کارگاه آموزش اصول وبلاگ نویسی

چگونه برای وبلاگ مطلب بنویسیم؟ آیا نوشتن در یک وبلاگ نیاز به تکنیک خاصی دارد؟ آیا نوشتن در اینترنت مانند نوشتن یک کتاب یا مقاله برای ارایه در کلاس است؟ بعضی از وبلاگ‌نویس ها اهمیتی به این مسئله نمی‌دهند و هر طور دلشان بخواهد می‌نویسند. در این درس می آموزید از چه قواعدی پیروی کنید تا برای وبلاگ تان به گونه‌ای مؤثر بنویسید.

تمام داستان یک وبلاگ در مورد نوشته های شما است. هر قدر وبلاگ تان امکانات مناسب و قالب زیبا داشته باشد، اگر نوشته های آن جذاب نباشد، هیچ گاه خواننده ها را جذب نخواهد کرد. اول از همه باید بدانید، روش خواندن در وب با دیگر رسانه‌ها متفاوت است. خواننده‌ها در وب مطالب را خط به خط نمی‌خوانند بلکه آن‌ها را اسکن می کنند و از بخشی به بخشی دیگر می‌پرند. آن‌ها ابتدای پاراگراف ها را نگاه می‌کنند و بعد سراغ پاراگراف بعدی می روند. مطالعات نشان می‌دهد که الگوی مطالعه خواننده‌ها در وب به شکل یک حرف F انگلیسی است.

در این تصویر نقاط قرمز رنگ مکان هایی است که بیشترین توجه به آن‌ها صورت گرفته. اگر دقت کنید می‌بینید که در یک متن پاراگراف های ابتدایی بیشتر از همه مورد توجه قرار می‌گیرد. خواننده به ابتدای متن و ابتدای لیست ها توجه می کند و انتهای متن کمتر خوانده می شود.

خواننده‌ها در اینترنت به خاطر انبوه اطلاعاتی که با‌ آن مواجه هستند به دنبال پاسخ سؤال شان می گردند. آن‌ها وقت ندارند و کم حوصله هستند. یک نوشته خوب باید به گونه‌ای باشد تا به سؤالات خوانندگان پاسخ دهد. یک نوشته خوب باید به گونه‌ای تنظیم شده باشد تا خواننده در کوتاه ترین زمان ممکن، مفید ترین اطلاعات لازم را دریافت کند و به هدف اش برسد.

مخاطب خود را بشناسید:

برای چه کسی وبلاگ می نویسید؟ وبلاگ برای عده‌ای مانند یک دفترچه خاطرات و بسیار شخصی است. آنها برای دل خودشان می‌نویسند و شاید حتی دسترسی به وبلاگ را هم محدود کرده باشند. اما عده زیادی هم وبلاگ می‌نویسند تا خوانده شود. اگر جزو دسته دوم هستید، باید در ابتدا مخاطب خودتان را بشناسید. در مورد آن‌ها اطلاعاتی جمع آوری کنید و خودتان را جای آن‌ها بگذارید. مخاطب شما چه انتظاری دارد؟ به دنبال چه چیزی می‌گردد و در چه سنی است و چه علایقی دارد؟ مشخص کردن مخاطب تکلیف شما را با خودتان مشخص می‌کند و اجازه می‌دهد تا مطالب بهتری برای آن‌ها بنویسید.

موضوع وبلاگ را برای مخاطب مشخص کنید:

اگر در وبلاگ تنها در مورد یک موضوع خاص می نویسید، آن را برای خواننده مشخص کنید. می‌توانید کاری کنید، بیننده با یک نگاه بفهمد، اینجا کجا است. اگر در وبلاگ تان به نقد و بررسی فیلم‌های سینمایی می پردازید، از قالبی استفاده کنید که نشان دهنده این موضوع باشد. اسم وبلاگ هم می‌تواند تا حد زیادی به دادن حال و هوای سینمایی به وبلاگ کمک کند. با قرار دادن چند توضیح و تصویر در صفحه اول وبلاگ تان هر کسی متوجه می‌شود، در چه موردی می نویسید.

کوتاه و طبقه بندی شده بنویسید:

نوشتن برای وب مانند نوشتن یک کتاب بلند نیست. از نوشتن پاراگراف های بلند و طولانی پرهیز کنید. سعی کنید متن را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید. برای هر بخش یک عنوان مجزا داشت باشید تا برای خواننده جذاب‌تر شود. به عنوان مثال به متن همین درس نگاه کنید که به بخش‌های متعددی تقسیم شده است. خیلی اوقات می‌توان به جای درج کردن پشت سر هم اطلاعات آن‌ها را به صورت لیست، جدول یا نمودار نشان داد. این تکنیک ها متن را بسیار خواندنی تر می کند.

اطلاعات را صحیح به هم متصل کنید:

گاهی اوقات می‌خواهید چند متن را با لینک کردن به هم متصل کنید. در چنین وقتی از عنوان مناسب برای لینک ها استفاده کنید. هنوز در وبلاگ های زیادی می‌بینیم که نوشته است: «برای خواندن مطلب اینجا کلیک کنید.» این عبارت متعلق به روزهای اول اختراع اینترنت بود. زمانی که هنوز کاربران نمی‌دانستند برای رفتن به یک لینک باید روی آن کلیک کنند! برای همین لینک ها را به این صورت می‌نوشتند تا بیننده بفهمد باید روی آن کلیک کند. شما می‌توانید از یک عنوان مناسب برای لینک ساختن استفاده کنید تا معنی مناسبی داشته باشد.

در هر مطلب روی موضوع اصلی تمرکز کنید:

هنگام نوشتن پست به حاشیه نروید و به اصل مطلب بپردازید. فراموش نکنید خواننده‌ها در وب به ابتدای مطلب بیشترین توجه را دارند، بنابراین بهتر است نکات مهم را در همان چند خط اول بگنجانید. اگر موضوع مورد نظرتان مهم است مانند روزنامه نگارها عمل کنید. آن‌ها برای نوشتن خبر از روشی به نام هرم وارونه استفاده می کنند. در این روش مهم‌ترین نکات مطلب در ابتدا آورده می‌شود و هرچه به پایین می‌رویم مطالب با اهمیت کمتر قرار می گیرد. با استفاده از این روش شانس اینکه پیام را به افراد بیشتری برسانید چند برابر کرده اید.

ویرایش فراموش نشود:

بعد از نوشتن یک پست نیاز نیست که فوراً دکمه انتشار را بزنید. حداقل یک بار نوشته را از اول تا آخر بخوانید. به دنبال غلط های املایی، تایپی، نگارشی و اشتباه در جمله بندی بگردید حتماً چندتایی پیدا می کنید. انتشار یک مطلب دارای غلط، تأثیر بدی روی خواننده خواهد گذاشت. هنگام ویرایش روی جمله‌ها دوباره فکر کنید. به یاد بیاورید خواننده‌های وب، متن های بلند و جمله‌های طولانی را دوست ندارند. بنابراین قیچی را به دست بگیرید و هر چه اضافه به نظر می‌آید حذف کنید، تا یک متن اصلاح شده داشته باشید.

دیوار کلمات خواننده را فراری می دهد:

پاراگراف بندی مناسب و فضای سفید به خواننده اجازه می‌دهد تا در متن شما تنفس کند. برای مثال تصور کنید تمام پاراگراف های همین درس که می‌خوانید به هم چسبیده باشد و هیچ عنوانی هم نداشته باشد. آیا جرأت می‌کنید آن را از اول تا آخر بخوانید؟ وقتی متن را قسمت بندی نکنید و در آن فضا خالی نداشته باشید، مانند یک دژ مقابل خواننده است که از خواندن آن سر باز می زند.

سایز متن را مناسب انتخاب کنید و از وسط چین استفاده نکنید:

متنی که با فونت‌های درشت نوشته شده باشد به راحتی قابل خواندن نیست. متن با فونت بسیار ریز هم همین طور. رنگی کردن قطعات مختلف متن هم باعث آزار چشم خواننده می‌شود. بهتر است متن را در یک رنگ بنویسید. بعضی‌ها دوست دارند، متن ها را وسط چین کنند. بررسی ها نشان داده که چشم انسان در دنبال کردن خطوط وسط چین به مشکل بر می‌خورد و با آن‌ها راحت نیست. بنابراین متن های فارسی را تا حد امکان راست چین قرار دهید و انگلیسی را چپ چین کنید.

