قصر بهرام گرمسار به مالک اصلی بازگشت/ ماجرای یک قصر و چند مالک

گرمسار- پیگیری های یکساله اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و محیط زیست استان سمنان بالاخره به ثمر نشسته و قصر بهرام از ادعای مالکیت خصوصی مبرا و دوباره به جرگه منابع و ثروت عمومی مردم بازگشت.

به گزارش خبرنگار مهر، ماجرای یک اقلیم و چند پادشاه مدتی است حوادثی را برای کاروانسرای قصر بهرام به وجود آورده و از حکم دادگاه اولیه تا ارائه مدارک در دادگاه ثانوی دست به دست چرخید تا دوباره به منابع و ثروت عمومی استان باز گردد.

حدود سال ۱۳۸۶ بود که یک خانواده هشت نفره از اهالی شهرستان ورامین با معرفی دو وکیل به مراجع قضایی و تقدیم دادخواست، ادعای مالکیت بر کاروانسرای قصر بهرام، عین الرشید، باغ اناری و ایستگاه هواشناسی که در محدوده پارک ملی کویر گرمسار قرار دارد را مطرح کرده و خواستار خلع ید از اداره کل حفاظت محیط زیست و اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان و پرداخت اجرت المثل و خسارات وارده و تاخیر تادیه دین به این مجموعه شده بودند.

دادگاه بدوی، محیط زیست و میراث را خلع ید و ۲۸ میلیارد ریال جریمه کرد

پس از طرح پرونده، اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان هم با معرفی وکیل پیگیری را آغاز کرد ولی تلاش ها بی نتیجه ماند و دادگاه بدوی با توجه به مدارک و اسناد ارائه شده از سوی خواهان و شواهد و قرائن، رای بر مالکیت این افراد بر مجموعه قصر بهرام و خلع ید محیط زیست و میراث فرهنگی استان از این مجموعه و پرداخت ۲۸ میلیارد ريال خسارت و اجرت المثل و تاخیر و تادیه را صادر کرد.

 اوایل سال ۹۱ بود که رای به اداره کل حفاظت محیط زیست استان ابلاغ شد و مدت بیست روز قابل تجدید نظر در دادگاه تجدید نظر استان بود. بلافاصله پیگیری های جدی و مستمر اداره کل حفاظت محیط زیست آغاز شد و تمام مدارک و مستندات ارائه شده به دادگاه مجددا مورد بررسی قرار گرفت.

بسیاری از کارشناسان شانس موفقیت در پرونده را زیاد نمی دانستند اما با تشکیل کمیته ای ویژه، کلیه کارشناسان و متخصصان مرتبط با آثار تاریخی، ثبت املاک، واگذاری اراضی، منابع طبیعی، محیط زیست از استان های مختلف کشور گرد هم آمدند. حتی افرادی که در دهه ۷۰ مسئول ترمیم و مرمت این آثار بوده و یا بعنوان کارشناس میراث فرهنگی کشور موضوع اخذ اسناد مالکیت این مجموعه را پیگیری می کردند نیز شناسایی و به این جمع اضافه شدند.

مدارکی که در دادگاه اولیه توجهی به آن ها نشده بود

تمام مدارک و مستندات موجود در بخش های مختلف در استان های سمنان و تهران گرد آوری و دوباره بازنگری شد، در حین همین بازبینی ها مدارکی به دست آمد که با مدارک ارائه شده در دادگاه در تناقض بود، بلافاصله با بسیج امکانات استان و انجام رایزنی های گسترده و استفاده از ظرفیت تمام دستگاههای اجرائی مرتبط مانند استانداری ها و فرمانداری های سمنان و تهران، ثبت اسناد و املاک، اداره کل اطلاعات و امنیت، میراث فرهنگی و گردشگری در استان های سمنان و تهران و ادارات شهرستانی تابعه، موضوع در دستور کار قرار گرفت.

در مدت کوتاهی انبوهی از اطلاعات مستند و کار ساز در اختیار کمیته قرار گرفته و در جلسات متعدد کارشناسان این اطلاعات را پالایش و اطلاعات اثر گذار را بسته بندی کردند، حتی مدارکی در این پیگیری ها یافت شد که جد مدعیان و موروث این املاک در اسنادی اذعان داشته که مالک قصر بهرام و آثار تاریخی این مجموعه نبوده است.

یکی از مدارکی که سازمان محیط زیست استان سمنان به آن دسترسی پیدا کرد، برگ تشخیص اولیه پلاک که در سرجنگل داری سابق، تنظیم شده بود است به این ترتیب که محل پلاک به ثبت رسیده در جنگل داری با محل پلاکی که این افراد با مدرک ارائه شده به دادگاه مدعی آن بودند تضاد داشت. سندی نیز در آگهی تعیین حدود اولیه پلاک به دست آمد که در واقع جد این افراد که به نوعی موروث نامبردگان بود و ادعا داشتند که این املاک از وی به ارث رسیده، امضا کرده بود که کاروانسرای شاه عباسی متعلق به ما نیست.

نکته جالب توجه این که سند قید شده در انتهای پرونده ای در اداره ثبت و اسناد بود و عملا کسی به آن توجه نمی کرد. سپس شخصی به نام مهندس کبیری که بازنشسته میراث فرهنگی کشور بود شناسایی و گزارش مبسوطی راجع به این اثر تاریخی و تعمیر و مرمت انجام شده، تنظیم کرد.

این گزارش با محتوای روند مرمت این ساختمان، متروکه بودن آن و این که قبل از انقلاب به منظور نگهداری احشام مورد استفاده قرار می گرفته و عکس ها و تصاویری که قبل از تعمیر و اصلاح و پس از آن در دست بود به دادگاه ارائه شد.

