا نمي‏كنم. چون پیامبر(ص) درگذشت عایشه دوباره ازآن رازي كه پیامبر(ص) با فاطمه(ع) در میان گذارده بود، از وي سؤال كرد. فاطمه(ع) پاسخ داد: امّا گریه‏ام بدین خاطر بود كه رسول خدا به من فرمود: جبرئیل در هر سال یك بار قرآن را بر من عرضه مي‏داشت امّا امسال آن را دو بار عرضه كرد و علت این امر را جز نزدیك شدن مرگم نمي‏دانم. من از شنیدن این سخن گریستم آن گاه پیامبر(ص) به من فرمود: از خدا بترس و شكیبا باش كه من براي تو سَلَف نیكویي هستم. سپس فرمود: اي فاطمه(ع) آیا دوست نداري كه سرور زنان جهان و بانوي این امّت باشي؟ در این هنگام‏ بود كه خندیدم.
حاكم در مستدرك روایت كرده است كه چون رسول خدا(ص) از جنگ یا سفري باز مي‏گشت، نخست به مسجد مي‏رفت و دو ركعت نماز مي‏گزارد و آن گاه به خانه فاطمه(ع) مي‏رفت.
دانشمندان حدیث این روایت را با سندهاي بسیار و نیز مَتني یكسان یا دست كم با اندكي تفاوت نقل كرده‏اند.

مؤلّف كتاب "الاستیعاب" به سند خود از ابن عبّاس نقل كرده است كه ‏رسول خدا(ص) فرمود: "سرور زنان بهشت، مریم و پس از او فاطمه(ع) ‏دختر محمّد و سپس خدیجه و سپس آسیه همسر فرعون مي‏باشند."

ابن صباغ مالكي در فصول المهمه از بخاري و مسلم و ترمذي نقل كرده ‏است كه پیامبر(ص) اكرم فرمود: "از مردان، بسیاري به كمال رسیده‏اند امّا از زنان جز مریم دختر عمران و آسیه دختر مزاحم همسر فرعون و خدیجه ‏دختر خویلد و فاطمه(ع) دختر محمّد(ص) كس دیگري به كمال دست نیافته است."

این دو حدیث با اسناد بسیار و مستفیض در كتب روایات نقل شده ‏است. و البته احادیث دیگري نیز نقل شده، مبني بر آن كه فاطمه(ع) از برترین ‏آن زنان سابق ‏الذكر است. جز آن كه مریم سرور زنان دوره خودش مي‏باشد و فاطمه(ع) سرور زنان عالم در تمام دوران‌هااست. مؤید این نظر، سخني است ‏كه از پیامبر(ص) خطاب به حضرت زهرا(س) نقل شده كه به وي فرمود: آیا دوست نداري سرور زنان این امّت باشي؟ از آن جا كه بي ‏تردید این امت از دیگر امت‌ها برتر است مي‏توان نتیجه گرفت كه بانوي زنان این امت نیز از سروران دیگر امت‌ها، برتر و بالاتر است.

بخاري و مسلم در صحاح خود از قول پیامبر(ص)  نقل كرده‏اند كه فرمود:"فاطمه(ع) سرور زنان بهشتي است."
حاكم در مستدرك روایت كرده است كه چون رسول خدا(ص) از جنگ یا سفري باز مي‏گشت، نخست به مسجد مي‏رفت و دو ركعت نماز مي‏گزارد و آن گاه به خانه فاطمه(ع) مي‏رفت و بعد از آن به نزد همسرانش روانه مي‏شد. امّا هرگاه پیامبر(ص) مي‏خواست به سفر یا جنگي رود، نخست با همسرانش خداحافظي مي‏كرد و آخر از همه با فاطمه(ع) وداع مي‏گفت. حاكم نیز همین مطلب را از ابن عمران نقل مي‏كند كه گفت: هرگاه‏ پیامبر(ص) اكرم عازم سفري مي‏شد آخرین كسي كه با او خداحافظي مي‏كرد، فاطمه(ع) بود. این نكته در كتب حدیث با سندهاي مستفیض نقل شده است. در كتاب استیعاب به نقل از عایشه آمده ‏است كه از وي پرسیدند: محبوب‌ترین زنان در نزد رسول خدا(ص)چه كسي بود؟ عایشه گفت: فاطمه(ع). پرسیدند: و از مردها؟ گفت: شوهرش علي(ع) .