از تصاویر، درست و به‌موقع استفاده کنید:

تصاویر برای زیبا کردن صفحه وبلاگ نیستند. از آن‌ها وقتی استفاده کنید که مفهومی را به مطلب اضافه کند. گاهی اوقات آنقدر در استفاده از آن‌ها زیاده روی می‌شود که مطلب اصلی در میان شان گم می شود. بعضی وقت ها تصاویر نامناسب سبب می‌شوند، نوشته مانند یک تبلیغ به نظر برسد. اعصاب خواننده‌ها را با استفاده از عکس‌های متحرک به هم نریزید و فقط در صورتی از چنین چیزهایی استفاده کنید که واقعاً نیاز باشد. از انیمیشن ها وقتی استفاده کنید که به رساندن مفهموم تان کمک کند. آن‌ها به حجم صفحات شما اضافه می‌کنند و خواننده ها بعد از انتظار طولانی وبلاگ را ترک می کنند.

طبقه بندی مطالب:

نیاز به دسته بندی پست ها یکی از اولین سؤال‌هایی است که در ذهن یک بلاگر جدید شکل می گیرد. سرویس های وبلاگ نویسی مختلف هر کدام امکانات متفاوتی را برای طبقه بندی نوشته‌ها در اختیار شما قرار می دهند. اما در اینجا با دو تا از رایج ترین و مهم‌ترین آن‌ها آشنا می شوید:

• طبقه بندی بر اساس دسته های موضوعی: این ساده‌ترین روش برای طبقه بندی است. می‌توانید دسته های موضوعی مختلفی را بسازید و هنگام نوشتن یک پست جدید آن را در یک یا چند تا از این دسته ها طبقه بندی کنید. درست مثل پوشه هایی که ایجاد می‌کنید و کاغذها را بر حسب موضوع در آن‌ها قرار می دهید. این روش ساده و سریع است. معمولاً این امکان را دارید، آن‌ها را در یکی از ستون‌های کناری وبلاگ نمایش دهید و با کلیک کردن روی هر دسته تمام مطالبی که در آن طبقه بندی شده است نمایش داده می شود.

• برچسب زنی: تگ زدن یا برچسب زنی روش جدید تری برای دسته بندی اطلاعات است. در این روش برای هر پست تعدادی برچسب انتخاب می‌کنید و به آن اختصاص می دهید. محدودیتی در انتخاب و تعداد این برچسب‌ها وجود ندارد. اما باید بدانید که انتخاب برچسب مناسب یک هنر است. وقتی یک پست می‌نویسد با خودتان فکر کنید، کدام کلمات و عبارات هستند که من را به یاد این پست می‌اندازد یا اگر یکی از خوانندگان من بخواهد این مطلب را پیدا کند احتمالاً چه کلمه‌ای را جستجو خواهد کرد؟ این کلمات برچسب‌های شما را تشکیل می دهند.

تست نهایی یادتان نرود:

بعد از اینکه مطلب را نوشتید و منتشر کردید حتماً آن را یک بار در وبلاگ مانند یک بیننده بازخوانی کنید. خیلی اوقات اشکالاتی در آن پیدا می‌کنید که هنگام نوشتن و ویرایش در صفحه مدیریت ندیده اید. گاهی اوقات عکس را در سایز اشتباه آپلود کرده‌اید و وقتی آن را در وبلاگ چک کنید، می‌بینید قالب وبلاگ به هم ریخته است. تست نهایی چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد اما این اطمینان را خواهید داشت، مطلب شما درست و بدون اشکال منتشر شده است.

امیدوارم از وبلاگ نویسی لذت ببرید.

با توجه به تاثیر گذاری بسیار محتوای مولتی مدیا (تصویر و ویدئو) در وبلاگ، در این جلسه آموزشی به معرفی و ارائه نکته هایی برای در مورد نحوه استفاده از صوت و تصویر و ویدئو خواهیم پرداخت.

همیشه حرف، کلمه و جمله است که گفتار و نوشتار را می سازند، اما نوشتار در هر رسانه ای که ارائه شود (اعم از روزنامه، کتاب، وبلاگ و …) بدون همراهی مدیا ناقص و خسته‌کننده است. گاهی اوقات حتی می‌توان پیام نوشتار را بدون حضور مدیا، گنگ و ناقص دانست.

در وبلاگ به راحتی امکان استفاده از عکس، فیلم و حتی صدا را دارید. اثر گذاری مدیا در این رسانه به اندازه‌ای است که حتی خود مدیا تبدیل به رسانه شده و باعث خلق فتوبلاگ، پادکست و ویدیوکست شده است.

عکس:

بیشترین مدیایی که در وبلاگ مورد استفاده قرار می‌گیرد و تقریباً پا به پای متن جلو می آید، تصویر است. اما همه وبلاگ‌نویس ها به شیوه درست انتخاب و استفاده از عکس در مطالب توجه نمی کنند.

اولین گام: پیدا کردن و انتخاب عکس مهمترین مرحله استفاده از این مدیا است. برخی افراد که به لطف دوربین های دیجیتال کوچک و با کیفیت، دست شان باز است. مشخص است که تمامی حقوق این عکس‌ها متعلق به عکاس است و هرگونه استفاده از آن در اختیار وی است.

اما راه حلی که بسیاری از افراد انتخاب می کنند، استفاده از اینترنت و به‌خصوص سرویس جستجوی عکس گوگل است. آیا به این نکته فکر کرده‌اید که از لحاظ قانونی و اخلاقی، شما حق استفاده از همه عکس هایی که در گوگل و یا دیگر منابع پیدا می کنید، ندارید؟ حق کپی رایت هر عکس متعلق به عکاس اش است، که آن را طبق قوانین مختلف حقوق مؤلف در اختیار دیگر افراد هم قرار می دهد. پس شما برای استفاده از عکس در وبلاگ تان، ابتدا باید از حقوق مؤلف آن مطمئن شوید و سپس از آن استفاده کنید.

اما چگونه عکس‌های مناسب با مطلب مان را بیابیم، که از لحاظ حقوق صاحب اثر دچار مشکل نشویم؟ اگر به جستجوی پیشرفته عکس گوگل سری بزنید، می‌بینید که این موتور جستجو، امکان گشتن در میان عکس هایی را که استفاده از آن‌ها رایگان و آزاد است را هم دارد:

همانطور که می بینید، گوگل می‌تواند بر اساس اجازه استفاده، تغییر و بازنشر، چهار گروه عکس را در نتایج جستجو به شما نشان دهد.

Labeled for reuse عکس هایی را که با این برچسب مشاهده می کنید، می‌توانید برای استفاده شخصی کپی و بازنشر نمایید. اما حق انجام تغییرات یا استفاده تجاری از آن‌ها را ندارید.

labeled for commercial reuse عکس هایی را که با این اجازه نامه منتشر می شوند، می‌توانید برای کارهای شخصی و تجاری استفاده کنید. اما باز هم حق تغییر و تصرف در آن‌ها را ندارید.

labeled for reuse with modification عکس‌های این گروه را می‌توانید جهت مصارف فردی تغییر داده و در آن‌ها دخل تصرف نمایید.

labeled for commercial reuse with modification این گروه هم شامل عکس هایی هستند که برای مقاصد تجاری و مالی هم اجازه تغییر آن‌ها را دارید.

علاوه بر این با جستجو در سایت فلیکر هم می‌توانید عکس‌های فراوانی را بیابید که صاحبان شان آن‌ها را در اندازه های مختلف به صورت رایگان و تحت شرایطی مشابه با آنچه که در بالا گفته شد در اختیارتان می گذارند.

گام دوم: عکس هایی که در اینترنت می یابید و یا اینکه از روی دوربین عکاسی یا گوشی موبایل تان بر می دارید، معمولاً طول و عرض های متفاوتی دارند و برخی هم حجم های نسبتاً زیاد و نامناسبی دارند. بیننده بینوای وبلاگ چه گناهی مرتکب شده که برای دیدن یک مطلب شما، با این اینترنت کند باید منتظر لود شدن عکسی شود که کیفیت و اندازه اش برای چاپ پوستر هم کفایت می کند.

همیشه در نظر داشته باشید که بیننده وبلاگ ممکن است از اینترنتی با سرعت مناسب برخوردار نباشد و یا اینکه از لحاظ مصرف پهنای باند محدودیت داشته باشد. با توجه به سرعت اینترنت و همچنین اصول طراحی صفحات وب، معمولاً حجم مناسب برای یک عکس جهت انتشار در وبلاگ بین ۴۰ تا ۶۰ کیلوبایت است. عکس‌های با حجم بالای ۱۰۰ کیلوبایت هم برای این کار سنگین و نامناسب محسوب می شوند.

در خصوص سایز عکس‌ها (طول و عرض) هم توجه داشته باشید که هرچه اندازه عکس تان بزرگ‌تر باشد، به همان نسبت حجم آن هم افزایش می یابد. علاوه بر این استفاده از عکس هایی با اندازه‌ بزرگ‌تر از عرض وبلاگ تان معمولاً باعث به هم ریختن صفحه و بیرون زدن عکس از صفحه می‌شود که جلوه مناسبی ندارد.

البته بعضی از وبلاگ‌نویسان با تعیین طول و عرض عکس با کدهای اچ تی ام ال و یا درون ادیتور وبلاگ، مشکل اندازه را حل می کنند. اما همچنان معضل حجم به جای خود باقی است. بنابراین از این روش استفاده نکنید.