با این مدارک تا حدودی عدم مالکیت این افراد محرز شد و اداره ثبت و اسناد ورامین نیز پس از چندین مرحله که رسما و کتبا مالکیت این افراد بر مجموعه را اعلام کرده بود گزارشی مبنی بر عدم مالکیت این افراد برای دادگاه تنظیم کرد و بالاخره بعد از یکسال پیگیری مستمر اداره کل محیط زیست استان سمنان و دیگر دستگاههای اجرایی، ارائه اسناد و مدارک جدید و همچنین تحقیقات کامل و میدانی و بررسی پرونده در شورای حفاظت از اراضی منابع طبیعی و پیگیری های ویژه این شورا، دادگاه تجدید نظر حکم بر بی حقی این افراد صادر و ابلاغ کرد.

اصلاح صورت جلسه کمیسیون ماده ۱۳ و ۳۹ پلاک به صورت جدی در حال پیگیری است

مدیر کل وقت محیط زیست استان سمنان در گفتگوی ویژه با یکی از رسانه های استان مورخ یک تیر ۱۳۹۲ شماره ۱۵۰ با بیان این مطلب که ممکن است پیگیری این افراد همچنان ادامه داشته باشد گفته بود: به همین منظور محیط زیست استان با همکاری منابع طبیعی بحث اصلاح صورت جلسه کمیسیون ماده ۱۳ و ۳۹ پلاک را به طور جدی در دست پیگیری دارد و سعی خواهد شد مستثنایی که در این اسناد قید شده حذف شود.

حمید ظهرابی اذعان کرده بود: اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان هم در خواست توقف عملیات ثبت برای کسانی که از قبل فعالیت هایی برای ثبت مالکیت کرده بودند را به اداره ثبت اسناد ارائه و موضوع اخذ سند مالکیت این مجموعه را پیگیری می کرد.

وی به مردم استان قول داده بود با وجود تمام مدارک ارائه شده تغییری در دادنامه ایجاد نخواهد شد، اگر هم نقض شود پرونده قابل پیگیری در دادگاه های دیگر خواهد بود.

مدیر کل وقت محیط زیست استان سمنان ضمن یادآوری این مطلب که نگهداری و حفظ آثار تاریخی و گردشگری بر عهده میراث فرهنگی است ولی در ماده ۱۶ قانون حفاظت بهسازی محیط زیست آمده کلیه عرصه و اعیان متعلق به دولت در مناطق چهارگانه شامل پارک های ملی، پناهگاه حیات وحش، اثر طبیعی ملی و مناطق حفاظت شده در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست است افزوده بود: محیط زیست به عنوان قائم مقام بقیه دستگاههی اجرایی در آنجا انجام وظیفه می کند، همچنین محیط زیست استان از این ماده قانونی استفاده و در این پرونده ورود کرد.

 پارک ملی کویر منطقه توریستی و گردشگری حفاظت شده است

مدیر کل میراث فرهنگی استان سمنان هم درباره این موضوع در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان این مطلب که منطقه قصر بهرام در شهرستان گرمسار باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد خاطر نشان کرد: منطقه توریستی و گردشگری پارک ملی کویر یک منطقه حفاظت شده است و بایستی بهره وری صحیح آن مورد بررسی قرا گیرد.

حسین خواجه بیدختی با اشاره به این که تنظیم تورهای هوایی و زمینی در مجموعه قصر بهرام و گسترش امکانات شهرستان گرمسار می توان جاذبه بیشتری ایجاد و این اثر تاریخی را بهتر معرفی کرد اذعان داشت: بهتر است ظرفیت های شهرستان به صورت دقیق بررسی و راه اندازی این گونه مناطق با ارائه سوغات صنایع دستی شهرستان توام شود.

اختصاص ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای تامین راه دسترسی قصر بهرام

نماینده مردم شهرستان های گرمسار، آرادان در مجلس شورای اسلامی هم یادآور شد: طبق دستور معاون رئیس جمهوری مقرر شده مبلغ یک میلیارد ریال به توسعه این منطقه کمک شود که متاسفانه تاکنون عملی نشده است.

غلامرضا کاتب با یادآوری این مطلب که راه دسترسی قصر بهرام ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار از محل ماده ۱۸۰ دارد تصریح کرد: درصورت راه اندازی این مجموعه این میزان اعتبار اختصاص خواهد یافت.

۸۰ کیلومتر از منطقه قصر بهرام شن ریزی شده است

کارشناس میراث فرهنگی شهرستان گرمسار هم در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن ابراز تاسف از این که در حال حاضر سرمایه گذاری نداریم تا مشکلات حقوقی این منطقه را برطرف سازیم عنوان کرد: منطقه توریستی بن کوه و امامزاده شاهزاده حسین بایستی ثبت شوند و درباره استان شناسی و کاووش ها هم باید پژوهش های بیشتری انجام و برای آن ها شناسنامه تدوین شود.

محمد بشارت با اشاره به این که اگر بتوانیم زیرساخت های لازم را در مناطق گردشگری شهرستان گرمسار ایجاد کرده و امکاناتی از قبیل جاده، آب، برق، گاز و ... ر افراهم آوریم  باعث حضور سرمایه گذاران به این بخش شده ایم ابراز داشت: فعلا به صورت موقت، اداره میراث فرهنگی از حضور سرمایه گذاران برای بررسی بیشتر مناطق گردشگری و جلوگیری از هر نوع آسیب به طبیعت ممانعت به عمل آورده است.

میر محمدی رئیس راه و ترابری شهرستان گرمسار هم اظهار داشت: ۸۰ کیلومتر از مجموعه قصر بهرام شن ریزی شده و حدود ۲۰ کیلومتر هم در حال انجام است و به زودی کار شن ریزی منطقه به اتمام می رسد.