هم چنین مؤلف استیعاب به سند خود از ابن برید از پدرش نقل كرده‏ است كه گفت: محبوب‌ترین زنان در نزد رسول خدا فاطمه(ع) و محبوب‌ترین ‏مردان در نزد آن ‏حضرت، علي(ع) بود.

حاكم در مستدرك از جمیع بن عمیر نقل كرده است كه عایشه پس از آن كه از وي درباره علي(ع) پرسش شد، گفت: از من درباره مردي مي‏پرسید كه به خدا مردي را محبوب‌تر از علي ندیدم. بخاري و مسلم در صحاح خود از قول پیامبر(ص) نقل كرده‏اند كه فرمود: "فاطمه(ع) سرور زنان بهشتي است."

عن عائشة:  «كنا نخیط و نغزل و ننظم الإبرة باللیل فى ضوء وجه فاطمة علیهاالسلام... و لذلك سمیت «الزهراء.»

ترجمه
 عائشه مى‏گوید: شب هنگام، ما در نور صورت فاطمه‏ ى زهرا علیهاالسلام خیاطى، پشم ‏ریسى و بافندگى مى‏ كردیم و چون صورتى بسیار درخشنده داشت «زهراء» نامیده شد.»

حضرت زهرا سرور زنان عالم هستند و هر چه که برای زنان عالم از کرامات و کمالات ثابت است به طریق اولی  برای حضرت زهرا ثابت خواهد بود پس چیزی که در قران برای مریم مقدس امده برای صدیقه کبری نیز به طریق اولی و به نحو اتم و اکمل ثابت است

یکی از چیزهایی که برای حضرت مریم آمده آن است که قرآن ایشان را صدیقه خوانده است ( ما المسیح بن مریم الا رسول قد خلت من قبله الرسل و امه صدیقه  75 /مائده )

پس حضرت نیز صدیقة است کما اینکه همسرش امام امیرالمومنین صدیق است حدیث منقول از امام صادق نیز موید همین مطلب می باشد ( ان فاطمة صدیقة شهیدة )

یکی از صفاتی که در قران برای حضرت مریم امده صفت قنوت به معنی خضوع  است در اخرین ایه ازسوره تحریم میخوانیم ( وکانت من القانتین )

این صفت برای حضرت مریم به نحو اکمل ثابت است

واذ قالت الملائکة یا مریم ان الله اصطفاک و طهرک و اصطفاک علی نساء العالمین

محدثه یکی از صفاتی که قران برای حضرت مریم ذکر میکند محدثه یعنی اینکه ملائکه با ان حضرت گفتگو میکردند و در سوره مریم داریم که روح با ایشان سخن گفته است که بنابر قولی روح همان جبرئیل است پس صحبت کردن حضرت زهرا با جبرئیل یا دیگر ملائکه زیلد عجیب نیست کما اینکه بعضی ان را انکار میکنند بلکه در روایات زیادی وارد شده است

انا اعطیناک الکوثر فصل لربک و انحر ان شانئک هو الابتر 

کوثر به معنی خیر کثیر است ولی  در تفسیر کلمه ( الکوثر ) اقوال مختلفی گفته شد : 1) رودی در بهشت  2) قرآن و نبوت  3) حضرت فاطمه زهرا 

ولی بادقت در آیه آخر در می یابیم که مراد گزینه آخر است چون که کلمه ( ابتر ) یعنی کسی که نسلش قطع شده است پس به مقتضای تقابل کوثر به معنی عدم قطع نسل و کثرث فرزند خواهد بود و نسل پیلمبر از طریق حضرت فاطمه است 

حضرت زکریا وقتی نزد حضرت مریم می رفت میوه هایی را در کنار مریم میدید که در مربوط به آن فصل نبود مثلا میوه های زمستان را در تابستان میدید و میوه های تابستان را در زمستان . 