راه حل این است که با استفاده از برنامه‌های ویرایش عکس، حجم و اندازه مناسب را برای استفاده در وبلاگ آماده کنید. البته برخی برنامه‌های کوچک هم هستند که این کار را به صورت دم دستی و سریع برای تان انجام می دهند. اما هیچ کدام مانند فتوشاپ دست تان را در تغییرات باز نمی‌گذارند و کیفیت آن را هم ندارند.

بهتر است که یک عرض استاندارد برای عکس‌ مطالب وبلاگ انتخاب کرده و تا حد امکان همیشه از همان اندازه استفاده کنید. تا هم ظاهر وبلاگ یک دست و زیبا‌تر شود و هم مشکل حجم و به هم ریختگی صفحه را حل کرده باشید.

برای اینکه اندازه مناسب صفحه وبلاگ تان را بدانید، راحت ترین راه این است که چند عکس با عرض های متفاوت آماده کرده و آن‌ها را در چند مطلب تست قرار دهید. هر کدام را که مناسب‌تر یافتید انتخاب کنید.

حال برای تغییر اندازه و حجم عکس، آن را در فتوشاپ باز کنید. از منوی file گزینه save for web and devices... را انتخاب کنید. پنجره ای مانند شکل زیر به نمایش در می آید:

با باز کردن منوی Preset فرمتی را که می‌خواهید فایل ذخیره شود انتخاب کنید. فرمت های gif و Png حجم پایینی دارند، اما برای استفاده در صفحات وبلاگ معمولاً از فرمت jpeg استفاده می شود. پس از انتخاب فرمت، در قسمت quality می‌توانید کیفیت عکس را انتخاب کنید. این عدد را تا جایی که کیفیت عکسی که در سمت چپ می‌بینید قابل قبول باشد، کم کنید. زیرا هر قدر این عدد کوچکتر باشد، حجم فایل نهایی شما کمتر خواهد بود. بیشتر اوقات استفاده از اعداد ۶۰ تا ۷۰ کاملاً مناسب است.

بعد از اعمال هر یک از این تغییرات، می‌توانید حجم تقریبی فایل نهایی را در گوشه پایین و سمت چپ صفحه در زیر عکس ببینید. حال نوبت به سایز عکس می رسد. شما قبلاً اندازه مناسب عکس وبلاگ تان را انتخاب کرده اید. حال باید عکس را به اندازه مورد نظر در آورید.

در قسمت Image Size می‌توانید اندازه عکس را بر حسب پیکسل وارد کنید. در جلوی عبارت W عرض عکس را و در جلو حرف H ارتفاع آن را وارد کنید. البته این تنظیمات معمولاً به گونه‌ای هستند که با انتخاب یکی، دیگری هم به طور خودکار تغییر می کند. بعد از اینکه یکی از این اندازه ها را وارد کردید، کلید اینتر را بزنید تا نتیجه را ببینید. معمولاً انتخاب اندازه‌ای بین ۴۵۰ تا ۶۰۰ پیکسل برای عرض عکس در وبلاگ های مختلف مناسب است.بعد از اتمام تنظیمات کلید save را بزنید، تا در محلی که می‌خواهید و با اسم دلخواه تصویر نهایی را ذخیره کنید.

با این تنظیمات معمولاً حجم فایل نهایی شما کمتر از ۱۰۰ کیلوبایت خواهد بود. اندازه آن هم به گونه‌ای است که صفحه تان را به هم نمی ریزد و همچنین دعای خیر خوانندگان بدرقه راه وبلاگ تان خواهد بود!

نکته دیگری که ذکر آن در خصوص آماده سازی عکس‌ها ضروری است، نحوه جداسازی و استفاده از بخش خاصی از تصویر است. گاهی اوقات می‌خواهید فرد یا مکان خاصی را از عکس حذف کنید و تنها بخشی از آن را در وبلاگ تان قرار دهید. برای این کار می‌توانید از ابزار crop در فتوشاپ استفاده کنید.

بر روی دکمه کراپ در کادر ابزارهای فتوشاپ کلیک کنید. حال در نقطه‌ای از عکس که می‌خواهید جدا شود کلیک کرده و با نگه داشتن دکمه، موس را حرکت دهید تا بخش مورد نظر انتخاب شود. یک کادر در عکس ایجاد می‌شود که فضای اطراف آن خاکستری است. می‌توانید با گرفتن و کشیدن لبه ها منطقه انتخابی را کم و زیاد کنید. هنگامی که منطقه مناسب انتخاب شد، کلید اینتر را بزنید تا بخش‌های اضافی حذف شوند. حال با روشی که در بالا گفته شد، تصویر را در اندازه و حجم مناسب ذخیره کرده و استفاده نمایید.

گام سوم: حال که عکس مناسب انتخاب و ویرایش شد، باید به دنبال روشی برای استفاده از آن باشیم. اگر وبلاگ شما بر روی یک هاست و دامین اختصاصی قرار داشته باشد، مشکلی نخواهید داشت و می‌توانید عکس‌ها را به راحتی آپلود کرده و در مطلب تان قرار دهید.

در صورتی که از سرویس های عمومی وبلاگ نویسی استفاده می‌کنید احتمالاً آن‌ها امکان آپلود عکس را در همان اکانت به شما میدهند. هرچند برای آن محدودیت‌هایی وجود دارد. اما اگر چنین امکانی را ندارید، می‌توان از برخی سایت‌ها که فضای رایگان برای آپلود فایل یا نمایش عکس در اختیار تان می‌گذارند استفاده کنید. از مشهورترین سایت‌های آپلود عکس می‌توان به فلیکر، تامبلر و پیکاسا وب اشاره کرد. شما می‌توانید با ساختن اکانت در هر یک از این سایت‌ها، عکس‌های تان را در آن‌ها قرار دهید و آنگاه لینک عکس را در بخش ورود عکس مطلب وارد کنید.

اگر ایمیل یاهو داشته باشید، با همان نام کاربری و کلمه عبور می‌توانید وارد سایت فلیکر شده و از امکانات آن استفاده کنید. برای استفاده از پیکاسا وب هم داشتن ایمیل جیمیل کفایت کرده و نیازی به ساخت اکانت جدید نیست.

ویدیو: با توجه به اینکه سرعت اینترنت رو به افزایش است و همچنین ابزارهای ضبط تصاویر ویدیویی روز به روز کوچک‌تر و با کیفیت تر می شوند، قرار دادن ویدیو در مطالب وبلاگ به امری عادی بدل شده است. برای این کار شما می‌توانید یکی از سرویس های آپلود رایگان ویدیو را انتخاب کرده و تصاویر ویدیویی مورد علاقه تان را در آن قرار دهید. سپس با یک کد ساده که خود این سایت‌ها معمولاً در قسمت Embed در اختیارتان می‌گذارند، آن‌ها را درون مطلب تان قرار دهید. از سرویس های مناسب آپلود و اشتراک ویدیو می‌توان به یوتیوب شرکت گوگل و Viddler اشاره کرد.

جدا از نحوه نمایش و سرویس انتخابی برای اشتراک ویدیوها توجه به چند نکته ضروری می نماید. اول از همه اگر ویدیو توسط خودتان تصویر برداری شده است، لطفاً به حفظ حریم خصوصی افراد و مکان های موجود در آن توجه داشته باشید. همچنین با وجود دوربین های هندی کم کوچک و گوشی های موبایل با کیفیت ضبط تصویر HD شما می‌توانید ویدیوهای بسیار خوب و با کیفیتی تولید کنید. اما آیا به توانایی خوانندگان وبلاگ تان برای مشاهده یک تصویر پرحجم (هرچند با کیفیت) توجه کرده اید. بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند به جای اینکه ساعت‌ها منتظر لود شدن و تماشای یک ویدیوی با کیفیت بنشینند، آن را با کیفیت پایین تر ولی در مدت زمان کمتری ببینند. پس لطفاً به فکر سرعت اینترنت و پهنای باند خوانندگان هم باشید.

نکته دیگر در خصوص مدت زمان ویدیوها است که هم بر حجم آن و هم حوصله تماشاگر کاملاً تأثیر گذار است. ممکن است در یک اردوی دوستانه یا جمع خانوادگی یا جشن، تمامی لحظات برای شما خاطره انگیز و دوست داشتی باشند. اما خواننده وبلاگ تان که می‌خواهد اتفاق بامزه خیس شدن استادتان یا شیرین کاری پسرخاله کوچک تان را ببیند، هیچ علاقه‌ای ندارد که برای دیدن یک اتفاق ۲۰ ثانیه ای، یک ویدیوی ۱۰ دقیقه‌ای را تحمل کند. یا برای تماشای یک دیالوگ زیبا از فیلم جدید تارانتینو، هیچ‌گاه به تماشای تمام آن سکانس در وبلاگ شما نخواهد نشست.

