قيامت
قيامت يكي از اركان مهم معاد، سومين اصل از اصول دين اسلام است كه در بيش از حدود ششصد آيه از قرآن كريم به موضوعات مربوط به حقيقت قيامت، ايمان به آن، نامهاي قيامت، نشانههايي كه پيش از آن وقوع مييابد، احوال قيامت، اثبات قيامت، حشر، ميزان، ونامهي اعمال، گروههاي مردم در آن روز، وضعيت خويشاوندي، شهادت اعضاء، پاداش عمل، ثواب دنيا و آخرت، پاداش كار خير، كيفر عمل بد، تفضيل آخرت بر دنيا و مباحثي از اين قبيل تصريح شده است[1].
اين نام كه از مشهورترين نامهاي روز رستاخيز است و درست هفتاد بار در قرآن مجيد تكرار شده[2]، از جمله ميفرمايد:
(وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ) [3]
«ما ترازوهاي عدل را در روز قيامت نصب ميكنيم»
واژه قيامت هفتاد بار در قرآن تكرار شده كه چهل و شش بار آن در آيات مكي و بيست و چهار بار در آيات مدني قرار دارد[4]. البته مبدأ اصلي همه قيامها و ايستادنها همانا ظهور خداي سبحان به عنوان قائم بالقسط است و ايستادگي حق در قبال هرگونه باطل مفروض خواهد بود[5]. در اينكه چرا آن روز، روز قيامت و بپاخاستن ناميده شده، خود قرآن مجيد از اين مسأله پرده برداشته[6] ميگويد: در آن روز مردم، در برابر خداوند به پا ميخيزند (يوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ)[7] و در دادگاه عدل او حاضر ميشوند.
و آيات ديگر در اين زمينه:
(يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا صَفًّا)[8] «روزي كه روح و ملائكه در يك صف ميايستند».
(يَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ)[9] «روزي كه گواهان به پا ميخيزند».
مسأله قيام دليل بر تصميم و اراده محكم و آمادگي و احترام نسبت به انجام كاري است و شايد دليل واژه قيامت در قرآن مجيد، اين همه تكرار و تأكيد شده است. اضافه بر اينها قيام مردگان از قبرها خود نيز يكي از دلائل اين نامگذاري است[10].
در حديثي از امام علي بن الحسين (ع) ميخوانيم:
(اَشَدُّ ساعاتِ ابْنِ آدَمَ ثلاثُ ساعاتٍ: اَلسّاعَةُُ الّتي يُعايِنُ فِيها مَلَكَ المَوتِ، والساعَةُُ الّتي يَقُومُ فيها مِنْ قبرِهِ و الساعةُ الّتي فيها بَيْنَ يَدَيِ الله تبارك و تعالي)[11]
«شديدترين ساعات انسانها سه ساعت است، ساعتي كه فرشته مرگ را در برابر خود ميبيند و ساعتي كه از قبر برميخيزد و ساعتي كه در برابر خداوند متعال ميايستد».
[1] - دانشنامه قرآن و قرآن پژوهي، بهاءالدين خرمشاهي، ج 2، ص 1781
[2] - پيام قرآن، ناصرمكارم شيرازي و همكاران ، ج 5، ص 50
[4] - معاد در قرآن، جوادي آملي، نشر اسراء، قم،1380، ج 4، ص 318، به نقل از معجم احصايي قرآن كريم، ج 3، ص 1188
[5] - معاد در قرآن، جوادي آملي، ج 4، ص 318
[6] - پيام قرآن، ناصرمكارم شيرازي و همكاران ، ج 5، ص 51
[7] - مطففين/6 ( روزي كه مردم در پيشگاه پروردگار جهانيان مي ايستند).
[10] - پيام قرآن، ناصرمكارم شيرازي و همكاران ، ج 5، ص51
[11] -بحارالانوار، محمدباقر مجلسي، م 1111 هـ، دارالكتب اسلامي، تهران، 1376، ج 7، ص 105، ح 19