بنابراین حضرت زکریا از این امر متعجب شد و از حضرت مریم توضیح خواست حضرت مریم در جواب فرمودند : این از طرف خداوند است او به هر که بخواهد بدون حساب رزق می دهد 

این قصه به صورت صریح در قران امده است حال اگر روایاتی از این قبیل در مورد حضرت زهرا به ما رسیده باشد نباید تعجب کنیم بلکه به طریق اولی باید قبول کنیم چون حضرت زهرا افضل از حضرت مریم است 

دلائل الإمامة (ط - الحديثة) ؛ ص145

قَالَ حُذَيْفَةُ: وَ كُنَّا خَمْسَةَ نَفَرٍ: أَنَا، وَ عَمَّارٌ، وَ سَلْمَانُ، وَ أَبُو ذَرٍّ، وَ الْمِقْدَادُ (رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ) فَدَخَلْنَا وَ دَخَلَ عَلِيٌّ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) عَلَى فَاطِمَةَ (عَلَيْهَا السَّلَامُ) يَبْتَغِي عِنْدَهَا شَيْئاً مِنْ زَادٍ، فَوَجَدَ فِي وَسَطِ الْبَيْتِ جَفْنَةً مِنْ ثَرِيدٍ تَفُورُ، وَ عَلَيْهَا عُرَاقٌ‏ كَثِيرٌ، وَ كَأَنَّ رَائِحَتَهَا الْمِسْكُ.

فَحَمَلَهَا عَلِيٌّ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) حَتَّى وَضَعَهَا بَيْنَ يَدَيِ النَّبِيِّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) وَ مَنْ حَضَرَ، فَأَكَلْنَا مِنْهَا حَتَّى تَمَلَّأْنَاوَ لَمْ يَنْقُصْ مِنْهَا قَلِيلٌ وَ لَا كَثِيرٌ

فَقَامَ النَّبِيُّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) حَتَّى دَخَلَ عَلَى فَاطِمَةَ (عَلَيْهَا السَّلَامُ)، فَقَالَ: أَنَّى لَكِ هَذَا الطَّعَامُ يَا فَاطِمَةُ؟ فَرَدَّتْ عَلَيْهِ‏ وَ نَحْنُ نَسْمَعُ قَوْلَهَا، فَقَالَتْ: هُوَ مِنْ‏ عِنْدِ اللَّهِ‏، إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ.

فَخَرَجَ النَّبِيُّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) إِلَيْنَا مُسْتَبْشِراً وَ هُوَ يَقُولُ: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يُمِتْنِي حَتَّى رَأَيْتُ لِابْنَتِي‏ مَا رَأَى زَكَرِيَّا لِمَرْيَمَ، كَانَ إِذَا دَخَلَ عَلَيْهَا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقاً فَيَقُولُ لَهَا: يَا مَرْيَمُ، أَنَّى لَكِ هَذَا؟ فَتَقُولُ: هُوَ مِنْ عِنْدِ اللّه، إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَاب

قران کریم در سوره انبیاء حضرت مریم وفرزندش حضرت عیسی را آیه الهی معرفی می کند ( وجعلناها و ابنها آیة للعالمین )

از اینجا معلوم میشود که این مقام به دلیل افضلیت ؛ برای حضرت زهرا ثابت است بلکه ایشان آیة الله العظمی است کما اینکه امیرالمؤمنین به تصریح پیامبر ( ص) به این صفت متصف شده اند  

وجه های مختلفی درباره وجه تسمیه حضرت فاطمه به زهرا در روایات ذکر شده است یکی از آنها روایتی که از امام صادق روایت شده است : 

معاني الأخبار ؛ ص64

عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَ بِيهِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ فَاطِمَةَ لِمَ سُمِّيَتْ‏ زَهْرَاءَ فَقَالَ لِأَنَّهَا كَانَتْ إِذَا قَامَتْ فِي مِحْرَابِهَا زَهَرَ نُورُهَا لِأَهْلِ السَّمَاءِ كَمَا يَزْهَرُ نُورُ الْكَوَاكِبِ لِأَهْلِ الْأَرْضِ.

از امام صادق پرسیدم چرا حضرت فاطمه ,  زهراء نام گذاری شده است فرمودند : چون که وقتی در محراب نماز می ایستاد نورش برای اهل آسمانها نمایان می شد همچنان که نور ستارگان برای اهل زمین نمایان است 

امام صادق : 

َ إِنَّمَا سُمِّيَتْ‏ فَاطِمَةُ لِأَنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفتها

حضرت زهرا به این دلیل فاطمه نامیده شد که خلائق از معرفت حضرت بریده شده اند