پس یادمان باشد که زمان و حجم در استفاده از ویدیو بسیار مهم و حیاتی هستند و حتی می‌توانند باعث از دست رفتن خوانندگان یک وبلاگ شوند. شاید بتوان گفت این ضرب‌المثل قدیمی کاملاً مصداق دارد: کم گوی و گزیده گوی چون در. در انتخاب ویدیو هم به حقوق مولفین و کپی رایت توجه داشته باشید. نکته آخر هم این است که بسیاری از سرویس دهنده های رایگان ویدیو در ایران فیلتر هستند. سرویسی را انتخاب کنید که توسط خواننده‌ها قابل مشاهده باشد.

صدا: ممکن است بخواهید یک وبلاگ صوتی به راه بیاندازید که پادکست نام دارد. در این صورت به جای نوشتن بیشتر ترجیح می‌دهید که برای شنوندگان خود صحبت کنید. اینجا هم حجم حرف اول را می‌زند. هر چه فایل صوتی کوچک‌تر باشد، خواننده وبلاگ راضی تر خواهد بود.

برای استفاده از یک آهنگ در وبلاگ تان یا راه اندازی پادکست، باید ابتدا آن را بر روی یک سرور آپلود نمایید و یا اینکه سروری در اینترنت بیابید که فایل مورد نظرتان بر روی آن موجود باشد. برای این کار می‌توانید از برخی سایت‌های آپلود و اشتراک رایگان فایل استفاده کنید. سایت Boomp3 (http://boomp3.com) به شکل جالبی با استفاده از امکان آپلود و اشتراک برنامه Dropbox امکان آپلود و پخش فایل‌های mp3 را برای شما فراهم می آورد. البته می‌توانید از سایت‌هایی مانند www.fileden.com و http://imeem.com هم استفاده کنید.

مرحله بعد استفاده از یک برنامه پخش کننده است. با استفاده از کدهای جاوا اسکریپت و امکانات مرورگر خواننده وبلاگ، می‌توان شکل‌های مختلف پخش کننده را در اختیار بازدید کننده قرار داد. فقط در انتخاب برنامه مناسب، به امکان کنترل کامل فایل صوتی در حال پخش توسط خواننده وبلاگ توجه داشته باشید.

به عنوان یک وبلاگ‌نویس قطعا شکل ظاهری وبلاگ برایتان اهمیت زیادی دارد. اینکه چگونه یک قالب مناسب برای وبلاگ مان انتخاب کنیم و رعایت چه نکاتی در رابطه با قالب و اجزای آن اهمیت دارد نکاتی است که در این درس به آن می پردازیم.

هر کدام از سرویس های رایگان وبلاگ به شما اجازه می‌دهند تا قالبی را برای وبلاگ تان انتخاب کنید و آن را با توجه به نیازتان شخصی سازی کنید. بسته به نوع سرویس دهنده ای که انتخاب می‌کنید در بعضی موارد اجازه دارید تمام اجزای قالب را خودتان دستکاری و شخصی سازی کنید و بعضی سرویس های رایگان مانند Wordpress.com به شما آزادی عمل زیادی برای دستکاری در قالب نمی دهند. اگر هم روی سرویس هاستینگ شخصی خودتان وبلاگ راه اندازی کرده باشید کاملاً آزاد هستید، هر گونه تغییری در قالب وبلاگ به وجود بیاورید و حتی اگر بخواهید یک قالب کاملاً اختصاصی از اول برای خودتان طراحی کنید.

وبلاگ شما مجموعه ای از امکانات و بخش‌های مختلف است. مطالبی که می نویسید، آرشیو زمانی، آرشیو موضوعی، برچسب‌ها، پیوندها، صفحه های ثابت و انواع ویجت های مختلف که ممکن است در آن استفاده کرده باشید. برای نمایش مناسب تمام این‌ها به یک قالب مناسب نیاز دارید تا اطلاعات را به گونه‌ای مناسب به خواننده نشان بدهد. اگر می‌خواهید قالبی را انتخاب کنید یا یکی را از اول طراحی کنید به این نکات توجه کنید.

یک قالب ساده، برجسته و شخصی:

طراحی های شلوغ خواننده را گیج می کند. همینکه نگاه بیننده برای نخستین بار به وبلاگ شما بیفتد از آن تأثیری را دریافت می کند. باید در طراحی قالب به این تأثیر فکر کنید. این تأثیر طی ۵ ثانیه اول رخ می دهد. بنابراین چیزهایی که برایتان مهم است را باید برجسته‌تر نشان بدهید. در انتخاب رنگ دقت کنید. تنوع رنگ‌ها را محدود کنید.

توجه خواننده با رفتن به پایین وبلاگ کاهش پیدا می کند:

بیشترین قسمتی که در صفحات وب دیده می‌شود بالای آن‌ها است. خواننده‌ها همینطور که به پایین صفحه اسکرول می‌کنند توجه کمتری به صفحه وبلاگ می کنند. بنابراین در چیدمان موارد درون قالب فراموش نکنید که به این نکته توجه کنید. که موارد مهم را با قرار دادن در پایین صفحه کم اهمیت نکنید.

فوتر وبلاگ را فراموش نکنید:

به قسمت پایانی و پایین وبلاگ فوتر گفته می شود. بخشی که ممکن است توجه زیادی به آن نکنید اما عامل مهمی در نگه داشتن بازدیدکنندگان در وبلاگ است. وقتی یک خواننده پستی از شما را می‌خواند با اسکرول کردن به پایین صفحه یا همان فوتر می‌رسد. حالا اگر مطلب دیگری برایش جالب توجه نباشد صفحه را می‌بندد و از وبلاگ خارج می شود. قرار دادن برخی موارد در فوتر باعث می‌شود که بعد از تمام شدن یک پست، خواننده مطالب دیگری برای خواندن داشته باشد. در کنار آن می‌توانید برخی لینک های ضروری را در فوتر وبلاگ قرار دهید و کپی رایت وبلاگ هم در همین قسمت قرار می گیرد.

مطالب باید قابل خواندن باشند، در انتخاب رنگ‌ها دقت کنید:

هر چقدر هم که مطالب جذابی داشته باشید اگر رنگ متن و پس زمینه تباین کافی نداشته باشند برای خواننده‌ها قابل خواندن نخواهد بود. برای مثال اگر متن را سفید کنید و یک پس زمینه زرد برایش انتخاب کنید آنوقت حتی با ذره‌بین هم نمی‌شود آن‌ها را خواند. متن خاکستری روی پس زمینه مشکی هم همین مشکل را دارد. بهترین انتخاب پس زمینه‌های روشن با متن تیره است. البته می‌توانید از حالت عکس آن هم استفاده کنید. یعنی پس زمینه تیره با متن روشن.هرچند دومی مانند پس زمینه روشن خوانا نیست.

صفحه پیام 404 مناسبی داشته باشید:

گاهی اوقات خواننده‌های وبلاگ شما به صفحه‌ای در وبلاگ مراجعه می‌کنند که وجود ندارد. مثلاً قبلاً یک پست نوشته‌اید و حالا آن را پاک کرده اید. اما یک وبلاگ دیگر به آن لینک داده است. در این حالت خواننده‌ها از مکان های دیگر به آدرسی در وبلاگ شما مراجعه می‌کنند که دیگر وجود ندارد. در این وضعیت آن‌ها با یک صفحه پیام خطا به نام خطای شماره 404 مواجه می شوند. اگر یک وبلاگ روی هاست خودتان داشته باشید و در برخی سرویس دهنده های رایگان این امکان را دارید که یک صفحه ویژه طراحی کنید تا هنگام بروز خطای 404 به خواننده‌ها نمایش داده شود. این صفحه می‌تواند دارای یک پیام باشد به همراه تعدادی لینک به دیگر بخش‌های وبلاگ. اما همه‌اش این نیست می‌توانید در ساختن این صفحه از خودتان خلاقیت نشان بدهید.

از شر لینک های مرده خلاص بشوید:

طی ماه ها و سال‌ها وبلاگ نویسی به مکان های مختلفی در دیگر سایت‌ها و وبلاگ ها لینک می دهید. همه این صفحات تا ابد در اینترنت باقی نمی مانند. تعدادی از صفحات بعد از مدتی از اینترنت پاک می‌شوند و اگر خواننده‌های شما روی این لینک ها کلیک کنند تنها با پیام خطا مواجه می شوند. این موضوع هم خواننده شما را ناراحت می‌کند و هم روی رتبه وبلاگ شما در موتورهای جستجو تأثیر منفی می گذارد. اما چک کردن تمام این لینک ها به صورت دستی عملاً غیر ممکن است.

برای نظارت بر لینک های داخل وبلاگ تان می‌توانید از ابزار رایگان گوگل به نام Webmaster Tools استفاده کنید. این سرویس شامل تعدادی خدمات رایگان برای مدیران وب سایت‌ها و وبلاگ‌نویس ها است که یکی از این خدمات چک کردن وبلاگ است. برای این کار در این سرویس ثبت نام کنید و آدرس وبلاگ را به آن بدهید. بعد از آن گوگل یک کد را در اختیار شما قرار می‌دهد تا آن را درون قالب قرار دهید تا مالکیت شما بر آن وبلاگ اثبات شود. بعد از تأیید مالکیت، می‌توانید از خدمات رایگان Webmaster Tools گوگل برای وبلاگ تان استفاده کنید.

کمی HTML یاد بگیرید:

صفحات وب که در مرورگرتان می‌بینید در‌واقع از کدهای اچ تی ام ال و تعدادی زبان‌های برنامه نویسی دیگر تشکیل شده اند. برای راه اندازی و نوشتن وبلاگ نیاز به دانستن یک زبان برنامه نویسی نیست. اما اگر بخواهید که قدرت خودتان را در اجرای تغییرات در وبلاگ چند برابر کنید کافی است که کمی HTML یاد بگیرید. این در‌واقع یک زبان برنامه نویسی نیست و یادگیری آن بسیار ساده‌تر از آن چیزی است که تصور می کنید. نیاز هم نیست که تمام دستورات اچ تی ام ال را یاد بگیرید. دانستن یک سری موارد اولیه کارایی شما را چند برابر خواهد کرد. برای شروع می‌توانید از گوگل کمک بگیرید!

از آیتم های متحرک استفاده نکنید:

باور کنید اکثر خواننده‌ها علاقه‌ای به دیدن یک ساعت بزرگ در وسط صفحه یا پروانه ای که از این طرف به آن طرف وبلاگ پرواز می‌کند، ندارند. آیتم های متحرک که اکثراً برای زیبایی به وبلاگ اضافه می‌شوند باعث می‌شوند حواس خواننده پرت شود و گاهی اوقات حتی موجب ناراحتی بیننده می شود. در چنین حالتی به راحتی صحفه وبلاگ شما بسته خواهد شد و خواننده خودتان را از دست می دهید. علاوه بر این استفاده از پنجره های بازشونده کوچک تبلیغاتی یا بعضی پیام‌هایی که به صورت Popup به بیننده می‌دهید کار مناسبی نیست.

پخش صوت و ویدیو را به عهده بازدیدکننده بگذارید:

تا به حال برایتان پیش آمده که به وبلاگی مراجعه کنید و ناگهان یک موسیقی شروع به پخش شدن بکند؟ حالا اگر صدای اسپیکرهای کامپیوتر تا آخر بلند باشد و شما در محل کار باشید چه احساسی پیدا می کنید؟ اگر قصد دارید در وبلاگ تان ویدیو یا صوت قرار بدهید از این موضوع اطمینان حاصل کنید که آن‌ها به صورت خودکار شروع به پخش نمی کنند. باید به بازدیدکننده این اجازه را بدهید که خودش در صورت تمایل آن‌ها را پخش کند.

آیا نشان دادن کنتور بازدیدکنندگان لازم است؟

حتماً برایتان مهم است که از آمار بازدید وبلاگتان مطلع شوید. اما شاید نیاز نباشد که آن را به همه نشان بدهید. قبل از انجام این کار به دلیل آن فکر کنید. اگر امکان نصب شمارنده را روی قالب وبلاگ دارید بهترین انتخاب سرویس رایگانGoogle Analytics است. با مراجعه به آن در این آدرس: http://www.google.com/analytics می‌توانید در آن ثبت نام کرده و یک کد برای وبلاگ دریافت کنید. با قرار دادن کد درون قالب می‌توانید گزارش های بسیار مفیدی در مورد تعداد بازدیدکنندگان، محل مراجعه و … ببینید.

در انتخاب ابزار آمار گیری وبلاگ تان دقت کنید و به همه سرویس ها اعتماد نکنید. قرار دادن کد این سرویس ها در صفحه وبلاگ تان سبب می‌شود که آن‌ها قادر به جمع آوری برخی اطلاعات در مورد بازدیدکنندگان وبلاگ تان باشند و این کار شاید از نظر حریم خصوصی و امنیت دردسرساز شود.

حجم صفحات وبلاگ شما چقدر است؟

وقتی آدرس صفحه وبلاگ تان را می‌زنید چقدر طول می‌کشد تا باز شود؟ ممکن است شما به اینترنت پرسرعت دسترسی داشته باشید. اما بسیاری از کاربران فارسی زبان به چنین اینترنتی دسترسی ندارند. بنابراین مهم است که به حجم صفحات وبلاگ توجه کنید. معمولاً متن حجم زیادی را آشغال نمی‌کند اما تصاویر، صوت و ویدیو حجم زیادی دارند و سرعت باز شدن صفحات را کند می کنند. قبل از قرار دادن هر عکس در وبلاگ آن را برای وب بهینه کنید تا حجم زیادی نداشته باشد. در درس آماده سازی تصاویر این کار آموزش داده شده است.

صفحه تماس با من فراموش نشود:

تا به حال به وبلاگ هایی برخورد کرده‌اید که صفحه تماس ندارند؟ تعداد شان کم نیست. همیشه یک روش برای ارتباط خواننده با خودتان قرار بدهید. دقت کنید که بخش نظرات وبلاگ برای اظهار نظر در مورد همان مطلب است نه تماس با شما. اگر نمی‌خواهید آدرس ایمیل تان را در اختیار همه قرار دهید، صفحه تماس می‌تواند حاوی یک فرم باشد که خواننده‌ها از طریق آن با شما تماس می‌گیرند و اطلاعات آن برایتان ایمیل میشود.

به طور کل در دوران وبلاگ نویسی برایتان زیاد پیش می‌آید که مطالب جالبی در دیگر سایت‌ها و وبلاگ ها ببینید که بخواهید آن‌ها را با خوانندگان وبلاگ خودتان به اشتراک بگذارید. اما باید نکته هایی را رعایت کنید که در اینجا بعضی از آنها را مرور می کنیم.

وقتی وبلاگ می نویسید از نوشتن لذت می برید. قاعدتاً دوست ندارید که کسی نوشته شما را بردارد و بدون اجازه شما در وبلاگ خودش منتشر کند یا اینکه آن را در نشریه چاپی به نام فردی دیگر ببینید. همین موضوع در مورد استفاده از مطالب دیگر وبلاگ ها و وب سایت هم صدق می کند. به طور کل در دوران وبلاگ نویسی برایتان زیاد پیش می‌آید که مطالب جالبی در دیگر سایت‌ها و وبلاگ ها ببینید که بخواهید آن‌ها را با خوانندگان وبلاگ خودتان به اشتراک بگذارید.

اشتباه ترین راه برای این کار کپی کردن مطالب سایت‌ها و وبلاگ های دیگر در وبلاگتان است. این کار نه تنها باعث افزایش خوانندگان وبلاگ تان نمی‌شود بلکه نویسنده اصلی مطلب را هم از شما دلخور خواهد کرد. اما ذات وب برای به اشتراک گذاری اطلاعات طراحی شده است. می‌توانید بدون اینکه اخلاق را زیر پا بگذارید مطالب مفید دیگر سایت‌ها و وبلاگ ها را با بقیه به اشتراک بگذارید. برای این کار کافی است که در وبلاگ تان به آن مطلب لینک بدهید. این بهترین روش برای نقل مطالب دیگران است.

گاهی اوقات ممکن است بخواهید مطلب را در وبلاگ خودتان قرار دهید. در این صورت باید به قوانین منبعی که می‌خواهید از آن نقل کنید توجه کنید. تقریباً تمام سایت‌ها و وبلاگ ها در پایین صفحات شان قوانین نقل مطالب را نوشته اند. بسیار مهم است که به آن‌ها توجه کنید و به آن‌ها احترام بگذارید. اگر نقل مطالب را به طور کل ممنوع کرده بودند شما حق ندارید که هیچ کدام از مطالب را در وبلاگ تان درج کنید. اما همیشه می‌توانید به‌ آن‌ها لینک دهید. نقل مطلب فقط شامل متن های دیگران نمی شود. شما باید در مورد تصاویر، صوت و ویدیو هم به قوانین ذکر منبع احترام بگذارید.

بعضی سایت‌ها و نقل مطلب را با ذکر منبع مجاز دانسته اند. این قسمت مهمی است که بسیاری از وبلاگ‌نویس ها در آن اشتباه می کنند. در وب، ذکر منبع به معنی دادن لینک به مطلب اصلی است. نه به معنی اینکه فقط نام وبلاگ منبع را در آخر مطلب اش بنویسید. اگر واقعاً قصد دارید مطلبی را از یک وبلاگ دیگر را نقل کنید دقت کنید که هیچ وقت از روی فراموشی و بی دقتی لینک به مطلب اصلی را فراموش نکنید.

هنگام لینک دادن به مطلب اصلی دقت کنید که نباید به صفحه اصلی آن وبلاگ یا وب سایت لینک بدهید. بلکه باید به همان مطلبی پیوند داده شود که در وبلاگتان نقل کرده اید.

بعضی وبلاگ ها هم نقل مطلب را تنها با کسب اجازه قبلی مجاز شمرده اند. در این صورت باید با نویسنده آن وبلاگ تماس بگیرید. بهترین کار ایمیل زدن به نویسنده وبلاگ و کسب اجازه برای نقل مطلب اش است و بهتر است از بخش نظرات وبلاگ اش برای کسب اجازه استفاده نکنید. در صورتی که این اجازه به شما داده شد هنگام درج مطلب حتماً منبع را با درج لینک ذکر کنید و به خواننده هایتان اعلام کنید که برای درج این مطلب از نویسنده اصلی‌اش اجازه گرفته اید. با این کار هم قوانین نقل مطلب را رعایت کرده‌اید و هم خواننده‌های وبلاگتان به شما به عنوان یک فرد حافظ حقوق دیگران احترام بیشتری خواهند گذاشت.

آیا امکانات موجود در وبلاگ جواب گوی نیازتان نیست و به چیزهای بیشتری نیاز دارید؟ به سراغ قیافه ها (theme) و افزونه های (plugin - widget) مختلف می گردیم تا هم امکانات و هم ظاهر وبلاگ تان را بهبود بخشیم. با معرفی و آموزش ابزار وبلاگ و ویجت ها با ما همراه باشید.

وبلاگ نویسی یکی از ساده‌ترین روش‌های انتشار محتوا در وب است و نیاز چندانی به تخصص، امکانات و یا صرف هزینه ندارد. شما سراغ یک سرویس دهنده مطمئن می‌روید و پس از ثبتِ نام دلخواه تان در محیطی ساده شروع به نوشتن و انتشار مطالب می کنید.

اما پس از چندی با کسب تجربه بیشتر در خصوص این کار و دیدن وبلاگ ها و سایت‌های مختلف، دیگر آن محیط ساده و یکنواخت اولیه وبلاگ خسته‌کننده به نظر می‌رسد و به دنبال راهی برای ایجاد تغییر و تمایز از دیگر وبلاگ ها می گردید. فکر می‌کنید امکانات موجود در وبلاگ جواب گوی نیازتان نیست و به چیزهای بیشتری نیاز دارید. به سراغ قیافه ها (theme) و افزونه های (plugin - widget) مختلف می گردید تا هم امکانات و هم ظاهر وبلاگ تان را بهبود بخشید.

اگر برای وبلاگ نویسی وردپرس را انتخاب کرده باشید و یا از سیستم وبلاگ نویسی وردپرس روی هاست شخصی تان استفاده کنید، علاوه بر تم های متفاوت، امکانات نسبتاً گسترده ای هم در اختیار خواهید داشت. در اینجا به بررسی برخی ابزارهای جانبی که استفاده از آن‌ها برای داشتن یک وبلاگ خوب ضروری است، می پردازیم. برخی از این ابزارها، به صورت عمومی برای تمامی وبلاگ ها قابل استفاده اند و برخی هم مختص وردپرس هستند.

ویجت ها:

یکی از قابلیت‌های خوب وردپرس، امکان استفاده از طیف گسترده ویجت ها است. هر کدام از این ابزارها قابلیت ویژه و منحصر به فردی را به وبلاگ اضافه می کنند. امکانات اضافه شده توسط ویجت ها و دیگر ابزارهای جانبی معمولاً در ستون کناری وبلاگ قرار می گیرند.

از ویجت های کاربردی ورد پرس که تقریباً در تمام وبلاگ ها استفاده دارند می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• نمایش لینک ویدیوهای یوتیوبی مورد علاقه شما

• نشان دادن تعداد و اسامی بازدیدکننده های آنلاین

• نمایش وضعیت آب و هوایی شهر محل زندگی تان

• نمایش زمان و تاریخ

• نمایش لینک های مورد علاقه تان که در دلیشز تگ زده‌اید

• اضافه نمودن دکمه Call me اسکایپ برای تماس مستقیم خوانندگان با شما

• ایجاد اسلاید شو از عکس‌های شما در اکانت فلیکر یا آلبوم عکس پیکاسا.

فید:

اگر با وبگردی و مشاهده وبلاگ های دیگر، به فعالیت در این زمینه علاقه‌مند شده‌اید و سراغ وبلاگ آمده اید، حتماً با واژه فید و کاربرد آن آشنا هستید. فید را می‌توان مجموعه لیست وار و روزنامه‌ای از مطالب وبلاگ دانست که خواننده برای مطالعه مطالب تان آن را به برنامه فید خوان خود (مشهورترین آن‌ها گوگل ریدر است) اضافه کرده و نیازی به مراجعه به وبلاگ را ندارد. حتی یکی از راه‌های سنجش محبوبیت یک وبلاگ تعداد فید خوان های آن است.

خبر خوان گوگل:

حال اگر شما بعد از مدتی تصمیم گرفتید که وبلاگ خود را به هاست شخصی که تهیه کرده‌اید منتقل کنید، تکلیف فیدخوان های تان چه می شود؟ ممکن است بسیاری از آن‌ها دیگر اقدام به ثبت آدرس جدیدتان در برنامه فیدخوان خود نکنند و شما تعداد قابل ملاحظه ای خواننده را از دست بدهید.

بهترین راه حل برای عدم مواجهه با این مشکل، استفاده از سایت FeedBurner برای تولید یک فید دائمی است. شما در این سایت یک آدرس فید خاص برای وبلاگتان ایجاد می‌کنید و آن را در اختیار خوانندگان تان می گذارید. با این کار برنامه فیدبرنر، فیدهای آدرسی را که به آن داده‌اید، می‌گیرد و در اختیار کسانی می‌گذارد که آن را در فیدخوان شان اضافه کرده اند. حال اگر سایت تان را به جا و آدرس دیگری منتقل کنید، فقط کافی است که نشانی جدید را به فیدبرنر بدهید. باز هم مطالب تان را مانند گذشته برای کسانی که مشترک آدرس فیدبرنرتان شده‌اند ارسال کند.

شبکه‌های اجتماعی:

امروزه شبکه‌های اجتماعی گسترش زیادی یافته اند. به طوری که در بسیاری موارد خود آن‌ها تبدیل به یک رسانه شده اند. اما برای یک بلاگر تازه کار که خوره شبکه‌های اجتماعی است، این محیط می‌تواند یک دریا خواننده و طرفدار بالقوه باشد. در صورت اطلاع رسانی و مدیریت درست، می‌توانید با سرعتی قابل قبول صاحب یک وبلاگ پرخواننده شوید. یکی از ساده‌ترین استفاده ها از شبکه‌های اجتماعی، انتشار لینک مطالب تان در آن‌ها است. این کار باعث می‌شود تمام دوستانی که در لیست تان دارید، مطالب تان را ببینند.

فیس بوک: یکی از پرطرفدارترین شبکه‌های اجتماعی است که در ایران هم رشد خیلی زیادی داشته است. اگر بخواهید به طریقه معمول ارسال لینک و مطلب در wall فیس بوک، مطالب وبلاگ تان را در آن قرار دهید، کاری وقت گیر و خسته‌کننده است. اما با استفاده از برخی اپلیکیشن های فیس بوک می‌توانید به راحتی فید وبلاگ تان را در آن‌ها اضافه کرده و شاهد انتشار خودکار و تقریباً بلادرنگ مطالب تان در wall فیس بوک تان باشید.

یکی از بهترین برنامه‌های فیس بوک برای این کار آر اس اس گرافیتی است.

توییتر: این سایت کوچک و جمع و جور با آن مطالب ۱۴۰ حرفی اش هم طرفداران بسیار زیادی دارد. اگر شما هم در آن اکانت و تعداد قابل ملاحظه ای دنبال کننده دارید، حتی لحظه‌ای هم در استفاده از آن برای معرفی وبلاگ تان درنگ نکنید. اما تا کی می‌توان بهانه لازم برای تویت کردن لینک وبلاگ را فراهم کرد. و یا اینکه تا کی می‌توان حوصله به خرج داد و بعد از انتشار هر مطلب در وبلاگ، عنوان و لینک آن را تویت کرد. اما اگر از امکان ویژه سایت تویتر فید استفاده کنید، بعد از انتشار هر مطلب در وبلاگ، تیتر و لینک آن به صورت خودکار تویت خواهد شد.

البته از تویتر فید برای انتشار مطالب در فیس بوک هم می‌توانید استفاده کنید. اما ترجیحاً سراغ همان ار اس اس گرافیتی بروید.

دلیشز: این سایت یکی از بهترین و پرطرفدارترین سایت‌های بوک مارک حال حاضر است. شما می‌توانید از آن به عنوان لینک دونی سایت‌های مورد علاقه تان به صورت خصوصی استفاده کنید. همچنین این امکان را دارید تا سایت‌های مورد علاقه تان را با دیگران هم به اشتراک بگذارید. پس چه جایی بهتر از وبلاگ تان برای این اشتراک علاقه‌مندی ها. همان‌طور که در قسمت ویجت ها هم اشاره شد، می‌توانید با استفاده از یک ویجت ساده لینکدونی دلیشزی تان را در ستون کناری وبلاگ راه اندازی کنید.

کنتور: یکی از چیزهایی که هر وبلاگ‌نویس به آن علاقه خاصی دارد و باعث تشویق و دلگرمی وی برای ادامه کار می شود، تعداد بازدید کنندگان وبلاگ است. شما می‌توانید با استفاده از سرویس های رایگانی همچونگوگل آنالایتیک و سایت مپ، اطلاعات بازدیدها و لینک های ورودی به وبلاگ تان را مانیتور کنید. این ابزارها علاوه بر نشان دادن تعداد بازدیدکنندگان به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه، تعداد صفحات بازدید شده را هم به صورت اعداد، ارقام و نمودار به شما نشان می دهند. همچنین به شما نشان می‌دهند، بازدید کننده از کجا به وبلاگ شما آمده است. آیا سایت یا وبلاگی به شما لینک داده است، یا شما را از طریق موتور جستجو پیدا کرده. یا اینکه لینک مطلب شما برای وی ایمیل شده است.

یکی دیگر از کاربردهای کنتور یا شمارنده این است که می‌توانید تعداد بازدیدهای انجام شده از وبلاگ تان را به خوانندگان نشان دهید. برای این کار تنها کافی است در یکی از سرویس های رایگان موجود ثبت نام کرده و یک کد کوچک جاوا اسکریپت را در محلی که می‌خواهید شمارنده نشان داده شود قرار دهید. هرچند که برخی سایت‌های ایرانی هم اقدام به ارائه این خدمات نموده اند، اما پیشنهاد می‌شود به دلیل برخی مشکلات امنیتی، از سرویس های معتبر خارجی استفاده کنید.

آخرین موردی که به آن می‌پردازیم بخش Tools سیستم مدیریت وردپرس است که ابزارهای کاربردی خوبی را در اختیارتان می گذارد.

مهمترین قسمت تولز هم Webmaster Tools Verification است که با استفاده از آن به همراه یکی از ابزارهای وبمستر گوگل، یاهو یا بینگ، می‌توانید اطلاعات بسیار کاملی از نحوه تعامل موتورهای جستجو با وب سایت تان در اختیار داشته باشید. این تعامل را مدیریت نمایید. اطلاعات بسیار جالبی از قبیل مشکلات نمایش وبلاگ، کلمات کلیدی که کاربر را به وبلاگ تان می آورد، عباراتی که باعث مراجعه کاربر به وبلاگ تان شده و حتی تعداد دفعاتی که مثلاً کاربر به دلیل مشکل سرور موفق به باز کردن صفحه تان نشده را مشاهده کنید. همچنین به صورت اجمالی جدیدترین جاهایی را که به وبلاگ تان لینک داده‌اند مشاهده کنید.

مدیریت و استفاده درست از این امکانات هر یک از موتورهای جستجو، باعث هدایت جامعه هدف تان به سوی وبلاگ شما خواهد شد. این کار در بسیاری مواقع، حتی از صرف هزینه‌های بالای تبلیغاتی هم کارآمدتر خواهد بود.

از دیگر بخش‌های کاربردی منوی تولز می‌توان به Post by Email اشاره کرد، که در جای خود مورد بررسی قرار می گیرد. کار این سرویس به این صورت است که مطالب تان را برای ایمیل مشخصی می‌فرستید و آن مطالب همان لحظه در وبلاگ تان منتشر می شوند. بزرگترین مزیت این بخش عدم نیاز به ورود به بخش مدیریت وبلاگ برای انتشار مطلب است. که این امر باعث امنیت بیشتری خواهد بود. به‌خصوص هنگامی که مجبور به استفاده از کامپیوتر یا اینترنت نه چندان امن باشید.

بازدیدکنندگان وبلاگ شما از کجا می آیند؟ قسمتی از آن‌ها دوستان تان هستند، که آدرس وبلاگ تان را به آن‌ها داده اید. بخشی دیگر از پیوندهایی است که دیگر سایت‌ها به مطالب تان داده اند. اما قسمت مهمی از ترافیک ورودی وبلاگ از موتورهای جستجو می آید.

شما در مورد موضوعات مختلفی مطلب می نویسید. کاربران اینترنت وقتی دنبال این موضوع ها در موتورهای جستجو می‌گردند، ممکن است از وبلاگ شما سر در بیاورند. اما معمولاً به غیر از شما ده‌ها، صدها و شاید هزاران صفحه دیگر هم در اینترنت در مورد موضوع مورد جستجو مطالبی دارند.

حالا چه تضمینی وجود دارد اگر من در گوگل به دنبال نقد رمان محاکمه کافکا بگردم به پست وبلاگ شما در صفحه اول نتایج گوگل برسم؟ ممکن است گوگل مطلب شما را در صفحه هشتم نتایج خودش قرار بدهد. جایی که احتمال کمی وجود دارد کسی آنجا را ببیند.

اینکه چقدر خوب و جذاب بنویسید تنها یک بعد کار است. یک طرف دیگر این است که مطالب شما توسط خواننده‌ها پیدا شود. برای این امر باید بتوانید کاری کنید، در نتایج موتورهای جستجو رتبه بهتری بدست آورید. به این معنی که اگر کاربران اینترنت به دنبال موضوعی می‌گردند که شما هم در مورد اش مطلبی دارید، پست شما در صفحه های نخستین نتایج و در جایگاه بالاتر قرار گیرد.

به‌ مجموعه کارهایی که انجام می‌دهید تا وبلاگ تان و مطالب اش در موتورهای جستجو در رتبه بالاتری قرار بگیرد SEO یا Search Engine Optimization (بهینه سازی موتور جستجو) گفته می شود. در این درس با نکات مهمی آشنا می‌شوید که چه کار کنید تا رتبه وبلاگ تان را در موتورهای جستجو بهبود ببخشید.

بهتر است قبل از شروع، با برخی اصطلاحات مهم این حوزه آشنا شوید:

Alt Tag: عبارتی که در کد اچ تی ام ال درج عکس استفاده می‌شود (IMG Tag) و توضیح جایگزینی است که هنگام عدم نمایش عکس، نشان داده می شود.

Bot: برنامه‌هایی که برای جستجوی محتوای وب با اهداف گوناگون طراحی می شوند. ممکن است این کار برای ایندکس و دسته بندی کردن صفحات جهت استفاده در موتور های جستجو باشد. یا جهت شناسایی هدف مناسب برای ارسال اسپم انجام شود.

Google PageRank: یک مقدار عددی بین صفر تا ۱۰ است که توسط سایت گوگل محاسبه شده و ارزش هر سایت را در وب مشخص می کند. هرچه این عدد بالاتر باشد یعنی ارزش این سایت بالاتر است.

Keywords: کلماتی که توسط موتورهای جستجو جهت شناخت و فهم محتوای یک صفحه وب، مورد استفاده قرار می گیرند. به آن‌ها کلمات کلیدی هم گفته می شود.

Keyword Density: نشان دهنده میزان تکرار یک کلمه کلیدی یا عبارت کی ورد در صفحه وب است.

Latent Semantic Indexing: که به اختصار LSI نامیده می شود. الگوریتم ویژه ای که توسط گوگل و دیگر موتورهای جستجو برای تشخیص ارتباط منطقی میان کلمات یک سایت مورد استفاده قرار می گیرد. مثلاً ممکن است در یک مقاله که در خصوص «Cookies» نوشته شده، کلماتی همچون شکر، شکلات، آرد و یا خمیر وجود داشته باشند. موتور جستجو با استفاده از این کلمات و الگوریتم مورد استفاده می‌فهمد که مقصود از «Cookies» شیرینی است، نه اصطلاح کوکی در مرورگرها!

Meta Data / Meta Tags: عبارات اختصاصی و توضیحی که به موتورهای جستجو در تشخیص حوزه و موضوع کاری یک صفحه وب کمک می کنند. یک متادیتای معمولی حاوی توضیح موضوع صفحه وب و لیست Keyword های آن است.

Spider: برنامه‌هایی که برای جستجوی خودکار وب با اهداف مختلف مورد استفاده می گیرند.

URL: به طور ساده، همان آدرس صفحه وب شما است.

بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو، یا SEO امروزه تبدیل به یک علم شده است که در مراکز مختلفی در سطح جهان تدریس می‌شود و دارندگان مدارک آن معمولاً جایگاه مناسبی در تجارت وب دارند. اما به این معنی نیست حال که ما یک وبلاگ ساده داریم و نمی‌خواهیم برای آن هزینه کنیم، جایی در میان رتبه های بالای موتورهای جستجو نخواهیم داشت. در این درس به نکات مهم و کلیدی ارتقاء رتبه یک وبلاگ اشاره می کنیم. البته این یک شروع است و شما می‌توانید با تحقیق، مطالعه و بهبود وبلاگ تان، جایگاه اول نتایج جستجو را از آن خود کنید.

۱- محتوا، پادشاه وبلاگ شماست

هنگام بحث در خصوص بهینه سازی جستجوی یک وبلاگ، کیفیت پست ها و مطالب منتشر شده، مهمترین و موثرترین فاکتور است. شاید افرادی مخالف این نظریه هم پیدا شوند (هرچند که بعید می دانم)، اما وقتی به موفقیت وبلاگ های مشهور در رتبه های جستجو نگاه می کنم، می‌توانم با جرأت بگویم که محتوا، فاکتور شماره یک در SEO است.

وقتی شما مطلبی نوشته باشید که خواننده خوشش بیاید، مطمئناً آن را به اشتراک می گذارد. برای دوستان اش ایمیل می‌کند و یا اگر وبلاگ یا وب سایتی داشته باشد، لینک مطلب تان را در آن قرار می دهد. خب، همین یکی از مهمترین نشانه‌هایی است که موتورهای جستجو برای رتبه بندی نتایج به آن توجه می کنند.

۲- پیش‌بینی کنید که کاربران احتمالاً چه چیزی را جستجو خواهند کرد

هر وقت برای وبلاگ تان مطلب می نویسید، به این نکته هم فکر کنید که مردم برای یافتن اطلاعاتی از جنس مطلب شما، احتمالاً چه کلماتی را جستجو می کنند! اگر شما دانش کافی در این خصوص داشته باشید، خود به خود در موقعیتی قرار می‌گیرید که جایگاه خودتان را در موتورهای جستجو تعیین کنید. تنها کافی است به صورت آگاهانه و فکر شده مطلب تان حاوی کلماتی باشد که بیشتر مورد جستجو قرار می گیرند. البته توجه داشته باشید که زیاده روی در این کار، هم باعث کاهش کیفیت مطلب می‌شود و هم اسپایدرهای موتور جستجو ممکن است این کار شما را به عنوان سوءاستفاده تلقی کنند و اصلاً در نتایج جستجو نشان تان ندهند.

می‌خواهید گوگل شما را هنگام نمایش نتایج جستجوی عبارت یا کلمه خاصی، در رتبه بالایی قرار دهد؟ پس از این کلمات و عبارات در متن تان استفاده کنید. از این کلمات می‌توانید در توضیحات متنی عکس‌های وبلاگ (Alt Tag) و یا هر جای شبیه به آن استفاده کنید.

۳- تیتر، تیتر و تیتر

هنگام انتخاب تیتر مطلب حتماً چند نکته را به خاطر داشته باشید. زیرا گوگل در رتبه بندی اهمیت خاصی برای تیتر قائل است. پس سعی کنید خواسته هایش را برآورده سازید:

• مراقب باشید که کدهای وبلاگ تان به گونه‌ای نوشته شده باشند که هنگام درج تیتر، آن را حتماً در «title tags» قرار دهند. این امر بسیار مهمی است.

• هیچ گاه از نام وبلاگ تان به عنوان یک keyword استفاده نکنید. این کار باعث کاهش شدید اهمیت کلمات کلیدی تان می شود.

• همیشه به خاطر داشته باشید کلماتی که در اول تیتر استفاده می شوند، از وزن و اهمیتی بیش از کلمات بعدی برخوردارند و به همین نسبت از اهمیت کلمات پایانی تیتر کاسته می شود.

• کلمات کلیدی را که طبق بند ۲ راهنما در متن استفاده کرده اید، در تیتر هم به کار ببرید.

۴- به مطالب قبلی خودتان لینک بدهید

همانطور که لینک شدن مطلب تان در وبلاگ ها و وب سایت‌های دیگر باعث افزایش رتبه تان می شود، لینک شدن مطالب مرتبط با هم در وبلاگ تان هم می‌تواند تأثیر مثبتی در این کار داشته باشد. این کار همچنین باعث می‌شود که کاربر راحت‌تر بتواند مطالب مرتبط با موضوع مورد علاقه اش را در وبلاگ تان بیابد. البته توجه داشته باشید لینک دادن به مطالب خودتان در بخش‌های دیگر مانند منو ها و ستون کنار وبلاگ ممکن است نتیجه عکس داشته باشد. همچنین زیاده روی در لینک دادن به مطالب مرتبط در یک مطلب هم تأثیر منفی بر نتایج جستجو خواهد داشت

۵- خواننده، خواننده می آورد

این مورد شاید به عنوان یک تکنیک SEO مطرح نباشد. اما تأثیر زیادی بر این موضوع دارد. هرچه تعداد خوانندگان وبلاگی بیشتر باشد، این شانس را دارد که توسط خوانندگان بیشتری کشف شود! هر چه تعداد خوانندگانی که به وبلاگ شما علاقه داشته باشند و شما را به شبکه دوستان شان معرفی کنند بیشتر شود، به همان نسبت سرعت رشد خوانندگان تان به صورت تصاعدی افزایش می یابد. خوانندگان علاقه‌مند به شما لینک می دهند، شما را در بوکمارک های آنلاین شان اضافه می کنند. درباره شما تویت می کنند. لینک های تان را برای هم ایمیل می‌کنند. در خصوص شما مطلب می نویسند. شما را در لینکدونی های شان قرار می دهند. خب، این‌ها از چشم اسپایدرها پنهان نمی ماند.

۶- سعی کنید از دیگران لینک بگیرید

اینکه دیگر سایت‌ها و وبلاگ ها به شما لینک دهند، یکی از موارد مؤثر در SEO است. البته این کار بسیار سخت است. به‌خصوص لینک گرفتن از وبلاگ ها و سایت‌های پر بیننده کار طاقت فرسایی است! برای شروع به وبلاگ هایی که خوشتان می‌آید یا موضوع شان با فعالیت شما مرتبط است لینک بدهید. در هر سایت و شبکه اجتماعی که عضو هستید، لینک تان را بگذارید. اینکه آدرس سایت شما در تویتر یا فیس بوک قرار گیرد، شاید از نظر SEO ارزشی نداشته باشد، اما شانس دسترسی مردم را به مطالب شما بیشتر می کند.

اما حواس تان باشد، همانطور که نباید فقط غرق تولید پست های عالی شوید، وقت تان را فقط برای لینک گرفتن و لینک دادن نگذارید. اگر مطلب خیلی خوب و کاربردی در مورد موضوعی خاص نوشته‌اید، که فکر می‌کنید به دردبخور است. از اینکه به صاحبان وبلاگ و وب سایت‌های مشهور در آن زمینه اطلاع دهید، ابایی نداشته باشید. بسیاری اوقات صاحبان این سایت‌ها و وبلاگ ها از اینکه مطلب مفید و به درد بخوری را برای کاربرانشان لینک کنند، استقبال هم می کنند.

۷- حوزه فعالیت تان را مشخص کنید

یکی از مواردی که در بهبود رتبه وبلاگ در موتورهای جستجو، تولید محتوا در یک زمینه تخصصی است. وبلاگی که ۱۰۰ مطلب تخصصی در یک حوزه مشخص داشته باشد، در موتور جستجو در رده بالاتری نسبت به وبلاگی که مثلاً ۲۰۰ مطلب در ۵ یا ۱۰ حوزه مختلف دارد، قرار می گیرد. سعی کنید مطالبی را هم که ارتباط بیشتری با هم دارند بصورت کتگوری یا تگ کلود، در اختیار خوانندگان قرار دهید.

۸- به روز رسانی منظم

هر چه به روز رسانی وبلاگ شما بیشتر باشد، دفعاتی که موتور جستجو اسپایدرهای اش را به سراغ تان می‌فرستد تا مطالب تان را لیست کند، افزایش می یابد. یعنی مطالب جدیدی که شما تولید می کنید، به جای یک یا چند هفته، طی چند ساعت یا روز در موتور جستجو فهرست می‌شوند و در اختیار کاربران اینترنت قرار می گیرند. انتشار مطالب در فاصله های زمانی مشخص، از تعداد بالای به روز رسانی هم مهم‌تر است. بهتر است به جای اینکه در یک هفته ۱۰ مطلب منتشر کنید و هفته دیگر هیچ مطلبی نداشته باشید، به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که در هر هفته تعداد مطلب کمتر داشته باشید. اما در تمامی هفته‌ها مطلب برای انتشار داشته باشید.

سخت بود؟ تصور نمی کنم. حالا شما مبانی SEO را برای بهبود رتبه وبلاگ تان را یاد گرفته اید.